İkiz Bebeklerde Emzirme ve Eğitimde Kullanılan Materyallere Ait

Eğitimin amacı; İkiz bebeklerin başarılı bir şekilde emzirilebileceğine yönelik verilen emzirme eğitimin ikiz bebek bekleyen gebelerin emzirme niyetlerini olumlu yönde etkilemektir. Eğitimin içeriği ve eğitimde kullanılan materyaller literatür doğrultusunda araştırmacılar tarafından belirlenmiştir.

3.7.4.1.1. Eğitimin içeriği

Eğitim içeriği; emzirmenin ve anne sütünün önemi, emzirmeye erken başlamanın önemi, ikiz bebeklerin de başarılı ile emzirilebileceği, ikiz bebeklerde emzirme teknikleri ve pozisyonları, ikiz bebeklerde emzirme sonrası gaz çıkarma yöntemleri, sütün sağılması, saklanması ve daha sonra kullanılması, sütün miktarını ve kalitesini artırma ve emzirme döneminde annenin beslenmesi başlıklarından oluşmaktadır.

70 3.7.4.1.2. Eğitimde kullanılan materyaller

3.7.4.1.2.1. İkiz bebeklerde emzirme eğitim powerpoint sunumu

Eğitim kapsamında araştırmacılar tarafından hazırlanan “İkiz Bebeklerde Başarılı Emzirme” başlıklı olan sunu gösterisi (76 slayt) tek oturumda gebelere sunulmuştur. Eğitim sunumu; konuya giriş (4 slayt), emzirmenin önemi ve yararları (11 slayt), ikiz bebeklerde emzirmenin önemi (1 slayt), emzirmeye erken başlama (1 slayt), ikiz bebeklerde başarılı emzirme (5 slayt), ikiz bebeklerde emzirme teknikleri (7 slayt) ve pozisyonları (17 slayt), sütün yetip yetmediğini anlama (4 slayt), ikiz bebeklerde gaz çıkarma (7 slayt), anne sütünün sağılması, saklanması ve saklanan sütün kullanılması (12 slayt), süt miktarını ve kalitesini artırma (2 slayt) ve emziren annenin beslenmesi (3 slayt) konularını kapsamaktadır (Ek 16).

3.7.4.1.2.2. İkiz anneleri için başarılı emzirme rehberi

Araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda “İkiz Anneleri için Başarılı Emzirme Rehberi” adlı eğitim materyali (Ek 17) hazırlanmıştır. A5 boyutunda, 53 sayfa olan rehber renkli basılmış ve ciltlenmiştir. Rehberin arka sayfasının iç kısmında animasyonların ve eğitim sunumun yer aldığı CD’yi koymak için bir bölüm bulunmaktadır. Rehberin okunabilirliği için yazı karakteri ve büyüklüğüne, sayfadaki beyaz boşluğun dengeli olmasına ve özellikle vurgulamak istenen mesajların kutu belirteci içinde gösterilmesine özen gösterilmiştir. Anne adaylarının özellikle ikiz bebeklerde gaz çıkarma ve emzirme pozisyonlarını anlamalarını kolaylaştırmak ve akılda kalıcılığı arttırmak için rehber görsellerle desteklenmiştir. Araştırmacıların danışmanlığında animasyon, çizim ve grafik alanında bir profesyonel tarafından ikiz bebeklerde eş zamanlı emzirme (çift beşik tutuşu, çift futbol tutuşu, koltuk altı ile beşik tutuşunun birleşimi-paralel tutuş, oturarak emzirme pozisyonu, yarı oturarak emzirme pozisyonu, yatarak emzirme pozisyonu) ve gaz çıkarma (Omuzda gaz çıkarma, omuz ve kucakta gaz çıkarma) pozisyonları çizilmiştir (Ek 18). Çizilen resimler rehberde ve sunumda kullanılmıştır.

Hazırlanan “İkiz Anneleri için Başarılı Emzirme Rehberi”n anlaşılır olup olmadığını belirlemek için Çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliğinden 3 öğretim üyesinin ve emzirme sürecinde olan 2 ikiz annesinin görüşleri alınmıştır (Ek 19).

71

Ayrıca dil ve ifade yönünden anlaşılırlığı için 1 Türk dili uzmanı tarafından değerlendirilmiştir. Alınan görüşler ve değerlendirme sonrasında rehbere son hali verilmiştir (Ek 19).

Eğitim sonrasında ikiz bebek bekleyen gebelere verilen rehber Tablo 14’te belirtilen bölümlerden oluşmaktadır.

Tablo 14. Emzirme Rehberinde Yer Alan Konu Başlıkları *Önsöz

* İçindekiler

*Emzirme ve anne sütü ile beslenme neden önemlidir? *Emzirmeye ne zaman başlanmalıdır?

*İkizlerimi başarılı bir şekilde emzirebilir miyim? *Bebeklerimi emzirirken nelere dikkat etmeliyim? *Hangi sıklıkta bebeklerimi emzirmeliyim?

*Aynı bebeğe sürekli aynı memeyi mi vermeliyim yoksa değiştirmeli miyim? *İkiz bebeklerimi emzirmek için hangi pozisyonları kullanabilirim?

*Sütümün bebeklerime yetip yetmediğini nasıl anlarım? *Bebeklerimin gazını nasıl çıkarabilirim?

*Sütümü nasıl sağmalıyım, sağdığım sütü nasıl saklamalıyım ve bu sütü bebeklerime nasıl vermeliyim?

*Sütümün miktarını ve kalitesini artırabilir miyim? *Emzirme döneminde nasıl beslenmeliyim?

* Emzirmede karşılaşılan sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik öneriler *İkiz bebek annesinden…

*Kaynaklar

3.7.4.1.2.3. İkiz bebeklerde eş zamanlı emzirme yöntemi pozisyonlarını içeren animasyon CD’si

Eğitim sırasında anne adaylarının eş zamanlı emzirme yöntemine yönelik pozisyonları anlamalarını kolaylaştırarak ve destekleyerek eğitime olumlu katkıları olan animasyonun kullanılması düşünülmüştür. Araştırmacıların danışmanlığında animasyon alanında bir profesyonel tarafından ikiz bebeklerin emzirilmesinde

72

kullanılan eş zamanlı emzirme pozisyonların (çift beşik tutuşu, çift futbol tutuşu, koltuk altı ile beşik tutuşunun birleşimi-paralel tutuş) animasyonları (Animasyon 1-2-3) hazırlanmıştır (Ek 20). Hazırlama sürecinden sonra animasyonları içeren CD’nin anlaşılır olup olmadığını belirlemek için Çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliğinden 3 öğretim üyesinin ve emzirme sürecinde olan 2 ikiz annesinin görüşleri alınmıştır (Ek 19). Değerlendirme sonucunda CD’nin son hali verilmiştir. Emzirme eğitimi sonrasında da anne adaylarının emzirme pozisyonlarını tekrar izleyebilmeleri için rehberin arka sayfasının iç kısmına animasyonları içeren CD koyularak gebelere verilmiştir.

3.7.4.1.3. Eğitim yöntemi

Eğitim çalışmanın yapıldığı hastanede katılımcının ve araştırmacının kullanacağı masa, sandalye ve bilgisayarın olduğu, ışık alabilen, havalandırması olan ve katılımcının ve araştırmacının eğitim sürecini olumsuz etkilemeyen bir odada gerçekleştirilmiştir. Eğitim sırasında odada katılımcı ve araştırmacı dışında başka kimse bulunmamıştır. Eğitim bireysel görüşme yöntemi (birebir) ile gerçekleştirilmiştir. Eğitimde anlatma, gösteri ve soru-cevap teknikleri uygulanmış, resimli rehber ve animasyon eğitim materyali olarak kullanılmıştır. Eğitime tanışma ve konuya giriş ile başlanmıştır. Powerpoint sunumu sırasında sormak istedikleri soruları istedikleri zaman sorabileceği hakkında anne adaylarına bilgi verilmiştir. Eğitim sırasında sorulan sorular cevaplandırılmıştır. Emzirme pozisyonları hakkında bilgi verildikten sonra pozisyonların animasyonları açılarak gösterilmiştir. Animasyonları tekrar izlemek isteyen gebelere tekrar izlettirilmiştir. Eğitim sırasında gebelerin emzirme konusunda motive edilmesine ve desteklenmesine özen gösterilmiştir. Sunum bittikten sonra da anne adaylarının konu ile ilişkili veya doğum ve bebek bakımına ilişkin sorularına cevap verilmiştir. “İkiz Anneleri için Başarılı Emzirme Rehberi” gebelere verilerek birlikte incelenmiştir. Araştırmacının (D.M) telefon numarası verilerek gebelerin rehberde veya emzirmeyle ilişkili sormak istedikleri sorular için çekinmeden arayabilecekleri hakkında bilgi verilmiştir. Eğitimin süresi ortalama 40-45 dakikadır.

73