Bu bölümde trafik kazalarının ilçelere ve yıllara göre dağılımının analizi gerçekleştirilmiştir. Analizde kullanılan veriler 2010-2014 yıllarına ait kaza nokta verileridir. Kullanılan ArcMap aracı ise nokta yoğunluk aracıdır. Nokta yoğunluk analizi gerçekleştirilirken çevre alanının seçilmesine göre dağılım haritası oluşturulmuştur. Çevre alanı olarak on bir tane merkez ilçenin çokgen verisi kullanılmıştır. Bu merkez ilçelerin seçilmesindeki neden çalışma alanının kapsamıyla analizi sınırlandırmaktır. Nokta yoğunluk çıktı verisi ile yeniden sınıflandırma yapılmıştır.
Trafik kazalarının ilçelere göre dağılım analizinde kazaların, meydana geldiği alanlardaki dağılış derecelerine göre kaza sayıları ve yüzdeleri tablo halinde sunulmuştur. Tablo 4.11’de dağılış derecelerine göre km2’ye düşen kaza sayıları hesaplanırken iki veri kullanılmıştır. Bunlar alan bilgileri ve kaza sayısı bilgileridir. Kaza sayısını km2 alana bölerek km2’ye düşen kaza sayısı hesaplanmıştır.
Tablo 4.11. Dağılış Derecelerine Göre Km2 Düşen Kaza Sayıları
Dağılış Dereceleri Yıl 2010 2011 2012 Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Düşük 769 432 7.5 1 776 548 9.8 1 769 573 9.0 1 Orta 105 2 030 35.0 19 109 2 143 38.3 20 108 2 397 37.6 22 Yüksek 65 3 332 57.5 52 54 2 907 51.9 54 62 3 402 53.4 55 Toplam 939 5 794 100 939 5 598 100 939 6 372 100 Dağılış Dereceleri Yıl 2013 2014 2010-2014 Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Düşük 765 480 7.3 1 777 672 9.9 1 766 2538 8.1 3 Orta 111 2 531 38.4 23 108 2 696 39.6 25 111 11 778 37.8 106 Yüksek 63 3 586 54.4 57 54 3 440 50.5 63 62 16 853 54.1 274 Toplam 939 6 597 100 939 6 808 100 939 31 169 100
2010 yılına ait dağılım analizinde km2’ye düşen kaza sayısı haritalandırılmıştır (Şekil 4.6). Analizde üç farklı grupta sınıflandırma yapılmıştır. Sınıflandırma yapılırken her bir gruba farklı renk ve doğal aralık sınıflandırması uygulanmıştır. Mavi renkteki grup km2 başına düşen kaza sayısının düşük olduğu alanları göstermektedir. Kırmızı renkteki alanlar km2 başına düşen yüksek kaza sayısını ifade etmektedir. Km2’ye düşen kaza sayısı hesaplanırken kaza sayısını km2 alana bölünerek hesaplanmıştır. Kırmızı renkteki en büyük bölge Konak ilçesinde yer almaktadır. Konak ilçesi, günlük nüfus hareketliliğinin en fazla olduğu alandır. Alan içerisinde;
128
Kemeraltı Çarşısı, bankalar, resmi kurumlar, fuar alanı, müzeler ve oteller bulunmaktadır. Dolayısıyla araç hareketliliği de oldukça fazladır. Araç hareketliliğinin fazla olması trafik kazalarının km2’ye düşen kaza sayısını yükseltmektedir. Diğer bölgelerdeki kırmızı alanlar, Konak ilçesindeki büyük kırmızı alana bağlantı noktalarını ifade etmektir. Başka bir ifade ile ulaşım güzergâhları üzerinde bulunmaktadır.
Şekil 4.6. 2010 Yılına Ait Trafik Kazalarının Dağılım Analizi
Diğer bir analizde 2011 yılına ait km2’ye düşen kaza sayısı oluşturulmuştur (Şekil 4.7). 2010 yılına ait analizdeki gibi üç farklı grupta ve doğal aralıklı sınıflandırma yapılmıştır. En geniş alana sahip olan Konak ilçesindeki kırmızı bölge günlük nüfus hareketliliğinin en sık yaşandığı alandır. Bölgede birçok kuruluş ve kurum bulunmaktadır. Alan içerisinde oteller, müzeler, fuar alanı, Kemeraltı Çarşısı, bankalar ve resmi kurumlar bulunmaktadır. Kurum ve kuruluşların alanda yoğun bir şekilde bulunması çok fazla insanın bölgeye gelmesi anlamına gelmektedir. Dolayısıyla insanlar alana gelmek için ulaşım araçlarını kullanmaktadır. Bu ulaşım araçlarından bir tanesi de karayolu ulaşım araçlarıdır. Karayolu ulaşımının fazla kullanılması trafik kazalarının yüksek sayıda oluşmasına neden olmaktadır. Karabağlar ilçesindeki kırmızı alan Konak ilçesindeki kırmızı alana ulaşmak için kullanılan karayolu üzerindedir. Bu alanda Yeşillik Caddesi bulunmaktadır. Konak merkezine ulaşmak için Yeşillik Caddesi’nin kullanılması trafikte yoğunluğa sebep olmaktadır. Bu trafik yoğunluğu ise bölgede trafik kazalarının yoğunlaşmasına neden olmaktadır.
129
Şekil 4.7. 2011 Yılına Ait Trafik Kazalarının Dağılım Analizi
2012 yılına ait dağılım analizinde km2’ye düşen kaza sayısı çözümlenmiştir (Şekil 4.8). Gerçekleştirilen önceki iki analizde olduğu gibi aynı yöntem uygulanmıştır. Yüksek sayıyı ifade eden kırmızı alan yedi ilçede bulunmaktadır. Bunlar Karşıyaka, Bayraklı, Buca, Konak, Karabağlar ve Gaziemir ilçeleri içerisinde yer almaktadır. Karabağlar ilçesindeki kırmızı alan Konak ilçesindeki kırmızı alana giden ulaşım güzergâhı üzerindedir. Bu güzergâh üzerinde Yeşillik Caddesi bulunmaktadır.
130
Karayolunun yoğun bir şekilde kullanılması trafik kazalarının yüksek oluşmasına neden olmaktadır. Buca ilçesindeki kırmızı alanın Karabağlar ilçesinde bulunan kırmızı alandan farklı bir neden bulunmaktadır. Çünkü Buca ilçesinde bulunan kırmızı alan içerisinde iş alanları yer almaktadır. Aynı zamanda kırmızı alan içerisinde iki cadde bulunmaktadır. Bunlar Menderes Caddesi ve Forbes Caddesi’dir. Forbes Caddesi Buca’nın batı kısmında Menderes Caddesi ile birleşmektedir. Birleşen iki cadde Konak ilçesinin merkezine giden güzergâh üzerindedir. Buca ilçesi içerisinde araçların yoğunlaşması ve Konak ilçesine gitmek isteyen insanların birleşimi ile trafik kazalarının yoğunlaşmasına neden olmaktadır.
Gerçekleştirilen başka bir analizde 2013 yılına ait kaza verileri kullanılarak km2’ye düşen kaza sayıları haritalandırılmıştır (Şekil 4.9). Sınıflandırma yöntemleri olarak bir önceki analizdeki metot uygulanmıştır. Kırmızı renkteki yüksek sayıya sahip alanlara bakıldığında daha çok beş ilçede dağılım gösterdiği analizde görülmektedir. Bu ilçeler Karşıyaka, Bornova, Buca, Konak ve Karabağlar’dır. 2013 yılından itibaren trafik kazalarının daha çok bu bölgelerde yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Bunun nedeni iş alanlarının bölgede daha çok yoğunluk göstermeye başlamasıdır. Ayrıca Güzelbahçe ve Karabağlar’daki nüfusun artması sonucunda Konak merkezine gitmek isteyen insanların bu güzergâhı kullanmak zorunda kalmasıdır. Güzergâhı kullanmak zorunda kalan araç sürücüleri trafiğin yoğunlaşmasına neden olmaktadır. Bu da trafik kazalarının yükselmesine neden olmaktadır.
131
Konak ilçesinin güneybatı kesimindeki kırmızı renkteki bölge ulaşım açısından üç karayolunun kesişim alanıdır. Bu üç karayolu Ali Rıza Avni Bulvarı, Halide Edip Adıvar Caddesi ve İnönü Caddesi’dir. Ali Rıza Avni Bulvarı ve Halide Edip Adıvar Caddesi batı-doğu yönündeki İnönü Caddesi’ne güney yönünden bağlanan karayollarıdır. Bu iki karayolunun İnönü Caddesi’ne bağlanması sonucunda İnönü Caddesi’nde trafiğin yoğunlaşmasına sebep olmaktadır. Araçların yoğun olarak kullanılması sonucunda bölgedeki trafik kaza sayıları yükselmektedir.
Km2’ye düşen kaza sayısının analizinde 2014 yılına ait veriler kullanılmıştır (Şekil 4.10). Analizde üç grupta renklendirme ve doğal aralıklı sınıflandırma uygulanmıştır. 2014 yılındaki analiz, 2013 yılına ait analiz ile benzerlik göstermektedir. Trafik kazalarının yüksek yaşandığı bölgeler, Konak ilçesinde; Konak, Karabağlar ve Buca ilçesi arasındaki bölgede meydana gelmiştir.
Şekil 4.10. 2014 Yılına Ait Trafik Kazalarının Dağılım Analizi
Uygulanan son analizde 2010-2014 yılları toplamı sonucundaki veriler kullanılarak haritalandırma gerçekleştirilmiştir (Şekil 4.11). Önceki analizlerdeki gibi üç farklı renklendirme ve doğal aralıklı sınıflandırma uygulanmıştır. Beş yıla ait analizde, trafik kazaları daha çok altı ilçede yoğunlaştığı görülmektedir. Bu bölgeler Karşıyaka, Bayraklı, Bornova, Konak ilçesinde; Konak ilçesi ile Karabağlar ilçesi arasında ve Buca ilçesindedir. Buca ilçesi ile Konak ilçesi arasındaki, Karabağlar ile Konak ilçesi arasındaki bölgeler yoğunluk
132
bakımından benzerlik göstermektedir. Çünkü iki bölge hem iş alanları üzerinde hem de Konak ilçesinin merkezine giden güzergâh üzerindedir. Konak ilçesinin merkezinde trafik kazalarının yoğunluğunun sebebi merkezi iş alanlarının bu bölgede bulunmasıdır. Bu nedenle bölge günlük nüfus hareketliliğinin oldukça fazla olduğu bir alandır. Dolayısıyla trafik kazalarının gerçekleşme sayısı bu bölgede oldukça yüksektir.
Şekil 4.11. 2010-2014 Yıllarına Ait Trafik Kazalarının Dağılım Analizi