Kan ve Dokuda Malondialdehit (MDA) Düzeyi

Farklı dozlarda spirulina içeren yemlerin oral yolla verildiği balıklar ile kontrol grubu ve bakır sülfatın sublethal dozunun banyo şeklinde uygulandığı balıkların plazmalarındaki MDA düzeylerinde aşağıdaki değişimler tespit edildi.

Kontrol grubu balıklarında çalışma boyunca plazma MDA düzeyi 0,54 ± 0,01 nmol/ml ile 0,57 ± 0,01 nmol/ml arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan pozitif kontrol balıklarında ise 0,94 ± 0,008 nmol/ml ile 1,01 ± 0,01 nmol/ml arasında belirlendi (Tablo 4.13, Şekil 4.16).

Plazmadaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde, yemlerine 200 mg/kg yem oranında spirulina katılan ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarında sırasıyla 0,90 ± 0,01 - 0,82 ± 0,02 nmol/ml arasında, 400 mg/kg yem oranında spirulina verilen ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda 0,89 ± 0,02 - 0,82 ± 0,008 nmol/ml arasında ve 800 mg/kg yem oranında spirulina verilen ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarında 0,83 ± 0,03- 0,82 ± 0,01 nmol/ml arasında değiştiği tespit edildi (Tablo 4.13, Şekil 4.16).

Yemlerine 200 mg/kg yem oranında spirulina katılan deney grubu balıklarında plazmalarındaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde sırasıyla 0,62 ± 0,01 - 0,64 ± 0,008 nmol/ml arasında, 400 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarda 0,56 ± 0,01 - 0,63 ± 0,01 nmol/ml arasında olduğu, 800 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarda ise 0,54 ± 0,01 - 0,62 ± 0,01 nmol/ml olduğu belirlendi (Tablo 4.13, Şekil 4.16).

Kontrol grubu balıklar ile farklı dozlarda spirulina içeren yemlerle beslenen balıkların plazmalarındaki MDA düzeylerinde farkın önemli olduğu belirlendi (p<0.05, Tablo 4.13, Şekil 4.16).

78

Tablo 4.13. Kontrol gruplarıyla oral yolla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarında plazma MDA

düzeyinin zamana bağlı değişimi (nmol/ml, ± S.H). a: 3. gün, b: 7. gün, c: 14. gün, d: 21. gün, SH: Standart Hata, ● a, b, c, d: Aynı satırda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05).● A, B, C, D: Aynı sütunda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05).

Gruplar 3. gün 7. gün 14. gün 21. gün NK _{0,54 ± 0,01}a; A, B _{0,57 ± 0,007}b; A _{0,56 ± 0,01}b; A _{0,57 ± 0,01}b; A PK _{0,94 ± 0,008}a; F _{0,97 ± 0,01}b; F _{0,96 ± 0,03}a, b; F _{1,01 ± 0,01}c; E DP1 _{0,90 ± 0,01}b; E _{0,89 ± 0,01}b; E _{0,83 ± 0,02}a; D _{0,82 ± 0,02}a; D DP2 _{0,89 ± 0,02}c; E _{0,81 ± 0,02}b; D _{0,78 ± 0,02}a; C _{0,82 ± 0,008}b; D DP3 0,83 ± 0,03b; D _{0,76 ± 0,01}a; C _{0,81 ± 0,008}b; D _{0,82 ± 0,01}b; D D1 0,62 ± 0,01a; C _{0,62 ± 0,01}a;B _{0,63 ± 0,01}a, b; B _{0,64 ± 0,008}b; C D2 0,56 ± 0,01a; B _{0,58 ± 0,02}a; A _{0,62 ± 0,01}b; B _{0,63 ± 0,01}b; B D3 0,54 ± 0,01a; A _{0,58 ± 0,01}b; A _{0,61 ± 0,01}c; B _{0,62 ± 0,01}c; B

Şekil 4.16. Kontrol gruplarıyla oral yolla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarında plazma MDA

düzeyinin zamana bağlı değişimi (NK: Negatif kontrol (Hiçbir şey uygulanmamış balıklar); PK: Pozitif kontrol (Subtethal dozda bakır sülfat uygulanan kontrol grubu); DP1: 200 mg/ kg yem oranında spirulina verilen ve bakır sülfat uygulanan deney grubu; DP2: 400 mg/ kg yem oranında spirulina verilen ve bakır sülfat uygulanan deney grubu; DP3: 800 mg/ kg yem oranında spirulina verilen ve bakır sülfat uygulanan deney grubu; D1: 200 mg/ kg yem oranında spirulina verilen deney grubu; D2: 400 mg/ kg yem oranında spirulina verilen deney grubu; D3: 800 mg/ kg yem oranında spirulina verilen deney grubu ).

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 NK PK DP1 DP2 DP3 D1 D2 D3 MD A d üz ey i ( nm ol /g d ok u) Deneme Grupları 3.gün 7.gün 14.gün 21.gün

79

Farklı dozlarda spirulinanın enjeksiyon yoluyla verildiği balıklar ile kontrol grubu ve bakır sülfatın sublethal dozunun banyo şeklinde uygulandığı balıkların plazmalarındaki MDA düzeylerinde aşağıdaki değişimler tespit edildi.

Enjeksiyon yoluyla alkol uygulanmış negatif kontrol grubu balıklarında çalışma boyunca plazma MDA düzeyinin 0,50 ± 0,02 nmol/ml ile 0,55 ± 0,01 nmol/ml arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan ve alkol enjekte edilen pozitif kontrol grubu balıklarında 0,92 ± 0,01 nmol/ml ile 0,94 ± 0,009 nmol/ml arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan pozitif kontrol grubu balıklarında ise 0,96 ± 0,008 nmol/ml ile 1,00 ± 0,02 nmol/ml arasında değiştiği belirlendi (Tablo 4.14, Şekil 4.17).

Balıkların plazmalarındaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde, enjeksiyon yoluyla 200 mg/kg balık oranında spirulina uygulanmış ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı deney grubu balıklarında sırasıyla 0,93 ± 0,02 - 0,93 ± 0,01 nmol/ml arasında, 400 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı balıklarda 0,93 ± 0,01 - 0,91 ± 0,008 nmol/ml arasında, 800 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı deney grubu balıklarında ise 0,90 ± 0,01 - 0,85 ± 0,01 nmol/ml arasında değiştiği tespit edildi (Tablo 4.14, Şekil 4.17).

Balıkların plazmalarındaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde, enjeksiyon yoluyla 200 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan deney grubu balıklarında sırasıyla 0,82 ± 0,02 - 0,76 ± 0,01 nmol/ml arasında, 400 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan deney grubu balıklarında 0,78 ± 0,01 - 0,72 ± 0,01 nmol/ml arasında, 800 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan deney grubu balıklarında ise 0,77 ± 0,04 - 0,70 ± 0,01 nmol/ml arasında olduğu belirlendi (Tablo 4.14, Şekil 4.17).

Kontrol grubu balıklar ile enjeksiyon yoluyla farklı dozlarda spirulina uygulanmış balıkların plazma MDA düzeylerinde farkın önemli olduğu belirlendi (p<0.05, Tablo 4.14, Şekil 4.17).

80

Tablo 4.14 Kontrol gruplarıyla enjeksiyon yoluyla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarında plazma

MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (nmol/ml, ± S.H.). a: 3. gün, b: 7. gün, c: 14. gün, d: 21. gün, SH: Standart Hata. ● a, b, c, d: Aynı satırda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05). ● A, B, C, D: Aynı sütunda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05).

Gruplar 3. gün 7. gün 14. gün 21. gün NK _{0,54 ± 0,01}a; A _{0,57 ± 0,007} b; B _{0,56 ± 0,01} b; B _{0,57 ± 0,01} b; B ENKA _{0,55 ± 0,01}b; A _{0,50 ± 0,02} a; A _{0,52 ± 0,02}a,b; A _{0,50 ± 0,02} a; A EPA _{0,94 ± 0,009} a; E _{0,94 ± 0,007} a; F _{0,93 ± 0,01} a; F _{0,92 ± 0,01}a; F,G EPK _{0,96 ± 0,008}a; F _{0,97 ± 0,01} a; G _{0,97 ± 0,02}a; G _{1,00 ± 0,02}b; H EP1 0,93 ± 0,02 a; E _{0,94 ± 0,01} a; F _{0,92 ± 0,01} a; F _{0,93 ± 0,01}a; G

EP2 0,93 ± 0,01 b; E _{0,92 ± 0,02}a,b; E,F _{0,91 ± 0,01}a,b; E,F _{0,91 ± 0,008} a; F

EP3 0,90 ± 0,01b; D _{0,90 ± 0,008}b; E _{0,89 ± 0,01}b; E _{0,85 ± 0,01} a; E

E1 0,82 ± 0,02b,c; C _{0,84 ± 0,03}c; D _{0,80 ± 0,02}a,b; D _{0,76 ± 0,01}a; D

E2 0,78 ± 0,01b; B _{0,75 ± 0,03}a; C _{0,73 ± 0,02}a; C _{0,72 ± 0,01}a; C

E3 0,77 ± 0,04 b; B _{0,75 ± 0,01}b; C _{0,74 ± 0,01}a,b; C _{0,70 ± 0,01}a; C

Şekil 4.17. Kontrol gruplarıyla enjeksiyon yoluyla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarında plazma

MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (NK: Negatif kontrol (Hiçbir şey uygulanmamış kontrol grubu);

ENKA: Etil alkol uygulanan negatif kontrol grubu; EPA: Etil alkol ve sublethal dozda bakır sülfata maruz

bırakılan pozitif kontrol grubu; EPK: Etil alkol uygulanmamış ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan pozitif kontrol grubu; EP1: 200 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan enjeksiyon grubu; EP2: 400 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan enjeksiyon grubu; EP3: 800 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan enjeksiyon grubu; E1: 200 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan enjeksiyon grubu; E2: 400 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan enjeksiyon grubu; E3: 800 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan enjeksiyon grubu).

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2

NK ENKA EPA EPK EP1 EP2 EP3 E1 E2 E3

M D A düz ey i (nm ol /g do ku) Deneme grupları 3.gün 7.gün 14.gün 21.gün

81

Farklı dozlarda spirulina içeren yemlerin oral yolla verildiği balıklar ile kontrol grubu ve bakır sülfatın sublethal dozunun banyo şeklinde uygulandığı balıklarda karaciğer dokularındaki MDA düzeylerinde aşağıdaki değişimler tespit edildi.

Kontrol grubu balıklarda çalışma boyunca karaciğer dokusundaki MDA düzeyi 0,86 ± 0,01 nmol/g doku ile 0,89 ± 0,01 nmol/g doku arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan pozitif kontrol grubu balıklarında ise 1,04 ± 0,09 nmol/g ile 1,42 ± 0,03 nmol/g arasında değiştiği belirlendi (Tablo 4.15, Şekil 4.18).

Balıkların karaciğer dokusundaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde, yemlerine 200 mg/kg yem oranında spirulina katılan ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda sırasıyla 1,04 ± 0,07 - 0,95 ± 0,01 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg yem oranında spirulina verilen ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda 1,03 ± 0,06 - 0,92 ± 0,02 nmol/g doku arasında, ve 800 mg/kg yem oranında spirulina verilen ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda 1,00 ± 0,06 - 0,91 ± 0,02 nmol/g doku arasında değiştiği tespit edildi (Tablo 4.15, Şekil 4.18).

Yemlerine 200 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarında karaciğer dokusundaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde sırasıyla 0,86 ± 0,01 - 0,74 ± 0,01 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarda 0,78 ± 0,01 - 0,59 ± 0,02 nmol/g doku arasında olduğu, 800 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarda ise 0,79 ± 0,01 - 0,52 ± 0,01 nmol/g doku olduğu belirlendi (Tablo 4.15, Şekil 4.18).

Kontrol grubu balıklar ile farklı dozlarda spirulina içeren yemlerle beslenen balıkların karaciğer dokusundaki MDA düzeylerinde farkın önemli olduğu belirlendi (p<0.05, Tablo 4.15, Şekil 4.18).

82

Tablo 4.15. Kontrol gruplarıyla oral yolla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarının karaciğer

dokusundaki MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (nmol/g doku, ± S.H.). a: 3. gün, b: 7. gün, c: 14. gün,

d: 21. gün, SH: Standart Hata, ● a, b, c, d: Aynı satırda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel

olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05).● A, B, C, D: Aynı sütunda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05).

Gruplar 3. gün 7. gün 14. gün 21. gün NK _{0,88 ± 0,02}b; C _{0,86 ± 0,01}a, b; B _{0,89 ± 0,01}b; C _{0,85 ± 0,03}a; D PK _{1,04 ± 0,09}a; D _{1,22 ± 0,12}b; D _{1,42 ± 0,03}b; F _{1,39 ± 0,03}b; G DP1 _{1,04 ± 0,07}b; D _{1,00 ± 0,06}a, b; C _{0,994 ± 0,01}a, b; E _{0,95 ± 0,01}a; F DP2 _{1,03 ± 0,06}c; D _{0,99 ± 0,04}b; C _{0,97 ± 0,01}a, b; D, E _{0,92 ± 0,02}a; E, F DP3 1,00 ± 0,06b; D _{0,96 ± 0,01}a, b; C _{0,96 ± 0,01}a, b; D _{0,91 ± 0,02}a; E D1 0,86 ± 0,01c; B, C _{0,84 ± 0,008}b; B _{0,75 ± 0,007}a; B _{0,74 ± 0,01}a; C D2 0,78 ± 0,01d; A _{0,74 ± 0,00}c; A _{0,69 ± 0,01}b; A _{0,59 ± 0,02}a; B D3 0,79 ± 0,01d; A, B _{0,74 ± 0,00}c; A _{0,68 ± 0,001}b; A _{0,52 ± 0,01}a; A

Şekil 4.18. Kontrol gruplarıyla oral yolla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarının karaciğer

dokusundaki MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (NK: Negatif kontrol (Hiçbir şey uygulanmamış balıklar); PK: Pozitif kontrol (Subtethal dozda bakır sülfat uygulanan kontrol grubu); DP1: 200 mg/ kg yem oranında spirulina verilen ve bakır sülfat uygulanan deney grubu; DP2: 400 mg/ kg yem oranında spirulina verilen ve bakır sülfat uygulanan deney grubu; DP3: 800 mg/ kg yem oranında spirulina verilen ve bakır sülfat uygulanan deney grubu; D1: 200 mg/ kg yem oranında spirulina verilen deney grubu; D2: 400 mg/ kg yem oranında spirulina verilen deney grubu; D3: 800 mg/ kg yem oranında spirulina verilen deney grubu ).

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 NK PK DP1 DP2 DP3 D1 D2 D3 M DA d üz ey i (n m ol/ g do ku ) Deneme grupları 3.gün 7.gün 14.gün 21.gün

83

Farklı dozlarda spirulinanın enjeksiyon yoluyla verildiği balıklar ile kontrol grubu ve bakır sülfatın sublethal dozunun banyo şeklinde uygulandığı balıkların karaciğer dokusunda MDA düzeylerinde aşağıdaki değişimler tespit edildi.

Enjeksiyon yoluyla alkol uygulanmış negatif kontrol grubu balıklarda çalışma boyunca karaciğer dokusunda MDA düzeyi 0,74 ± 0,008 nmol/g doku ile 0,75 ± 0,01 nmol/g doku arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan ve alkol enjekte edilen pozitif kontrol grubu balıklarda 0,83 ± 0,01 nmol/g doku ile 0,96 ± 0,01 nmol/g doku arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan pozitif kontrol grubu balıklarında ise 1,07 ± 0,08 nmol/g doku ile 1,18 ± 0,01 nmol/g doku arasında değiştiği belirlendi (Tablo 4.16, Şekil 4.19).

Balıkların karaciğer dokusunda MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde, enjeksiyon yoluyla 200 mg/kg balık oranında spirulina uygulanmış ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı deney grubu balıklarda sırasıyla 0,97 ± 0,01 0,93 ± 0,01 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı balıklarda 0,94 ± 0,006 - 0,90 ± 0,01 nmol/g doku arasında, 800 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı deney grubu balıklarda ise 0,93 ± 0,007 - 0,88 ± 0,01 nmol/g doku arasında değiştiği tespit edildi (Tablo 4.16, Şekil 4.19).

Balıkların karaciğer dokusunda MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde, enjeksiyon yoluyla 200 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan deney grubu balıklarda sırasıyla 0,75 ± 0,01 - 0,69 ± 0,01 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan deney grubu balıklarda 0,75 ± 0,008 - 0,67 ± 0,008 nmol/g doku arasında olduğu, 800 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı deney grubu balıklarda ise 0,73 ± 0,008 - 0,64 ± 0,008 nmol/g doku arasında olduğu belirlendi (Tablo 4.16, Şekil 4.19).

Kontrol grubu balıklar ile enjeksiyon yoluyla farklı dozlarda spirulina uygulanmış balıkların karaciğer dokusunda MDA düzeylerinde farkın önemli olduğu belirlendi (p<0.05, Tablo 4.16, Şekil 4.19).

84

Tablo 4.16. Kontrol gruplarıyla enjeksiyon yoluyla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarının karaciğer

dokusundaki MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (nmol/g doku, ± S.H.). a: 3. gün, b: 7. gün, c: 14. gün,

d: 21. gün, SH: Standart Hata. ● a, b, c, d: Aynı satırda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel

olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05). ● A, B, C, D: Aynı sütunda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır

Gruplar 3. gün 7. gün 14. gün 21. gün

NK _{0,88 ± 0,02}b; B _{0,86 ± 0,01}a,b; B _{0,89 ± 0,01}b; D,E _{0,85 ± 0,03}a; E

ENKA _{0,74 ± 0,008}a; A _{0,75 ± 0,008} a; A _{0,75 ± 0,01} a; C _{0,74 ± 0,008} a; D

EPA _{0,96 ± 0,01}d; C _{0,91 ± 0,01}c; C _{0,88 ± 0,01}b; D _{0,83 ± 0,01} a; E

EPK _{1,07 ± 0,08}a; D _{1,11 ± 0,08}a,b; F _{1,14 ± 0,04}a,b; G _{1,18 ± 0,01}b; I

EP1 0,97 ± 0,01b; C _{0,97 ± 0,008}b; E _{0,96 ± 0,007}b; F _{0,93 ± 0,01}a; H EP2 0,94 ± 0,006b,c; C _{0,95 ± 0,008}c; D,E _{0,93 ± 0,006} b; F _{0,90 ± 0,01}a; G EP3 0,93 ± 0,007c; C _{0,93 ± 0,007}c; C,D _{0,91 ± 0,01}b; E _{0,88 ± 0,01}a; F E1 0,75 ± 0,01c; A _{0,74 ± 0,008} c; A _{0,72 ± 0,01} b; B _{0,69 ± 0,01}a; C E2 0,75 ± 0,008d; A _{0,73 ± 0,008} c; A _{0,71 ± 0,008}b; A,B _{0,67 ± 0,008}a; B E3 0,73 ± 0,008 c; A _{0,73 ± 0,01} c; A _{0,69 ± 0,01}b; A _{0,64 ± 0,008} a; A

Şekil 4.19. Kontrol gruplarıyla enjeksiyon yoluyla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarının karaciğer

dokusundaki MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (NK: Negatif kontrol (Hiçbir şey uygulanmamış kontrol grubu); ENKA: Etil alkol uygulanan negatif kontrol grubu; EPA: Etil alkol ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan pozitif kontrol grubu; EPK: Etil alkol uygulanmamış ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan pozitif kontrol grubu; EP1: 200 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan enjeksiyon grubu; EP2: 400 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan enjeksiyon grubu; EP3: 800 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan enjeksiyon grubu; E1: 200 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan enjeksiyon grubu; E2: 400 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan enjeksiyon grubu;

E3: 800 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan enjeksiyon grubu).

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4

NK ENKA EPA EPK EP1 EP2 EP3 E1 E2 E3

M DA d üz ey i (n m ol/ g do ku ) Deneme grupları 3.gün 7.gün 14.gün 21.gün

85

Farklı dozlarda spirulina içeren yemlerin oral yolla verildiği balıklar ile kontrol grubu ve bakır sülfatın sublethal dozunun banyo şeklinde uygulandığı balıkların böbrek dokularındaki MDA düzeylerinde aşağıdaki değişimler tespit edildi.

Kontrol grubu balıklarda çalışma boyunca böbrek dokusundaki MDA düzeyi 13,12 ± 0,29 nmol/g doku ile 13,38 ± 0,44 nmol/g doku arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan pozitif kontrol grubu balıklarda ise 18,24 ± 0,04 nmol/g ile 18,45 ± 0,05 nmol/g olarak belirlendi (Tablo 4.17, Şekil 4.20).

Balıkların böbrek dokusundaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde, yemlerine 200 mg/kg yem oranında spirulina katılan ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda sırasıyla 11,25 ± 0,03 - 9,27 ± 0,01 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg yem oranında spirulina verilen ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda 10,25 ± 0,03 - 9,24 ± 0,02 nmol/g doku arasında, 800 mg/kg yem oranında spirulina verilen ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda 9,31 ± 0,02 - 8,96 ± 0,04 nmol/g doku arasında değiştiği tespit edildi (Tablo 4.17, Şekil 4.20).

Yemlerine 200 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarda böbrek dokusundaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde sırasıyla 12,53 ± 0,07 - 9,73 ± 0,02 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarda 11,84 ± 0,01 - 8,99 ± 0,02 nmol/g doku arasında olduğu, 800 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarda ise 9,13 ± 0,03 - 8,76 ± 0,01 nmol/g doku olduğu belirlendi (Tablo 4.17, Şekil 4.20).

Kontrol grubu balıklar ile farklı dozlarda spirulina içeren yemlerle beslenen balıkların böbrek dokusundaki MDA düzeylerinde farkın önemli olduğu belirlendi (p<0.05, Tablo 4.17. Şekil 4.20).

86

Tablo 4.17. Kontrol gruplarıyla oral yolla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarının böbrek

dokusundaki MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (nmol/g doku, ± S.H.). a: 3. gün, b: 7. gün, c: 14. gün,

d: 21. gün, SH: Standart Hata, ● a, b, c, d: Aynı satırda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel

olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05).● A, B, C, D: Aynı sütunda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05).

Gruplar 3. gün 7. gün 14. gün 21. gün NK _{13,38 ± 0,44}a; F _{13,12 ± 0,29}a; D _{13,20 ± 0,12}a; F _{13,23 ± 0,02}a; E PK _{18,24 ± 0,04}a; G _{18,30 ± 0,03}a; E _{18,44 ± 0,04}b; G _{18,45 ± 0,05}b; F DP1 _{11,25 ± 0,03}c; C _{11,12 ± 0,02}b; C _{9,30 ± 0,03}a; D _{9,27 ± 0,01}a; C DP2 _{10,25 ± 0,03}d; B _{10,21 ± 0,03}c; B _{9,16 ± 0,02}a; C _{9,24 ± 0,02}b; C DP3 9,31 ± 0,02d; A _{9,21 ± 0,03}c; A _{9,07 ± 0,01}b; B _{8,96 ± 0,04}a; B D1 12,53 ± 0,07d; E _{10,21 ± 0,04}c; B _{10,12 ± 0,02}b; E _{9,73 ± 0,02}a; D D2 11,84 ± 0,01d; D _{10,12 ± 0,02}c; B _{9,08 ± 0,03}b; B _{8,99 ± 0,02}a; B D3 9,13 ± 0,03c; A _{9,15 ± 0,05}c; A _{8,96 ± 0,04}b; A _{8,76 ± 0,01}a; A

Şekil 4.20. Kontrol gruplarıyla oral yolla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarının böbrek dokusundaki

MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (NK: Negatif kontrol (Hiçbir şey uygulanmamış balıklar); PK: Pozitif kontrol (Subtethal dozda bakır sülfat uygulanan kontrol grubu); DP1: 200 mg/ kg yem oranında spirulina verilen ve bakır sülfat uygulanan deney grubu; DP2: 400 mg/ kg yem oranında spirulina verilen ve bakır sülfat uygulanan deney grubu; DP3: 800 mg/ kg yem oranında spirulina verilen ve bakır sülfat uygulanan deney grubu; D1: 200 mg/ kg yem oranında spirulina verilen deney grubu; D2: 400 mg/ kg yem oranında spirulina verilen deney grubu; D3: 800 mg/ kg yem oranında spirulina verilen deney grubu ).

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 NK PK DP1 DP2 DP3 D1 D2 D3 MDA düz ey i ( nm ol/ g do ku) Deneme grupları 3.gün 7.gün 14.gün 21.gün

87

Farklı dozlarda spirulinanın enjeksiyon yoluyla verildiği balıklar ile kontrol grubu ve bakır sülfatın sublethal dozunun banyo şeklinde uygulandığı balıkların balıkların böbrek dokusunda MDA düzeylerinde aşağıdaki değişimler tespit edildi.

Enjeksiyon yoluyla alkol uygulanan negatif kontrol grubu balıklarda çalışma boyunca MDA düzeyi 7,31 ± 0,03 ile 7,36 ± 0,02 nmol/g doku arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan ve alkol enjekte edilen pozitif kontrol grubu balıklarda 7,38 ± 0,07 nmol/g doku ile 7,52 ± 0,008 nmol/g doku arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan pozitif kontrol grubu balıklarda ise 13,54 ± 0,01 nmol/g doku ile 14,48 ± 0,04 nmol/g doku arasında değiştiği belirlendi (Tablo 4.18, Şekil 4.21).

Balıkların böbrek dokusunda MDA düzeyi düzeyleri 3. ve 21. günlerde, enjeksiyon yoluyla 200 mg/kg balık oranında spirulina uygulanmış ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı deney grubu balıklarda sırasıyla 3,57 ± 0,05 - 1,25 ± 0,01 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı balıklarda 2,79 ± 0,09 - 1,74 ± 0,01 nmol/g doku arasında, 800 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfatın banyo şeklinde uygulandığı deney grubu balıklarda ise 1,86 ± 0,03 - 1,12 ± 0,02 nmol/g doku arasında değiştiği tespit edildi (Tablo 4.18, Şekil 4.21).

Balıkların böbrek dokusunda MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde, enjeksiyon yoluyla 200 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan deney grubu balıklarda sırasıyla 2,00 ± 0,03 - 1,52 ± 0,01 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan deney grubu balıklarda 1,46 ± 0,03 - 1,06 ± 0,05 nmol/g doku arasında olduğu, 800 mg/kg balık oranında spirulina uygulanan deney grubu balıklarda ise 1,14 ± 0,03 - 0,86 ± 0,02 nmol/g doku arasında olduğu belirlendi (Tablo 4.18, Şekil 4.21).

Kontrol grubu balıklar ile enjeksiyon yoluyla farklı dozlarda spirulina uygulanmış balıkların böbrek dokusunda MDA düzeylerinde farkın önemli olduğu belirlendi (p<0.05, Tablo 4.18, Şekil 4.21).

88

Tablo 4.18. Kontrol gruplarıyla enjeksiyon yoluyla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarının böbrek

dokusundaki MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (nmol/g doku, ± S.H.). a: 3. gün, b: 7. gün, c: 14. gün,

d: 21. gün, SH: Standart Hata. ● a, b, c, d: Aynı satırda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel

olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05). ● A, B, C, D: Aynı sütunda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05).

Gruplar 3. gün 7. gün 14. gün 21. gün NK _{13,38 ± 0,44}a; G _{13,12 ± 0,29}a; H _{13,20 ± 0,12}a; I _{13,23 ± 0,02} a; I ENKA _{7,36 ± 0,02}b; F _{7,32 ± 0,03}a; F _{7,34 ± 0,01}a,b; G _{7,31 ± 0,03}a; G EPA _{7,52 ± 0,008}c; F _{7,45 ± 0,05}b; G _{7,44 ± 0,02}a,b; H _{7,38 ± 0,07} a; H EPK _{13,54 ± 0,01}a; G _{14,21 ± 0,04}b; I _{14,44 ± 0,02}c; J _{14,48 ± 0,04}c; J EP1 3,57 ± 0,05d; E _{2,44 ± 0,03}c; E _{1,40 ± 0,02}b; E _{1,25 ± 0,01} a; D EP2 2,79 ± 0,09d; D _{2,00 ± 0,03}c; D _{1,87 ± 0,03}b; F _{1,74 ± 0,01} a; F EP3 1,86 ± 0,03d; C _{1,70 ± 0,01}c; C _{1,19 ± 0,04}b; C _{1,12 ± 0,02} a; C E1 2,00 ± 0,03 d; C _{1,94 ± 0,02} c; C _{1,59 ± 0,02}b; E _{1,52 ± 0,01} a; E E2 1,46 ± 0,03 d; B _{1,19 ± 0,02} c; B _{1,12 ± 0,04}b; B _{1,06 ± 0,05} a; B E3 1,14 ± 0,03c; A _{0,97 ± 0,04}b; A _{0,89 ± 0,01}a; A _{0,86 ± 0,02} a; A

Şekil 4.21. Kontrol gruplarıyla enjeksiyon yoluyla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarının böbrek

dokusundaki MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (NK: Negatif kontrol (Hiçbir şey uygulanmamış kontrol grubu); ENKA: Etil alkol uygulanan negatif kontrol grubu; EPA: Etil alkol ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan pozitif kontrol grubu; EPK: Etil alkol uygulanmamış ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan pozitif kontrol grubu; EP1: 200 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan enjeksiyon grubu; EP2: 400 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan enjeksiyon grubu; EP3: 800 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan ve sublethal dozda bakır sülfata maruz bırakılan enjeksiyon grubu; E1: 200 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan enjeksiyon grubu; E2: 400 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan enjeksiyon grubu;

E3: 800 mg/ kg balık oranında spirulina uygulanan enjeksiyon grubu).

0 2 4 6 8 10 12 14 16

NK ENKA EPA EPK EP1 EP2 EP3 E1 E2 E3

M DA düz ey i ( nm ol/ g do ku) Deneme grupları 3.gün 7.gün 14.gün 21.gün

89

Farklı dozlarda spirulina içeren yemlerin oral yolla verildiği balıklar ile kontrol grubu ve bakır sülfatın sublethal dozunun banyo şeklinde uygulandığı balıkların dalak dokularındaki MDA düzeylerinde aşağıdaki değişimler tespit edildi.

Kontrol grubu balıklarda çalışma boyunca dalak dokusundaki MDA düzeyi 5,56 ± 0,01 nmol/g doku ile 5,63 ± 0,02 nmol/g doku arasında, sublethal dozda bakır sülfat uygulanan pozitif kontrol grubu balıklarda ise 9,46 ± 0,03 nmol/g ile 9,88 ± 0,01 nmol/g olarak belirlendi (Tablo 4.19, Şekil 4.22).

Balıkların dalak dokusundaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde, yemlerine 200 mg/kg yem oranında spirulina katılan ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda sırasıyla 5,02 ± 0,04 - 2,85 ± 0,02 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg yem oranında spirulina verilen ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda 5,38 ± 0,17 - 4,92 ± 0,02 nmol/g doku arasında, 800 mg/kg yem oranında spirulina verilen ve sublethal dozda bakır sülfat uygulanan deney grubu balıklarda 5,33 ± 0,03 - 4,79 ± 0,02 nmol/g doku arasında değiştiği tespit edildi (Tablo 4.19, Şekil 4.22).

Yemlerine 200 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıkların dalak dokusundaki MDA düzeyleri 3. ve 21. günlerde sırasıyla 1,56 ± 0,05 - 1,50 ± 0,02 nmol/g doku arasında, 400 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarda 1,45 ± 0,01 - 1,36 ± 0,01 nmol/g doku arasında olduğu, 800 mg/kg yem oranında spirulina verilen deney grubu balıklarda ise 1,38 ± 0,02 - 1,31 ± 0,02 nmol/g doku olduğu belirlendi (Tablo 4.19, Şekil 4.22).

Kontrol grubu balıklar ile farklı dozlarda spirulina içeren yemlerle beslenen balıkların dalak dokusundaki MDA düzeylerinde farkın önemli olduğu belirlendi (p<0.05), (Tablo 4.19, Şekil 4.22).

90

Tablo 4.19. Kontrol gruplarıyla oral yolla spirulina uygulanan deneme grubu balıklarının dalak dokusundaki

MDA düzeyinin zamana bağlı değişimi (nmol/g doku, ± S.H.). a: 3. gün, b: 7. gün, c: 14. gün, d: 21. gün,

SH: Standart Hata, ● a, b, c, d: Aynı satırda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir

fark bulunmamaktadır (p>0,05).● A, B, C, D: Aynı sütunda aynı harflerle gösterilen gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır (p>0,05).

Gruplar 3. gün 7. gün 14. gün 21. gün NK _{5,63 ± 0,02}b; E _{5,6 ± 0,05}a, b; F _{5,56 ± 0,01}a; E _{5,56 ± 0,05}a; G PK _{9,86 ± 0,06}b; F _{9,88 ± 0,01}b; G _{9,79 ± 0,10}b; F _{9,46 ± 0,03}a; H DP1 _{5,02 ± 0,04}d; C _{4,84 ± 0,02}c; D _{3,76 ± 0,21}b; C _{2,85 ± 0,02}a; D