Aşağıda, 9 Temmuz 2009 tarihinde yayımlanan şekliyle, finansal tabloların, tam set IFRS (bakınız:
IAS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu) uyarınca sunulmasına ilişkin hükümler ile IFRS for SMEs (bakınız: Bölüm 3 Finansal Tabloların Sunuluşu) uyarınca sunulmasına ilişkin hükümler arasındaki temel farklılıklar yer almaktadır:
IAS 1 ve IFRS for SMEs’nin 3 üncü bölümü, finansal tabloların sunuluşu açısından aynı ilkelere dayanmaktadır. Fakat IFRS for SMEs’in daha basit bir dille tasarlanması ve kuralların nasıl uygulanacağı ile ilgili daha az rehberlik sağlaması nedeniyle IAS 1 ve Bölüm 3’ün uygulamasında farklılıklar ortaya çıkabilir. Bölüm 3 yalnızca genel sunum hususlarını ele almaktadır. IAS 1’in ele aldığı diğer konular IFRS for SMEs’in 4-6 ve 8 inci bölümlerinde düzenlenmiştir.
IFRS for SMEs uyarınca, işletmenin finansal tablolarının sunulduğu dönemlerde özkaynaklarında meydana gelen değişimin yalnızca kâr veya zarardan, temettü ödemelerinden, önceki dönem hatalarının düzeltilmesinden ve muhasebe politikası değişikliğinden kaynaklanması durumunda, işletme kapsamlı gelir tablosu ve özkaynak değişim tablosu yerine gelir ve dağıtılmamış kârlar tablosu adıyla tek bir tablo sunabilir. Bu sunum kolaylığı, tam set IFRS uyarınca raporlama yapan işletmeler için mevcut değildir.
Tam set IFRS uyarınca, işletmenin bir muhasebe politikasını geriye dönük olarak uygulaması veya finansal tablolarındaki kalemlerde geriye dönük olarak yeniden ifade etmesi ya da finansal tablolarında yer alan kalemleri yeniden sınıflandırması durumunda, yönetim, karşılaştırılabilen en erken dönemin başına ait finansal durum tablosu ekler (bakınız IAS 1 parargaf 10(f)).
IFRS for SMEs’de ise böyle bir hüküm bulunmamaktadır. (Örneğin bu tür durumlarda işletmenin, karşılaştırılabilen en erken dönemin başına ait finansal durum tablosunu sunmasına gerek yoktur).
Finansal tablolarını tam set IFRS’lere göre hazırlayan bir işletme, bölüm bilgilerini IFRS 8
Bölümlerine göre Raporlama standardına uygun olarak sunmalıdır. IFRS for SMEs uyarınca bölüm bilgilerinin finansal tablolarda sunulmasıgerekmemektedir.
Finansal tablolarını IFRS’lere uyumlu olarak hazırlayan bir işletme, IAS 33 Hisse Başına Kazanç Standardı uyarınca hisse başına kazanca ilişkin bilgi sunar. IFRS for SMEs finansal tablolarda hisse başına kazancın sunumunu gerekli kılmaz.
Faaliyet bölümlerine veya hisse başına kazanca veya her ikisine ilişkin bilgi sunmayı tercih eden işletme bu durumu açıklamalı ve bu bilgiyi hazırlama ve sunma ilkelerini tanımlamalıdır.
Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu
BİLGİNİZİ TEST EDİN
Aşağıda yer alan soruları cevaplandırarak IFRS for SMEs uyarınca finansal tabloların sunuluşuna ilişkin hükümlere dair bilginizi test ediniz
Testi tamamladığınızda, cevaplarınızı bu testin altında yer alan cevaplar ile kontrol ediniz.
Tüm tutarların önemli olduğunu varsayınız.
En doğru ifadenin yanındaki kutucuğu işaretleyiniz.
Soru 1
Gerçeğe uygun sunum, işlemlerin, diğer olayların ve koşulların etkilerinin varlıkların,
yükümlülüklerin, gelir ve giderlerin Bölüm 2’de düzenlenen tanımları ve muhasebeleştirme kriterleri uyarınca güvenilir bir şekilde sunulmasını gerektirmektedir. IFRS for SMEs uyarınca gerçeğe uygun sunumun aşağıdakilerden hangisinden kaynaklandığı kabul edilir?
kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunan bir işletmenin
(a) IFRS for SMEs’e uyumundan.
kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunan ve gerektiğinde ek açıklamalar yapan bir (b) işletmenin IFRS for SMEs’e uyumundan.
kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunmayan bir işletmenin ’ye uyumundan.
(c)
kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunmayan ve gerektiğinde ek açıklamalar (d) yapan bir işletmenin IFRS for SMEs’e uyumundan.
Soru 2
Aşağıdaki durumlardan hangisinde kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunmayan bir işletme finansal tablolarında IFRS for SMEs ile tam uyumlu olduğunu açıklayabilir?
finansal tablolarını,
(a) IFRS for SMEs ile büyük ölçüde yakınsama sağlamış olan yerel GKGMİ uyarınca hazırlayan işletme.
finansal tablolarını,
(b) IFRS for SMEs ile ismi haricinde kelimesi kelimesine aynı olan yerel GKGMİ uyarınca hazırlayan işletme.
finansal tablolarını
(c) IFRS for SMEs uyarınca hazırlayan işletme.
(b) ve (c)’deki durumlarda.
(d)
Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu
Soru 3
Aşağıdaki durumlardan hangisinde kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunmayan bir işletme IFRS for SMEs’e ilişkin açık ve koşulsuz bir uyum tablosu hazırlamalıdır?
işletmenin
(a) IFRS for SMEs’in tüm hükümlerine uyum sağlaması durumunda.
işletmenin
(b) IFRS for SMEs’in çok büyük çoğunluğuna uyum sağlaması durumunda.
işletmenin
(c) IFRS for SMEs’i esas alan yerel GKGMİ’ye uyum sağlaması durumunda.
işletmenin tam set IFRS’ye uyum sağlaması durumunda.
(d)
Soru 4
Aşağıdaki durumlardan hangisinde işletme sürekli değildir?
yönetimin işletmeyi tasfiye etme niyeti olduğunda.
(a)
yönetimin işletmenin faaliyetlerini durdurma niyeti olduğunda.
(b)
yönetimin işletmenin faaliyetlerini durdurmaktan başka gerçekçi bir seçeneğinin olmadığı (c) durumda.
karşılaştırmalı tutarları yeniden sınıflandırmayı tercih edebilir.
(b)
uygulanabilir olduğu sürece, karşılaştırmalı tutarları yeniden sınıflandırmalıdır.
(c)
Soru 6
Benzer olmayan yapı ve fonksiyona sahip kalemler:
finansal tablolarda her zaman ayrı olarak sunulmalıdır.
(a)
finansal tablolarda ayrı olarak sunulmamalıdır (finansal tablolarda bir araya getirilmelidir).
(b)
önemli olmaları durumunda finansal tablolarda ayrı olarak sunulmalıdır.
(c)
Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu
Soru 7
Önemlilik aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
eksik veya yanlışların niteliğine.
(a)
eksik veya yanlışların boyutuna.
(b)
çevredeki koşullarda değerlendirilen eksik veya yanlışların yapısı ve boyutuna.
(c)
Soru 8
İşletmenin finansal tablolarının sunulduğu dönem boyunca özkaynaklarındaki değişim sadece kâr veya zarardan, temettü ödemelerinden, önceki dönem hatalarının düzeltilmesinden ve muhasebe politikasındaki değişkliklerden kaynaklanıyorsa:
işletme gelir tablosunu sunar fakat özkaynak değişim tablosunu sunmaz.
(a)
işletme kapsamlı gelir tablosunu sunar fakat özkaynak değişim tablosunu sunmaz.
(b)
işletme gelir tablosunu ve özkaynak değişim tablosunu sunar.
(c)
işletme kapsamlı gelir tablosunu ve özkaynak değişim tablosunu sunar.
(d)
işletme sadece gelir ve dağıtılmayan kârlar tablosunu sunar.
(e)
işletme (c), (d) ve (e) şıklarında yer alan tablolardan birini ya da daha fazlasını sunabilir.
(f)
Soru 9
İşletme aşağıdakilerden hangisi için karşılaştırmalı bilgi sunmalıdır?
önceki karşılaştırılabilir döneme ilişkin raporlanan tüm tutarlar için.
(a)
önceki karşılaştırılabilir döneme ilişkin raporlanan tüm tutarlar ve açıklanan ve tanımlanan (b) tüm bilgiler için.
mevcut finansal tabloların anlaşılması için gerekli olduğunda önceki karşılaştırılabilir (c) döneme ilişkin raporlanan tüm tutarlar ve açıklanan ve tanımlanan tüm bilgiler.
önceki iki döneme ilişkin raporlanan tüm tutarlar.
(d)
Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu
Soru 10
İşletme:
nakit akış tablosunu diğer tablolardan daha dikkat çeken bir biçimde sunar.
(a)
finansal durum tablosunu diğer tablolardan daha dikkat çeken bir biçimde sunar.
(b)
kapsamlı gelir tablosunu diğer tablolardan daha dikkat çeken bir biçimde sunar.
(c)
her bir finansal tabloyu eşit öncelikle sunar.
(d)
Cevaplar
S1 (d) bakınız 3.2 paragrafı S2 (d) bakınız 3.3 paragrafı S3 (a) bakınız 3.3 paragrafı S4 (d) bakınız 3.8 paragrafı
S5 (c) bakınız 3.11 ve 3.12 paragrafı S6 (c) bakınız 3.15 paragrafı
S7 (c) bakınız 3.16 paragrafı
S8 (f) bakınız 3.17 ve 3.18 paragrafı S9 (c) bakınız 3.14 paragrafı
S10 (d) bakınız 3.21 paragrafı
Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu
BİLGİNİZİ UYGULAYIN
Kapsamlı gelir tablosunun ve gelir tablosunun sunumuna ilişkin hükümlerle ilgili bilgilerinizi, IFRS for SMEs çerçevesinde aşağıdaki olay çalışmaları çözerek uygulayınız.
Olay çalışmaları tamamladığınızda, cevaplarınızı bu testin altında yer alan cevaplar ile kontrol ediniz.
Vaka çalışması
KOBİ C, KOBİ B’nin tamamen sahip olduğu bir bağlı ortaklıktır.
20X9 yılında KOBİ A, KOBİ B’nin çoğunluk hissesini edinmiştir. Raporlama dönemi sonlarını ana ortaklıkları ile uyumlu hale getirmek için KOBİ B ve KOBİ C, raporlama dönemi sonlarını Kasım’ın son günü iken Aralık’ın son günü olarak değiştirmişlerdir. Ayrıca, KOBİ B ve KOBİ C isimlerini de sırasıyla KOBİ AA ve KOBİ AAA olarak değiştirmişlerdir.
İşletmeler finansal tablolarını IFRS for SMEs uyarınca hazırlamaktadırlar.
A bölgesinin para birimi işletmelerin geçerli ve sunum para birimidir.
Bu gelişmeler ışığında KOBİ AA’nın 31 Aralık 20X9 tarihli konsolide finansal tablolarından bir bölüm hazırlayınız.
Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu
Vaka çalışmasının cevabı
KOBİ AA (daha önceki adıyla KOBİ B) Grubu
31 Aralık 20X9 tarihinde sona eren 13 aylık döneme ilişkin konsolide finansal tablo dipnotları
Dipnot 1 Hazırlama ve muhasebe politikası ilkeleri
Hazırlık esasları
Bu konsolide finansal tablolar, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) tarafından
yayımlanan Küçük ve Orta Büyüklükte İşletmeler için IFRS ile uyumlu olarak hazırlanmıştır. Finansal tablolardaki tutarlar A Bölgesinin para birimi (PB) ile sunulmuştur.
İsim değişikliği
20X9 yılında grup, KOBİ A’nın kontrolü altına girmiştir. İsminin ana ortaklık ile uyumlu olması için grup ismini KOBİ AA grubu olarak değiştirmiştir. Bu isim değişikliği, KOBİ B’nin ve tamamen sahip olduğu bağlı ortaklık olan KOBİ C’nin isimlerini sırasıyla KOBİ AA ve KOBİ AAA olarak değiştirmelerinden kaynaklanmıştır.
Raporlama Dönemi
20X9 yılında grup, KOBİ A’nın kontrolü altına girmiştir. Grup, raporlama dönemi sonunun ana ortaklık ile uyumlu olması için raporlama döneminin sonunu Kasım’ın son günü iken Aralık’ın son günü olarak değiştirmiştir. Sonuç olarak grubun kapsamlı gelir tablosu, özkaynak değişim tablosu, nakit akış tablosu ve ilgili dipnotları 31 Aralık 20X9 tarihinde sona eren 13 aylık dönem için geçerlidir.
Sunulan karşılaştırılmalı finansal tablolar 30 Kasım 20X8 tarihinde sona eren 12 aylık döneme aittir.
Bu nedenle bu finansal tablolar tam olarak karşılaştıralabilir değildir.
Konsolidasyon ilkesi
Grup KOBİ AA (daha önceki adıyla KOBİ B) ve tamamen sahip olduğu KOBİ AAA’dan (daha önceki adıyla KOBİ C) oluşmaktadır. Bu konsolide finansal tablolar, tek bir ekonomik işletmenin tablosu gibi sunulmaktadırlar. Grup içi işlemlerin etkileri elimine edilmiştir.