Kavramsal Anlama Testi Sekizinci Soru

Kavramsal anlama testinin 8. sorusu bir şişe şekli çizilerek “bu şişeye yukarıdan aşağıya doğru üç delik açılmış ve bu delikler oyun bandıyla kapatılmıştır. Deliklerden bantları söktüğümüzde, hangi delikteki su daha ileriye fışkırır? Cevabınızın nedenini açıklayınız.” şeklinde hazırlanmıştır. Bu soruda öğrencilerin sıvı basıncının sıvının derinliği ile doğru orantılı olduğunu fark etmeleri beklenmektedir.

Kavramsal anlama testinin 8. sorusunun analizinden elde edilen bulgular Tablo 4.9’da verilmiştir.

Tablo 4.9: KAT 8. sorusuna ait öğrenci yanıt türleri

DÜZ EY

KAT.8.SORU DENEY KONTROL

YANIT TÜRLERİ ÖN TEST SON TEST ÖN TEST SON TEST n (%) n (%) n (%) n (%) 4

A.BİLİMSEL OLARAK KABUL EDİLEN YANITLAR

1.TAM DOĞRU

“C noktasından daha uzağa fışkırır. Çünkü yoğunluk sabit kalmak şartıyla sıvı derinliği artarsa sıvı basıncı da artar”.

2 6.7 12 40 4 13.3 16 53.3

3 2.KISMEN DOĞRU

TOPLAM 13 43.3 16 53.3 15 50 22 73.3

2

B.BİLİMSEL OLARAK KABUL EDİLEMEZ YANITLAR

“Su aşağıda daha güçlüdür.” 1 3.3 0 0 0 0 0 0

“Su yer çekimi ile aşağıya çekildiği için alttan

daha uzağa fışkırır.” 1 3.3 0 0 0 0 0 0

“Su kabın üst tarafında daha çok basınç yapar.” 2 6.7 0 0 0 0 0 0

“Altta su miktarı daha fazla olduğu için uzağa

fışkırır.” 1 3.3 0 0 0 0 0 0

“Orta delikten daha uzağa fışkırır. Çünkü her iki

taraftan etki altında kalmış.” 2 6.7 0 0 0 0 0 0

“Derinlerde sıvı yoğunluğu fazla olur. Bu yüzden

alt tarafta basınç fazladır.” 2 6.7 8 26.7 1 3.3 1 3.3

“Su yukarıdan aşağıya doğru akar. Bu yüzden

basınç aşağıda fazladır.” 0 0 0 0 1 3.3 0 0

“Sıvılar kabın her tarafına aynı basıncı uygular.” 0 0 0 0 1 3.3 0 0

“Sıvı basıncı sadece en altta uygulanır.” 0 0 0 0 1 3.3 0 0

TOPLAM 9 30 8 26.7 4 13.3 1 3.3

1 C.KODLANAMAZ 8 26.7 4 13.3 10 33.3 6 20

0 D.YANITSIZ 0 0 2 6.7 1 3.3 1 3.3

TOPLAM 30 100 30 100 30 100 30 100

Bu soruda bilimsel bir şekilde kabul edilmesi mümkün yanıtlara tam doğru cevabı veren deney grubu öğrencileri yüzdelerinin uygulama öncesi % 6.7’den uygulama sonrası % 40’a arttığı, kontrol grubu öğrenci yüzdelerinin uygulama öncesi % 13.3’den uygulama sonrası % 53.3’e arttığı gözlenmiştir. Kısmen doğru yanıt olarak cevap veren deney grubu öğrencilerin yüzdeleri uygulama öncesi % 36.7’den uygulama sonrası % 13.3’e azaldığı, kontrol grubu öğrencilerinde ise bu oranın uygulama öncesi % 36.7’den uygulama sonrası % 20’ye azaldığı gözlenmiştir.

Bu soru ile ilgili olarak öğrencilerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerde sorulan sorularda sıvı basıncının sıvının derinliği ile ilişkisi sorgulanmıştır. Görüşmelerde şu ifadeler elde edilmiştir;

G: “İçi sıvı dolu bir kaba yukarıdan aşağıya delikler deldiğimizde hangi delikten daha uzağa sıvı fışkırır? Nedenini açıklar mısınız?”

Uygulama öncesi;

ÖÖDGÖ5: En aşağıdaki delikten çünkü en aşağıda sıvı yoğunluğu daha fazladır.

ÖSDGÖ5: En alttaki delikten sıvı daha uzağa fışkırır. Çünkü sıvı basıncı sıvının derinliğine ve yoğunluğuna bağlıdır. Burada kabın içinde aynı sıvı var o yüzden yoğunluk sabit. Ama en altta derinlik fazla o yüzden basınç da fazla olur.

G: Başlangıçtaki fikrin değişmiş. Bu yeni fikre sahip olmanı neye bağlıyorsun. ÖSDGÖ5: Hem bu deneyi sınıfta bizim yan taraftaki grupta bulunan arkadaşlar yaptı. Hem de bizim yaptığımız deneyde de bunu fark ettik.

Kavramsal anlama testinin 8. Sorusu için bilimsel olarak kabul edilemez yanıtlar incelendiğinde öğrenciler tarafından yazılmış 9 farklı alternatif kavram ile karşılaşılmıştır. “Su aşağıda daha güçlüdür” şeklinde cevap veren deney grubu öğrencilerinin yüzdesi uygulama öncesi % 3.3 iken son testte hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği, kontrol grubu öğrencilerinden ise uygulama öncesi ve sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği gözlenmiştir. “Su yer çekimi ile aşağıya çekildiği için alttan daha uzağa fışkırır” şeklinde cevap veren deney grubu öğrencilerinin yüzdesi uygulama öncesi % 3.3 iken uygulama sonrası bu cevaba hiçbir öğrenci tarafından rastlanmadığı, kontrol grubu öğrencilerinden ise uygulama öncesi ve sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği gözlenmiştir. “Su kabın üst tarafında daha çok basınç yapar” şeklinde cevap veren deney grubu öğrencilerinin yüzdesi uygulama öncesi % 6.7 iken uygulama sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği, kontrol grubu öğrencilerinden ise uygulama öncesi ve sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği gözlenmiştir. “Altta su miktarı daha fazla olduğu için uzağa fışkırır” şeklinde cevap veren deney grubu öğrencilerinin yüzdesi uygulama öncesi % 3.3 iken uygulama sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği, kontrol grubu öğrencilerinden ise uygulama öncesi ve sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği gözlenmiştir. “Orta delikten daha uzağa fışkırır. Çünkü her iki taraftan etki altında kalmış” şeklinde cevap veren deney grubu öğrencilerinin yüzdesi uygulama öncesi % 6.7 iken uygulama sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği, kontrol grubu öğrencilerinden ise uygulama öncesi ve sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği gözlenmiştir. “Derinlerde sıvı yoğunluğu fazla olur. Bu yüzden alt tarafta basınç fazladır” şeklinde cevap veren deney grubu öğrencilerin yüzdesi uygulama öncesi % 6.7’den uygulama sonrası % 26.7’ye arttığı, kontrol grubu öğrencilerinde ise bu cevabı veren öğrenci yüzdesi uygulama öncesi ve sonrası % 3.3 olarak kaldığı gözlenmiştir. Bu artışın sebebi olarak öğrencilerde yoğunluk kavramının tam anlaşılmadığı düşünülmektedir.

“Su yukarıdan aşağıya doğru akar. Bu yüzden basınç aşağıda fazladır” cevabını uygulama öncesi ve sonrası deney grubunda hiçbir öğrencinin vermediği, kontrol grubu öğrencilerinin yüzdesi uygulama öncesi % 3.3 iken uygulama sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği gözlenmiştir. “Sıvılar kabın her tarafına aynı basıncı uygular” cevabını uygulama öncesi ve sonrası deney grubunda hiçbir öğrencinin vermediği, kontrol grubu öğrencilerinin yüzdesi uygulama öncesi % 3.3 iken uygulama sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği gözlenmiştir. “Sıvı basıncı sadece en altta uygulanır” cevabını uygulama öncesi ve sonrası deney grubunda hiçbir öğrencinin vermediği, kontrol grubu öğrencilerinin yüzdesi uygulama öncesi % 3.3 iken uygulama sonrası hiçbir öğrencinin bu cevabı vermediği gözlenmiştir.

Soruya kodlanamaz olarak cevap veren deney grubu öğrencilerinin yüzdesi uygulama öncesi % 30’dan uygulama sonrası % 26.7’ye azaldığı, kontrol grubu öğrencilerinde ise uygulama öncesi % 13.3’den uygulama sonrası % 3.3’e azaldığı gözlenmiştir.

Bu soruya ait yanıtlar incelendiğinde deney grubundaki öğrencilerden uygulama öncesi hiçbir öğrenci bu soruyu yanıtsız bırakmamışken uygulama sonrası % 6.7’ si yanıtsız bırakmıştır. Kontrol grubundaki öğrencilerinden soruyu yanıtsız bırakan öğrencilerin yüzdesi ise uygulama öncesi ve sonrası % 3.3 olarak gözlenmiştir.