İngiltere

İngiltere’deki yenilik sisteminin mevcut şekli, büyük ölçüde savaş sonrası dönemde uygulanan sanayileşme politikaları tarafından belirlenmiştir. Ulusal Yenilik Sistemi ile İngiltere’ nin ekonomisinin gelişmesi amacıyla yapılan bazı çalışmaları; Bilim Politikası Araştırma Birimi, Teknoloji Öngörü Programı, Araştırma Konseyi, Yüksek Eğitim Uluslararası Birimi ve Ulusal Akademilerinin kurulması şeklinde sıralanabilir.

Bilim Politikası Araştırma Birimi 1966 yılında Christopher Freeman tarafından kuruldu ve bilim ve teknoloji politikası alanında Dünya’nın ilk disiplinlerarası araştırma merkezlerinden biriydi (SPRU, 2019).

1993 yılında İngiltere’nin rekabet gücünü artırmak, sanayi, üniversite ve hükümet arasında ortaklıklar oluşturmak, gelecek 10-20 yılda transfer edilebilir teknolojileri belirlemek ve araştırmacıların dikkatini pazar fırsatlarına ve dolayısıyla bilim tabanından daha iyi yararlanmaya odaklanmak amacıyla 1 Milyon Euro bütçe ile Teknoloji Öngörü Programı başlatıldı. Endüstri, üniversiteler ve hükümet ortalığın oluşturulan bir Yönlendirme Grubu tarafından denetlenmiştir (Martin & Johnston, 1999:40-41).

İngiltere’de Ulusal Yenilik Sistemi faaliyetleri içerisinde yer alan bazı çalışmaları BIS (2013:7,8,11) aşağıdaki şekilde ifade etmektedir;

1.2007 yılında kurulan İngiltere Yenilik Ajansı, Öncelikli alanlarda strateji geliştirmekte ve Ar-Ge projelerini finanse etmek için hibe şeklinde finansman desteği sağlamaktadır.

2.Araştırma Konseyi, sponsor olduğu araştırmacıların Dünya’daki tercih edilen araştırma ortakları ile iş birliği yapmalarını, etkinlikleri destekleme ve engelleri azaltma ile iş birliği yapmalarını kolaylaştırmayı hedeflemektedir.

3.İngiltere’nin bilim ve yenilik projeleri Birleşik Krallık Yüksek Eğitim Uluslararası Birimi tarafından desteklenmekte ve uluslararası olarak temsil edilmektedir.

İngiltere’de yapılan bu çalışmalar, araştırmacıların uluslararası iş birliği içinde olmalarını, ileri düzey araştırmaların teşvikini ve bu araştırmaların sağladığı nesnel kanıtlar ile Dünya çapında fayda sağlamayı hedeflemektedir. Aynı zamanda bu çalışmalar, kamusal politikaların geliştirmesine ve yenilikçiliğe de katkı sağlamaktadır. İngiltere geçmişten günümüze kadar benzer amaçlar doğrultusunda yapılan faaliyetler başarılı bir Ulusal

32

Yenilik Sistemi’nin temelini oluşturmaktadır. Freeman (2002:194), 18-19. yüzyıllarda İngiltere Ulusal Yenilik Sisteminin bazı özelliklerini Tablo 5’de yer alan ifadeler ile belirtmektedir.

Tablo 5: İngiltere Ulusal Yenilik Sisteminin Bazı Özellikleri, (18 ve 19. YY.)

İngiltere Ulusal Yenilik Sisteminin Özellikleri

Bilim insanları ve girişimciler arasındaki güçlü bağlantılar

Bilimin, devlet tarafından teşvik edilen ve yerel oluşumlar ile yaygınlaşması

Taşıma altyapısına (kanallar, yollar ve daha sonra demiryolları) toprak sahiplerinin güçlü yerel yatırımları Organizasyonların ortaklık oluşturması, sermayeyi artıran kişilerin ortaya çıkmasının girişimciler ile iş birliğine olanak vermesi

Altyapı ve üretime yatırımda ulusal ve yerel sermaye pazarları üzerinden ticaret ve hizmetlerin karları Klasik ekonomi ve sanayileşmenin çıkarları tarafından güçlü etkilenen ekonomik politikaları Ulusal teknolojinin korunması ve rakiplerin yakalanmasında çaba sarf edilmesi

Kişi başına verimliliğin İngiltere’de 1850’ye kadar Avrupa ortalamasının iki katı olması

Danışman mühendislerin; su çarkları, kanallar, makine yapımı ve demiryollarındaki en iyi teknoloji uygulamalarını geliştirmesi ve yayması

Yeni fabrika teknisyenleri ve mühendisleri için yarı zamanlı eğitim, gece okulu ve çıraklık eğitimi İlköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretimin genişlemesi

Kaynak: (1) Freeman (2002), Continental, national and sub-national innovation systems - Complementarity and economic growth, s.194-195.

(2) Hancıoğlu & Atay (2019), İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri Ve Türkiye'nin Ulusal İnovasyon Sistemlerinin İncelenmesi: Türkiye İçin Öneriler, s.514.

18-19. yüzyıllarda İngiltere Ulusal Yenilik Sistemi, politik ve kültürel etkilerin yanı sıra ekonomik politikaların tüm yenilikçi faaliyetlerin ölçeğini, yönünü ve başarısını belirlemeye yardımcı olduğu sosyoekonomik yapıyı yansıtmaktadır. Freeman (2002:194), 20. Yüzyılda Ulusal Yenilik Sisteminin kaynaklarını tüm endüstrilerde endüstriyel şirket içi Ar-Ge, bilim ve teknoloji, araştırma konseyleri, bilim ve teknoloji bakanlıkları, hizmet endüstrisi Ar-Ge’si ve ağ yapıların oluşturduğunu ifade etmektedir.İngiltere GSYİH’ dan Ar-Ge’ye Ayrılan Harcamalar (Milyon $) olarak Grafik 6’da gösterilmiştir.

33

Grafik 6: İngiltere GSYİH’ dan Ar-Ge'ye Ayrılan Harcamalar (Milyon $)

Kaynak: OECD (2019e), GSYİH’ dan Ar-Ge'ye Ayrılan Harcamalar, İngiltere (Milyon $), https://data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm, (10 Eylül 2019)

Grafik 6’da yer alan verileri incelediğimizde İngiltere’nin 2012 yılındaki Ar-Ge harcamasındaki düşüşü, takip eden yıllarda geçmişteki yıllara oranla önemli bir artış izlemektedir. Ar-Ge harcamalarının dağılımını değerlendiren çalışmalar incelendiğinde, örneğin Yoruk, Striukova, & Radosevic (2011:7), İngiltere’nin Ar-Ge faaliyetlerinin büyük ölçüde üniversitelerde yürütüldüğünü ifade etmektedir. Allas (2014b:7) ise İngiltere’nin Ulusal Yenilik Sistemi’nin daha güçlü bir yapıya sahip olması için işletmeler ve üniversiteler arasında Ar-Ge işbirliğinin daha yoğun hale getirilmesini vurgulamaktadır.

Ulusal Yenilik Sisteminde en önemli unsurlardan biri, üniversitelerde üretilen bilgilerin ne ölçüde transfer edilebildiği ve sanayide kullanılabildiğidir. Üniversite endüstri iş birliği, akademisyenlerin bilim tabanından sanayi sektörüne geçmesiyle birlikte önemli bir bilgi aktarım mekanizması haline gelmiştir. Yoruk, Striukova, & Radosevic (2011:38), üniversitelerin endüstri ile arasındaki bilgi ve teknoloji transferinin, endüstrinin büyümesini arttırmada oldukça önemli olduğunu ve üniversitelerin doğrudan ve dolaylı olarak yenilik faaliyetlerine katkıda bulunduğunu ifade etmektedir. Doğrudan katkıları; bilimsel altyapı, standartlar oluşturmak ve araştırmaya teşvik; dolaylı katkıları, eğitimli ve kalifiye personel sağlamaktır. Üniversiteler ayrıca lisans anlaşmaları ve bilgi alışverişleriyle de katkıda bulunur. Üniversiteler, kuluçka merkezleriyle ve lisanslama faaliyetleriyle de endüstriye yenilik getirmektedir. Allas (2014:4), üniversitelerin sorumluluklarını araştırma yapmak, gelecek neslin eğitimi ve miras kalan bilgi birikiminin koruyuculuğu olarak sıralamaktadır. Üniversitelerin yenilikçi ekonominin oluşumundaki

37,768 37,670 37,391 37,537 38,252 _37,149 38,993 40,626 41,807 42,910 43,217 34,000 36,000 38,000 40,000 42,000 44,000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Mily o n Do lar ( $ )

GSYİH’ dan Ar-Ge'ye Ayrılan Harcamalar

34

rollerini İngiltere Ticaret ve Sanayi Bakanlığı (DTI, t.y.:59) da endüstri ve kamu hizmetleri için insan kaynağı sağlamak, endüstriyel gelişimin dayandığı temel araştırmalar yapmak ve icat etmeleri olarak sıralamaktadır. Son işlev politika tartışmalarında en fazla dikkat çekmesine rağmen, üniversitelerin eğitim ve araştırma unsurları normalde en önemlileri olarak kabul edilir.