Fiziki Altyapı

Doğal nüfus artışının etkisi ve okullaşma oranlarının artırılmasına yönelik çalışmalar sonucunda okula devam eden öğrenci sayısında her yıl önemli artışlar gerçekleşmektedir.

Derslik sayısı ve donanım, öğrencilerimize en uygun eğitim ortamlarının sağlanması hedefini en çok etkileyen hususların başında gelmektedir.

Eğitim Tesisleri ve Altyapı

Millî eğitimin genel ve özel amaçları doğrultusunda, toplumun her ferdine yetenekleri ölçüsünde kaliteli eğitim ortamının sağlanması öncelikli hedeflerimizdendir. Eğitimin öncelikli alan olarak değerlendirilmesiyle birlikte toplumda oluşan farkındalık sonucunda son yıllarda sürekli artan eğitim ihtiyacının karşılanması ve kaliteli eğitimin toplum hizmetine sunulması, eğitime daha çok kaynak ayrılmasının yanı sıra, eğitime ayrılan sınırlı kaynakların daha etkin ve verimli kullanılması ile sağlanabilmektedir.

2019-2020 eğitim ve öğretim yılında örgün ve yaygın resmî okul sayımız 56.179’a derslik sayımız da 595.124’e ulaşmıştır.

Bu gelişmeler çerçevesinde genel bütçe kaynağı dışında bütçe dışı kaynaklar da harekete geçirilerek hayırsever kişi, kurum ve kuruluşların katkıları ve düzenlenen kampanyalarla 2003 yılından bu yana 53.601 derslik yaptırılmıştır.

135

Tablo 26. Okul Sayıları ve Derslikler (Resmî) (2019-2020)

(*) Okul öncesi eğitimde bünyesinde anasınıfı bulunan 19.810 resmî okul toplam okul sayılarına dâhil edilmemiştir.

Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri 2019-2020.

Ana sınıfı derslik sayısı bulunduğu kurumların derslik sayısında gösterilmiştir.

2003 yılından itibaren hayırseverlerimizin yaptırdığı derslikler dâhil olmak üzere toplam 336.355 derslik tamamlanarak eğitim ve öğretim hizmetine sunulmuştur.

Eğitim Kademesi Okul Sayısı Derslik Sayısı

Okulöncesi (*) 5.830 21.764

İlkokul 22.808 231.895

Ortaokul 16.916 166.247

Açık Ortaokul 1

-Ortaöğretim 9.161 168.104

Açıköğretim Lisesi 3

-Yaygın Eğitim 1.460 7.114

Toplam 56.179 595.124

136

Tablo 27. Yapılan Derslik Sayıları (2003-2020)

Not: Hayırseverler, Dünya Bankası Kredisi, Avrupa Birliği Hibesi, Millî Piyango İdaresi, İMKB, Türk Telekom A.Ş. ve TOKİ kaynakları ile yaptırılan derslik sayıları dâhil edilmiştir. 31.10.2020 tarihli veriler baz alınmıştır.

Ülke genelinde, afet riski taşıyan eğitim yapıları için yürütülen güçlendirme faaliyetlerinin 2021, 2022 ve 2023 yıllarında da devam etmesi ve yıllık 1.500 okulun güçlendirilmesi planlanmaktadır.

Güçlendirme yapılacak eğitim yapıları projelerine, diğer büyük onarım, erişilebilirlik ve enerji verimliliğine ilişkin çalışmalar da dâhil edilecektir.

Yıl İlköğretim

2003 14.569 553 131 - 15.253

2004 18.355 2.476 104 7.143 28.078

2005 21.207 683 155 6.653 28.698

2006 20.049 1.336 114 6.744 28.243

2007 11.146 928 124 3.530 15.728

2008 14.674 716 42 1.358 16.790

2009 7.452 1.720 48 624 9.844

2010 11.598 2.725 27 2.967 17.317

2011 4.974 1.763 54 3.011 9.802

2012 10.255 4.300 72 4.079 18.706

2013 9.826 3.849 125 3.466 17.266

2014 18.857 6.812 68 3.011 28.748

2015 9.158 4.468 1 1.518 15.145

2016 9.200 7.781 12 2.985 19.978

2017 6.763 5.364 221 2.057 14.405

2018 9.212 6.910 368 1.817 18.307

2019 13.343 6.145 559 1.590 21.637

2020 7.874 3.196 292 1.048 12.410

TOPLAM 218.512 61.725 2.517 53.601 336.355

137

Eğitim yapılarının başta engelli erişimini sağlamaya yönelik çalışmalar olmak üzere; yalıtım, ısıtma sistemleri, yangın güvenliği ve ıslak zeminlere ilişkin iyileştirme çalışmaları ile eğitim yapılarında sürekli kullanım ömrünü tamamlayan malzemelerin yenilenmesi gibi hususlardan kaynaklanan yıllık rutin büyük onarım ve tadilat işlerinin de devam etmesi planlanmaktadır.

Eğitim yapılarında enerji verimliliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalar kapsamında 10 pilot il belirlenmiş ve bu illerde bulunan okullarda iyileştirme çalışmalarına başlanmıştır. Bu uygulamanın Türkiye geneline yaygınlaştırılması ile büyük ölçüde tasarruf sağlanacaktır.

Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının eğitim ortamlarının geliştirilmesi amacıyla, 2021 yılında 7 adet eğitim yapısı için (spor lisesi, güzel sanatlar lisesi, bilim ve sanat merkezi, turizm otelcilik programı uygulayan mesleki ve teknik Anadolu lisesi, mesleki eğitim merkezi, özel eğitim kampüsü, uygulama mescidi) proje çalışılması planlanmaktadır.

Çalışılması planlanan projeler, ekonomiklik, enerji verimliliği, emniyet, ergonomi, erişilebilirlik ve estetik kriterleri temel alınarak hazırlanacaktır.

Ayrıca 2020 yılı içerisinde 56 adet yeni tip proje oluşturulmuş ve Bakanlığımızın internet sitesinde 81 İl Millî Eğitim Müdürlüğünün erişimine açılmıştır.

Eğitim yapılarına ait kültür mirasımızın bilimsel esaslar doğrultusunda korunmasına öncülük etmesi ve araştırmacılara kaynak oluşturabilmesi amacıyla tarihi eğitim yapılarına ilişkin örnek koruma çalışmaları yaptırılması planlanmaktadır. 2021 yılında 6 tarihi eğitim yapısının örnek koruma çalışmasının yapılması planlanmaktadır.

Bireylerin kamusal alanda erişebilirliğinin kolaylaştırılması amacıyla tüm engel gruplarının kullanabileceği bir okul modeli geliştirilip, her bir engel grubuna yönelik farklı alternatifler (asansör, engelli rampası, dokunsal ve duyusal yönlendirmeye ilişkin malzemeler vb.) planlanacaktır. Bu

138

çalışmalar, mevcut eğitim yapılarında erişilebilirliğin artırılması için zemin oluşturacaktır. 2021 yılında bir adet proje geliştirilmesi planlanmaktadır.

Bakanlığımız tarafından tasarım - beceri atölyeleri ve öğretmen odalarının iç mekân tasarımları tamamlanmıştır. Eğitim yapılarına ait derslik, yatakhane, kütüphane, yemekhane, beden eğitimi salonu, çok amaçlı salon vb. diğer alanların doğal yaşam, renk, akustik, aydınlatma, malzeme, enerji yönetimi ve mekân algısı üzerinden iç mekân tasarımları planlanmaktadır.

Okullarımızda ahşap, seramik, fen ve teknoloji, drama, bahçe ve hayvan bakımı gibi alanlar başta olmak üzere bugüne kadar 8.168 tasarım beceri atölyesi tamamlanmıştır. 2020 yılı sonunda toplamda 9.479 tasarım beceri atölyesinin kurulumların tamamlanması hedeflenmektedir.

Bakanlığımızın 2023 Eğitim Vizyonunda yer alan takvime göre tasarım beceri atölyelerinin yaygınlaştırılması amacıyla 2021 yılında toplamda 10.000 adet tasarım beceri atölyesi kurulması planlanmaktadır.

Çocuklarımıza ve gençlerimize günümüzün ve geleceğin ihtiyaçları doğrultusunda, nitelikli ve ileri bir eğitimin verilebilmesi için öğretim programlarını destekleyen eğitim materyalleri, ders ve laboratuvar araç-gereçleri gibi, en son teknolojilere haiz eğitim ortamlarının sağlanması yönünde çalışmalara devam edilmektedir.

Güncellenen ders programları doğrultusunda derslerde kullanılan araç-gereçlerin tanımlanması ve standartlarının belirlenmesine yönelik olarak

“Derslik/Pansiyon Donatım ve Ders Araç-Gereçleri Standartları”

belirlenen malzemeler için prototip geliştirme çalışmaları yürütülmektedir.

139

Ayrıca gelişen teknolojilerden gerektiği şekilde ve amaca uygun olarak yararlanabilmek, öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlığını geliştirmek ve eğitim ve öğretimde atılan adımları kütüphaneleri etkili kullanarak desteklemek amacıyla okul kütüphanelerine yenilikçi bir bakış açısı getirilmiştir.

Zenginleştirilmiş kütüphaneler; bilgisayar, zekâ oyunları, okuma ve dinleme materyallerinin bir arada bulunduğu, sesli ve elektronik kitaplar gibi alternatif okuma seçeneklerinden öğrencilerin faydalanabildiği, taşınabilir tekerlekli raflarıyla, ahşap ve kumaş malzemelerle kaplanmış duvarlarıyla, estetik ve pedagojik açıdan uygun renkleriyle çocuklarda okuma alışkanlığı ve zevki uyandırarak onları kütüphaneye çekecek mekânlar şeklinde tasarlanmıştır.

Bakanlığımız bütçesine ek olarak diğer kurum ve kuruluşlarla (sivil toplum kuruluşları, belediyeler, okul aile birlikleri, hayırseverler, il özel idareleri vb.) yapılan iş birliği ve protokoller sonucunda zenginleştirilmiş kütüphane sayısı Kasım 2020 tarihi itibarıyla 81 ilde toplam 1.899’a ulaşmıştır. Bunların 1.727’sinin kurulum ve donatımı Bakanlığımız Genel Bütçe ödeneğinden karşılanmıştır.

İlköğretim ve ortaöğretimde biyoloji, fen bilgisi, fizik, kimya, mesleki uygulama laboratuvarı ve yabancı dil laboratuvarı sayısı 2002-2003 eğitim ve öğretim yılında 21.849 iken 2019-2020 eğitim ve öğretim yılında 44.463’e ulaşmıştır.

140

Özel Okul ve Derslik Sayıları

Tablo 28. Özel Okul Verileri (2019-2020)

Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri 2019-2020

Not: T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına Bağlı özel okul öncesi kurumlar dâhil edilmiştir.