KAU Başlatma Talebi Başvurusu

KAU, Model Anlaşma’nın 24.maddesindeki “Ayrımcılık Yapma Yasağı” hükmü ile ilgili olması dışındaki hallerde, mukimi olunan⁴³³ akit devlet yetkili otoritesine yapılacak bir talep ile başlamaktadır⁴³⁴. Model Anlaşma’nın 3.maddesinde yer alan “Tanımlar” kısmında yetkili otoritelerin belirlenmesi her akit devletin kendisine bırakılmış olup, genellikle

428 Hugh AULT, “Dispute Resolution: the Mutual Agreement Procedure”, Papers on Selected Topics in Administration of Tax Treaties for Developing Countries, Paper No. 8-A, UN Deparment of Economic and Social Affairs, New York, Mayıs 2013, s.3.

429 YILDIRIM, s.173.

430 OECD Commentary on Art. 25, para.72; “KAU’yü başvuru için bir veya her iki akit devletin henüz anlaşma hükümlerine aykırı vergilendirme işlemi gerçekleştirmediği, ama gerçekleştirebileceği ihtimali, tahkim aşamasına geçiş için yeterli görülmemektedir. Uyuşmazlık konusu verginin ödenmiş olması, tahakkuk ettirilmesi ya da en azından yükümlüsüne resmi yolla bu tür bir vergilendirmeye maruz kalacağının bildirilmiş olması aranmaktadır”.

431 BURNETT, s.182; PONDS, s.49.

432 OECD tarafından üye ülkelerden gelen bilgiler doğrultusunda hazırlanan istatisklere göre, Türkiye 2013 Rapor yılı içerisinde 3 OECD üyes, 1 üye olmayan ülke olmak üzere 4 KAU gerçekleştirmiştir.

http://www.oecd.org/ctp/dispute/MAP-programe-statistics-2013-turkey.pdf (Erişim Tarihi: 28.06.2015).

433 Çetin KARA, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları-Türkiye Uygulaması, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2000, s.6; “Bu bakımdan, anlaşma hükümlerinden yararlanmak isteyenlerin o ülkede yerleşik olduklarını kanıtlamaları gerekmekte olup, bunun için yerleşik oldukları ülkenin yetkili makamlarına yazılı olarak başvurup “mukimlik belgesi” almaları gerekmektedir”.

434 GROEN, s.5; OECD Commentary on Art. 25, para.19; "Akit devletler anlaşmaları halinde her iki devlet yetkili otoritesine de başvuru imkanını anlaşma metinlerinde tanıma hakkına da sahiptirler”.

74

“maliye bakanı ya da yetki verdiği temsilcisi” veya “hazine bakanı ya da yetki verdiği temsilcisi” şeklinde belirlenmektedir. Bu belirleme sonraki aşamada KAU’yü de yürütecek düzeydeki vergi idaresi kademesinde olmaktadır⁴³⁵.

Vergi yükümlüsü, anlaşmaya aykırı şekilde yapılan vergilendirme işleminden sonra ikametgahını diğer akit devlete taşımış olsa da, işlemin yapıldığı zaman mukimi bulunulan akit devlet otoritesi KAU başvurusu bakımından yetkili otorite olacaktır⁴³⁶.

KAU’yü başlatacak olan talebin yapılış şekli konusunda Model Anlaşma metninde açık bir düzenleme bulunmamaktadır⁴³⁷. Akit devletlerin bu konuda özel bir düzenleme öngörmesi mümkündür ve hatta bazı devletler KAU sürecine ilişkin yol gösterici rehberler de düzenlemektedir⁴³⁸. Ancak başkaca bir düzenleme yapılmamışsa, başvurunun yapılacağı akit devletin vergilendirmeye ilişkin itirazlar bakımından belirlediği usulde yapılması gerekmektedir⁴³⁹. Bu da genellikle yükümlünün bireysel bir dilekçe ile vergi idaresine başvurması ile olmaktadır⁴⁴⁰.

Türkiye bakımında KAU talebinde bulunurken sunulacak dilekçenin içermesi gereken hususlar GİB tarafından hazırlanmış olan “Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Yer Alan “Karşılıklı Anlaşma Usulü”ne İlişkin Rehber”inde EK-3 formunda şu şekilde düzenlenmiştir:

“EK.3 BİLGİLENDİRME FORMU

“Karşılıklı Anlaşma Usulü” talebinde bulunacak kişi ve/veya teşebbüsün aşağıdaki bilgileri dilekçeleri ekinde sağlamaları gerekmektedir.

a) Ad - Soyad / Unvan, adres, vergi kimlik numarası, kişi ve/veya teşebbüsün diğer Akit Devlette ilişkili olduğu kişi ve/veya teşebbüs,

435 FERHATOĞLU, s.45; Gelir İdaresi Başkanlığı, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Yer Alan

“Karşılıklı Anlaşma Usulü”ne İlişkin Rehber, Ağustos 2009, s.5-6; “ÇVÖA’ nda, Türkiye yönünden yetkili makam teriminin Maliye Bakanını veya onun yetkili kıldığı kişileri ifade ettiği belirtilmiştir.

ÇVÖA kapsamında karşılıklı anlaşma usulü ise hali hazırda Gelir İdaresi Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı tarafından yürütülmektedir”.

436 VOGEL vd., s.1351.

437 KOCH, s.114.

438 OECD, Manual On Effective Mutual Agreement Procedures (MEMAP), Şubat 2007 versiyonu, s.13.

(http://www.oecd.org/ctp/38061910.pdf Erişim Tarihi: 27.06.2015); Türkiye’nin de Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanmış olan “Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Yer Alan

“Karşılıklı Anlaşma Usulü”ne İlişkin Rehber”i bulunmaktadır.

(http://www.gib.gov.tr/fileadmin/mevzuatek/uluslararasi_mevzuat/ciftever_karsilikli94.pdf Erişim Tarihi: 27.06.2015).

439 OECD Commentary on Art. 25, para.16; YALTI SOYDAN, Vergi Anlaşmaları, s.337.

440 BANTEKAS, s.184.

75 b) Konuyla ilgilenen yetkilinin (yetkili makamın) irtibat bilgileri*,

c) Konunun, işlemlerin, faaliyet konusunun genel bir açıklaması ve yapılan düzeltmenin dayanağı,

d) İlgili vergilendirme yılları,

e) Her vergilendirme yılına ilişkin elde edilen gelirin ve düzeltmeye tabi tutulmuş verginin tutarı,

f) Orijinal vergi beyannamesinde yer alan ve konuyla ilişkili bilginin özeti,

g) Konunun veya yapılan düzeltmenin tam mahiyeti ve konuyla ilgili olarak uygulanan iç mevzuat hükümleri ve anlaşmanın ilgili maddeleri,

h) Eğer alakalıysa, destekleyici verilerle yapılmış olan hesaplama (mali veya ekonomik veriler, raporlar, mükellefin ilgili belge ve kayıtlarının yanı sıra açıklayıcı notlar),

i) Transfer fiyatlandırması ile ilgili olaylarda ayrıca aşağıdaki ek bilgiler de gereklidir:

j) Karşılaştırılabilir işlemlerin genel çerçevesi ve düzeltme yöntemleri, k) Düzeltmede uygulanan yöntemin açıklaması,

l) Düzeltme için uygulanan transfer fiyatlandırması yönteminin uygunluğuna ilişkin açıklama.

Dipnot:*Anlaşmaya taraf devletlerin yetkili makamlarında diğer devletin yetkili makamı olarak görev yapan kişilerin irtibat bilgileri bulunmakla beraber, bazı ülkelerde sadece KAU ile görevlendirilmiş birden çok görevli olabilmektedir. Bu nedenle, mükellef mukimi olduğu devlete KAU sürecinin başlatılması için talepte bulunurken konuyla ilgili olarak diğer devlette yetkili makam statüsünde bir görevli ile görüşmüşse işlemlerin hızlandırılması adına bu yetkilinin irtibat bilgilerini vermesi yararlı olacaktır”.

KAU talebini alan yetkili otorite öncelikli olarak söz konusu başvuruda anlaşma hükümlerine aykırı bir vergilendirme olup olmadığına karar verir. Aykırılık durumunun varlığı halinde ise bu uyuşmazlığı öncelikle tek taraflı yapacağı düzenlemelerle ortadan kaldırmaya çalışacaktır⁴⁴¹. Ancak tek taraflı olarak bu sorunun giderilmesi mümkün görülmüyorsa, diğer akit devlet ile KAU görüşmeleri başlatacaktır. KAU talebini alan devletin, yükümlünün bu başvurusuna rağmen diğer akit devlet ile KAU başlatmaması durumunda yükümlünün uluslararası hukuk kapsamında bu devleti harekete geçirmeye zorlayacak bir mekanizma bulunmamaktadır. Bununla birlikte birçok devletin hukuk yapısı, yükümlülere KAU başlatma talebinin reddedilmesi, yanıtsız bırakılması gibi durumları idari

441 GROEN, s.5.

76 işlem olarak kabul edip, mahkemelerce mevcut durumun incelenmesi için dava hakkı tanımaktadır⁴⁴².