7. Yatırımın Katkıları
7.1. İstihdam ve pazar payı
9. Finansal Analiz
9.1. Kesme çiçeklere yönelik ön fizibilite gelir/gider tabloları
9.2. Dış mekan süs bitkilerine yönelik ön fizibilite gelir/gider tabloları
9.3. Kesme çiçek ve dış mekan süs bitkilerine yönelik yatırımların geri dönüş süreleri 10. Ürün Seçimi ve Hedef Pazarlar
11. Potansiyel Riskler ve Öneriler
3 AMAÇ
Zonguldak ilinde kesme çiçek ve dış mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinin etkin ve verimli bir şekilde yapılabilmesi için gerekli ön çalışmaların ortaya koyulması
Yatırımcıların ve yatırımın doğru şekilde yönlendirilmesi
Bölge için katma değeri yüksek kesme çiçek türleri ve dış mekan süs bitkilerinin belirlenerek bunların üretimi için uygun alt yapının tespit edilmesi
Serada (örtüaltı) toprakta ve topraksız tarımda kesme çiçek yetiştiriciliği için en uygun sera modeli ve teknoloji seçiminin yapılması ve kullanılması için gerekli araştırmaların yapılması
Proje kapsamında üretilecek kesme çiçek ve dış mekan süs bitkilerinin hasat ve hasat sonrası işlemleri, paketleme, depolama ve pazarlama faaliyetleri kapsamında gerekli araştırmaların yapılması ve rapor içinde bu husustaki tavsiyelere yer verilmesi
Ulusal ve uluslararası pazarda iyi uygulama örneklerinin araştırılarak raporlanması
Serada toprakta ve topraksız tarımda yetiştirilecek kesme çiçek türleri için uygun sera ölçeklerinin doğru bir şekilde planlanması ve belirlenmesi
Dış mekan süs bitkilerinde fidan üretimi için türlere göre uygun ölçeğin doğru bir şekilde planlanması ve belirlenmesi
Bölgenin lojistik imkanları, coğrafi konumu ve iklimsel özellikleri de göz önünde bulundurularak katma değeri yüksek kesme çiçek türleri ile dış mekan süs bitkilerinin belirlenmesi ve buna yönelik hedef pazarların raporlanması
4 1. ARAŞTIRMA
1.1. Lokasyon
Zonguldak ili sınırları içerisinde coğrafi konum, iklim özellikleri, toprak yapısı ve sulama suyu bakımından uygun olan bölgelerde kesme çiçek ve/veya dış mekan süs bitkileri sektörünün geliştirilmesi planlanmaktadır.
Şekil 1. Zonguldak ili sınırları (solda), Çaycuma ilçesi Ayvazlar-Burunkaya köyleri sınırları içerisinde yapılması planlanan Seracılık İhtisas Organize Sanayi Bölgesi alanı (sağda)
Şekil 2. Çaycuma ilçesi Ayvazlar-Burunkaya köylerinin sınırları içinde yapılması planlanan Seracılık İhtisas Seracılık İhtisas Organize Sanayi Bölgesi alanı
5
Şekil 3. Çaycuma ilçesi Akyamaç köyü sınırları içerisinde Filyos nehir kenarına seddeleme çalışması sonrasında açığa çıkan araziler
Çok engebeli bir arazi yapısına sahip olan Zonguldak ilinin %56’sı dağlarla, %31’i platolarla ve %13’ü ovalarla kaplıdır. Akarsu vadileriyle yer yer derin bir biçimde parçalanmış olan Zonguldak ili toprakları orta yükseklikteki dağlık alanlardan oluşmaktadır.
1.2. İklim Özellikleri
Zonguldak ili; ılıman Karadeniz ikliminin etkisi altında olup, her mevsimi yağışlı, yıllık ortalama sıcaklığı 13.6oC, yıllık ortalama yağış miktarı 1113 mm olup ilde mevsimler ve gece-gündüz arasında önemli bir sıcaklık farkı bulunmamakta, denizden iç kesimlere doğru gidildikçe iklim biraz daha sertleşmektedir. Zonguldak ilinde son 79 yılda (1938-2017) gerçekleşen iklim verileri Çizelge 1’de verilmiştir.
6
Çizelge 1. Zonguldak ilinin iklim özellikleri (1938-2017)
İklim Özellikleri Ocak Şub. Mart Nisan May. Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kas. Aral. Yıllık
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü (https://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler) 1.2.1. Sıcaklık
Zonguldak ili ve Çaycuma ilçesinin aylık ortalama sıcaklık değerleri Şekil 4’te verilmiştir. Haziran, temmuz ve ağustos ayları yıllık ortalama sıcaklığın en yüksek olduğu, ocak ve şubat ayları ise ortalama sıcaklığın en düşük olduğu aylardır.
Şekil 4. Zonguldak ili ve Çaycuma ilçesinin aylık ortalama sıcaklık değerleri
6,1 6,1
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık Ortalama Sıcaklık (oC)
Aylar Zonguldak Çaycuma
7
Şekil 4 incelendiğinde, Zonguldak ili ile Çaycuma ilçesinin ortalama sıcaklık değerlerinin birbirine oldukça yakın olduğu, Zonguldak ilinin Ekim, Kasım, Aralık ve Ocak aylarındaki ortalama sıcaklık değerlerinin Çaycuma ilçesinden yüksek, diğer aylarda ise Çaycuma ilçesinden daha düşük olduğu görülmektedir. Zonguldak ili yıllık ortalama sıcaklığın 13.6oC olduğu, ortalama sıcaklıkların en yüksek olduğu ayların 21.9oC’ar ile Temmuz ve Ağustos, ortalama sıcaklıkların en düşük olduğu ayların ise 6.1oC’er derece ile Ocak ve Şubat olduğu görülmektedir (Şekil 4). Zonguldak ili aylık ortalama sıcaklık değerleri bakımından ülkemizde süs bitkileri yetiştiriciliğinin yapıldığı diğer iller ile karşılaştırıldığında, Zonguldak ilinin ekim-mart ayları arasında Antalya, Mersin, İzmir, Yalova ve Samsun illerinden daha düşük, Afyon ve Sakarya illerinden ise daha yüksek değerlere sahiptir. Nisan-Eylül ayları arasında ise, Zonguldak ili Afyon hariç diğer bütün illerden daha düşük aylık ortalama sıcaklık değerlerine sahiptir (Çizelge 2, Şekil 5).
Çizelge 2. Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylık ortalama sıcaklık değerleri
İLLER Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kas. Aral.
Şekil 5. Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylık ortalama sıcaklık değerleri
0
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ort. Sıcaklık (oC)
Zonguldak Antalya Mersin İzmir
Sakarya Yalova Samsun Afyon
8
Zonguldak ilinde son 79 yılda en yüksek sıcaklıklar haziran-temmuz-ağustos aylarında 39.5-40.5oC, en düşük sıcaklıklar ise aralık, ocak, şubat ve mart ayları arasında sırasıyla -7.4, -7.7, -8.0 ve -6.4 olarak gerçekleşmiştir (Şekil 6). Aylara göre en düşük sıcaklık değerleri incelendiğinde, Zonguldak ilinin ocak, şubat ve mart aylarında en düşük sıcaklık değerlerinin sırasıyla -7.7oC, -8oC ve -6.4oC, kasım ve aralık aylarında ise sırasıyla -3.2oC ve -7.4oC olduğu görülmektedir (Çizelge 3, Şekil 6).
Şekil 6. Zonguldak ilinin aylara göre sıcaklık değerleri
Çizelge 3. Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylara göre en düşük sıcaklık değerleri
İller Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık Sıcaklık (oC)
Ort. Sıcak. Ort. En Yüksek Sıcak. Ort. En Düşük Sıcak.
En Yüksek Sıcak. En Düşük Sıcak.
9
Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylara göre ortalama en düşük sıcaklık değerleri Çizelge 4 ve Şekil 7’de verilmiştir.
Çizelge 4. Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylara göre ortalama en düşük sıcaklıkları
İller Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık
Zonguldak 3,4 3,4 4,5 7,9 12 15,8 17,9 18,1 15,3 12,1 8,8 5,6
Antalya 5,9 6,3 8 11,1 15,1 19,5 22,6 22,6 19,3 15,1 10,7 7,5
Mersin 6,2 6,7 9,1 12,8 16,7 20,7 23,8 24,2 20,8 16,1 11,4 7,8 İzmir 5,7 6,1 7,5 11 15,3 19,7 22,3 22,2 18,5 14,5 10,6 7,5
Sakarya 2,8 3,2 4,5 8,1 12,2 15,7 17,8 17,9 14,3 10,9 7,4 4,9
Yalova 3,1 3,4 4,5 7,9 12 15,8 18 18,1 15 11,8 8,2 5,3
Samsun 4 3,8 4,5 7,7 12 16,1 19 19,6 16,4 12,8 9,2 6,2
Afyon -3,5 -2,5 0 4,1 8,1 11,1 13,6 13,5 9,7 5,7 1,6 -1,4
Şekil 7. Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylara göre ortalama en düşük sıcaklıkları
-4 -1,5 1 3,5 6 8,5 11 13,5 16 18,5 21 23,5
Sıcaklık (oC)
Zonguldak Antalya Mersin İzmir
Sakarya Yalova Samsun Afyon
10 1.2.2. Güneşlenme Süresi
Zonguldak ili ve Çaycuma ilçesinin aylık ortalama güneşlenme süreleri Şekil 8’de verilmiştir. Haziran, temmuz ve ağustos ayları ilde en fazla güneşlenme süresinin olduğu aylar iken, kasım, aralık, ocak ve şubat ayları ise en az güneşlenme süresinin gerçekleştiği aylardır. Çaycuma ilçesinin yıl boyunca aylık güneşlenme süresi Zonguldak il genelinden aylar bazında 0.41-1.73 saat arasında daha yüksektir. Zonguldak ilinde ocak, şubat, mart, kasım ve aralık aylarında ortalama güneşlenme süreleri sırasıyla 2.2, 2.7, 3.8, 3.3 ve 2.3 saat iken, aynı aylarda Çaycuma ilçesinde ise sırasıyla 3.29, 4.28, 5.53, 4.03 ve 3.12 saattir (Şekil 8).
Şekil 8. Zonguldak ili ve Çaycuma ilçesinin aylara göre ortalama güneşlenme süreleri
Zonguldak ili ile Türkiye’de süs bitkileri yetiştirilen bazı illerin aylara göre ortalama güneşlenme süreleri Çizelge 5’te ve Şekil 9’da verilmiştir. Zonguldak ilinin ocak ve şubat ayları ile kasım ve aralık aylarında ortalama güneşlenme süreleri Antalya, Mersin, İzmir, Şanlıurfa, Sakarya, Samsun ve Afyon illerinden düşük, Yalova ilinden ise yüksektir (Şekil 9).
Çizelge 5. Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylara göre ortalama güneşlenme süreleri
İLLER Ocak Şub. Mart Nisan May. Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kas. Aral.
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Güneşlenme Süresi (Saat)
Aylar
Zonguldak Çaycuma
11
Şekil 9. Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylara göre ortalama güneşlenme süreleri
1.2.3. Radyasyon
Zonguldak ilinin aylara göre radyasyon değerleri Şekil 10’da verilmiştir. İlde radyasyonun en yüksek olduğu aylar haziran ve temmuz ayları iken, en düşük radyasyonun gerçekleştiği aylar ise, aralık ve ocak aylarıdır.
Şekil 10. Zonguldak ilinin aylara göre ortalama radyasyon değerleri
1
12
Zonguldak ilinde ışık miktarının maksimum geldiği aylarda bile solar radyasyon değeri 2500 J/cm2’yi geçmemektedir. Bu durum özellikle yaz aylarında kaliteli yetiştiricilik açısından önem taşımaktadır. Zonguldak ilinde yaz aylarındaki solar radyasyon değerinin ülkemizde en fazla süs bitkileri yetiştirilen Antalya, Mersin, Adana, İzmir gibi illere göre daha düşük olması yazlık üretimde kalite bakımından önemli avantaj sağlamaktadır. İlin yıllık minimum radyasyon değeri 400-500 J/m2, radyasyon şiddeti ise 200-300 W/m2’dir. İlde gerçekleşen radyasyon ve gün uzunluğu saatleri Şekil 11, haftalık global radyasyon değerleri ise şekil 12’de verilmiştir.
Şekil 11. Zonguldak ilinin radyasyon ve gün uzunluğu saatleri (J/cm2/gün)
Şekil 12. Zonguldak ilinin haftalık global radyasyon değerleri (J/cm2/gün)
13
Zonguldak ilinin aylık ortalama gün uzunlukları Şekil 13, ortalama gün doğumu ve gün batımı saatleri ise Şekil 14’te verilmiştir.
Şekil 13. Zonguldak ilinin aylık ortalama gün uzunlukları (saat)
Şekil 14. Zonguldak ilinin ortalama gün doğumu ve gün batımı saatleri
1.2.4. Bağıl Nem
Zonguldak ilinde yıllık ortalama bağıl nem oranı %68.30 olup, aylık en yüksek nem oranı %92.6 ile Ekim ayında, aylık en düşük nem oranı ise %39 ile nisan ayında gerçekleşmektedir. Aylara göre ortalama nem oranları ise %52.9 (nisan) ile %74.2 (ekim) arasında değişmektedir (Çizelge 6, Şekil 15).
0 4 8 12
12.08 saat
14.27 saat
12.08 saat
9.50 saat
14
Çizelge 6. Zonguldak ilinin yıllık ortalama, en düşük ve en yüksek bağıl nem oranları (1938-2017)
Bağıl Nem
(%) Ocak Şub. Mart Nisan May. Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kas. Aral.
En Yüksek 89,8 89,7 85,6 83,4 89,5 89,6 90 89,5 89,5 92,6 90,3 89,7
Ortalama 70,9 70,9 64,5 59,2 68,9 68,8 67,7 67,1 67,4 74,2 69,2 70,9
En Düşük 52,1 52,5 45,8 39 49,9 49,6 48,5 47,1 47,5 54,3 47,4 49,3
Şekil 15. Zonguldak ilinin yıllık ortalama, en düşük ve en yüksek bağıl nem oranları
1.2.4. Yağış
Bol yağışlı bir iklime sahip olan Zonguldak ilinde en fazla yağış sonbahar ve kış aylarında, en düşük yağış ise haziran-eylül ayları arasında görülmektedir. İlde aylara göre ortalama en az ortalama yağışlı gün sayısı 6.6 gün ile temmuz ayında, en fazla yağışlı gün sayısı ise 17.9 gün ile ocak ayında gerçekleşmektedir (Şekil 16).
89,8 89,7
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Nem Oranı (%)
En Yüksek (%) Ortalama (%) En Düşük (%)
15
Şekil 16. Zonguldak ilinin aylara göre ortalama yağışlı gün sayıları (1938-2017)
Zonguldak ili süs bitkileri yetiştiriciliği yapılan diğer illerle ortalama yağışlı gün sayısı bakımından karşılaştırıldığında, ilde aylara göre ortalama yağışlı gün sayısının ocak, şubat ve mart, ekim, kasım ve aralık aylarında Antalya, Mersin, İzmir, Sakarya, Yalova, Samsun ve Yalova illerinden fazla olduğu görülmektedir (Çizelge 7, Şekil 17).
Çizelge 7. Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylara göre ortalama yağışlı gün
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Yağışlı Gün Sayısı (Gün)
16
Şekil 17. Türkiye’de süs bitkisi yetiştirilen bazı illerin aylara göre ortalama yağışlı gün sayıları
1.2.6. Rüzgar
Zonguldak ilinin aylık rüzgar hızları Şekil 18’de verilmiştir. Şiddetli rüzgarlar kasım-mart ayları arasında ve genel olarak kuzey-kuzey doğu ve güneydoğu yönlerinden esmektedir.
Şekil 18. Zonguldak ilinde aylık rüzgar hızları
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
Yağışlı Gün Sayısı (Gün)
Zonguldak Antalya Mersin İzmir
Sakarya Yalova Samsun Afyon
17 1.3. Toprak Özellikleri
Proje kapsamında Zonguldak ili Çaycuma ilçesi Ayvazlar-Burunkaya köyleri sınırları içerisinde yapılması planlanan Seracılık İhtisas OSB alanının toprak analizi, Çaycuma ilçesi Akyamaç köyü Filyos nehir kenarına seddeleme çalışması sonrasında açığa çıkan arazilerin toprak analizi ve Ereğli ilçesi Soğanlı köyüne ait toprak analizi yaptırılmıştır.
Çaycuma ilçesi Ayvazlar-Burunkaya köyleri sınırları içerisinde yapılması planlanan Seracılık İhtisas OSB alanının toprak analiz sonucu Şekil 19’da verilmiştir. OSB alanına ait toprak tınlı yapıda olup hafif alkali (pH=7.8), kireçli (%14.6), tuzsuz (%0.004) ve organik madde içeriği (%0.31) çok düşüktür. Toprak örneği azot, fosfor, potasyum, magnezyum ve çinko içeriği bakımından yeterlilik seviyelerinin altındadır. Toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerinde süs bitkileri yetiştiriciliği yönünden önemli bir sorun bulunmamakla birlikte uygun bir bitki besleme/gübreleme stratejisi ile verimliliği artırılabilir. Organik madde eksikliği toprağa yanmış çiftlik gübresi vb. organik madde ilavesiyle giderilmelidir. Ayrıca hazırlanacak gübre programları ile eksikliği görülen besin elementlerinin eksikliğinin de giderilmesi gerekmektedir.
Çaycuma ilçesi Akyamaç köyü Filyos nehir kenarına seddeleme çalışması sonrasında açığa çıkan arazilerin toprak analiz sonucu Şekil 20’de verilmiştir. Akyamaç köyü Filyos nehir kenarına ait toprak killi-tınlı yapıda olup hafif alkali (pH=7.6), kireçli (%14.5), tuzsuz (%0.011) ve organik madde içeriği (%0.94) çok düşüktür. Toprak örneği azot, fosfor, potasyum, magnezyum ve çinko içeriği bakımından yeterlilik seviyelerinin altında, diğer besin elementleri ise yeterlilik seviyelerinin üzerindedir. Toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerinde süs bitkileri yetiştiriciliği yönünden önemli bir sorun bulunmamakla birlikte uygun bir bitki besleme/gübreleme stratejisi ile toprağın verimliliği artırılabilir. Organik madde eksikliği toprağa yanmış çiftlik gübresi vb. organik madde ilavesiyle, diğer besin elementlerinin eksikliği ise, hazırlanacak gübre programları ile giderilmelidir.
Ereğli ilçesi Soğanlı köyüne ait toprak analiz sonucu Şekil 21’de verilmiştir. Soğanlı köyüne ait toprak killi-tınlı tekstüre sahip olup, hafif asidik (pH=6.4), çok az kireçli (%1.4), tuzsuz (%0.014) ve organik madde içeriği (%1.77) düşüktür. Toprak örneği fosfor, potasyum ve magnezyum içeriği bakımından yeterlilik seviyelerinin altında, diğer besin elementleri ise yeterlilik seviyelerinin üzerindedir. Toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerinde süs bitkileri yetiştiriciliği yönünden önemli bir sorun bulunmamakla birlikte uygun bir toprak düzenleme ve bitki besleme/gübreleme stratejisi ile toprağın verimliliği artırılabilir. Organik madde eksikliği toprağa yanmış çiftlik gübresi vb. organik madde ilavesiyle, diğer besin elementlerinin eksikliği ise, hazırlanacak gübre programları ile giderilmelidir.
Toprak örneği alınan üç farklı bölgede toprakların süs bitkileri yetiştiriciliği açısından önemli bir sorun taşımadığı, organik madde seviyelerinin düşük/çok düşük olması nedeniyle toprağa organik madde ilave edilerek, eksikliği görülen besin elementlerinin eksikliği ise hazırlanacak bitki besleme/gübreleme programları ile giderilebilecektir.
18
Şekil 19. Çaycuma ilçesi Ayvazlar-Burunkaya köylerinin sınırları içerisinde yapılması planlanan Seracılık İhtisas OSB alanının toprak analiz sonucu
19
Şekil 20. Çaycuma ilçesi Akyamaç köyü Filyos nehir kenarına seddeleme çalışması sonrasında açığa çıkan arazilerin toprak analiz sonucu
20
Şekil 21. Ereğli ilçesi Soğanlı köyü toprak analiz sonucu
21 1.4. Sulama Suyu Özellikleri
Proje kapsamında Çaycuma ilçesi Geriş Köyünde seracılık yapılan bir işletmenin sulama suyu olarak kullandıkları kuyu suyu analiz edilmiş ve analiz sonucu Şekil 22’de verilmiştir. Kuyu suyunun pH değerinin (7.1) sulama suyu bakımından uygun olduğu, iletkenlik değeri bakımından fazla miktarda tuz içerdiği (854 µS/cm), değişebilir Na oranı (%12.65) bakımından birinci sınıf sulama suyu, sodyum adsorpsiyon oranı (SAR) oranı (0.55 me/L) bakımından az sodyumlu su, kalıcı sodyum karbonat (RSC) bakımından (0.27 me/L) iyi ve potansiyel tuzluluk (PS) değeri bakımından 1. sınıf olması nedeniyle kuyu suyunun süs bitkileri yetiştiriciliğinde kullanılmaya uygun olduğu belirlenmiştir. Karbonat (CO3), klor (Cl) ve sülfat (SO4) değerleri bakımından bir sorun olmadığı, bikarbonat (HCO3) içeriği bakımından sorun başlaması nedeniyle ihtiyatla kullanılması gerekmektedir. Kuyu suyunun genel sulama suyu kalitesi bakımından yukarıda belirtilen önlemler dikkate alınmak koşuluyla, süs bitkileri yetiştiriciliğinde sulama suyu olarak kullanımı uygun olduğu saptanmıştır.
Çaycuma ilçesi Ayvazlar köyüne ait dere suyunda 2017 yılında yapılan analiz sonucu Çizelge 8’de verilmiştir. Dere suyunun orta derecede tuzlu (355 µS/cm), pH değerinin normal (8.25), toplam sertlik (fr) bakımından yumuşak su, sodyum adsorpsiyon oranı (SAR) değeri (0.55 me/L) bakımından az sodyumlu su olduğu belirlenmiştir.
Çaycuma ilçesi Ayvazlar köyüne ait kuyu suyunda 2017 yılında yapılan analiz sonucu Çizelge 9’da verilmiştir. Kuyu suyunun yüksek derecede tuzlu (753 µS/cm), pH değerinin normal (7.53), toplam sertlik (fr) bakımından hafif sert, sodyum adsorpsiyon oranı (SAR) değeri (0.55 me/L) bakımından az sodyumlu su olduğu belirlenmiştir.
Sulama suyunda başlıca dikkat edilmesi gereken özellikler; klor (Cl), karbonat (CO3), sodyum (Na), tuzluluk sınıfı, toplam sertlik ve potansiyel tuzluluk değerleridir. Çaycuma ilçesi Ayvazlar köyünde dere suyu ve kuyu suyu analiz sonuçları karşılaştırıldığında, dere suyunun kuyu suyundan daha iyi kalitede olduğu belirlenmiştir. Dere suyunun dezavantajı;
içerdiği elementlerin mevsimsel olarak değişmesidir. Kuyu suyunda risk oluşturabilecek klor, bikarbonat ve potansiyel tuzluluk gibi değerler filtre/osmoz yöntemiyle arıtıldıktan sonra serada sulama suyu olarak kullanılabilir.
22
Şekil 22. Çaycuma ilçesi Geriş Köyü kuyu suyu analiz sonucu
23
Çizelge 8. Çaycuma ilçesi Ayvazlar Köyü dere suyu analiz sonucu
Yer Çaycuma-Ayvazlar (OSB Alanı)
Cinsi DERE SUYU
Toplam Sertlik (Fr) 7.20 (Yumuşak)
SAR 0.77 (A1-Az Sodyumlu Su)
RSC (Kalıcı Sodyum Karbonat) -0.48 Potansiyel Tuzluluk (meq/l) 5.09
Sınıfı T2-A1 (2. Sınıf Siltli Topraklar)
A1-Az Sodyumlu Su Orta Tuzlu
Çizelge 9. Çaycuma ilçesi Ayvazlar Köyü kuyu suyu analiz sonucu
Yer Çaycuma-Ayvazlar (OSB Alanı)
Cinsi KUYU SUYU
Toplam Sertlik (Fr) 17.45 (Hafif Sert)
SAR 0.0 (A1-Az Sodyumlu Su)
RSC (Kalıcı Sodyum Karbonat) -1.32 Potansiyel Tuzluluk (meq/l) 14.29
Sınıfı T3-A1 (2. Sınıf Kumlu Topraklar)
A1-Az Sodyumlu Su Yüksek Tuzlu
24
Şekil 23. Saha ziyaretleri ve bilgi alışverişi amacıyla yapılan toplantıdan görünüm
25
2. DÜNYADA KESME ÇİÇEK VE DIŞ MEKAN SÜS BİTKİLERİ SEKTÖRÜNÜN DURUMU
2.1. Üretim Alanları
Dünyada 1997 yılında 218.105 ha olan süs bitkileri üretim alanları son 18 yılda
%715.33 oranında artış göstererek 2016 yılında 1 milyon 778 bin 284 ha’a ulaşmıştır (Şekil 24).
Şekil 24. Dünyada yıllara göre süs bitkileri üretim alanları
Süs bitkileri içerisinde en fazla üretim alanına sahip olan ürün grubu dış mekan süs bitkileri (1.096.833 ha) olup, bunu kesme çiçek+iç mekan süs bitkileri (654.861 ha) izlemektedir (Çizelge 10). Dış mekan süs bitkilerinin süs bitkileri üretim alanları içindeki payı
%61.67 iken, kesme çiçek ve iç mekan süs bitkilerinin toplam süs bitkileri üretim alanları içindeki payı %37’dir.
Çizelge 10. Dünyada ürün grupları ve yıllara göre süs bitkileri üretim alanları
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
702.383 560.000 572.000 652.000 620.000 620.000 650.000 654.861 Dış Mekan Süs Bitkileri 778.391 839.710 888.727 892.939 1.040.000 1.069.000 1.070.000 1.096.833
Çiçek Soğanları 38.217 32.924 28.404 28.428 28.828 29.734 30.066 26.590
1.518.991 1.432.634 1.489.131 1.573.367 1.688.828 1.718.734 1.750.066 1.778.284 Toplam
Ürün Grubu
Kesme Çiçek ve İç Mekan Süs Bitkileri
Yıllar (Ha)
26 2.2. Üretim Değeri
Dünyada süs bitkileri üretim değeri son 8 yılda %46.44 oranında artış göstererek 2016 yılında 65 milyar 208 milyon 500 bin Euro’ya ulaşmıştır (Çizelge 11). 2009-2016 yılları arasında ürün grupları arasında en fazla artış oranı %64.31 ile dış mekan süs bitkilerinde gerçekleşmiş, bunu %35.52 ile kesme çiçek+iç mekan süs bitkileri izlemiştir.
Çizelge 11. Dünyada ürün grupları ve yıllara göre süs bitkileri üretim değeri
2.3. İhracat
Dünyada 2017 yılı verilerine göre, 20 milyar 894 milyon 721 bin dolar değerinde süs bitkileri ihracatı gerçekleştirilmiştir (Çizelge 12).
Çizelge 12. Dünya süs bitkileri ihracatının yıllara ve ülkelere göre değişimi
Dünya süs bitkilerinin ihracatının %48.51’ini (10 milyar 137 milyon 50 bin dolar) tek başına Hollanda gerçekleştirirken, bu ülkeyi %6.78’lik (1 milyar 417 milyon 127 bin dolar) oranla Kolombiya izlemiştir (Çizelge 12, Şekil 25). Türkiye 85 milyon 512 bin dolar ihracat değeriyle dünya süs bitkileri ihracatında 26. sırada yer almıştır.
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Kesme Çiçek ve İç Mekan Süs
Bitkileri 26.196 26.500 26.500 28.000 32.000 30.000 35.000 35.500,00
Çiçek Soğanları 683,77 681,77 723,77 676,7 708,5 735,5 708,5 708,50
Dış Mekan Süs Bitkileri 17.650 20.352 21.057 21.407 21.000 23.000 29.000 29.000,00
Toplam 44.529,77 47533,77 48.280,77 50.083,70 53.708,50 53.735,50 64.708,50 65.208,50 Ürün Grubu
Yıllar (milyon Euro)
2013 2014 2015 2016 2017
Hollanda 10.715.208 10.966.397 9.186.913 9.732.874 10.137.050 48,51 -5,40 Kolombiya 1.344.652 1.386.108 1.308.583 1.328.138 1.417.127 6,78 5,39 Almanya 1.111.287 1.113.281 941.209 1.012.532 1.057.083 5,06 -4,88
İtalya 895.900 882.001 772.899 833.914 939.416 4,50 4,86
Ekvator 841.159 922.210 824.453 806.932 890.537 4,26 5,87
Belçika 1.003.866 901.961 592.923 603.055 605.973 2,90 -39,64
Kenya 537.952 621.599 527.756 555.814 595.627 2,85 10,72
Danimarka 651.536 58.515 464.315 476.830 491.731 2,35 -24,53
ABD 417.632 421.387 411.245 427.109 447.246 2,14 7,09
İspanya 347.832 396.544 316.596 360.082 409.098 1,96 17,61
Kanada 305.553 333.455 346.062 366.272 392.366 1,88 28,41
Çin 275.439 409.950 299.686 330.000 338.468 1,62 22,88
Etiyopya 187.591 198.701 217.502 216.156 221.928 1,06 18,30
Tayvan 190.583 206.076 195.574 194.317 20.384 0,10 -89,30
Fransa 175.583 179.799 148.366 154.174 165.214 0,79 -5,91
Diğerleri 2.721.302 3.029.209 2.295.486 2.414.857 2.765.473 13,24 1,62 Toplam 21.723.075 22.027.193 18.849.568 19.813.056 20.894.721 100,00 -3,81
Ülkeler Değişim (%)
(2013-2017) Pay (2017)
(%) Yıllar (x 1000 Dolar)
27
Şekil 25. Dünya süs bitkileri ihracat oranlarının ülkelere göre dağılımı (2017)
Dünya kesme çiçek ihracatı 2013-2017 yılları arasında %6.44 oranında azalarak 8 milyar 626 milyon 277 bin dolar olarak gerçekleşmiştir (Çizelge 13).
Çizelge 13. Dünya kesme çiçek ihracatının yıllara ve ülkelere göre değişimi
Hollanda 4 milyar 206 milyon 998 bin dolar değer ve %48.77’lik payla ilk sırada yer alırken, bunu 1 milyar 399 milyon 600 bin dolar değer ve %16.22’lik oranla Kolombiya izlemiştir (Çizelge 13, Şekil 26).
Hollanda
Hollanda 4.640.301 3.856.457 4.206.998 48,77 -9,34 Kolombiya 1.334.597 1.295.399 1.399.600 16,22 4,87
Ekvator 837.280 819.939 881.462 10,22 5,28
Kenya 480.332 479.141 540.895 6,27 12,61
Etiyopya 165.136 194.738 196.620 2,28 19,07
Malezya 107.961 98.147 107.526 1,25 -0,40
Çin 79.741 87.169 103.913 1,20 30,31
İtalya 93.430 84.291 98.157 1,14 5,06
Belçika 280.181 83.841 89.623 1,04 -68,01
Almanya 92.597 83.216 72.212 0,84 -22,01
Diğerleri 1.108.116 879.849 929.271 10,77 -16,14 Toplam 9.219.672 7.962.187 8.626.277 100,00 -6,44
Pay (%) (2017) Yıllar (x 1000 Dolar)
Ülkeler Değişim (%)
(2013-2017)
28
Şekil 26. Dünya kesme çiçek ihracat oranlarının ülkelere göre dağılımı (2017) Dünya canlı bitkiler (dış mekan ve iç mekan süs bitkileri) ihracatı 2013-2017 yılları arasında %0.61 oranında azalarak 9 milyar 134 milyon 895 bin dolar olarak gerçekleşmiştir (Çizelge 14).
Çizelge 14. Dünya canlı bitkiler (dış mekan ve iç mekan süs bitkileri) ihracatının yıllara ve ülkelere göre değişimi
Hollanda 4 milyar 232 milyon 36 bin dolar değer ve %46.33’lük payla ilk sırada yer alırken, bunu 789 milyon 18 bin dolar değer ve %8.64’lük oranla Almanya izlemiştir (Çizelge 14, Şekil 27).
Hollanda 4.344.299 3.731.234 4.232.036 46,33 -2,58 Almanya 819.276 687.324 789.018 8,64 -3,69
İtalya 674.662 576.596 697.746 7,64 3,42
Belçika 597.288 441.374 437.157 4,79 -26,81 İspanya 296.052 263.243 341.916 3,74 15,49 Danimarka 389.412 306.783 315.578 3,45 -18,96
ABD 248.369 252.400 285.974 3,13 15,14
Kanada 198.149 235.572 261.776 2,87 32,11
Çin 145.857 158.980 175.938 1,93 20,62
Tayvan 157.561 166.463 172.205 1,89 9,29
Fransa 133.866 116.284 131.616 1,44 -1,68
Japonya 99.661 64.836 114.461 1,25 14,85
Polonya 118.260 92.447 97.293 1,07 -17,73
Diğerleri 968.361 918.397 1.082.181 11,85 11,75 Toplam 9.191.073 8.011.933 9.134.895 100,00 -0,61
Ülkeler Yıllar (x 1000 Dolar) Pay (%) (2017)
Değişim (%) (2013-2017)
29 2.4. İthalat
Dünyada 2017 yılı verilerine göre, 19 milyar 263 milyon 288 bin dolar değerinde süs bitkileri ithalatı gerçekleştirilmiştir (Çizelge 15). Dünya süs bitkilerinin ithalatının %16.68’ini (3 milyar 212 milyon 927 bin dolar) Almanya gerçekleştirirken, bu ülkeyi %12.33’lük (2 milyar 356 milyon 822 bin dolar) oranla Hollanda ve %11.82’lik (2 milyar 277 milyon 851 bin dolar) oranla ABD izlemiştir (Çizelge 15, Şekil 27). Türkiye 83 milyon 190 bin dolar ithalat değeriyle dünya süs bitkileri ithalatında 31. sırada yer almıştır.
Dünyada 2017 yılı verilerine göre, 19 milyar 263 milyon 288 bin dolar değerinde süs bitkileri ithalatı gerçekleştirilmiştir (Çizelge 15). Dünya süs bitkilerinin ithalatının %16.68’ini (3 milyar 212 milyon 927 bin dolar) Almanya gerçekleştirirken, bu ülkeyi %12.33’lük (2 milyar 356 milyon 822 bin dolar) oranla Hollanda ve %11.82’lik (2 milyar 277 milyon 851 bin dolar) oranla ABD izlemiştir (Çizelge 15, Şekil 27). Türkiye 83 milyon 190 bin dolar ithalat değeriyle dünya süs bitkileri ithalatında 31. sırada yer almıştır.