İl Eğitim Denetmen ve Yardımcılarının Ne Tür E-Mentorluk Yaptıkları

Yurt dışında 1980’lerden itibaren uygulanmaya başlayan e-mentorluk uygulamaları model alınarak gerçekleştirilen araştırmada, nitel analiz için seçilen çalışma grubunun öğretmen ve okul yöneticilerine e-mentorluk yapıp yapmadıklarının tespiti ve eğer e-mentorluk yapıyorlarsa hangi türde e-mentorluk yaptıklarını belirlemek üzere katılımcılara dört ayrı görüşme sorusu sorulmuştur.

Katılımcılara, öğretmen ve okul yöneticilerine yardımcı olurken kullandıkları iletişim metotları sorularak, mentorluk ya da e-mentorluk yapma şekilleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu görüşme sorusuna katılımcılar, yüz yüze görüşerek, telefon ile

görüşerek, e-posta ile ve çevrimiçi mesajlaşma araçlarını kullanarak öğretmen ve

okul yöneticilerinin yardım taleplerini karşılamaya çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Farklı iletişim metotlarının kullanımında ortak nokta; il eğitim denetmen ve yardımcılarının bilgi ve deneyimlerini paylaşıp, rehberlik ederek, öğretmen ve okul yöneticilerine yardımcı olmaktır. Katılımcı görüşlerinin analizi ile elde edilen bulguların tematik gösterimi Şekil 13’te verilmiştir.

Şekil 13 İl Eğitim Denetmen ve Yardımcılarının Eğitim İşgörenlerine Yardımcı Olmada Tercih Ettikleri

İletişim Metotları

Katılımcıların, öğretmen ve okul yöneticilerinin yardım ya da destek taleplerini yerine getirirken kullandıkları iletişim metotlarına bakıldığında katılımcılar, geleneksel mentorlukta kullanılan yüz yüze görüşme (n=11) metodunu zaman sıkıntısı ve iş yoğunluğu nedeniyle, diğer iletişim metotlarına nazaran daha az tercih ettikleri görülmektedir. Bilgi akışının baş döndürücü bir hızda yaşandığı bilgi çağında en değerli hazine olarak karşımıza çıkan zaman, öğretmen ve okul yöneticileri arasında gerçekleşen iletişimde kullanılan metodu da etkilemektedir. Bazı katılımcılar yüz yüze

görüşmenin, insanlarla daha sıcak temas kurmayı sağlaması ve diğer iletişim metotlarında olabilecek yanlış anlaşılmaların önüne geçmesi, vücut dili kullanımına imkan sağlaması nedeniyle bu metodu tercih ettiklerini açıklamışlardır. Yüz yüze görüşmeyi tercih eden katılımcılar zaman sorunu yaşadıkları durumlarda bilgi paylaşımlarını periyodik zaman dilimlerine, planlı bir şekilde yayarak gerçekleştirdiklerini ifade etmişlerdir. İl eğitim denetmen ve yardımcılarının bu görüşleri, formal mentorluk yaptıkları şeklinde yorumlanabilir. Bu şekilde özetlenebilecek katılımcı görüşlerinden öne çıkan görüş aşağıda yer almaktadır.

G16: Özel ya da mesleki bir sorun ilettiklerinde genellikle bir araya

gelerek, sorunlarına yardımcı olmaya çalışıyorum İletişimde vücut dili, jest ve mimik kullanımı önemlidir. Ayrıca öğretmenlere kişisel zamanımı vererek, onlara değer verdiğimi gösteriyorum. Kendilerine verilen değeri gören öğretmenlerin memnuniyetlerinin arttığını görüyorum. Kısaca imkanlar elverdiğince yüz yüze görüşmeler yapmayı tercih ediyorum.

Katılımcılar ileri sürdükleri 15 farklı görüş ile öğretmen ve okul yöneticilerinin sorunlarını çözmede, telefonla görüşerek belirtmişlerdir. Yüz yüze görüşmede var olan aynı mekanda olma zorunluluğunun telefon aracılığıyla ortadan kalkmış olması, iletişime geçmede ki engellerden birini kaldırmış olmaktadır. Katılımcıların, öğretmen ve okul yöneticileri ve paydaşları konumundaki il eğitim denetmen ve yardımcılarıyla olan iletişimlerinde telefonu kullanmaları, e-mentorluğa geçişi hızlandıran tele- mentorluğu hatırlatmaktadır. Katılımcılar Telefon ile görüşmeyi iletişim metodu olarak kullandığını belirten katılımcı görüşlerinden dikkat çekici olan görüşlere aşağıda yer verilmiştir.

G5: Prensip olarak cep telefonu 24 saat açık olan biriyim ve bunu

birlikte çalıştığım tüm öğretmenler biliyor. En küçük bir sorunla karşılaşınca beni rahatlıkla arayabileceklerini de biliyorlar. Telefonla iletişim imkanını kapatmadığım için, yoğun bir şekilde telefon ile görüşerek, öğretmenlerin sorularını cevaplandırmaya gayret ediyorum.

Katılımcılar, zaman ve mekan sınırını kaldırması nedeniyle öğretmen ve okul yöneticilerine yardımcı olurken e-posta kullanımı ile çevrimiçi mesajlaşma yolunu tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Facebook ve Twitter gibi sosyal ağlar, MSN ile Gtalk

gibi çevrimiçi mesajlaşma yazılımlarının kullanımıyla, eşzamanlı çevrimiçi görüşerek yardımcı olunabileceği gibi, e-posta yoluyla da öğretmen ve okul yöneticilerinin sorunlarının çözümüne eş zamanlı olmayan bir şekilde yardımcı olabildiklerini ifade etmişlerdir. E-mentorluğun temel araçlarından olan e-posta ve çevrimiçi mesajlaşmayı, öğretmen ve okul yöneticileriyle iletişimlerinde tercih ettiklerini belirtilen katılımcı görüşlerinden öne çıkan görüşler şunlardır:

G20: Kurum ziyaretlerinde işyükünden olsa gerek, öğretmenlerle

sorunlar üzerinde ayrıntılı görüşme yapacak zamanım olmuyor. Bilgisayar ve internet kullanımının yaygınlaşması ile zaman sıkıntısını internet üzerinden MSN ve facebook üzerinden eşzamanlı iletişime geçerek aşmaya çalışıyorum. Özellikle video kamera kullanarak, etkileşimi artırmayı hedefliyorum.

Katılımcılar, öğretmen ve okul yöneticileri ile meslektaşlarından gelen yardım taleplerinin, bilgi eksikliği olunca (n=10) ve sorunla karşılaşınca (n=17) kendilerine

iletildiğini, gerekli bilgilendirmeleri yaparken mesai saatlerini dikkate almadıklarını belirtmişlerdir. Bilgi eksikliği içerisinde olan ya da herhangi bir sorun ile karşılaşan öğretmen ve okul yöneticilerinin gönüllü olarak, herhangi bir zorlama olmaksızın kendilerine kolay bir şekilde ulaşabildiklerini belirtmişlerdir. İl eğitim denetmen ve yardımcılarının, öğretmen ve okul yöneticileri tarafından herhangi bir zaman diliminde ulaşabilmeleri, mevcut sorun ya da sorunların erken çözülebilmesi açısından önemlidir. İl eğitim denetmen ve yardımcılarının mesai kavramını göz önüne almaksızın, öğretmen ve okul yöneticilerinin sorunlarıyla ilgileniyor olması, görev ve sorumluluk bilinci içerisinde, özverili bir şekilde görevlerini yerine getirmeye çalışıldığının bir göstergesidir. Bununla birlikte bazı katılımcılar mesai saatlerine riayet ettiklerini belirtmişlerdir. Katılımcıların telefon ile görüşme, e-posta gönderme ve çevrimiçi mesajlaşma yolu ile öğretmen ve okul yöneticilerinden gelen taleplerin karşılamalarında informal mentorluk yaptıkları söylenebilir. Çünkü bu şekilde yapılan görüşmelerde ki bilgi ve deneyim paylaşımları herhangi bir program dahilinde olmamakta, sadece ihtiyaç duyulan konular üzerinde paylaşımlar yapılmaktadır.

4.2.3. İl Eğitim Denetmen ve Yardımcılarının E-Mentorluk Rollerini