Kelime ve Şekil Kombinasyonundan Oluşan Marka Başvuruları:

Marka birden fazla sözcükten oluşabileceği gibi sözcük, şekil, renk kombinasyonlarından oluşan karma marka da olabilir.⁸⁷

556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelikte şekil; iki boyutlu şekiller veya marka niteliği taşıyan malın kendisini göstermeyen fakat malın ambalajı olarak kullanılma niteliği taşıyan ve Kanun Hükmünde Kararname’nin diğer hükümlerine uygun üç boyutlu şekilleri ifade eder denilmektedir.

Kelime ve şekil kombinasyonundan oluşan markalarda genellikle tüketiciler tarafından markanın sözcük kısmı ilk bakışta dikkat çektiği için sözcük kısmı esas, şekil kısmı ise yan unsur sayılabilir ancak benzerlik incelemesi markanın bütün olarak bıraktığı izlenim dikkate alınarak yapılmalıdır.⁸⁸

TPE Marka İnceleme Kılavuzunda da işaret ve şekil unsurundan oluşan başvurularda ayırt edici niteliği haiz kelimelerin, tüketiciler tarafından daha kolay hatırlanan ve zihinde kalan unsurlar olduğu kabul edilir. Bu nedenle bu tür markalar arasındaki benzerlik incelemesinde kelime unsurlarındaki benzerlik esas alınır. Bu durumda, ayırt edici nitelikte ortak kelime ihtiva eden markalar, şekli unsurlar farklı olsa dahi, 7/1(b) maddesi kapsamında ayırt edilemeyecek derecede benzer kabul edilir.⁸⁹

Konuyla ilgili örnek mahkeme kararlarına izleyen alt bölümlerde yer verilmiştir.

86 Ankara 4.FSHM 2013/192 E., 2013/184K.

87Küçükali, C.;Marka Hukukunda Karıştırma Tehlikesi, Ankara 2009, s.76.

88Ankara 4. FSHM. 08.06.2011 tarih ve 2011/127 E., 2011/208 K.

89 TPE Marka İnceleme Kılavuzu, s.55.

36 3.2.1. “LRG Kararı”

2006/11692 başvuru numaralı "LRG" ibaresinin 25 inci sınıfta tescili için yapılan

başvuruyu MDB aynı sınıfta tescilli 2003/32133 sayılı " " markasını tescil engeli sayarak reddetmiş ve başvuru sahibinin ret kararına karşı yaptığı itiraz YİDK tarafından nihai olarak reddedilmiş ve iki marka ayırt edilemeyecek derecede benzer görülmüştür.

Başvuru sahibi başvurusunun redde mesnet markadan farklı olduğunu, söz konusu markanın menşe ülke ABD ve birçok yabancı ülkede tescilli bulunduğunu, aynı zamanda müvekkilinin ticaret ünvanının baş harflerinden oluştuğunu, YİDK' nın ret kararının doğru olmadığını ileri sürerek, TPE YİDK'nın 14.08.2007 tarih ve 2007-M-2151 sayılı red kararının iptaline karar verilmesini FSHM’ den talep ve dava etmiştir.

Ankara 4 üncü FSHM davayı incelemiş ve aşağıdaki kriterleri göz önünde bulundurarak davayı karara bağlamıştır:

KHK'nin 7/1-b maddesinde, "aynı veya aynı türdeki mal ve hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş veya daha önce tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer olan markalar" tescil için mutlak red nedeni olarak gösterilmiştir.⁹⁰

KHK'nin 7/1-b maddesi uyarınca tescil engeli koşulunun oluşabilmesi için her iki markanın işaret olarak aynı ve ayırt edilemeyecek derecede benzerliği yanında üzerinde kullanılacakları mal/hizmetin de aynı veya çok benzer olması gerekmektedir. Somut olayda her iki markanın da eşya listesinde yer alan mal/hizmetler aynıdır.

90 556 sayılı KHK md. 7.

37 Davacının 2006/11692 sayılı marka başvurusu "LRG" sözcüğünden ibarettir. Redde dayanak yapılan 2003/32133 sayılı marka ise, düz büyük harflerle yazılı

"LRG+şekil" ibaresinden meydana gelmiştir. Markaların “aynı” değil fakat “ayırt edilemeyecek derecede benzer” olup olmadığı konusunda inceleme yapılmıştır.

FSHM kelime ve şekillerden oluşturulan markalarda tüketicinin algılama dikkati sözcükler üzerinde yoğunlaştığı ve çok bilinen ve kullanım sonucu ayrıt edici nitelik kazanmış ve kelimenin önüne geçmiş bir şekil olmadıkça, markalarda esas unsur olarak kelimelerin önem arz etmesi gerekçelerini göz önünde bulundurarak markaların ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğu kanaatine varmış ve davayı reddetmiştir.

Anılan mahkeme kararının davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Mahkemenin 18.03.2009 tarih ve 2007/268E., 2009/50 sayılı kararı Yargıtay 11 inci Hukuk Dairesi'nin 07.02.2011 tarih ve 2009/7924E., 2011/1228 kararı ile "...Aynı markadan kasıt, bir markada kullanılan işaretlerin diğerine tıpa tıp benzemesi ve müşteriler nezdinde tamamen aynı şeyi ifade etmesidir. Aynı marka, diğerinin aynen kopyası, tıpa tıp taklididir. Aralarında küçük de olsa farklılıklar olan markalar aynı sayılmazlar. Ancak, markaların farklı büyülükte olması veya sözcük markalarının yazı karakterinin veya tipinin farklılaştırılması ayniyeti etkilemez. Ayırt edilemeyecek derecede benzerlik ise karşılaştırılan markaların aynı olmamakla birlikte, orta düzeyde alıcıda bıraktığı genel izlenimin hemen hemen aynı olmasıdır.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre somut olaya gelince, redde dayanak alınan 2003/32133 numaralı marka, "LRG" harfleri yanında ayrıca şekil işaretinden oluşmaktadır. Bu durumda, dava dışı şirket adına daha önceki tarihte tescil olunan markanın kelime ve şekil esaslı unsularından oluşan karma nitelikli bir işaret olduğu anlaşılmaktadır. Dava konusu başvuru ise "LRG" harflerinden ibarettir. Önceki tarihli tescilli marka unsuruyla birlikte değerlendirildiğinde işaretlerin KHK 7/1-b maddesi anlamında aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer nitelikte olduklarından söz edilemez.

38 Bu itibarla mahkemece, davacı başvurusuyla, redde dayanak markanın 556 sayılı KHK' nın 7/1-b maddesi kapsamında olmadıkları halde yazılı gerekçelerle davanın reddi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir." bozulmuştur.⁹¹

Ankara 4 üncü FSHM Yargıtay 11 inci Hukuk Dairesi'nin 07.02.2011 tarih ve 2009/7924E., 2011/1228 kararına uyulmasına ve YİDK kararının iptali istemine ilişkin davanın kabulüne karar vermiştir.⁹²

3.2.2. "C C'VİZ Şekil Kararı"

"2008/40658 başvuru numaralı " " ibareli başvuru 556 Sayılı Kanun

Hükmünde Kararname'nin 7/1-(b) bendi gereğince 2001/11949 numaralı " "

markasından dolayı MDB tarafından "Yiyecek ve içecek sağlanması hizmetleri.

Geçici konaklama hizmetleri (gündüz bakımı (kreş) hizmetleri, huzurevleri hizmetleri dahil)." malları eşya listesinden çıkartılarak" marka kısmen reddedilmiştir.

Başvuru sahibi kısmi red kararına karşı YİDK' ya itirazda bulunmuş ve YİDK yaptığı inceleme sonucunda;

" Başvuru ile kısmen reddine gerekçe olarak gösterilen 2001/11949 sayılı "ceviz türk mutfağı" ibareli markanın ayırt edilemeyecek kadar benzer olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Ayrıca kısmi redde konu hizmetlerle aynı veya aynı türdeki hizmetlerin, redde dayanak olan markanın kapsamında yer aldığı tespit edildiğinden iş bu itirazın reddi gerekmiştir."⁹³ şeklinde karar vermiş ve itirazı reddetmiştir.

91Ankara 4. FSHM. 08.06.2011 tarih ve 2011/127 E., 2011/208 K.

92Benzer kararlar için bknz. Ankara 4.FSHM 11.11.2013 tarih ve 2013/171E., 2013/148K. sayılı, Ankara 4. FSHM 01.10.2012 tarih ve 2010/206E.,2012/186K. sayılı, Ankara 4.FSHM 23.01.2012 tarih ve 2011/102E.,2012/16K sayılı kararları.

9306.10.2009 tarih ve 2009-M-4731 sayılı YİDK Kararı.

39 Başvuru sahibi YİDK kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Ankara 1 inci FSHM, YİDK kararının iptali koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.

Başvuru sahibinin anılan mahkeme kararını temyiz etmesi üzerine Yüksek Yargıtay⁹⁴ aşağıdaki şekilde hüküm kurmuştur:

"...işaretler arasında aynılık bulunmamakla birlikte, ifade edilen benzerliğin mutlak red nedeni kapsamında "ayırt edilemeyecek derecede benzerlik " ya da nispi red sebebi oluşturan "iltibas tehlikesine yol açabilecek derecede benzerlik" derecesinde olup olmadığının, bir başka anlatımla işaretler arasındaki benzerliğin KHK'nın 7/1-b ya da 8/1-7/1-b maddelerinden hangisinin kapsamına girdiğinin 7/1-belirlenmesi gerekir.

Bu değerlendirme ise ancak her tescil başvurusunun somut koşulları dikkate alınarak yapılacağından, dava konusu işaretlerin tertip tarzı, içerdikleri kelime ve şekil unsurları ile redde mesnet markaların kapsadıkları mal ve hizmet türleri birlikte gözetildiğinde, ortalama tüketicilerin benzerlik olgusunun iltibasa yol açabileceğinin peşinen kabulünü mümkün kılmayacağı, ancak işaretler arasında bağlantı bulunduğu ihtimalini de içerecek derecede karıştırılmaya yol açılıp açılmayacağı hususlarının değerlendirilmesini zorunlu kıldığı anlaşıldığından dava konusu başvurunun 556 sayılı KHK'nın 7/1-b bendine göre kısmen reddine yönelik TPE YİDK kararının iptaline karar verilmesi gerekirken, aksine düşüncelerle davanın reddi isabetli görülmediğinden kararın davacı lehine bozulması gerekmiştir."

3.2.3. "Martı Myra Kemer Şekil Kararı"

2006/44038 sayılı ve " " unsurlu başvuru MDB tarafından yapılan inceleme sonucunda 2005/22959 sayılı ve "MARTI" unsurlu markaya ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğu gerekçesiyle KHK 7/1-b bendi uyarınca

94 Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 26.11.2012 tarih ve 2011/12791E.,2012/19117K.

40 kısmen reddedilmiştir. Başvuru sahibi vekili karara karşı YİDK’ya başvurmuş ve YİDK aşağıdaki gerekçeyle itirazın reddine karar vermiştir:

“2006/44038 başvuru numaralı ve "martı myra-kemer şekil" ibareli başvurunun KHK 7/1- (b) bendi uyarınca kısmen reddine gerekçe olarak gösterilen markalardan 2005/44952 sayılı markanın 2007-M-1680 sayılı YIDK kararı ile tamamen reddedilmiş olduğu tespit edilmekle birlikte, redde gerekçe diğer bir marka olan 2005/22959 sayılı "martı" markası ile başvuruya konu markanın aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer olduğu kanaatine varıldığından iş bu itirazın reddi gerekmiştir.”

Başvuru sahibi vekili YİDK kararının iptali ve müvekkiline ait marka başvurusunun ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Ankara 4 üncü FSHM 24.07.2009 tarih ve 2008/E., 2009/205K. sayılı kararıyla markaların ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, davacı tarafın temyizi üzerine söz konusu karar Yargıtay 11 inci HD 'nin 27.10.2011 tarih ve 2009/13322 E., 2011/14579 K., sayılı kararıyla

"....Taraf markalarının aynı olmadığı açıktır, her ne kadar işaretler arasında esas unsurlardan kaynaklanan bir benzerlik bulunmakta ise de davacı başvurusunda bulunan şekil unsuru ile "myra" kelime unsurlarından kaynaklanan görsel, işitsel, semantik farklılıklar karşısında davaya konu markaların gözde ve kulakta bıraktığı intiba farklılaşmakta, bu farklılıklar davacının marka başvurusunun redde dayanak gösterilen markadan ayırt edilemeyecek derecede benzer olmaktan çıkartmaktadır..."

gerekçesiyle bozmuştur.

Ankara FSHM bozma ilamına aynen uyulmasına karar vererek başvurunun KHK' nın 7/1-b bendi uyarınca reddine dair YİDK kararının iptaline karar verilmiştir.⁹⁵

95Ankara 4.FSHM 04.07.2012 tarih ve 2012/93E., 2012/114K.

41 3.2.4."ISAM Şekil Kararı"

2011/20134 sayılı " ” ibareli marka başvurusunun 12 inci sınıfta tescili için başvuruda bulunulmuş olup MDB tarafından yapılan inceleme sonucunda 2011/20134 numaralı başvuru 556 sayılı KHK 7/1-b bendi gereğince 2009/3892 başvuru numaralı "ısam" ibareli markayla ayırt edilemeyecek derecede benzer görüldüğü için reddedilmiştir.

Bunun üzerine davacı vekili karara karşı YİDK' ya itirazda bulunmuş ve YİDK tarafından aşağıdaki şekilde karar alınmıştır:

"2011/20134 Başvuru numaralı ''ISAM'' ibareli başvurunun 556 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 7/1-(b) bendi uyarınca reddi yönündeki karara karşı yapılan itirazın incelenmesi sonucunda başvuru ile ret kararına gerekçe olarak gösterilen 2009 03892 sayılı ve "ısam" ibareli markanın ayırt edilemeyecek kadar benzer olduğu ve redde konu mallarla aynı/aynı türdeki malların redde dayanak olan markanın tescil kapsamında da yer aldığı tespit edildiğinden işbu itirazın reddi gerekmiştir."⁹⁶

Başvuru sahibi vekili markalar arasında ayırt edilemeyecek derecede bir benzerlik bulunmadığı ve müvekkilinin marka üzerinde öncelikli ve üstün hak sahibi olduğunu ileri sürerek YİDK kararının iptalini FSHM’ den talep etmiştir.

Ankara 4 üncü FSHM markalar arasında ayırt edilemeyecek derecede benzerlik testinde uygulanacak ölçü olarak kabul edilen “görsel", “işitsel’’ ve “kavramsal”

özelliklerin de dikkate alındığı, ortalama tüketici kitlesinin “bütünsel” bakış açısından yola çıkarak davayı incelemiştir.

9623.11.2011 tarih ve 2011-M-4322 sayılı YİDK kararı.

42 Bu davada FSHM ortalama tüketici kitlesinin, tescil kapsamındaki ürünlerin belirli meslek gruplarına hitap eden meslek erbabına yönelik olması nedeniyle bilinçli tüketiciler olduğu kanaatine varmıştır.

Davaya konu somut olayda başvuru kapsamından çıkartılan mallar ret gerekçesi markanın kapsamında da aynen yer almaktadır. Ancak FSHM malların tamamen bilinçli tüketicilere hitap ediyor olması, “ısam şekil” unsurlu başvuru markasının

“ısam" sözcüğü yanında, çapraz kare logo görünümünde özgün şekil görünümünde bir görseli barındıran karma marka olması, ret gerekçesi markanın ise sadece sözcük markası olması koşulları hep birlikte ve bütüncül bakış açısıyla değerlendirildiğinde, markalar arasındaki benzerliğin ilk bakışta ayırt edilemeyecek düzeyde olmadığı, TPE’ nin sanki marka başvurusu yayına çıktıktan sonra itiraz üzerine KHK’nın 8/1-b bendi uyarınca inceleme yapıyormuşçasına değerlendirme yaptığı kanaatine vararak YİDK kararının iptaline karar vermiştir.⁹⁷