İşletme, sınıflandırmadaki değişikliğe ilişkin bilgiyi 31 Aralık 20X8 tarihli finansal tablolarında nasıl açıklamalıdır?
Bu olaylar temelinde, aşağıdaki açıklamanın yapılması uygundur.
İşletmenin kapsamlı gelir tablosundan alıntıdır
31 Aralık 20X8 tarihinde
sona eren yıl 31 Aralık 20X7 tarihinde sona eren yıl yeniden ifade edilmiş haliyle
PB PB
Hasılat X X
Satışların maliyeti (41.000)(a) (34.600)(b)
Brüt kâr X X
Dağıtım giderleri (37.500)(c) (37.100)(d)
Genel Yönetim giderleri (22.500)(e) (20.900)(f)
Vergi öncesi kâr X X
...
Kapsamlı gelir tablosunun bir parçası olmayan hesaplamalar:
(a) ticari mal stoklarındaki değişim 1.000 PB + ticari mal alımı 40.000 PB = 41.000 PB (b) ticari mal alımı 35.000 PB eksi ticari mal stokundaki değişim 400 = 34.600 PB
(c) çalışanlara sağlanan fayda gideri 15.000 PB + amortisman 12.000 PB + diğer giderlerin %70’i 15.000 PB = 37.500 PB (d) çalışanlara sağlanan fayda gideri 16.000 PB + amortisman 12.000 PB + diğer giderlerin %70’i 13.000 PB = 37,100 PB (e) çalışanlara sağlanan fayda gideri 10.000 PB + amortisman 8.000 PB + diğer giderlerin % 30’u 15.000 PB = 22.500 PB (f) çalışanlara sağlanan fayda gideri 9.000 PB + amortisman 8.000 PB + diğer giderlerin % 30’u 13.000 PB = 20.900 PB
İşletmenin 31 Aralık 20X5 tarihli finansal tablolarından alıntıdır:
Dipnot 1 Hazırlık ve muhasebe politikaları esasları
…
Sınıflandırma değişiklikleri
İşletme 20X8 yılında yılında finansal tablolarını kapsamlı olarak gözden geçirmesinin ardından, giderlerin analizinin sunumunu daha önce gider çeşitlerine göre yaparken artık fonksiyonlarına göre yapmayı tercih ederek kapsamlı gelir tablosunda giderlerinin sınıflandırılma yöntemini değiştirmiştir.
Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu
Fonksiyonlarına göre sınıflandırma, finansal tablo kullanıcılarına daha güvenilir ve ihtiyaca uygun bilgi sağlamaktadır. Fonksiyona göre sınıflandırma, perakende satış mağazalarının satış performansını sunmakta ve işletmenin yönetim ve satış fonksiyonları hakkında finansal bilgi sağlamaktadır.
3.13 Karşılaştırmalı tutarların yeniden sınıflandırılmasının mümkün olmadığı durumlarda, sözü edilen durumun nedenine ilişkin açıklama yapılır.
Notlar
Yeniden sınıflandırmanın mümkün olmaması (bakınız paragraf 10.12), bir hükmün
uygulanması sırasında, işletmenin makul her çabayı sarf etmesine rağmen söz konusu hükmü uygulayamamasıdır. Örnek olarak, önceki yılın etkilerini belirlemek için gerekli verilerin mevcut olmaması ya da söz konusu verilerin geliştirilmesinin bazı varsayımları gerektirmesi ve bu varsayımların güvenilir olmayan bilgi sonucunu doğurabilme ihtimalinin olduğu bir durum verilebilir.
Karşılaştırmalı bilgi
3.14 Bu Standardın aksi bir uygulamayı gerektirdiği veya farklı bir uygulamaya izin verdiği durumlar haricinde, cari dönem finansal tablolarında yer alan tutarların tamamının önceki döneme ilişkin tutarlarla birlikte karşılaştırmalı olarak raporlanması gerekir.
Cari dönem finansal tablolarının anlaşılması açısından gerekli olduğu durumlarda, tanımlayıcı/açıklayıcı nitelikte bilgiler için de karşılaştırmalı bilgi verilir.
Notlar
Karşılaştırmalı tabloların yeniden ifade edilmesinin zorunlu olduğu durumlara ilişkin örnekler aşağıdaki durumları kapsar:
• geriye dönük uygulama gerektiren IFRS for SMEs’de değişiklik (bakınız 10.11(a) ve 10.12 paragrafları)
• muhasebe politikasında ihtiyari bir değişiklik (bakınız 10.11(c) ve 10.12 paragrafları)
• bir önceki dönem hatalarının düzeltilmesi (bakınız 10.21 ve 10.22 paragrafları)
İşletmenin, bir önceki dönemin finansal tablolarındaki bir hatayı fark etmesi durumunda, hata geriye dönük olarak yeniden sunum ile düzeltilir (örneğin karşılaştırmalı bilgi yenilenir).
Geriye dönük yeniden sunum, faydalı bilgi (ihtiyaca daha uygun, daha güvenilir ve karşılaştırılabilirliği daha yüksek bilgi) sağlar.
Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu
Benzer bir şekilde bir muhasebe politikasındaki değişimin geriye dönük uygulanması da faydalı bilgi (ihtiyaca daha uygun, daha güvenilir ve karşılaştırılabilirliği daha yüksek bilgi) sağlar.
Muhasebe politikalarının geriye dönük olarak uygulanması ve önceki dönem hatalarının geriye dönük olarak tekrar sunulması, aşağıdaki nedenlerden dolayı faydalı bilgi sağlar:
• değişimin olduğu döneme ilişkin kâr veya zarar, muhasebe politikasındaki değişikliğin ya da önceki dönemlerle ilgili hataların etkilerini kapsamaz.
• önceki dönemlere ilişkin sunulan bilgi, mevcut döneme ilişkin bilgi ile aynı esasa göre hazırlanır ve bu nedenle karşılaştırılabilir niteliktedir ve gelir ve giderlere ilişkin trend analizi için en faydalı bilgiyi sağlar.
Karşılaştırmalı tutarların yeniden sınıflandırılmasına örnek olarak 3.12 paragrafına bakınız.
Aşağıdaki açıklama örnekleri, karşılaştırılabilir bilginin sağlanmasının zorunlu olmadığı duruma ilişkin örneklerdir:
• Yatırım amaçlı gayrimenkullerin dönem başı ve sonu defter değerlerinin mutabakatı (bakınız 16.10(e) paragrafı)
• Her bir maddi duran varlık sınıfının dönem başı ve sonu defter değerlerinin mutabakatı (bakınız 17.31(e) paragrafı)
• Her bir maddi olmayan duran varlık sınıfının dönem başı ve sonu defter değerlerinin mutabakatı (bakınız 18.27(e) paragrafı)
• Şerefiyenin dönem başı ve sonu defter değerlerinin mutabakatı (bakınız 19.26 paragrafı)
• tanımlanmış fayda planı yükümlülüğünün açılış ve kapanış bakiyelerinin mutabakatı (bakınız 28.41(e) paragrafı)
• plan varlıklarının (ve varlık olarak muhasebeleştirilen tüm tazminat haklarının) gerçeğe uygun değerinin açılış ve kapanış bakiyelerinin mutabakatı (bakınız 28.41(f) paragrafı)
Aşağıdakiler, daha sonraki dönemlere ilişkin finansal tablolarda tekrar sunulması gerekmeyen açıklamalara örneklerdir:
• IFRS for SMEs’de bir değişiklik yapılması (bakınız 10.13 paragrafının son satırı)
• Muhasebe politikasında isteğe bağlı bir değişiklik (bakınız 10.14 paragrafının son satırı)
• Önceki dönemdeki hatanın düzeltilmesi (bakınız 10.23 paragrafının son satırı)
Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu Modül 3 – Finansal Tabloların Sunuluşu
Önemlilik ve toplulaştırma
3.15 Benzer kalemlerden oluşan her bir önemli sınıf ayrı olarak sunulur. Nitelikleri veya fonksiyonları itibarıyla farklılık arz eden kalemler, önemli olmadıkları durumlar haricinde, ayrı olarak sunulur.
Notlar
Finansal tablolar çok sayıda işlemin yürütülmesinin ya da olayların yapılarına ya da
fonksiyonlarına göre belirli sınıflarda bir araya getirilmesinin sonucudur. Bir araya getirme ve sınıflandırma sürecinin son basamağı özetlenmiş ve sınıflandırılmış verinin (finansal tablodaki ilgili kalem) sunumudur. İlgili kalemin tek başına önemli olmaması durumunda, tablolardaki ya da dipnotlardaki diğer kalemlerle bir araya getirilir. Söz konusu finansal tablolarda ayrı olarak sunulacak kadar önemli olmayan bir kalem, dipnotlarda ayrı olarak sunulması gerekebilir.
3.16 Eksik veya yanlış sunulan kalemlerin, ayrı ayrı veya toplu olarak, finansal tablolarla ilgili ekonomik kararları etkilediği durumlarda, sözü edilen kalemlerin önemli olduğu kabul edilir. Önemlilik, eksik veya yanlış raporlamanın düzeyine ve niteliğine bağlı olup, işletmeye özgü koşullar içerisinde değerlendirilmelidir. İlgili kalemin
düzeyinin veya niteliğinin ya da her ikisinin birden belirleyici faktör olması mümkündür.
Notlar
Finansal tablo kullanıcılarının makul düzeyde iş, ekonomik faaliyetler ve muhasebe bilgisine sahip olduğu ve bu bilgileri makul bir seviyede dikkatli olarak inceleme isteğinin olduğu varsayılır (bakınız 2.4 paragrafı). Bir kalemin verilmemesi ya da yanlış verilmesi finansal tabloları kullanarak ekonomik kararlar alacak olan kullanıcıların kararlarını etkileyebilecekse, kalemin verilmemesi ya da yanlış verilmesi önemlidir (bakınız 2.6 paragrafı).
Önemli tanımı, bilginin önemli olmaması durumunda işletmenin IFRS for SMEs’in gerektirdiği belirli açıklamaları yapma zorunluluğunun olmamasını ifade eder. Dahası, işletmenin muhasebe politikalarının uygulanmamasının önemsiz olduğu durumda söz konusu politikanın uygulanmasına gerek yoktur. (bakınız 10.3 paragrafı).