I. BÖLÜM 2.4. Kırşehir’de Gayrimüslim Nüfus 3.1.2. Kırşehir Merkez Kazası Bağlı Köylerinin Gayri Menkul ve Gelir Durumu Kırşehir merkez kazaya bağlı toplam 21 tane köy bulunmaktadır. Kırsal yerleşmenin doğal bir gereği olarak tarım ve hayvancılıkla uğraşılmaktadır. Bu köylerin bazıları 8 hane kadarken bazıları da 110 haneye ulaşmaktadır. Köylerin toplamında 589 hane bulunmaktadır. Bu sayı bize köylerin toplamında yaklaşık olarak 3000 civarında insanın yaşadığını göstermektedir. İncelemiş olduğumuz 795 nolu temettuat defterinde bu köylerin vergiye esas olarak sahip olduğu hane, asiyab, bezirhane, dükkan sayıları verilmiş ve tarla, bağ, bahçe gibi ekim arazileri dönümleri ile kayıt altına alınmıştır. Ayrıca defterde sahip olunan bu gayri menkullerden yola çıkılarak hanelerin gelirleri de hesaplanmıştır. Köylerin bu özellikleri aşağıdaki tabloda daha net olarak görülecektir. İlk sırada gördüğümüz Kızılca köyünün toplam 32 hanesi bulunmaktadır. Bu 32 hanenin toplam gelirinin 2720 kuruş olduğu görülmektedir. Bu toplam gelir içindeki en büyük pay tarla gelirlerinde görülmektedir.Tarlalardan beklenen gelir toplam gelirin %42’sini oluşturmaktadır. Bu durum 780 kuruş hane ve yine 780 kuruş bağ geliri olan Kızılca karyesinde en önemli uğraşın tarım olduğunu göstermektedir. Tarımda da ilk sırayı, muhtemelen temel ihtiyaç olduğu için tahıl üretimi almaktadır. Tahıl ürünlerinin işlendiği değirmenlerin köyde bulunmaması bu bölgede yaşayan köylülerin bu konudaki ihtiyaçlarını görmek için başka köylere gittiğini göstermektedir. Kızılca karyesinde hane başına ortalama 85 kuruş gelir düşmektedir. Köy toplam geliri olan 2720 kuruşla köylerin toplam gelirlerinin %6.30’unu oluşturmaktadır. Kızılca karyesinde dönüm başına düşen bağ geliri 32.5 kuruştur. Tarla geliri ise dönüm başına 9.66 kuruştur. Bu durum bağcılıkta birim alanda elde edilen gelirin tarla gelirinden daha fazla olduğunu göstermektedir. Tablo 20: Kırşehir Merkez Kazasına Bağlı Köylerin Gayrimenkul ve Gelir Dağılımları Köy Adı H an e Sa yı sı H an e G el ir i B ağ D ön üm B ağ G el ir i T ar la D ön üm T ar la G el ir i A si ya b Sa yı sı A si ya b G el ir i B ez ir ha ne Sa yı sı B ez ir ha ne G el ir i G el ir T op la m Kızılca 32 780 24 780 120 1160 - - - - 2720 Cümle 45 1120 8 540 188 1880 - - 6 180 3720 Benzer 21 490 1 30 80 800 - - - - 1320 Ömerhacılı 79 1870 43 1200 288 2880 4 120 - - 6070 Cağırgan 26 590 19 440 120 1160 4 60 - - 2250 Coğun 9 240 1 20 44 440 - - - - 700 Yaş 20 450 2 210 56 580 - - - - 1240 Müderris 15 370 6 130 42 420 - - 3 45 965 İsa Foçalı 19 510 8 210 80 800 - - - - 1520 Timurlu 24 570 - 20 74 740 3 75 - - 1405 Kurancılı 30 760 - - 148 1480 6 95 - - 2335 Belek 18 440 5 160 68 680 - - - - 1280 Merdeşe 25 620 - - 136 1360 - - - - 1980 Sufiler 12 350 - - 24 240 6 60 - - 650 Tepe 10 210 - - 36 380 - - - - 590 Akpınar 8 180 - - 36 380 - - - - 560 Tatık 12 280 - - 64 640 - - - - 920 Toklukeman 46 1000 75 1225 104 1040 12 130 - - 3395 Hamid 21 470 13 280 72 720 - - - - 1470 Kaman 110 2800 50 1450 318 3120 23 240 - - 7610 Çiftlik 8 230 - - 24 240 - - - - 470 Genel Toplam 590 14330 255 6695 2122 21140 58 780 9 225 43170 45 haneli Cümle karyesinde toplam gelir 3720 kuruş olarak gözükmektedir. Bu geliriyle Cümle karyesi köyler içindeki toplam gelirin %8.61’ini sağlamaktadır. Cümle karyesinde bu gelirin en büyük kısmını 188 dönüm tarladan elde edilen 1880 kuruşluk gelirdir. Sadece 8 dönüm bağın olduğu Cümle karyesinde halkın büyük kısmı tahıl üretimiyle uğraşmaktadır. Tarla gelirleri toplam gelirin %50.53’ünü oluşturmaktadır. Tarlanın dönümünden ortalama 10 kuruş elde edilirken, bağcılıkta bu rakam 67.5 kuruşa çıkmaktadır ki, bu durum bağcılıktan elde edilen gelirin tarla ekiminden 7 kat fazla olduğunu göstermektedir. Köyde hane başına düşen ortalama gelirin 82.66 kuruş olduğu görülmektedir. Bu rakam Kızılca karyesiyle paralel bir dağılım göstermektedir. Köyde hane başına 4.17 dönüm tarla düşmektedir. 21 hanenin yaşadığı Benzer karyesinin toplam geliri 1320 kuruştur. Bu miktarla köy, köylerin toplam gelirinin %3.05’ini oluşturmaktadır. Köyün toplam geliri içinde tarla gelirlerinin payı %60.60 olarak gözükmektedir. Bu köyde de diğerlerinde olduğu gibi tarla faaliyetleri önem arzetmektedir. Köyde sadece 1 dönüm bağ bulunmaktadır. Köyde hane başına düşen ortalama gelir 62.85 kuruş olarak tespit edilmiştir. Köyde hane başına yaklaşık 4 dönüm tarla düşmektedir. Ömerhacılı karyesi 79 hane ile diğer köylerden daha kalabalık gözükmektedir. Bu doğrultuda köyün gelirleri de diğerlerine göre daha fazladır. Köyden toplam 6070 kuruş gelir beklenmektedir. Bu rakamla Ömerhacılı köyü Kaman’dan sonra en fazla gelir getiren ikinci köy durumundadır. Bu geliriyle köy toplam gelirin %14.06’sını teşkil etmektedir. 43 dönüm bağın ve 288 dönüm tarlanın bulunduğu köyde bağın bir dönümünün ortalama geliri 27.90 kuruştur. Tarlanın bir dönümünün ortalama geliri ise 10 kuruştur. Hane başına yaklaşık 0.5 dönüm bağ, 3.64 dönüm de tarla düşmektedir. Tarla gelirleri toplam gelirin %47.44’ünü, bağ gelirleri ise toplam gelirin %19.76’sını oluşturmaktadır. Ayrıca köyde 4 tane su değirmeni bulunmaktadır. Değirmenlerin toplam geliri 120 kuruş, değirmen başına ise 30 kuruştur. Köyde değirmenin bulunması nüfus potansiyeli ve tahıl üretiminin fazla olmasından ileri gelmektedir. 26 haneli Çağırgan köyünün toplam geliri 2250 kuruş gözükmektedir. Toplam gelir içindeki payı %5.21 civarındadır. Köyün bu gelirinde en büyük payı %51 ile tarla gelirleri oluşturmaktadır. Köyde 120 dönüm tarla, 19 dönüm bağ bulunmaktadır. Hane başına 0.7 dönüm bağ, 4.6 dönüm tarla ve hane başına 86.5 kuruş düşmektedir. Köyde tarla dönümü başına ortalama 9.66 kuruş, bağ dönüm başına ise 23.15 kuruş düşmektedir. Ayrıca köyde 4 tane su değirmeni bulunmaktadır. 9 haneli Coğun köyü diğerlerine göre çok küçük bir köydür. Köyde 1 dönüm bağ ve 44 dönüm tarlanın bulunduğu görülmektedir. Toplam 700 kuruş gelir yazılan köyün toplam gelir içindeki payı %1.62’dir. köy gelirlerinin %62’sini tarlalardan elde etmektedir. Hane başına 4.88 dönüm tarla düşerken, hane başına gelir 77.77 kuruş olarak tespit edilmiştir. 20 haneli Yaş köyünün toplam geliri 1240 kuruştur. Bu geliriyle köy toplam payın %2.87’sini oluşturmaktadır. Köyde 2 dönüm bağ, 56 dönüm ekili tarla bulunmaktadır. Tarlanın toplam köy gelirindeki payı %46 civarındayken, bağ gelirleri %16 civarında gözükmektedir. Kalanını ise hane gelirleri oluşturmaktadır. Müderris köyü 15 hanesiyle 965 kuruşluk b.ir getiriye sahiptir. Toplam köy gelirleri içindeki payı %2.23 civarındadır. Köyde 6 dönüm bağ, 42 dönüm ekili tarla bulunmaktadır. Tarla gelirleri köyün toplam gelirinin %43.52’sini, bağ gelirleri ise %13.47’sini oluşturmaktadır. 1 dönüm tarlanın ortalama getirisi 10 kuruş iken, 1 dönüm bağın ortalama getirisi 21 kuruştur. Hane başına 0.4 dönüm bağ, 2.8 dönüm tarla düşmekte ve ortalama 64.33 kuruş gelir düşmektedir. 19 haneli İsafoçalı köyünün toplam geliri 1520 kuruştur. Bu gelirle köy toplam payın %3.52’sini oluşturmaktadır. Köyde 8 dönüm bağ, 80 dönüm tarla bulunmaktadır. Hane başına 0.4 dönüm bağ, 4.2 dönüm tarla düşerken ortalama 80 kuruş gelir düşmektedir. Bağın bir dönümünün ortalama geliri 26.25 kuruş iken, tarlanın 1 dönümü 10 kuruş getiriye sahiptir. Köyün toplam geliri içinde bağın payı %13.81, tarlanın payı ise %52.63’tür. 24 haneli Timurlu köyünün toplam geliri 1405 kuruştur. Bu geliriyle köy, toplam gelirlerinin %3.25’ini oluşturmaktadır. Köyde 1 dönümün altında tek bağ varken 74 dönüm tarla bulunmaktadır. Hane başına 3.08 dönüm tarla düşmektedir. Hane başına düşen ortalama gelir ise 58.54 kuruştur. Tarla gelirleri köyün toplam gelirlerinin %52’sini oluşturmaktadır. Köyde ayrıca geliri 75 kuruş olan 3 tane asiyab bulunmaktadır. 30 haneli Kurancılı köyünün toplam getirisi 2335 kuruştur. Köy bu gelirle toplam payın %5.4’ünü karşılamaktadır. Köyde bağ bulunmazken geliri ortalama 10 kuruş olan 148 dönüm tarla bulunmaktadır. Tarladan elde edilen 1480 kuruşluk payın toplam gelirdeki yeri %63’tür. Köyde hane başına ortalama 4.9 dönüm tarla ve 77.83 kuruş gelir düşmektedir. Köyde ayrıca toplam geliri 95 kuruş olan 6 tane de değirmen bulunmaktadır. 18 haneli Belek köyünün toplam getirisi 1280 kuruştur. Bu gelirle köy toplam payın % 2.96’sını oluşturmaktadır. Köyde 5 dönüm bağ, 68 dönüm tarla bulunmaktadır. Bağın dönüm başına getirisi 32 kuruş, tarlanın ortalama getirisi ise 10 kuruştur. Bağın toplam gelirindeki payı %12.5, tarlanın ise %53’tür. Hane başına ortalama 0.2 dönüm bağ, 3.77 dönüm de tarla düşmektedir. Ayrıca hane başına düşen ortalama gelir 71.11 kuruştur. 25 haneli Merdeşe köyünün toplam getirisi 1890 kuruştur. Bu getiriyle köyün toplam gelir içindeki payı % 4.58’dir. köyde bağ bulunmazken 136 dönüm tarla bulunmaktadır. Dönüm başına tarlanın getirisi 10 kuruşken toplam köy gelirindeki payı %68’dir. Hane başına ortalama 5.44 dönüm tarla düşerken hane başına ortalama gelir 79.2 kuruş olarak hesaplanmıştır. 12 haneli Sufiler köyünün toplam getirisi 650 kuruştur. Sufiler köyünün toplam köyler içindeki payı %1.50’dir. köyde bağ bulunmazken, geliri dönüm başına 10 kuruş getiren 24 dönüm tarla mevcuttur. Bu gelirle tarlanın köy geliri içindeki payı %40’tır. Hane başına 2 dönüm tarla düşmektedir. Hane başına ortalama gelir ise 54 kuruş civarındadır. Köyde ayrıca adet başına 10 kuruş getirisi olan 6 tane asiyab bulunmaktadır. Küçük bir köy olan Tepe’nin toplam 10 hanesi ve 590 kuruş geliri bulunmaktadır. Bu gelirle köy toplam payın %1.36’sını karşılamaktadır. Köyde bağ bulunmazken 36 dönüm tarla bulunmaktadır. Hane başına 3.6 dönüm tarlanın düştüğü köyde tarla gelirleri toplam gelirin %64’ünü oluşturmaktadır. Hane başına düşen ortalama gelir ise 59 kuruştur. Kırşehir’e bağlı köylerin en küçüklerinden biri olan Akpınar’da 8 hane bulunmaktadır. 8 hanenin toplam geliri ise 560 kuruştur. Köyde sadece 36 dönüm tarla bulunmaktadır. Hane başına 4.5 dönüm tarla düşmektedir. Tarlanın toplam gelir içindeki payı %67 civarındadır. Köyün toplam gelirinin genel içindeki payı %1.29 civarındadır. Tatık karyesinde 12 hane ev ve 920 kuruş gelir bulunmaktadır. Köyün toplamdaki payı %2.13’tür. köyün toplam gelirdeki en büyük payını 64 dönüm tarlanın geliri oluşturmaktadır. Dönüm başına 10 kuruş getirisi olan tarlanın toplamdaki yeri ise %69 civarındadır. Hane başına 5.3 dönüm tarla ve 76.66 kuruş gelir düşmektedir. Diğer köylere göre daha büyük olan 46 haneli Toklukeman köyünün toplam geliri 3395 kuruştur. Bu yekunla köyün toplam içindeki payı %7.86’dır. köyde 75 dönüm bağ, 104 dönüm tarla ve 12 tane asiyab bulunmaktadır. Bu veriler köyün ekonomik durumunun iyi seviyede olduğunu göstermektedir. Hane başına 1.6 dönüm bağ, 2.26 dönüm tarla ve 73.80 kuruş gelir düşmektedir. Diğer köylerde bağların dağılımı hanelere göre düşükken burada artmış, tarla dönümü ise azalmıştır. Bağcılık faktörünün etkili olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca 12 haneli asiyabın olması da köy ekonomisindeki canlılığın göstergesidir. Hane gelirlerinin köy gelirleri içindeki payı %29, bağ gelirlerinin payı %36.08, tarla gelirlerinin payı %30.63 ve asiyab gelirlerini payı ise %9.82’dir. 21 haneli Hamid köyünün toplam geliri 1470 kuruştur. Bu gelirle köyün toplamdaki payı %3.40’tır. köyde hane başına 0.6 dönüm bağ, 3.42 dönüm tarla ve 70 kuruş gelir düşmektedir. Bu köyde de gelirlerin önemli kısmını tarla gelirleri oluşturmaktadır. Kaman köyü Kırşehir’in, 110 hanesiyle en büyük köyüdür. Bu doğrultuda toplam gelirdeki en büyük pay bu köye aittir. %17.62’lik bu payın en büyük kısmını 3120 kuruşla tarla gelirleri oluşturmaktadır. İkinci sırada hane gelirleri, sonra da bağ gelirleri gelmektedir. Köyde hane başına 0.4 dönüm bağ, 2.89 dönüm tarla ve 69.18 kuruş ortalama gelir düşmektedir. Köyde 23 tane asiyabın olması köy ekonomisinin çok canlı olduğunu göstermektedir. 4 haneye bir asiyab düşmektedir. Kentin en küçük köylerinden biri olan 8 haneli Çiftlik karyesinin toplam geliri 470 kuruştur. Toplamdaki payı ise %1.08’dir. ortalama geliri 10 kuruş olan 24 dönüm tarla bulunmaktadır. Hane başına 3 dönüm tarla ve 58.75 kuruş gelir düşmektedir. 3.1.2.1. Köylerin Genel Değerlendirmesi Kırşehir Sancağı merkez kazasına tabi 21 tane köy bulunmaktadır. Köylerin toplam geliri 43170 kuruştur. Köylerde toplam 590 hane bulunmaktadır. Bu hanelerin toplam geliri 14330 kuruştur. Bu payla haneler toplam gelirin %33.19’unu oluşturmaktadır. Köylerin genelinde hanelerin ortalama geliri 24.28 kuruştur. Köylerin genelinde 255 dönüm bağ bulunmaktadır. Bağlardan sağlanan yıllık gelir 6695 kuruştur. Bu gelirle ortalama payın %15.50’sini bağlar oluşturmaktadır. Hane başına ortalama 0.4 dönüm bağ düşmektedir. 2122 dönüm tarlanın toplam geliri ise 21140 kuruştur. Toplam payın %48.96’sını tarlalar oluşturmaktadır. Hane başına 3.5 dönüm tarla, 35 kuruş civarında tarla geliri düşmektedir. Tarla gelirleri bağ gelirlerinin yaklaşık 3 katıdır. Bu durum tahıl üretiminin köylerde daha yoğun olduğunu göstermektedir. Köylerin genelinde toplam 58 tane asiyab (su değirmeni) bulunmaktadır. 780 kuruşla asiyab gelirleri toplam köy gelirlerinin %1.80’ini oluşturmaktadır. Yaklaşık 10 haneye 1 asiyab düşmektedir. Köylerde toplamda 9 bezirhane bulunmaktadır. 225 kuruşla bezirhaneler toplam payın %0.52’sini oluşturmaktadır. Kırşehir merkez kazasının köyleriyle birlikte toplam geliri 156.160 kuruştur. Bu gelirin %72’si merkezden %28’i köylerden sağlanmaktadır. Grafik 10: Köylerin Toplam Geliri İçinde Gelir Kalemlerinin Dağılımı Grafik 12: Köylerin Toplam Gelirinin Köy Bazında Dağılımı 3.1.3. Kırşehir Sancağına Bağalı Keskin Kazası’nın Gayrimenkul ve Gelir Belgede 795 numaralı Temettuat Defteri'ne göre Kırşehir merkez kazası sosyo-ekonomik durumu(1250/1834-35) (sayfa 76-84)
