Karmaşık ve Zorlama Şikâyetler

Anayasa Mahkemesi, başvurucunun başvuruya konu ettiği maddi olayların

veya iddia ettiği haksızlıkların anlaşılmasını, objektif olarak imkânsız kılacak kadar

çok karmaşık olan şikâyetleri açıkça temelsiz bularak reddedebilir. Aynı şekilde,

zorlama başvurular, yani objektif olarak imkânsız, açıkça uydurulmuş veya açıkça

sağduyuya aykırı olaylarla ilgili başvurular da açıkça dayanaktan yoksun olmaları

nedeniyle kabul edilemez bulunabilirler.98

97 _{Başvuru Numarası: 2013/5718, Karar Tarihi: 20.03.2014.} 98

III. SONUÇ

Anayasa Mahkemesine bireysel başvurunun kabul edilebilirlik şartları genel

olarak Anayasanın 148. maddesinde ve 6216 sayılı Kanun’un 45-48. maddeleri

arasında düzenlenmiştir. Buna göre Anayasa Mahkemesine bir temel hak ve hürriyetin ihlal edildiği iddiasıyla bireysel başvuruda bulunabilmek için 7 şartın sağlanmış olması gerekmektedir.

23 Eylül 2012 tarihinde uygulamaya giren Anayasa Mahkemesine bireysel

başvuru ile birlikte, Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvuruların büyük bir çoğunluğunun usule ilişkin kabul edilebilirlik şartlarını karşılamadıkları gerekçesiyle işin esasına girilmeksizin reddedildiği görülmektedir.

Tablo 4: 23 Eylül 2012 – 31 Mart 2014 tarihleri arasında bireysel başvurular ile ilgili verilen kararlara ilişkin istatistik.99

Öyle ki, bu kararlara karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine bireysel

başvuru imkânının bulunması ve AİHM’in Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru

yolunun “etkili iç hukuk yolu olup olmadığı”nı değerlendireceği de göz önüne

alındığında Anayasa Mahkemesinin, Anayasa ve 6216 sayılı Kanun ve Anayasa

99

Mahkemesi İçtüzüğüne dayanan kabul edilebilirlik şartlarını AİHM içtihadına

uygun bir şekilde yorumlamaya özen göstermesi gerekmektedir.

Bu sebeple Anayasa Mahkemesi, insan haklarının korunması amacıyla

üstlendiği misyona dayanarak başta idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının tüketilmesi olmak üzere bütün kabul edilebilirlik şartlarını belirli esneklikte ve aşırı şekilcilikten uzak bir şekilde uygulamalıdır.

Başvurucular ise, kabul edilebilirlik şartlarının neler olduğunu çok iyi özümsemeli ve şartları taşımayan bir başvuru ile gereksiz zaman, para ve daha da önemlisi hak kaybına maruz kalmamak için kabul edilebilir bir başvuru yapmaya özen göstermelidirler.

KAYNAKÇA

ERGÜL, Ergin, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine

Bireysel Başvuru ve Uygulaması, Yargı Yayınevi, Ankara, 2012.

AYDIN, Öykü Didem, “Türk Anayasa Yargısında Yeni Bir Mekanizma:

Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Dergisi, C. XV, S. 4, Y. 2011, ss.121-170.

KILINÇ, Bahadır, “Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru

(Anayasa Şikâyeti) Kurumu ve Türkiye Açısından Uygulanabilirliği”, Anayasa

Yargısı Dergisi, S. 25, Y. 2008, ss. 19-59.

EKİNCİ, Hüseyin / SAĞLAM, Musa, 66 Soruda Anayasa Mahkemesine

Bireysel Başvuru, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2012.

http://www.inhak.adalet.gov.tr/istatistikler/2013_ist/2.pdf, E.T. 14.07.2014 http://www.inhak.adalet.gov.tr/istatistikler/2013_ist/3.pdf, E.T. 14.04.2014.

07.11.1982 tarih ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı

Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ile Anayasa

Komisyonu Raporu, TBMM 23. Dönem, 4. Yasama Yılı, Sıra Sayısı: 497.

ACU, Melek, “Bireysel Başvuruya Konu Edilebilecek Haklar”, Türkiye

Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 110, Yıl 2014, ss. 403-434

GÖZTEPE, Ece, “Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkının (Anayasa Şikayeti) 6216 Sayılı Kanun Kapsamına Değerlendirilmesi”,

Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 95, Yıl 2014, ss. 13-40.

UZUN, Cem Duran, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Yolu

(Anayasa Şikayeti) Beklentiler ve Riskler, Seta Analiz Yay. , Ankara, 2012.

SABUNCU, Yavuz, / ARNWINE, Selin Esen, “Türkiye İçin Anayasa

Şikayeti Modeli – Türkiye’de Bireysel Başvuru Yolu”, Anayasa Yargısı Dergisi, S. 21, Y. 2004, ss. 229-246.

KURU Baki / ARSLAN Ramazan / YILMAZ Ejder, Medeni Usul Hukuku,

Yetkin Yayınları, Ankara, 2011.

GÖZTEPE, Ece, Anayasa Şikayeti, Ankara, 1998.

Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun

Tasarısı ile Anayasa Komisyonu Raporu, TBMM 23. Dönem, 5. Yasama Yılı, Sıra Sayısı: 696.

Kabul Edilebilirlik Kriterlerini Uygulama Rehberi, Avrupa Konseyi/Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2011.

http://www.echr.coe.int/Documents/Admissibility_guide_TUR.pdf, E.T. 20.07.2014.

ALTINKÖK, Serhat, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 35§ 3 (b)

Maddesinde Yer Alan Yeni Kabul Edilebilirlik Ölçütü: ‘Önemli Zarar’ ”, Ankara

Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 62/2, Y. 2013, ss. 349-405.

AKBİLEK, Nevzat, “AİHM İçtihadı Işığında Bir Kabul Edilebilirlik Kriteri

Olarak ‘Önemli Zarar’ Kavramı”, HUKAB Dergi, S. 3,

http://www.hukabdergi.com/aihm-ictihadi-isiginda-bir-kabul-edilebilirlik-kriteri- olarak-onemli-zarar-kavrami/, E.T. 20.07.2014.

SAĞLAM, Musa (Edt.), Bireysel Başvuru İnceleme Usulü ve Kabul

Edilebilirlik Kriterleri, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara 2013.

ATASOY, Hakan, “Türk Hukukunda Bireysel Başvuru Yolu”, Türkiye

Adalet Akademisi Dergisi, Yıl 3, S. 9, s. 80.

GEMALMAZ, Semih, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları

Sidabras ve Dziautas/Litvanya, Başvuru. Numarası: 55480/00, Karar Tarihi:

27.7.2004.

Dahlab/İsviçre, Başvuru Numarası: 42393/98, Karar Tarihi: 15/2/2001.

Kiousi v. Yunanistan, Başvuru Numarası: 52036/09, Karar Tarihi:

20.09.2011.

Bock v. Almanya, Başvuru Numarası: 22051/07, Karar Tarihi: 19.01.2010.

Korolev v. Rusya, Başvuru Numarası:25551/05, Karar Tarihi:01.07.2010.

Ionescu v. Romanya, Başvuru Numarası: 36659/04, Karar Tarihi:

01.06.2010.

Gaftoniuc v. Romanya, Başvuru Numarası: 30934/05, Karar Tarihi:

22.02.2011.

Vasilchenko v. Rusya, Başvuru Numarası: 34784/02, Karar Tarihi:

23.09.2010.

Anayasa Mahkemesi Kararları

Başvuru numarası: 2013/3339, Karar Tarihi: 06.02.2014. Başvuru numarası: 2012/1051, Karar Tarihi: 20.02.2014. Başvuru numarası: 2013/772, Karar Tarihi: 07.11.2013. Başvuru numarası: 2013/4061, Karar Tarihi: 30.09.2013. Başvuru numarası: 2013/8404, Karar Tarihi: 08.05.2014. Başvuru numarası: 2014/4705, Karar Tarihi: 29.05.2014. Başvuru numarası: 2014/256, Karar Tarihi: 25.06.2014. Başvuru numarası: 2013/8479, Karar Tarihi: 06.02.2014. Başvuru numarası: 2013/1991, Karar Tarihi: 31.12.2013. Başvuru numarası: 2013/5521, Karar Tarihi: 15.04.2014. Başvuru numarası: 2013/2213, Karar Tarihi: 08.05.2014. Başvuru numarası: 2013/6325, Karar Tarihi: 15.04.2014. Başvuru Numarası: 2012/1027, Karar Tarihi: 12.02.2013. Başvuru Numarası: 2013/6229, Karar Tarihi: 15.4.2014. Başvuru Numarası: 2012/1061, Karar Tarihi: 21.11.2013. Başvuru Numarası: 2012/1334, Karar Tarihi: 17.09.2013. Başvuru Numarası: 2013/5718, Karar Tarihi: 20.03.2014. Başvuru numarası: 2012/403, Karar Tarihi: 26.03.2013. Başvuru numarası: 2014/1572, Karar Tarihi: 23.07.2014.