İlköğretim

Anayasamız başta olmak üzere diğer kanunlarda da belirtildiği üzere;

ilköğretim, öğrenim çağında bulunan kız ve erkek çocuklar için devlet okullarında mecburi ve parasız olarak verilir. İlköğretim kurumları; 4 yıl süreli ve zorunlu ilkokullar, 4 yıl süreli zorunlu ve farklı programlar arasında tercihe imkân veren ortaokullar ile imam hatip ortaokullarından oluşur.

2019-2020 eğitim ve öğretim yılında resmî 22.808 ilkokulda; 275.733 öğretmen ve 5.005.927 öğrenci, 16.614 ortaokul ve imam hatip ortaokulunda; 5.065.794 öğrenci ve 302 yatılı bölge okulunda 5.757 öğretmen ve 65.637 öğrenci ile eğitim ve öğretim yapılmıştır.

Temel eğitim çağındaki çocukların eğitim hakkından yararlanmaları amacıyla; dezavantajlı öğrenciler başta olmak üzere temel eğitimin tüm kademelerinde; eğitime erişim ve devamların sağlanacağı projelere ağırlık verilmektedir. Öncelikle kaliteli erken çocukluk eğitim hizmetlerinden başlayarak okul öncesi, ilkokul ve ortaokul düzeyinde eğitime erişimin sağlanmasının yanı sıra eğitim hizmet kalitesinin artırılması ve toplumsal farkındalık düzeyinin artırılmasına yönelik projeler ve çalışmalar yürütülmektedir. Bu kapsamda yürütülmüş ve hâlihazırda sürdürülen projelerimizden bazıları şunlardır;

44

 Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi

 İlköğretim Okullarında Devam Oranlarının Artırılması Projesi

 Engeli Olan Çocuklar İçin Kapsayıcı Erken Çocukluk Eğitimi Projesi

 Su Elçileri Projesi

 Romanların Yoğun Olduğu Alanlarda Sosyal İçermenin Desteklenmesi Projesi

 Temel Eğitim Kurumlarında Demokrasi Kültürünün Güçlendirilmesi Projesi

 Mobil Trafik Eğitim Tırı

 Enerjimiz Geleceğe-Kodluyorum, Modelliyorum, Üretiyorum Projesi

 Gökyüzü Çocukları Projesi

 365 Gün Teneffüste Sağlık Projesi

 Afet Eğitimi Projesi

 Eczacıbaşı Hijyen Eğitimi Projesi

 UNICEF Hijyen Malzemesi Bağışı

 Güreş Federasyonu Protokolü

Bakanlığımız ile TÜPRAŞ iş birliğinde gerçekleştirilen “Enerjimiz Geleceğe-Kodluyorum, Modelliyorum, Üretiyorum Projesi” kapsamında mühendisliğe yatkın gençler yetiştirilmesine katkı sağlamak, hızla değişen dünyaya ayak uydurabilen, hayalini üreten ve teknolojiyi üretmek için kullanan nesiller yetiştirmek ve çocuklarımızın nitelikli eğitime erişimini sağlamak için farkındalık oluşturma ve bilinçlendirme çalışmaları yapılmaktadır. TÜPRAŞ rafinerilerinin bulunduğu Batman, Kocaeli, Kırıkkale ve İzmir’de devam eden Proje ile, resmî 30 ortaokulda “Robotik Kodlama, 3 Boyutlu Modelleme, Üretim Beceri” sınıflarının kurularak öğrencilerin tasarım ve üretim yeteneklerinin geliştirilmesi sağlanmıştır.

Teknoloji Tasarım, Bilişim Teknolojileri, Görsel Sanatlar branşlarından 250 öğretmene eğitim verilmiş, yaklaşık 11.000 öğrenciye ulaşılmıştır.

45

COVID-19 sürecinde proje kapsamında kurulan tasarım–beceri atölyelerinin 3D yazıcıları kullanılarak 10.000 adet siperlikli maske üretilmiştir. Üretilen siperlikli maskeler sağlık çalışanlarının kullanması için Kocaeli, İzmir, Batman ve Kırıkkale il sağlık müdürlüklerine teslim edilmiştir.

Resmî ilkokullarda STEM modeline uygun fiziki mekân yapılandırılmasını sağlamak, öğrencilerin çok yönlü gelişimlerini desteklemek, havacılık ve uzay araştırmaları ile ilgili farkındalık oluşturmak, bilgi ve deneyimlerini geliştirecek eğitim süreçlerini planlamak amacıyla Bakanlığımız ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.

(TAİ-TUSAŞ) arasında Gökyüzü Çocukları Projesi başlatılmıştır. Proje faaliyetleri kapsamında proje okullarımızda görev alacak öğretmenlerimize eğitim verilmiş ve okullarda STEM sınıfları kurulumları yapılmıştır.

Bakanlığımız ve Bayer Türkiye işbirliği ile resmî ilkokulların bahçelerinde çocuklarımızın oyun oynarken temel sağlık bilgilerini geliştirmek amacıyla “365 Gün Teneffüste Sağlık Projesi” başlatılmıştır. Oyun içerikleri Sağlık Bakanlığının ve uluslararası sağlık kuruluşlarının çocuklar için sağlıklı yaşam programları ve Bakanlığımızın sağlık bilgisi ders müfredatı dikkate alınarak oluşturulmuştur. 365 Gün Teneffüste Sağlık Projesi, 2019-2020 eğitim öğretim yılında 10 ilden (Adana, Ankara, Bursa, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Samsun, Kahramanmaraş, Erzurum, Ordu) 76 ilkokulun bahçesinde pilot olarak uygulanmıştır.

Bakanlığımız ile Japon Vakfı arasında imzalanan iş birliği anlaşması kapsamında yürütülen Afet Eğitimi Programı kapsamında deprem riski bulunan 10 ilden (Çankırı-Van; Düzce-Erzincan; Afyonkarahisar-Bingöl, Kütahya-Muş ve Balıkesir-Elazığ, Tokat-Tekirdağ) 145 ortaokul öğrencisi ile 29 öğretmene “Afete Hazırlık ve Bilinçlendirme Eğitimi” verilmiştir.

46

Okul öncesi, ilkokul ve ortaokul öğrencilerinde trafik bilincinin geliştirilmesine yönelik yapılacak çalışmalar kapsamında Emniyet Genel Müdürlüğüne ait “Mobil Trafik Eğitim Tırı” ile ülke genelinde belirlenen okullarda eğitimler verilmektedir.

Güreş sporunun okullarda yaygınlaştırılmasını sağlamak amacıyla Bakanlığımız ile Güreş Federasyonu arasında imzalanan Protokol kapsamında 42 okula güreş spor malzemeleri temin edilecektir.

UNICEF Hijyen Malzemesi Bağışı kapsamında 287 yatılı bölge ortaokuluna bez maske, dezenfektan, hijyen matı, çamaşır suyu ve termometre temini yapılmıştır. Eczacıbaşı Hijyen Eğitimi Projesi kapsamında ise 55 adet yatılı bölge ortaokulunun ıslak zeminleri yenilenmiştir.

“Engeli Olan Çocuklar İçin Kapsayıcı Erken Çocukluk Eğitimi Projesi” ile engeli olan çocukların erken çocuklukta kaliteli kapsayıcı eğitim yoluyla sosyal yaşama katılımlarına katkı sağlanması, uzun vadede istihdam edilmesi, ekonomik ve sosyal yaşama erişimlerinin kolaylaştırılması hedeflenmektedir.

Ayrıca ulusal düzeyde; öğrencilerimizin fiziksel, psiko-sosyal ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlamak, sağlıklı beslenme, trafik ve çevre duyarlılığı, enerji tasarrufu, doğal varlıkları koruma gibi konularda erken yaşta farkındalıklarını geliştirmek, teknolojiyi etkin kullanmalarını sağlamak amacıyla pek çok proje ve çalışma yürütülmektedir.

Okul Öncesi Eğitime Erişim Modelleri

Okul öncesi eğitime erişimi artırmak için gezici öğretmen sınıfı, gezici sınıf, taşıma merkezi ana sınıfı, yaz eğitimi gibi Bakanlığımızca çeşitli modeller geliştirilmiş ve ilgili mevzuatımızda düzenleme yapılmıştır. Okul öncesi eğitim kurumu bulunmayan, yeteri kadar çocuk olmadığı için

47

eğitim kurumu açılamayan, nüfusu az ve dağınık kırsal yerleşim yerlerinde yaz aylarını da kapsayacak şekilde esnek zamanlı, toplum temelli, ücretsiz eğitim veren taşıma merkezi ana sınıfı ve gezici öğretmen sınıfı uygulaması tasarlanmış ve pilot uygulaması yapılmıştır.

Uzaktan ve Yüz Yüze Eğitim

Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını nedeniyle eğitim ve öğretim faaliyetlerinde hem yüz yüze hem de uzaktan eğitim uygulamalarının birlikte ele alındığı bir sürece geçilmiştir. Bakanlığımız ve TRT iş birliğinde Türkçe, matematik, fen bilimleri, hayat bilgisi, sosyal bilgiler, İngilizce vb. derslerde uzaktan eğitim içerikleri kısa zamanda hazırlanmış ve 23 Mart 2020 tarihinden itibaren EBA TV üzerinden yayınlanmaya başlanmıştır. Bununla birlikte süreçten olumsuz etkilenen öğrencilerimizin kaygılarını azaltmaya yönelik olarak eğlendirirken öğreten çocuk programları da EBA’da yayınlanmıştır.

Salgın sürecinde evde bulunan öğrencilerimizin yaz tatillerini öğrenerek ve eğlenerek geçirebilmeleri için EBA TV Yaz Okulu Programı uygulanmış ve ilkokul öğrencilerine yönelik hazırlanan “Arkadaş Bilgiyle, Oyunla, Seninle Arkadaş” kitapları öğrencilerimize ulaştırılmıştır.

2020-2021 eğitim ve öğretim yılı, öğrencilerimizin bir alt sınıfta eksik kalan kazanımlarının telafi edilmesi amacıyla 31 Ağustos 2020 tarihinde uzaktan eğitim yoluyla başlatılmıştır. Okul öncesi ve ilkokul 1. sınıflar için 21-25 Eylül 2020 tarihleri arasında "Okula Uyum Programı" uygulanmış ve 28 Eylül itibarıyla da okul öncesi ve ilkokul 1. sınıflarda haftada 2 gün yüz yüze eğitime geçilmiştir. Salgının seyri dikkate alınarak 12 Ekim tarihi itibarıyla ilkokul 2, 3 ve 4. sınıflar ile ortaokul 8. sınıflarda; 2 Kasım itibarıyla da ortaokul 5.sınıflarda haftada 2 gün yüz yüze eğitim uygulaması başlatılmıştır. Yüz yüze eğitimlerde okullarımızda öğrencilerimiz arasındaki fiziki mesafenin sağlanması amacıyla sınıflar gruplara ayrılmıştır.

48

Salgın sürecindeki uzaktan eğitim faaliyetlerinde sınıf içi öğrenmenin yerini ev ortamında öğrenme almıştır. Öğrencilerimizin bireysel farklılıkları ve farklı öğrenme yaşantıları da dikkate alındığında ders materyaliyle birlikte destek materyalinin de önemi artmıştır.

Öğrencilerimizin zamandan ve mekândan bağımsız şekilde kendi öğrenme süreçlerini destekleyebilecekleri, öğrenme eksiklerini giderebilecekleri veya pekiştirecekleri ilkokul ve ortaokullardaki Türkçe, matematik, hayat bilgisi, sosyal bilgiler, fen bilimleri, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük derslerinde basılı ve elektronik olmak üzere çeşitli materyaller hazırlanmıştır. Bunun yanı sıra öğrencilerin sınıf ortamında ya da diğer zamanlarda gerek bireysel gerekse arkadaşları ile iş birliği içinde çalışmalar gerçekleştirmesine imkân verecek şekilde yakından uzağa, kolaydan zora, bilinenden bilinmeyene ilkeleri doğrultusunda çeşitli alanlarda simülasyon, animasyon, video, ses, infografik, infovideo, eğitsel oyun, etkileşimli uygulama ve 3 boyutlu uygulamalar gibi dijital içerikler geliştirilmiştir.