İlke 10 Plantasyonlar

Plantasyonlar, ilke 1-9 ve ilke 10’un ölçütlerine göre planlanmalı ve yönetilmelidir. Plantasyonlar sosyal ve ekonomik faydalar sağlarken, orman ürünleri için dünyanın ihtiyaçlarına katkıda bulunabilir, yönetim üzerindeki baskıları azaltmak ve restorasyon ve doğal ormanların korunması teşvik edilmesi konusunda tamamlayıcı olmalıdır.

Erozyonu önlemek ve toprağı ıslah etmek için yapılan dikim çalışmaları Artvin OİM’de plantasyon adıyla kayıtlarda yer almış orman amenajman planlarına bu şekilde aktarılmış ve haritalara işlenmiştir. Fakat bu terim FSC’nin plantasyon tanımıyla örtüşmemektedir. Dolayısıyla orman işletme müdürlüğü sınırları içinde prensibe uygun plantasyon alanı bulunmamakta, bu yüzden uygun, minör, major değerlendirmesi yapılmamıştır.

Alanda Yapılan plantasyon çalışmaları erozyonu önlemek, toprağı ıslah etmek ve OT alanlarını ağaçlandırmak için doğal türlerle yapılmaktadır. Nitekim bu alanlar toprak koruma fonksiyonu olarak belirlenmiştir. Hızlı büyüyen türler olmadığından ekonomik fayda ve pazar durumu düşünülerek dikim yapılmamıştır.

Ayrıca yapılan ağaçlandırma çalışmalarında kullanılan türler Karadeniz bitki örtüsüne ait doğal türler olmakla birlikte Akdeniz iklimi de alanda görüldüğünden Akdeniz bitki örtüsüne ait doğal türler de plantasyonlarda kullanılmakta, ayrıca enklav olarak bulunan Pinus pinea (fıstıkçamı) dikilerek alanı genişletilmektedir. Bunun dışında eğimin çok olduğu ve erozyonlu alanlarda toprak stabilitesi daha iyi olduğundan Robinia Pseudoacacia (akasya) ile ağaçlandırma yapılmakta, toprak siperlenmeye ve besin elementlerince zenginleştirilmeye çalışılmaktadır.

Ölçüt 1: Plantasyon yönetim hedefleri, doğal orman dönüşüm ve restorasyon

hedeflerini de içerecek şekilde yönetim planında açıkça belirtilmeli ve planın uygulamasında açıkça gösterilmelidir.

Ölçüt 2: Plantasyonların dizaynı ve yerleşimi, korumayı, restorasyonu ve doğal

ormanların korunmasını teşvik etmeli, doğal ormanlar üzerindeki baskının artmasını engellemelidir. Vahşi yaşam, dere bölgeleri ve farklı yaşam bölgeleri, plantasyon düzenini, çalışma ölçeği ile uyumlu olarak kullanılmalıdır Plantasyonların ölçek ve yerleşimi, doğal peyzaj içinde orman meşcere modelleri ile uyumlu olmalıdır.

Ölçüt 3: Plantasyonların bileşiminde çeşitlilik; ekonomik, ekolojik ve sosyal istikrarı

geliştirmek için tercih edilir. Çeşitlilik tabiat içerisindeki yönetim birimlerinin boyutsal dağılımını ve boyutunu, türlerin sayısını ve genetik bileşimini, yaş sınıfını ve yapılarını içerebilir.

Ölçüt 4: Ekim için kullanılacak türlerin seçimi, saha için uygunluğa ve yönetim

hedeflerine uygunluklarına göre yapılır. Biyolojik çeşitliliğin korunmasını artırmak ve bozulmuş ekosistemleri düzeltmek için egzotik türler yerine yerli türler tercih edilmektedir. Egzotik türler, sadece performansı yerli türlerden iyi olduğunda kullanılacaktır, alışılmadık durumlar ve hastalık veya böcek salgınları ve olumsuz ekolojik etkilerin tespiti için dikkatlice izlenmelidir.

Ölçüt 5: Plantasyon ölçeğine uygun ve bölgesel standartlara karar verilen kapsamlı

orman yönetimi alanının oranı yönetilmeli, böylece doğal bir orman örtüsü oluşturulur.

Ölçüt 6: Toprak yapısını, verimliliği ve biyolojik faaliyetleri korumak için önlemler

alınmalıdır. Üretim teknikleri ve oranı, yol ve patika yapısı, onarım ve tür seçimi uzun vadede toprak bozulması ya da su kalitesinde veya miktarında olumsuz etkilere ya da akarsu drenaj biçimlerinde önemli sapmalara neden olmayacaktır.

Ölçüt 7: Zararlı salgını, hastalık, yangın ve istilaları önlemek ve minimize etmek

için önlemler alınmalıdır. Kimyasal pestisitler ve suni gübrelerden ziyade güvenli koruma ve biyolojik kontrol yöntemlerini içeren entegre zararlı yönetimi, yönetim planının önemli bir parçasını oluşturmalıdır. Plantasyon yönetimi, fidanlıklarda kullanım da dahil olmak üzere kimyasal pestisit ve suni gübre kullanımından kaçınmak için çaba göstermelidir. Kimyasalların kullanımına ilke 6 ölçüt 6 ve ilke 6 ölçüt 7 ‘de değinilmiştir.

Ölçüt 8: Operasyonun ölçeğine ve çeşitliliğine uygun olarak, plantasyonların

izlenmesi potansiyel saha ve saha dışı etkilerin düzenli değerlendirilmesini içermelidir. (örneğin doğal rejenerasyon, su kaynakları ve toprak verimliliğine etkiler ve yerel refah ve sosyal hayat üzerine etkiler) Bu maddelere ilaveler ilke 4, 6 ve 8’de yer almaktadır. Yerel denemeler ve tecrübeler türlerin ekolojik olarak sahaya iyi adapte olduğunu, zarar vermediğini ve diğer ekosistemler üzerine belirgin şekilde negatif ekolojik etki yapmadığını göstermedikçe, hiçbir tür ekilmemelidir. Plantasyonlar için saha edinimlerinin sosyal durumlarına özellikle sahip olma, kullanma ve erişim haklarını korumaya özellikle önem verilecektir.

Ölçüt 9: Kasım 1994’ten sonra, doğal ormanlardan plantasyona dönüştürülmüş

yerler sertifikasyon için uygun değildir. Belgelendirme ancak, doğrudan ya da dolaylı olarak yöneticinin bu tip dönüştürmede sorumlu olmadığını belgelendirme kuruluşuna yeterli kanıtını sunduğu durumlarda gerçekleştirilebilir.

Artvin OİM’nin FSC sertifikalandırma kurumunun prensiplerini karşılayabilme durumunun incelenmesi sonucu bazı ölçütler orman işletme müdürlüğüne uymadığı için değerlendirme dışı tutulmuş ve dikkate alınmamıştır. Bunların haricinde FSC ölçütleri açısından yeterli kalite ve nitelikte veri elde edilebilen “uygun”, yeterli olmayan ancak bir yıl içerisinde yeterliliğe ulaşabilecek ve sertifikalandırmaya engel teşkil etmeyecek ölçütlere “minör”, yeterli olmayan ve sertifika için engel teşkil edecek ve bir yıl içinde giderilemeyecek eksikliklere de “major” değerlendirme yapılmıştır. Bu durumda işletme müdürlüğü için 16 uygun, 14 minör, 14 major değerlendirmede bulunulmuştur. Bu bilgilerden hareketle; Artvin OİM’nin ekonomik durumu da göz önüne alındığında FSC logosunu kullanmak için yeterli olmadığı söylenebilmektedir.