Kişinin Belirgin Fiziksel Özelliklerine Göre Verilen Lakaplar

a. Kişiye Özgü Belirgin Fiziksel Özelliklere Göre Verilen Lakaplar.

b. Kişinin Tavır / Davranışlarına Göre Verilen Lakaplar.

6. Kişinin Etnik Kökenine Göre Verilen Lakaplar.

7. Kişinin Sosyokültürel Durumuna Göre Verilen Lakaplar.

1. Geldiği Yer Adına Göre Verilen Lakaplar

Kişiye geldiği yere göre / nereli olduğunu belirtecek şekilde ad tak-ma, lakap verme geleneğinde yaygın olarak görülmektedir. Bu bağlamda Demirci’de verilen lakaplarda Demirci yakınlarındaki mevki ve yer adları, Demirci köylerinin adları, çeşitli il ve ilçe adları ile uzak coğrafya adları kullanılmaktadır.

a. Demirci Yakınlarındaki Mevki ve Yer Adları, Demirci Köylerinin Adları

“Akdereli, Aksazlı, Akyalı, Alaağaçlı, Çanşalı, Çay köylü, Çortaklı Deli Hacı Halil, Dağlar, Dağlı, Demirciköylü, Dereli, Elvanlı, Eynehan, Güsterli / Kesterli oğlu, Hanyalı, Hanyalı Hacı Halil, Hanyalı Sağır, Hisar köy-lü, Hocalarlı, İciklerli, İmrenlerli, İmrenlerli Eskici Mustafa, İsmaillerli, Kayalı, Kayalı davulcu, Kayraklı, Kemer, Kıranköylü, Kırlı Ali, Kocaköylü, Koz ağaçlı, Kozak, Köylü, Köylü Mehmet, Kulalarlı, Kulalarlı Hafız Mustafa, Kurtutanlı, Kuşlu, Kuzuköylü, Küçükköylü, Kürcülü (Gürcülü), Kürcülü (Gürcülü) Hafız, Marmaracıklı, Marmaracıklı Osman Kahya, Minhanlı oğlu, Okçularlı Mehmet, Öreylerli, Öreylerli Ömer Çavuş, Pazar köylü, Saikli, Saikli Çavuş, Sarıçamlı, Serçelerli, Serçelerli Halil, Serkeli, Serkeli Osman, Şevşeli, Tavaklı, Tavazlı, Tekelerli (Dekelerli), Turpçulu, Ulacıklı, Umurlarlı (Omurlarlı), Yağcılı, Yaylalı, Yeniköylü, Yohdelli oğlu, Yortanlı”

b. Çeşitli İl ve İlçe Adları

“Adalı / Atarlı, Afyonlu, Akhisarlı, Akşehirli, Alaiyeli (Alye), Alaiyeli Hasan Ağa, Alaşehirli, Balatlı, Balıkesirli, Bergamalı, Birgili, Bursalı, Çallı, Çanlı, Çandırlı, Çeşmeli, Dağ ardılı, Emetli, Engelesli (İngaslı), Erzincanlı, Erzurumlu, Gebreli, Gökçe dağlı, Göllü, Göl Mehmet oğlu, Gördesli, Emetli, Ispartalı, İzmirli Ali, İzmirli, İzmirli zade, Kastamonulu, Kavçakarlı, Kavçakarlı Hasan, Kaz dağlı, Kulalı, Kulalı Halil Ağa, Kurtutanlı, Kütahyalı, Menemenli, Mudan (Müdan), Nazillili Hamza, Sakızlı, Sındırgılı, Simavlı, Simavlı Halil, Tokatlı”.

c) Anadolu Dışındaki Coğrafya Adları

“Cezayirli, Hilli, Kudüslü Süleyman, Kudüslü Ali, Mısırlı, Moralı, Tollu, Yemen”

2. Ailede Meşhur Olmuş Ata Adına Göre Verilen Lakaplar

Ailede çeşitli özellikleri nedeniyle içinde yaşadığı toplumda tanınan, bilinen, kabul gören ataya izafeten verilen lakaplar erkek ve kadın ata adı olarak lakap verme geleneğinde yaygın olarak görülmektedir.

a. Ailede Çeşitli Özellikleri Nedeniyle İçinde Yaşadığı Toplumda Tanınan, Bilinen, Kabul Gören Erkek Ataya İzafeten Verilen Lakaplar

“Abbas oğlu, Abus oğlu, Abdi Bey oğlu, Abdi Çelebi oğlu (Abdi Çabo), Abdullah oğlu, Abdullah Ağa oğlu, Abdurrahman oğlu, Abdurrahman Ağa oğlu, Abdurrahman Efe oğlu, Abdülhalim oğlu, Abdürrezzak oğlu (Abdürrezzakey), Ağaççı (Ağaşcı) Hasan oğlu, Ahmet oğlu, Alaattin / Aydın oğlu, Alaiyeli Sinan oğlu, Ali oğlu, Arap Ali oğlu, Arap Ahmet oğlu, Arap Hacı Ahmet oğlu, Arap Hüseyin oğlu, Ayvaz oğlu, Baki oğlu, Bâlî oğlu, Battal oğlu, Bayram oğlu, Bedevi Hasan oğlu, Bekir oğlu, Bektaş (Bekteş) oğlu, Cafer oğlu, Celil oğlu (Cello), Cevahir oğlu, Cevher oğlu, Cezir oğlu, Cibr (Şimir / Ciber) oğlu, Çanlı Veli oğlu, Çiftçi İbrahim oğlu, Çiftçi Mustafa oğlu, Davut oğlu, Debbağ (Tabak) Ali oğlu, Debbağ (Tabak) Nasuh oğlu, Değirmenci Osman oğlu, Değirmenci Taşçı Osman oğlu, Dikici / Dikimci Kara Yusuf oğlu, Dilaver oğlu, Dilaver oğlu dama-dı, Döl oğlu (Dölle), Durdu (Türdü) oğlu, Durdu (Türdü) oğlu Hacı Kavas oğlu, Ekmekçi Hacı Ali oğlu, Eskici Debbağ (Tabak) Nasuh oğlu, Eskici Mahmut oğlu, Eyüp oğlu, Ferhat oğlu, Feyzullah oğlu, Habîb oğlu, Hacı Emin Bey oğlu, Hacı İbrahim oğlu Yağcılı, Halil oğlu (Hallo), Şeyh Hacı Halit Efendi oğlu, Hanyalı Hacı Halil oğlu, Hasan oğlu, Hıdır oğlu (Hıdıro),

Katip Hıdır oğlu, Himmet oğlu, Hüseyin oğlu, İbrahim oğlu, İmam İsa oğlu, İse / İsa oğlu, İshâk oğlu, İslam oğlu, İsmail oğlu, İsmihan oğlu, İzmirli Ali oğlu, Kadîr oğlu, Kalaycı Yusuf oğlu, Kapıcı Halil oğlu, Kasap Ali oğlu, Kasap Şerif oğlu, Kasap Yusuf oğlu, Katırcı Ali oğlu, Katırcı Ömer oğlu, Katırcı Şerif oğlu, Kavalcı Musa oğlu, Kerîm oğlu, Kerim İbrahim oğlu, Kökçe / Gökçe oğlu, Kömürcü Mehmet Ali oğlu, Köylü Ali oğlu, Köylü Mehmet oğlu, Kudüslü Süleyman oğlu, Kudüslü Ali oğlu, Kulalarlı Hafız Mustafa oğlu, Kulalı oğlu, Kulalı Halil Ağa oğlu, Kurban oğlu, Kürcülü (Gürcülü) Ahmet oğlu, Kürcülü (Gürcülü) Hafız oğlu, Laz İsmail oğlu, Macarcık Mahmut oğlu, Mahmut oğlu, Ma’rûf oğlu, Mehmet oğlu, Mehmet Ali oğlu, Mehmet Arif oğlu, Mehmet Emin oğlu, Mestan oğlu, Mihri oğlu, Moralı Ali oğlu, Muhacir Ali oğlu, Muhacir Kara Musa oğlu, Muîn oğlu, Murat oğlu, Musa oğlu, Mustafa oğlu, Mustafa Şerif Ağa oğlu, Mustafacık oğlu, Hafız Neccâr zade / Dülger oğlu, Nasrettin oğlu, Nasuh oğlu, Neccâr oğlu, Nuh oğlu, Numan oğlu (Numano), Okçularlı Mehmet oğlu, Osman oğlu, Osmancı / Osmanca (Osmança) oğlu, Otuz bir oğlu, Ömer oğlu, Öreylerli Ömer Çavuş oğlu, Örücülerli damadı, Rahman oğlu, Ramazan oğlu, Sadullah oğlu, Saikli Çavuş oğlu, Salih oğlu, Sefer oğlu, Sinan oğlu, Serkeli İsmail oğlu, Serkeli Osman oğlu, Simavlı Halil oğlu, Süleyman oğlu, Şaban oğlu, Şaban zade, Şakir oğlu, Tortamış oğlu, Türk Hasan oğlu, Umurlarlı (Omurlarlı) Osman oğlu, Vahap oğlu, Veli oğlu, Veli Hoca oğlu, Yahya oğlu, Yıldırım oğlu, Yunus zade, Yüz bir oğlu, Zenci Süleyman oğlu, Zenci Mesude oğlu, Zeynelabidin oğlu, Zinettin oğlu”.

b. Ailede Çeşitli Özellikleri Nedeniyle İçinde Yaşadığı Toplumda Tanınan, Bilinen, Kabul Gören Kadın Ataya İzafeten Verilen Lakaplar

“Ayşe Kadın oğlu, Cennet oğlu, Elif oğlu, Elvan oğlu, Haticecik oğlu, Kadın Ayşe (Kannaşe), Kara Zeliha oğlu, Leyla Hoca oğlu damadı Ahmet oğlu, Zenci Mesude oğlu”

3. Akrabalık Terimlerine Göre Verilen Lakaplar

Türk kültüründe akrabalık terimlerinin fazla kullanıldığı ve akrabalık bağlarının güçlü olduğu gerçeği Demirci’de lakap verme geleneğinde de yaygın olarak görülmektedir:

“Ahırlı oğlunun üvey oğlu, Babalık oğlu, Babalı oğlu, Bacanak oğlu, Canbaz damadı, Dayı oğlu, Dede oğlu, Demirci yetimi Avcı oğlu, Hacı

Ali Dayı oğlu, Hacı Birader oğlu, İkiz oğlu, Keçeci evlatlığı Ahmet oğlu, Leyla Hoca oğlu damadı Ahmet oğlu, Öreylerli Ömer Çavuş mahdumu, Öz Oğlan oğlu, Yeğen (Yiğeno) oğlu, Yeğen zade”.

4. İşi ve Uğraşına Göre Verilen Lakaplar

Lakap verme geleneğinde kişinin işi ve uğraşı ayırt edici bir özellik olarak görülmektedir. Bu bağlamda Demirci’de verilen lakaplarda esnaf kolunun adı, tüccar adları yaygın olarak kullanılırken diğer iş ve hizmet kollarına ilişkin adlar da kullanılmaktadır:

“Ağaççı (Ağaşcı) oğlu, Aktarmacı (Akdarmacı) oğlu, Alemdar oğlu, Ali Hoca oğlu, Ali Kahya oğlu, Arabacı oğlu, Arap İmam oğlu, Avcı oğlu (Avco), Bağbozan oğlu, Bahçıvan (Bağçıvan) oğlu, Bakırcı oğlu, Bakkal Kerim Ağa oğlu, Bal oğlu, Bâldân oğlu (Baldane), Baltalı (Paltalı) oğlu, Bardakçı oğlu, Barutçu oğlu, Basmacı oğlu, Bedev / Bedav oğlu, Berber Hacı İsmail oğlu, Berber Osman oğlu, Bıçak oğlu, Biber oğlu (Bübero), Katip Biber oğlu (Katip Bübero), Bilâçar oğlu, Boduç (Boduc) oğlu Boncukçu oğlu, Bostan oğlu, Boyacı oğlu (Boyacıe), Börkçü oğlu, Börekçi oğlu, Caba Hacı Şerif oğlu, Cambaz (Canbaz) Musa damadı, Cârî oğlu (Caro / Çarla), Cârî Ahmet oğlu, Cebeci oğlu, Celep Cebir oğlu, Cezzâr oğlu, Cingilt / Çingilt oğlu, Cırtçı oğlu (Cırtçe), Ciğer oğlu, Cûnbâz oğlu, Çakıcı oğlu (Çakıcıe), Çakmakçı oğlu (Çakmakçıe), Çakmakçı Kara Mehmet oğlu, Çarkçı oğlu (Çarkço), Çebiç (Cebîş / Çepîş) oğlu, Çeribaşı oğlu, Çıracı Abdurrahman oğlu, Çiftçi oğlu, Çilingir (Çilengir) oğlu, Çizmeci oğlu, Çoban Mustafa oğlu, Çoban Sarı Oğlan oğlu, Çopur (Çöpür) oğlu, Çömlek oğlu, Çömlekçi oğlu, Çulha oğlu, Darıcı oğlu, Davulcu oğlu, Debbağ oğlu (Tabako), Debbağ Ali oğlu (Tabakaali), Debbağ (Tabak) Nasuh oğlu, Defter oğlu, Değirmenci oğlu, Değirmenci Hacı oğlu, Değirmenci Taşçı Osman oğlu, Deli Avcı oğlu, Demirci oğlu, Demirci Ali oğlu (Demircalo), Deve oğlu, Deveci oğlu, Develi oğlu, Dırgal oğlu, Dikici / Dikimci Kara Yusuf oğlu, Dombay (Dombey / Donbey) oğlu, Dombaycı oğlu, Tütüncü (Duhancı) oğlu, Dülger oğlu, Dülger zade, Tümbek (Dümbek) oğlu, Ekinci oğlu, Ekmekçi (Etmekçi) Hacı Ali oğlu, Emir oğlu, Emir Ali oğlu, Emir Hüseyin (Emirsen) oğlu, Emir Mehmet oğlu, Emir Osman oğlu, Emir-i Ahur (İmirhor) oğlu, Elmacı oğlu, Eskici oğlu, Eskici Debbağ (Tabak) Nasuh oğlu, Eskici Mahmut oğlu, Etli Oğlan oğlu, Fesçi oğlu, Fincan (Filcan) oğlu, Gani oğlu, Garip oğlu, Garip İbrahim oğlu, Gavvas oğlu, Gıldırcı oğlu, Gülcü oğlu, Gümrükçü zade, Güveç oğlu, Hacı Bostan oğlu, Hacı Emir oğlu, Hacı Garip oğlu, Hacı Kavas oğlu, Hacı Sepet oğlu (Sepeto), Halil Hoca oğlu, Hamamcı oğlu (Hamamcıe), Hamamcı Dede oğlu, Hamal

(Hammal / Hambal) oğlu, Hamal (Hammal / Hambal) Bayram oğlu, Han Ağası oğlu, Hasan Kahya oğlu, Hatip oğlu, Hecîn oğlu, Helvacı oğlu, Hoca oğlu, Hekim Ali oğlu, Hizmetkar Hasan oğlu, Hüseyin Hoca oğlu, İç Ağası oğlu, İmam oğlu, İmam Ahmet Efendi oğlu , Deli İmam oğlu, İmrenlerli Eskici Mustafa oğlu, Kabakçı oğlu, Kabaklı oğlu, Kabûl oğlu, Kadayıfçı oğlu, Kadı oğlu (Kade), Kadı zade, Kahveci Şerif oğlu, Kâhya oğlu, Kaim (Gayım) oğlu, Kalaycı oğlu, Kalaycı Arap oğlu, Kapaklı oğlu, Kapı uşağı oğlu, Kapıcı oğlu, Kapıcı Halil oğlu (Gapçallo), Kara Keman oğlu, Karcı oğlu, Karpuzcu oğlu, Kasap oğlu, Kasap Hacı oğlu, Kasap Şerif oğlu, Katırcı oğlu, Katırcı Ömer oğlu (Katırcı Umarey), Katırcı Kara Mustafa oğlu, Kâtip zade, Kaval oğlu, Kavalcı oğlu, Kavalcı Musa oğlu, Kaykı oğlu, Kaymakçı oğlu, Kazancı (Kazgancı) Kerim oğlu, Keçeci oğlu, Kemaneci oğlu, Kesici oğlu, Kâtip oğlu (Kâtibey), Katip Ahmet Efendi oğlu, Katip Nuri Efendi oğlu, Katip Yakup Ağa oğlu, Kıncı oğlu, Kilab (Kilep) oğlu, Kilitçi oğlu, Kiremitçi oğlu, Koca Çoban oğlu, Kocabaş oğlu, Kolağası zade, Koyun oğlu (Goyuno), Köfüncü oğlu, Kömürcü oğlu, Köpekçi oğlu, Köseci oğlu, Köşküncü İbrahim oğlu, Kundakçı (Kumdakçı) oğlu, Kuyumcu oğlu (Kuyumce), Leblebici oğlu, Leblebici Kadir Çavuş oğlu, Mahkeme katibi oğlu, Manav oğlu, Mancı oğlu, Mehmet Hoca oğlu, Manici oğlu, Muhzır (Muhsır) oğlu, Muhzır (Muhsır) Bale oğlu, Mumcu oğlu, Müderris Mustafa Efendi oğlu, Müderris Recep Efendi oğlu, Müezzin oğlu (Müezzine), Müfsir oğlu, Müftü oğlu, Nakîb oğlu, Nalbur Ramazan oğlu, Nalçacı (Nalcacı) oğlu, Palamutçu oğlu, Panayırcı oğlu, Pazar Ağası oğlu, Pekmez oğlu, Pekmezci oğlu, Pilavcı oğlu, Polis Mustafa Efendi oğlu, Postacının oğlu, Postnişin Hacı Şeyh oğlu, Saatçi Ali Efendi oğlu (Saatçe), Saatçi Ahmet Efendi oğlu, Saka oğlu, Saka Hasan oğlu, Saki oğlu, Samancı oğlu, Sandıkçı oğlu, Saraç oğlu, Saraç Halil oğlu, Saraydar oğlu, Sarımsakçı oğlu, Seferli oğlu, Semerci oğlu, Semerci Kırda oğlu, Serdar oğlu (Serdaro), Sıvacı Dede oğlu, Sipahi oğlu (Ispaho), Sirkeci oğlu, Somak oğlu, Sucu Ahmet oğlu, Sünnetçi oğlu, Şatır oğlu Muhacir, Şekerci oğlu, Şerbetçi oğlu, Şeritçi oğlu, Tacir Ali Ağa oğlu, Tacir Kadir oğlu, Tahtacı oğlu, Tarakçı oğlu, Tekkenişin Şeyh Galip Efendi oğlu, Telgraf çavuşu oğlu, Tellal (Dellal) oğlu, Teresci Emir oğlu, Terzi oğlu, Terzi Duhancı oğlu, Terzi Hacı Ali oğlu, Terzi Hüseyin Ağa oğlu, Tekerlekli oğlu (Tekerleklo), Tirit oğlu, Topal Tellal oğlu, Topuz oğlu (Topuze), Tüccar Murtaza oğlu, Tüfekçi oğlu, Üzümcü oğlu, Veli Hoca oğlu, Yağcı oğlu (Yağco), Yağcı Köse oğlu, Yoğurtçu oğlu, Yüzbaşı oğlu, Yüzbaşı Rıfat Ağa oğlu, Zabıt katibi oğlu, Zabun oğlu (Zabuno).”

5. Kişinin Belirgin Fiziksel Özelliklerine Göre Verilen Lakaplar