Alt problemlerdeki üçüncü bir başlık ölümlü ya da yararlanmalı trafik kazalarının dağılımını araştırmaktır. Trafik Şube Müdürlüğü’nden alınan her bir kaza noktasının öznitelik tablosunda trafik kazalarının ölümlü ya da yaralanmalı ile sonuçlandığı bilgisi bulunmaktadır. Bu veriler kullanılarak ölümlü kazaların nerede meydana geldiği nokta olarak tespit edilmiştir. Yaralanmalı kazalar Arcmap’te nokta yoğunluk analiz aracı kullanılarak kazaların nerede yoğunlaştığı raster veri türünde yıllara göre ayrı katmanlarda oluşturulmuştur. Ölümlü ve yaralanmalı kazalar yıllara göre farklı renklendirme yapılarak farklılıklar ortaya çıkartılmıştır. Ölümlü ve yaralanmalı kazaların meydana geldiği yıllar ve bu kazaların sayıları analiz sonucunda Tablo 4.12’de gösterilmiştir. Tabloda ölümle sonuçlanan kaza sayıları, yıllara göre ölümlü kaza oranı (%), ölümlü kazalar (%), yaralanmalı kaza sayısı, yıllara göre yaralanmalı kaza oranı (%), yaralanmalı kazalar (%) ve son olarak toplam kaza sayıları girilmiştir.
133
Tablo 4.12. Ölümlü ve Yaralanmalı Kaza Sayıları
Yıl Kaza Sayısı- Ölümlü Yıllara göre ölümlü kaza oranı (%) Ölümlü Kazalar (%) Kaza Sayısı- Yaralanmalı Yıllara göre yaralanmalı kaza oranı (%) Yaralanmalı Kazalar (%) Kaza Sayısı- Toplam 2010 29 23.02 0.77 3 724 15.75 99.23 3 753 2011 24 19.05 0.56 4 228 17.88 99.44 4 252 2012 35 27.78 0.68 5 088 21.52 99.32 5 123 2013 19 15.08 0.38 5 011 21.20 99.62 5 030 2014 19 15.08 0.34 5 589 23.64 99.66 5 608 Toplam 126 100 23 640 100 23 766
Yaralanma ile sonuçlanan trafik kazalarının analizleri sonucunda elde edilen veriler tablo haline getirilmiştir. Tabloda dağılış sınıflandırmasına göre yaralanmalı kazaların düşükten yükseğe doğru sınıflandırma grupları ve yıllara göre yaralanmalı kaza sayıları verilmektedir. Tablo 4.13’te yaralanmalı trafik kazalarına ait verilerle yapılan, km2’ye düşen kaza sayıları verilmiştir. Tabloda 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 yılları ve 2010-2014 yıllarındaki toplam yararlanmalı trafik kazalarının analizleri sonucunda dağılış sınıflandırması içerisindeki; km2 alan, kaza sayısı, km2’ye düşen kaza sayıları girilmiştir.
Tablo 4.13. Dağılış Sınıflandırmasına Göre Km2 Düşen Yaralanmalı Kaza Sayıları
Dağılış Dereceleri Yıl 2010 2011 2012 Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Düşük 799 483 13.0 1 798 569 13.5 1 780 538 10.6 1 Orta 98 1 588 42.6 16 99 1 765 41.7 18 108 2 106 41.4 20 Yüksek 43 1 653 44.4 39 43 1 894 44.8 44 52 2 442 48.0 47 Toplam 939 3 724 100 939 4 228 100 939 5 086 100 Dağılış Dereceleri Yıl 2013 2014 2010-2014 Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Alan (km2) Kaza Sayısı % Km2 Düşen Kaza Sayısı Düşük 791 569 11.4 1 797 723 12.9 1 797 3103 13.1 4 Orta 104 2 154 43.0 21 101 2 514 45.0 25 101 10 711 45.3 106 Yüksek 45 2 288 45.7 51 42 2 352 42.1 57 41 9826 41.6 239 Toplam 939 5 011 100 939 5 589 100 939 23 640 100
Yaralanmalı trafik kazalarının nokta yoğunluk aracı ile yapılan analizi 2010 yılına ait veriler kullanılarak gerçekleştirilmiştir (Şekil 4.12). 2010 yılına ait yaralanmalı kazaların sayıları nokta verisine ait öznitelik tablosuna girilmiştir. Km2’ye düşen kaza sayıları hesaplanırken yaralanmalı trafik kaza sayıları km2 alana bölerek öznitelik tablosunda
134
uygulanmıştır. Analiz işlemi yapıldıktan sonra üç farklı renklendirme ve doğal aralıklı sınıflandırma yöntemi uygulanmıştır. Km2’ye düşen yaralanmalı trafik kaza sayıları düşükten yükseğe doğru sınıflandırılmıştır. Düşük ile gösterilen mavi alanlar yaralanmalı gerçekleşen kazaların km2 alana göre az yoğunluk gösteren bölgeleri göstermektedir. Kırmızı renkteki alanlar yaralanma ile sonuçlanan kazaların km2 alana göre yüksek yoğunluk gösteren bölgeleri ifade etmektedir.
2010 yılının verileri kullanılarak gerçekleştirilen analizde yaralanmalı kazaların en yoğun Konak ilçesinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Yaralanmalı kazaların en çok bu bölgede olmasının nedeni merkezi iş alanları içerisinde yer almasıdır. İş alanları içerisinde resmi kurumlar, bankalar, oteller, müzeler ve fuar alanı bulunmaktadır. Bu yüzden trafik hareketliliği bölgede oldukça fazladır. Trafiğin yoğun olması trafik kazalarının fazla görülmesine neden olmaktadır. Trafik kazalarının fazla olması, yaralanma ile sonuçlanan trafik kazalarının da oranını arttırmaktadır.
Şekil 4.12. 2010 Yılına Ait Yaralanmalı Trafik Kazaları
Yapılan diğer bir analizde 2011 yılına ait yaralanmalı kazaların verileri kullanılarak gerçekleştirilmiştir (Şekil 4.13). Bu analizde de 2010 yılına ait analizdeki gibi yöntemler uygulanmıştır.
2010 yılına göre 2011 yılındaki yaralanmalı trafik kazaları benzerlik göstermektedir. Yaralanmalı trafik kazaları en çok Konak ilçesi içerisinde meydana gelmektedir. Bu bölgede iş alanlarının fazla bulunması trafik hareketliliğini artırmaktadır. Yüksek trafik hareketliliği trafik kazalarının yüksek oranda görülmesine neden olmaktadır. Trafik kazalarının bölgede fazla görülmesi yararlanmalı kazaların oluşmasına sebep olmaktadır.
135
Şekil 4.13. 2011 Yılına Ait Yaralanmalı Trafik Kazaları
2012 yılına ait yaralanmalı trafik kaza verileri kullanılarak analiz gerçekleştirilmiştir (Şekil 4.14). Yapılan bu analizde de önceki analizlerde uygulanan yöntemler kullanılmıştır.
2012 yılındaki yaralanma ile sonuçlanan trafik kazaları önceki iki yıla göre farklılık göstermektedir. 2010 ve 2011 yılında sadece Konak ilçesinde yoğun olarak görülen yaralanmalı trafik kazaları, 2012 yılında hem Konak ilçesinde hem de Buca ilçesinde yoğun olarak görülmektedir. Buca ilçesindeki artışın sebebi önceki yıllara göre nüfusun Buca ilçesinde artması ve Konak ilçesine giden güzergâhlar üzerindeki yoğunluğun artmasıdır. Trafik kazalarının bölgede artması yaralanmalı trafik kazalarının oranını da arttırmaktadır.
136
2013 yılına ait yaralanmalı kaza verileri kullanılarak nokta yoğunluk analiz yapılmıştır (Şekil 4.15). Bu analizde de önceki analizlerde uygulanan yöntem kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Düşük sayılara sahip yaralanmalı kazalar mavi renk ile gösterilirken kırmızı renkteki alanlar yüksek sayıya sahip yaralanmalı kazaları ifade etmektedir.
2013 yılındaki yaralanmalı trafik kazaları analizinde, en yoğun Konak, Buca ve Karabağlar ilçesinde yaşanmıştır. Karabağlar ilçesinde yoğun olarak görülmesi iş alanlarına giden sürücülerin bölgede artış göstermesidir. Çünkü bölge Konak ilçesinin merkezinde yer alan iş alanlarına giden güzergâh üzerindedir. Bu nedenle trafik kazaları bölgede oldukça yoğundur. Trafik kazalarının yoğun olarak görülmesi yaralanma ile sonuçlanan kazaların sayısını arttırmaktadır.
Şekil 4.15. 2013 Yılına Ait Yaralanmalı Trafik Kazaları
Yaralanmalı kaza verileri kullanılarak 2014 yılına ait nokta yoğunluk analizi gerçekleştirilmiştir (Şekil 4.16). Önceki analizlerde kullanılan yöntemler 2014 yılına ait analizde de uygulanmıştır.
2014 yılındaki yaralanmalı trafik kaza analizleri sonucu, 2013 yılındakine benzerlik göstermektedir. Kazalar yoğun olarak Konak ve Karabağlar ilçelerinde görülmektedir. Karabağlar ilçesinde yaralanmalı trafik kazalarının yüksek görülmesi merkezi iş alanlarına giden güzergâhın bölgeden geçmesinden kaynaklanmaktadır. Ali Rıza Avni ve Halide Edip Adıvar Bulvarı’nın bölgede bulunması trafiğin oldukça yoğun olmasına sebep olmaktadır.
137
Çünkü iki bulvar; Karabağlar ve Gaziemir ilçelerinden gelen trafiğin, Konak ilçesine bağlantısını sağlamaktadır. Dolayısıyla trafik kazalarının oldukça fazla görülmesine neden olmaktadır. Bu da yaralanmalı trafik kaza riskini arttırmaktadır.
Şekil 4.16. 2014 Yılına Ait Yaralanmalı Trafik Kazaları
Yaralanmalı kazaların son analizinde 2010-2014 yıllarına ait toplam yaralanmalı kaza verileri kullanılarak gerçekleştirilmiştir (Şekil 4.17). Sınıflandırma ve renklendirme yöntemi olarak önceki analizlere benzer metotlar uygulanmıştır.
138
Toplam beş yıla ait veriler kullanılarak yapılan analizde yaralanmalı trafik kazaları yoğun olarak Konak, Karabağlar ve Buca ilçelerinde görülmektedir. Merkezi iş alanlarının bölgede bulunması trafik hareketliliğini oldukça fazla etkilemektedir. Bu da trafik kazalarının meydana gelmesine neden olmaktadır. Trafik kazalarının yoğun olarak görülmesi kazaların yaralanma ile sonuçlanma riskini arttırmaktadır.
Ölümle sonuçlanan trafik kazalarının analizinde 2010-2014 yılları içerisindeki veriler kullanılmıştır (Şekil 4.18). 2010 yılında ölümle sonuçlanan trafik kaza sayısı 29’dur. 2011 yılında ölümle sonuçlanan trafik kaza sayısı 24 adettir. 2012 yılına bakıldığında ölümle sonuçlanan trafik kaza sayısı 35’e yükselmiştir. 2013 yılında ölümle sonuçlanan trafik kaza sayısı 19’a düşmüştür. 2014 yılında ise ölümle sonuçlanan trafik kaza sayısı 2013 yılındaki gibi 19 adet olarak gerçekleşmiştir.
Ölümle sonuçlanan trafik kazaları en çok Bayraklı ile Bornova ilçesi arasında bulunan Ankara Caddesi’nde meydana gelmektedir. Ölümle sonuçlanan trafik kazalarının bulunduğu bölge İzmir-Manisa otoyol çıkışının bulunduğu alandır. Daha çok şehir dışından gelen ya da şehir dışına çıkmak isteyen sürücülerin kullandığı güzergâhtır. Trafiğin yoğun olması ve otoyoldan gelen araçların hızlı bir şekilde şehir merkezine giriş yapması, trafik kazalarının yüksek oranda görülmesine neden olmaktadır. Bu da ölümle sonuçlanan kazaların sayısını arttırmaktadır.
139