2.5. MEVDUDÎ’NİN TEVHİD ANLAYIŞI PERSPEKTİFİNDEN İSLAM
2.5.12. Dua ve Kabirlerde Çile Çekmek
Mevdudi, kabirlerde duanın kabulü için çile çekilmesinin yanlış olduğunu savunur. İslam dinin kaynağının Kur’an ve sünnet olduğunu belirtir. Bu kaynaklarda böyle bir şeyin bulunmadığını, dolayısıyla din alimlerinin uygulamalarında böyle bir şeyin olmadığını ifade eder. Bu nedenle bu tür fiillerin delilsiz olduğu için tehlike arz ettiğini belirtir.767)
Mevdudi, bir insanın başkasından dua isteyebileceğini ancak kabir ehlinden böyle bir şeyin beklenemeyeceğini belirtir. Böyle bir fiillin iki şekilde yapıla bileceğini iki durumun da tehlikeli olduğunu ifade eder. Bir kabrin karşısında sessiz bir şekilde dua edilmesi durumunda kabirdeki zatın Allah Teâla’nın işitme sıfatına haiz olduğunu kabullenmek demektir. Çünkü böyle bir sıfat Ancak Allah’a (cc) aittir. Nitekim Kur’an’da; “Siz sözlerinizi gizleseniz de açık sesle söyleseniz de fark etmez, şüphesiz
Allah kalplerde olanı bilendir.”768 Buyrulduğunu ve buna işaret ettiğini söyler.769
İkinci durumdaki dua ise, bir kabrin karşısına geçip sesli bir şekilde yapılandır. Bunu Mevdudi, karanlıkta ok atmaya benzetir. Zira çağrılan kişinin duyup duymadığının bilinmediğini belirtir. Kaldı ki bizler ölmüş olan insanların durumlarını bilmemekteyiz. Örnek vererek konuyu biraz daha izah eder. Bir kimse başkasının evinin önüne gidip ondan yardım dilediğinde onun durumunu bilmediğimizi ifade eden Mevdudi, müsait mi, meşgul mü olduğu bilinmemektedir. Ayrıca İslam’ın ana kaynaklarında bunlar ile ilgili bir delil dahi bulunmadığını vurgular.770
766 Mevdudi, Fetvalar, c.1,s.441-443. 767 Mevdudi, Fetvalar, c.1,s.439. 768 Mülk, 67/13
179
SONUÇ
Sonuç olarak, İslam dini Allah’ın (cc) varlığı ve birliği temellidir. Bunun ifadesi olan tevhid ise Kur’anda üzerinde durulan en temel ilke olmuştur. Bundan dolayıdır ki tevhid ilmi ilimlerin en şereflisi olmuştur. Gönderilen tüm peygamberlerin mücadelesi bu yönde olmuştur. Tevhidin zıttı olan şirk ise en tehlikeli düşünce biçimidir. Dolayısıyla insanların kurtuluşu ve hidayeti tevhid ile olurken fesadın ve felaketin sebebi de şirk olmaktadır. Bu nedenle Mevdudi, Müslümanların kurtuluşunun tevhid düşüncesine bağlı olduğunu savunmuş, tevhide zarar verebilecek düşüncelere karşı Müslümanları uyarmaya çalışmıştır.
Mevdudi, tevhid anlayışını ortaya koyarken yaşadığı toplumun ve zamanın şartlarını dikkate alarak ifade etmeye çalışmış ve ona göre çözüm üretmeye gayret sarfetmiştir.
Müslümanların batı felsefesinin, medeniyetinin tehditi altında bulunduğunu izah ederek, Müslümanların Kur’an ve sünnete bağlanmaları gerektiğini belirtmiştir. Kur’an ve sünnetin dinamik olduğunu, bunun için hayatın her alanında yaşanılması gerektiği üzerinde durmuştur.
Batı felsefesinin zararlı düşünce ve akımlarına karşı müslümanların sağlam bir şekilde mukavemet etmesi gerektiğini vurgulamıştır. Bu anlamda batı düşüncesinin bir
769 Mevdudi, Fetvalar, c.1,s.440.
180
tufana benzediğini müslümanların bu tufana karşı bir sel gibi mücadele etmesi gerektiğini belirtmiştir.
Mevdudi, Müslümanların kendilerini iyi ifade edebilecek yeni düşüncelere ihtiyacı olduğunun üzerinde durmuştur. Bu nedenle ataletten uzak durulması gerektiğini belirtmiş, taklitten dolayı uyarmıştır. Şirk ve benzeri zararlı düşüncelerin toplumu ifsat ettiğini belirterek hayatın her alanına tevhidi yerleştirmeye çalışarak kurtuluşun gerçekleşebileceğini savunmuştu.
Yazdığı eserler ile halkın sözcüsü olan Mevdudi, sadece bulunduğu kıta ile sınırlı kalmayıp dünya üzerinde bulunan diğer Müslümanları da etkilemiştir. Eserlerinin bir çok dile çevrilmesi bunun kanıtıdır.
181
KAYNAKÇA
(Ed.) DÜZGÜN, Şaban Ali Kelam, Grafiker Yayınları, Ankara 2012.
(Ed.)DÜZGÜN, Şaban Ali İslam İnanç Esasları, Grafiker Yayınları, Ankara 2013.
Ana Britannica Ansiklopedisi, “Hindistan” c.15.
ANIS, Ahmed, “Mevdudi” DİA, c.29. İstanbul 2004.
ASIM EFENDI, El-Okyanusu’l-Basit fi Tercemeti’l-Kamusu’l-Muhit (Kamus Tercümesi), c. 2, İstanbul 2013.
ASIM EFENDI, Kamus Tercümesi, Bahriye Matbaası, c.2, İstanbul 1305.
AYDIN, Ali Arslan, İslam İnançları Tevhid ve İlmi Kelam, Gonca Yayınevi, Ankara 1984.
AYDINLI, Abdullah, “Ehl-i Hadis”, DİA, c.10, İstanbul 1994.
182
BIRIŞIK, Abdülhamit, “Rahmetullah el-Hindi”, DİA, c.34, İstanbul 2007.
BIRIŞIK, Abdülhamit, Mevdudi Hayatı ve Eserleri, İnsan Yayınları, İstanbul, 2007.
BULAÇ, Ali İslam Düşüncesinde Din-Felsefe-Vahiy-Akıl ilişkisi, Çıra Yayınları, İstanbul 2012.
Büyük Laorusse Ansiklopedisi, “Hindistan”, c.10.
Dini Kavramlar Sözlüğü, “Tevhid” Mad., DİB Yayınları, Ankara 2006.
EN-NESEFI, Ebu’l-Muin, Bahrü’l-Kelam Maturidi Akaidi, Ramazan Biçer (Çevr.), Gelenek Yayınları, İstanbul 2010.
EBU’L-MÜNTEHA, Şerhu’l- Fıkhu’l- Ekber, Daru’l Nil Yayınları, İzmir 1307.
EL-CÜRCANI, Seyyid Şerif, Ali b. Muhammed, Ta’rifat, İstanbul 1300.
EL-EŞ’ARI, Ebi’l-Hasan Ali b. İsmail, el-İbane, Daru’l-Nefais, Beyrut 2010.
EL-EŞ’ARI, Ebu’l-Hasan, El-İbane ve usuli Ehli’s-sünnet Eş’ari Akaidi, Terc. Ramazan BIÇER, GelenekYayıncılık, İstanbul 2010.
EL-KARDAVI, Yusuf, Tevhidin Hakikati (Çev.) İshak TURGUT, M.Recai GÜNDÜZ, Nida Yayınları, İstanbul 2014.
183
YAZIR, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili Tefsiri, Akçağ Yayınları, c.10, Ankara 2015.
EN-NESEFI, Ebu’l-Muin Meymun b. Muhammed, Tabsiratü’l-Edille Fi Usuliddin, Hüseyin ATAY (Çevr.), DİB Yayınları, c.1-2, Ankara 2004.
EN-NESEFI, Ebu’l-Muin, Bahru’l Kelam, Terc. Ramazan BIÇER, Gelenek Yayınları, İstanbul 2010.
ERINÇ, Sırrı, “Hindistan”, DİA, c.18, İstanbul 1998.
ES-SABUNI, Nureddin, Maturidiyye Akaidi, Bekir Topaloğlu, İFAV Yayınları, İstanbul 2013.
FIĞLALI, Ethem Ruhi, “XIX. Yüzyıl Sonlarında Hindistan”, İzmir Dokuz Eylül
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c.1, İzmir 1983.
FIĞLALI, Ethem Ruhi, Çağımızda İtikadi İslam Mezhepleri, İFAV yayınları, Ankara 2004.
GENÇ, Reşat, “Hindistan” Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, c.2, İstanbul 1992.
GIYLANI, Esad, Mevdudi’nin Hayatı, Hilal Yayınları, İstanbul 2000.
184
WOLFSON, H. Austryn, KelamFelsefeleri, Kasım TURHAN (Çevr.), Kitabevi, İstanbul 2001.
HARPUTI, Abdullatif, Kelam Tarihi, Ankara okulu Yayınları, Ankara 2012,
LAMBTON, Holt, İslam Tarihi Kültür ve Medeniyeti, Kitabevi, c.2, İstanbul 1997.
İBN KESIR, Tefsiru’l-Kur’an’il-Azim, Dar el Marefah, c.3, Beyrut 1997.
İBN MANZUR, Celaleddin Muhammed b. Mukrim, Lisanu’l Arap, Dar’u Sadır, c.3, Beyrut 1968.
İBN TEYMIYE, Tevhid-i Esma ve’s- Sıfat (İsim ve Sıfat Tevhidi), trc. Heyet, Tevhid Yayınları, İstanbul, 1996.
İMAM-I GAZALI, El-İktisad fi’l-İ’tikad, Daru’l Kitab el-ilmiyye, Beyrut 1983.
İZMIRLI, İ. Hakkı, Yeni İlmi Kelam, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2013.
ABDULCABBAR, Kadı, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse, Dar Ahya el-Turas el-Arabi, Beyrut, 2001.
KARADAŞ, Cafer, Anahatlarıyla Kelam Tarihi, Ensar Yayınları, İstanbul 2013.
KILAVUZ, A. Saim, Anahatlarıyla İslam Akâidi ve Kelâm’a Giriş, Ensar Yayınları, İstanbul 2010.
185
KILAVUZ, A.Saim, “Tevhid”, İslam’da İnanç İbadet ve Günlük Yaşayış
Ansiklopedisi, İFAV yayınları, c.4, İstanbul 2006.
KIŞLAKÇI, Turan, Çağa İz Bırakan Önderler, Mevdudi, ilke Yayıncılık, İstanbul, 2013.
KULKE, Herman, Dietmar ROTHERMUND, Hindistan Tarihi, Müfit GÜNAY (Çevr.), İmge Kitabevi, Ankara 2001.
HODGSON, Marshall G. S., İslam’ın Serüveni, İzzet AKYIL (Çevr.), İz Yayıncılık, 1993.
MEVDUDI, Cebir ve Kader Problemi, Ahmet ASRAR (Çevr.), Hilal Yayınları, İstanbul 2015.
MEVDUDI, Cuma Konuşmaları, Muhammed Han KAYANI (Çevr.), İnkılap BasımYayın, İstanbul 2011.
MEVDUDI, Fetvalar, Mahmud OSMANOĞLU – A.Hamdi CHOHAN (Çevr.), Düşün Yayıncılık, c.1-2, İstanbul 2015.
MEVDUDI, Gelin Bu Dünyayı Değiştirelim, B. TUNA (Çevr.), Özgün Yayıncılık, İstanbul 1999.
MEVDUDI, Gelin Müslüman Olalım, Filiz HANDAN Türedi(Trc.), Pınar Yayınları, İstanbul 2014.
186
MEVDUDI, Hilafet ve Saltanat, Fait AKÇAOĞLU (Ed.), Ali GENCELI (Çevr.), Hilal Yayınları, İstanbul 2015.
MEVDUDI, Hurşid AHMET, Ramazan EL-BUTI, Azgın medeniyet Ali Zengin (Çevr.), Kayıhan yayınları, İstanbul 2004.
MEVDUDI, İslam Kavramlar, Süleyman Akyüz(Trc.), Pınar Yayınları, İstanbul 2014.
MEVDUDI, İslam’a Giriş, N.Ahmed Asrar (Çevr.), Hilal Yayınları, İstanbul 2015.
MEVDUDI, İslam’a İlk Adım, Serdar Güzey(Trc.), İnkılap Yayınları, İstanbul 2013.
MEVDUDI, İslam’da Hükümet, Ali Genceli (Çevr.), Hilal Yayınları, İstanbul 2006.
MEVDUDI, İslam’da İhya Hareketleri, Ali Genç (Trc.), Pınar Yayınları, İstanbul 2011.
MEVDUDI, İslam’ın Çağrısı, Yakup Zehra (Çevr.), Birleşik Yayıncılık, İstanbul 1995.
MEVDUDI, İslam’ın Geleceği ve Öğrenciler, Mahmut Osmanoğlu (Çevr.), Özgün Yayıncılık, İstanbul 1999.
MEVDUDI, İslami Hareketin Ahlaki Temelleri, Hakan Bayrak (Çevr.) , Inkılap Yayınları, İstanbul 2014.
MEVDUDI, Kur’an’ın Dört Temel Terimi, Mahmut Osmanoğlu (Çev.), Özgün Yayıncılık, İstanbul 2001.
187
MEVDUDI, Seyyid Kutup, Hasan el Benna, İslam’da Cihad, H. Hüseyin Yılmaz (Çevr.), Özgü Yayınları, İstanbul 2014.
MEVDUDI, Tarih Boyunca Tevhid Mücadelesi ve Hz. Peygamber’in Hayatı, Ahmet Asrar, Pınar Yayınları, İstanbul 2014.
MEVDUDI, Tefhimu’l Kur’an Kur’an’ın, Anlamı ve Tefsiri, İnsan Yayınları, İstanbul.
EL-FIRUZABADI, Muhammed b. Yakub, Kamusu’l Muhit, Şeriketü Mektebetü ve Matbeatü Mustafa el-Babi el Halebi, Mısır 1952.
En-NEVEVI, Muhyeddin Ebi Zekeriyye, Sahihi Müslim Şerhi, Dar et-Takva, c.1, Şam 2004.
NIZAMI, K.A. “Hindistan”, DİA, c.18, İstanbul 1998.
ÖZCAN, Azmi, “Hindistan’da İngiliz Hakimiyeti ve Ulemanın Tavrı”, Divan İlmi Araştırmalar (2004/2).
ÖZCAN, Azmi, “Hindistan”, DİA, c.18, İstanbul 1998.
ÖZERVARLI, M.Sait, Kelamda Yenilik Arayıları, İsam Yayınları, İstanbul 2008.
ÖZGÜR Kavak, “Şah Veliyyullah Dihlevi’den Muhammed İkbal’e Hint Alt Kıtasında İctihad ve Taklide Farklı Yaklaşımlar”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy.17, 2011.
188 ÖZLER, Mevlüt, DİA, “Tevhid”, c.41, İstanbul 2012.
ÖZLER, Mevlüt, İslam Düşüncesinde Tevhid, Rağbet Yayınları, İstanbul 2005.
S.MAQBUL, Ahmed, “Hindistan”, DİA, c.18, İstanbul 1998.
Sahihi Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercümesi, Diyanet İşleri Başkanlığı
Yayınları, c.12, Ankara 1982.
TAFTAZANI, Sa’duddin Mesut b. Ömer, Şerhul Akaid, Süleyman Uludağ(Çevr.), Dergah Yayınları, İstanbul 1999.
TEMIMI, İmam Muhammed, Bütün Yönleriyle Tevhid, Heyet (Çevr.), Karınca & Polen yayınları, İstanbul 2011.
TOPALOĞLU, Bekir, “Allah”, DİA, c.2, İstanbul 1989.
TOPALOĞLU, Bekir, Allah’ın Varlığı (İsbât-ı Vâcib), DİB Yayınları, Ankara 2012.
TOPALOĞLU, Bekir, Kelam Araştırmaları Üzerine Düşünceler, İFAV Yayınları, İstanbul 2004.
TOPALOĞLU, Bekir, Kelam İlmine Giriş, Damla Yayınevi, İstanbul 2013.
TOPALOĞLU, Bekir, Şevki Yusuf YAVUZ ve İlyas ÇELEBI, İslam’da İnanç