İstanbul İçin Lojistik Odaklar ve Çekim Merkezleri

 Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri

Tablo 4.3: İstanbul Metropoliten Alanında Sanayi, küçük Sanayi, Depolama ve OSB’lerin İlçelere Göre Dağılımı

Kaynak.1/100.000 Ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı (2009)

İstanbul’da Dudullu, İkitelli, Tuzla Deri, Tuzla Organize, Tuzla Mermerciler, Tuzla Boya Vernik, Tuzla Kimya ve Beylikdüzü olmak üzere 8 adet Organize Sanayi Bölgesi (OSB) bulunmakta olup, kapladıkları toplam alan 2.088,9 ha’dır. İstanbul genelinde küçük sanayi siteleri ise 113 farklı bölgeye dağılmış olup, 35.000’in üzerinde iş yerinde 150 000 kişi istihdam edilmektedir.

İstanbul Lojistik Sektör Analizi – 2014

106 Tablo 4.4: Organize Sanayi Bölgeleri

OSB Adı İlçe Kuruluş Yılı

İstanbul İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Başakşehir 2001

İstanbul Anadolu Yakası Tuzla 2000

İstanbul Deri Organize Sanayi Bölgesi Tuzla 1982

Birlik Organize Sanayi Bölgesi Tuzla 2001

İstanbul-Tuzla Kimya Sanayicileri Organize Sanayi Bölgesi Tuzla 2001 İstanbul Dudullu Organize Sanayi Bölgesi Ümraniye 1995

İstanbul Tuzla Organize Sanayi Bölgesi Tuzla 2000

İstanbul Beylikdüzü Organize Sanayi Bölgesi Beylikdüzü 2002

Tablo 4.5: İstanbul Metropoliten Alanında Sanayi, Küçük Sanayi, Depolama ve OSB’lerin Yakalara Göre Dağılımı

BATI YAKASI DOĞU YAKASI İSTANBUL

GENELİ

ha. % ha. % ha. %

SANAYİ 4467 71% 2637 63% 7104 68%

KÜÇÜK

SANAYİ 721 11% 180 4% 901 8%

DEPOLAMA 57 1% 114 3% 171 2%

OSB 1060 17% 1238 30% 2298 22%

TOPLAM 6305 100% 4169 100% 10474 100%

Kaynak: İBB Şehir Planlama Müdürlüğü, İBB Avrupa Yakası Planlama Grubu, Uydu Görüntüleri

Şekil 4.3: İstanbul Metropoliten Alanı Sanayi Alanları Bina Fonksiyon Dağılımı ve 1/5000 Planlar Mozaiğinde Önerilen Sanayi Alanlarının Dağılımı

Kaynak: İstanbul Büyükşehir Alanı Ve Çevresinde; Sanayi Sektörü Gelişim Sürecinin Mekansal Boyutu İle Birlikte İncelenmesi Ve Araştırılması, Bu Sektörün Geleceğe Dönük Mekansal Gelişme Eğilim Ve Potansiyellerinin Belirlenmesi Ve Metropoliten Kentin Stratejik Planlanmasına Veri Oluşturacak Sanayi Ağırlıklı Senaryoların Hazırlanması İşi, Arazi Tespit Çalışmaları- 2006,İstanbul Büyükşehir Belediyesi Nazım İmar Planı Analitik Etütler İşi-2006, 1/5.000 Ölçekli İlçe Nazım İmar Planları

 Toptancı Halleri

Tüketim maddeleri içerisindeki gıda ürünleri açısından kent değerlendirildiğinde, özellikle büyük şehirlerde nüfusun büyük kısmı kentli nüfus olmasından dolayı tüketim şekli değişmekte ve miktarı artmaktadır. Tüketiciler özellikle yaş sebze-meyve ihtiyaçlarını büyük oranda semt pazarları, manavlar ve yerel (birkaç şubeli) marketlerden karşılıyor olsa da özellikle son yıllarda büyük süpermarket zincirlerinin hızla yayılmaları, eğitim seviyesinin artması ve buna bağlı olarak gelişen bilinç düzeyi sonucunda tüketici alışkanlıklarındaki değişim gibi temel öğeler dikkate alındığında süpermarket zincirlerinin pazar paylarının hızla arttığı ve dolayısıyla diğer kanalların piyasadaki hâkim konumlarının ciddi oranda zedelendiği gözlemlenmektedir.

Kente yaş sebze-meyve, kuru gıda, kırmızı et, kanatlı et ve su ürünlerinin getirilmesi ve bu ürünlerin kent içine dağıtımı kent trafiği üzerinde ciddi etkilere sahiptir. Özellikle kente gelen her türlü gıda ürününün ilk uğrak noktası olan hallerin yerlerinin seçimi çok önemlidir.

Hallere giriş yapan araçların büyük kamyon ve tırlar olduğu ve çıkış yapan araçların daha küçük kamyon, kamyonet ve diğer küçük ticari araçlar olduğu düşünüldüğünde seçilen lokasyona göre küçük ya da büyük araçların trafiğe etkisi değişecektir. Hal yeri seçiminde kent merkezinden uzaklaştıkça küçük araçların seyir mesafesi artacak ve trafikte daha fazla araç dolaşacak, buna karşılık kentin içinde girdikçe daha hantal ve hareket kabiliyeti düşük olan büyük araçların kent trafiği içindeki etkisi artacaktır. Bu noktada merkezin içinde olmayan ancak çok uzak da olmayan, kendi etrafında ekstra trafik yaratmayacak kadar ana arterlere yakın ve giriş çıkışı kolay noktaların seçilmesi doğru olacaktır. Ayrıca bu hallerin etrafındaki arazinin imara açılmaması ve mesken alanı olarak kullanılmaması da büyük önem taşımaktadır.

İstanbul’daki toptancı halleri aşağıda belirtilmiştir (Çancı, 2011):

 İstanbul Sebze Meyve Toptancı Hali(Bayrampaşa Hali): İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yönetilmektedir. 670 dönüm bir alanda 571 firma bulunmaktadır.

 Kadıköy Sebze Meyve Toptancı Hali (Ataşehir Hali): İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yönetilmektedir. 55 dönüm bir alanda 193 firma bulunmaktadır.

İstanbul Lojistik Sektör Analizi – 2014

109

 Su Ürünleri Hali(Yenikapı): İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yönetilmektedir. 27 dönüm bir alanda bulunmakta olup, ürünlerin %10-15’I deniz, kalanı karayolu ile gelmektedir.

 Çiçek Hali: Özel sektör tarafından yönetilmektedir.

 Rami Kuru Gıda Toptancıları Hali: Özel sektör tarafından yönetilmektedir. 1.200 firma bulunmaktadır.

 Mega Center Gıda ve Ticaret Merkezi(Bayrampaşa): Özel sektör tarafından yönetilmektedir. 800 firma bulunmaktadır

Meyve-Sebze hallerine kış sezonu günde 800-1.000 yük aracı 30.000-40.000 ton ürün getirmekte ve 4.000-5.000 araç çıkışı, yaz sezonu günde 1.000-1.200 yük aracı 40.000-50.000 ton ürün getirmekte ve 5.000-6.000 araç çıkışı olmaktadır. Plastik kasa kullanım %50 seviyesinde olup, ürünler açık kasa yük araçları ile taşınmaktadır. Soğutmalı araç kullanım oranı çok azdır. Hal içinde dolaşan araçların %64’ü kamyonet-panelvan, %23’ü kamyon,

%13’ü otomobil ve %0,2’si TIR olup son yıllarda TIR sayısı artmaktadır. Yetersiz alan nedeniyle trafik sıkışıklığı olmakta ve önemli zaman kayıplarına neden olmaktadır. Halin başlıca tedarik yerleri; Mersin, Antalya, Adana, Çanakkale ve Bursa’dır. Ürün tonajının %3^ü ithaldır. Bayrampaşa halinde bir dış kaynak firma yoluyla ayda 4.300.00 m² alan temizlenmekte, 682.000 m² alan yıkanmaktadır. Çıkan atık miktarı günde 90 tondur.

Kuru gıda hallerinde bakkallık gıda, et ve et ürünleri, hazır gıda ve içecekler, kuruyemiş, tahıl ürünleri, bakliyat, patates, soğan, sarımsak, yumurta, süt ve süt ürünleri, şekerleme, zeytin ve zetinyağı ve turşu satılmaktadır.

Anadolu yakası Sebze / Meyve Hali; büyük toptancı hali konumunda olup Kadıköy (İçerenköy) ilçe sınırları içerisinde olup, yaklaşık 55 dönümü hal, 35 dönümü otopark alanı olmak üzer 90 dönümlük bir alan üzerinde 1970 yılından beri faaliyetini sürdürmektedir.

Kadıköy Hali Müdürlük İdari binası ile 193 Adet Komisyoncu Yazıhanesi ve yaklaşık 10 Adet Sosyal Tesisi bünyesinde barındırmaktadır.

İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, İçerenköy semtinde bulunan mevcut Anadolu Yakası Meyve ve Sebze Halinin konumu ve fiziksel yapısının güncel ve gelecekteki ihtiyaçları karşılayamaz

İstanbul Lojistik Sektör Analizi – 2014

110