Görsel 38 incelendiğinde, afiş tasarımının 1945 yılında “Saygısızlıkla Savaş Derneği” tarafından İhap Hulusi Görey’e yaptırılan bir tanıtım afişi olduğu görülmektedir. Afiş dikey bir formda tasarlanmıştır. Afiş, beyaza yakın ve düz bir renkten oluşan zemin üzerine illüstre edilmiş figürler, İhap Hulusi Görey’in kişisel logosu, Camii silueti ve “VATANDAŞ” ana sloganı altında, “YERE TÜKÜRENE, YASAK DİNLEMEYENE, HERKESİN RAHATINI BOZANA, SAYGISIZLIKLARIN HER TÜRLÜSÜNE, ALDIRMAMAZLIK ETME” yazılarının yukarıdan aşağıya doğru dizilmesinden oluşmaktadır. Figürlerdeki renk ve dokulardan, afişte taş baskı tekniğinden yararlanıldığı söylenebilir.
Afişte kullanılan fontun, özgün olarak tasarlandığı, açık zemin üzerine koyu, yer yer koyu zemin üzerine açık renk olarak tasarlandığı ve yerleştirildiği anlaşılmaktadır. Afişteki fontun adı bilinmemektedir, fakat serifsiz ve anlaşılır olduğu görülmektedir. Neredeyse afişin tamamını kaplayacak şekilde kullanılmış olan modern kıyafetli insan figürü, bir topluluk karşısında konuşma yapan bir bürokrat imajı vermekte ve konuşma
yaptığı topluluktan çok daha büyük bir şekilde illüstre edilerek, hem görsel algıda hiyerarşik bir hareket oluşturmakta hem de izleyicinin, elinde tuttuğu yazıları ve dolayısı ile verilmek istenen mesajı okumalarını sağlamaktadır.
Afişte sıcak ve soğuk renkler kullanılarak bir denge ve uyum sağlanmaya çalışılmıştır. Afişin tamamına bakıldığında renklerin birbirini tamamladığı ve görsel olarak rahatsızlık yaratmayarak afişte bütünlüğün sağlandığı tespit edilmiştir.
Görsel 39: 1947 İhap Hulusi Görey 19 Mayıs Milli Piyango Afişi https://www.pinterest.co.uk/
Görsel 39 incelendiğinde, 19 mayıs 1947 olimpiyatlarına özel çekilecek olan milli piyango çekilişi için tasarlanmıştır. Zaten afişin ana planında olimpiyat sporlarını temsil eden sporcu figürüne yer verilmiştir. Afişin tamamını oluşturan sporcu figürü alt kısımda olimpiyat arenası üzerine illüstre edilip 19 mayıs tarihini de disk atma pozisyonunda ve elleri ile tutarak tamamen olimpiyat oyunlarını temsil etmektedir.
Afişte kullanılan font özgün tasarlanmıştır. Afiş renkleri açık renklerdir insan figürü gerçekçi renklerle illüstre edilmiştir. 19 mayıs yazısının mavi kullanılması hem odak noktası olmuş hemde bahar ve yaz aylarını çağrıştırmıştır. Afişte 19 Mayıs yazısı haricinde kalan öğeler sıcak renklerle oluşturulmuştur buda afişteki statiği harekete geçirmiş figürle birlikte büyük bir uyum sağlamıştır.
Görsel 40: 1949 İhap Hulusi Görey Yalova Kaplıcalari Afişi https://www.pinterest.co.uk/
Görsel 40 İncelendiğinde, Yalova Kaplıcaları tanıtım afişi olarak tasarlanmıştır. Afişin arka fonunda silik ve tek renkte bir ağaç illüstre edilmiş ön planda ise elinde tepsi ile hizmet sunan yada kurumun açılışı için tepsi taşıyan bir bayanı çağrıştırmaktadır farklı bir açıdan bakarsak afişten şelale gibi aşağıya doğru oluşan sarkıtlar da doğallığı sembolize ediyor diyebiliriz. Afiş genel anlamda doğal ortamlarla yani ağaçlar dağlar
kırlar ile süslenmiş ve bu doğallığın içinde de yolova kaplıcaları binalarını illüstre ederek tamamen doğal bir ortamda olduğu anlatılmıştır.
Afiş görsel olarak ele alındığında gerçekçi renkler kullanılmıştır afişte yine ihap hulusi görey' in kişisel logosu bulunmaktadır. Arka plandaki ağacın rengi sonbahar renklerini çağrıştırmakta afişte de ifade edildiği gibi her mevsim açık olduğunu işaret etmektedir. Afişte fontlar özgün olarak tasarlanmıştır fakat "YALOVA" yazısı serifsiz ve kibar çizgileri ile helvetica font ailesine benzemektedir. Afişin kaç adet basıldığı ile ilgili bir bilgi yoktur. Afiş 33 x 48 ebatlarında tasarlanmıştır. Dönemin şartlarında böyle tesislerin açılması sosyo ekonomik olarak büyük bir ilerlemedir ve afiş böyle bir tanıtımı üstlenerek başarılı bir sosyal afiş olmuştur.
Görsel 41: İhap Hulusi Görey 1950 “Saatleri Ayarlama Enstitüsü” Bilgilendirme Afişi
https://bigumigu.com/
Görsel 41 İncelendiğinde, Tasarımın 1950 yılında Saatleri Ayarlama Enstitüsü Tarafından İhap Hulusi Görey’ e tasarlatıldığı görülmektedir. Afiş illüstrasyon tekniği ile tasarlanmıştır. Afişte hiyerarşik olarak en üstten “Saatleri Ayarlama Enstitüsü” logosu yer almaktadır. Logonun hemen altında siyah renkle yazılmış “REFAHIN YOLU” mesajı yer almış ve özgün bir fontla serifsiz olarak yazılmıştır.
Afişin neredeyse dörtte üçünü kaplayacak şekilde bir bayan ve bir erkek olmak üzere saatlerine bakan iki figüre yer verilmiştir. Afişin arka fonunda rakamları roma rakamları ile yazılmış bir saat illüstrasyonu kullanılmıştır. Afişte kullanılan renkler de siyah renkler ve açık renkler dengelidir. Özellikle figürlerde kullanılan sarı ve siyah tonlar
odak noktayı figürlere çekmiştir. Önceki afişler gibi sade renklere sahip gözü yormayan ve anlaşılabilirliği yüksek bir afiştir. Afişte her zaman ki gibi İhap Hulusi, kişisel logosunada yer vermiştir. Afişin amacı gün ışığından fazla yararlanmak için ortaya çıkartılan saatleri ayarlama etkinliğini topluma iletmektir. Afiş dönemin diğer afişleri gibi taş baskı tekniği ile çoğaltılmıştır.
Görsel 42: İhap Hulusi Görey Eroin Ve Akibeti Afişi Https://Www.Pinterest.Co.Uk
Görsel 42 incelendiğinde, tarihi tam olarak bilinmemektedir. Fakat 1939 – 1959 yılları arasında tasarlanmış olduğu düşünülmektedir. Afiş hiyerarşik olarak incelendiğinde afişte fonda soluk olarak işlenmiş genç ve sağlıklı bir erkek ve ön planda koyu tonlarda yaşlanmış ve düşünceli bir figür görülmektedir. Afişin sol üst kısmında Yeşil renkte yeşilay logosu ve sağ tarafında ise sarımsı tonlarda “YEŞİLAY ve GENÇLİĞİ” yer almaktadır. Afişin sol alt kısmında ana konu olan “EROİN VE AKİBETİ” sloganı bulunmaktadır. Afişin sağ tarafında ise görey kişisel logosuna yer
vermiştir. Fonda kullanılan figürün soluk işlenmiş olması ve ön plandaki yaşlı figürün yukarıya bakması afişte eroin kullanarak sağlığını kaybeden ve sağlıklı günlerini hayal eden iki figürün işlendiğini düşündürmektedir. Toplumu uyarmak amacı ile tasarlanmış sosyal içerikli afişler sınıfında olan başarılı bir çalışmalardır.
Görsel 43: 1952 İhap Hulusi Görey Ev Kadını Afişi https://webmaster.bbs.tr/
Görsel 43 İncelendiğinde, 1952 yılına aittir afişin baştan aşağı hiyerarşisi ev kadını başlığı tipik ev kadını figürü ve malzemelerinden oluşmaktadır. Afiş sosyal içerikli afiştir. afişte işlenen figürler reçel ve şurup hazırlamak için kullanılan portakal çilek kiraz elma kayısı ve şuruptur.
Afişin amacı eldeki mazlemeleri kullanılarak ulusal ekonominin canlanması ve ev kadınına düşen görevle birlikte ev kadının öneminide vurgulamaktır. Afişte fontlar yine özgün tasarlanmıştır. Afiş taş baskı tekniği ile yapılmıştır. O dönemin Türkiye’sinde
savaştan yeni çıkan bir ülkenin kalkınma planları içinde halktan alınan yardımın ve halkın önemini vurgulayan bir afiştir. Afişteki nesneler orjinal renkleriyle kullanılmış ve mesajın direct vurgulandığı modern afişlerdendir.
Görsel 44: 2011 Tema Fidan Kampanyası Afişi Anonim http://farm3.staticflickr.com/
Görsel 44, İncelendiğinde afişte mavi arka fon kullanılmıştır. Afişin ana figürü zafer ve barış işareti yapan iki parmak ile özdeşleştirilmiş ağaç dalları ve yapraklarından meydana gelmektedir. Ana figür illüstrasyon olarak işlenmiştir. Mesaj koyu renkte düz ve serifsiz bir font ile (Arial yada Calibri) ile yazılmış ve okunabilirliği yüksek olacak şekilde tasarlanmıştır. Ana mesajın altında alt mesaja yer verilmiş ve ana mesajın etkisini düşürmeyecek şekilde afişe eklenmiştir. Afişin en alt kısmında ise sosyal medya hesaplarına ve TEMA vakfının logosuna yer verilmiştir. Afiş 50x 70 ebatlarında tasarlanmıştır. Kaç adet basıldığı bilinmemektedir.
Görsel 45: 2013 Bülent Erkmen 32. İstanbul Film Festivali Afişi ”Uykusuz Geceler” http://4.bp.blogspot.com/
Görsel 45 incelendiğinde, Afişte fotoğraf tekniği kullanıldığı görülmektedir. Afiş 2013 yılında tasarlanmıştır. Afişin adı “Uykusuz Geceler” olduğu için arka fonda da uyumaya çalışan yaşlı bir kadın fotoğrafı kullanılmıştır. Afişte hiyerarşik düzen sol üst köşede İstanbul Kültür Sanat Vakfı logosu orta kısımda, “32. İstanbul Film Festivali” ibaresi ve sağ kısımda sponsorlardan birisi olan “AKBANK” logosu yer almaktadır. Afişte mesajı ileten tipografik karakter dikey şekilde yazılmış ve afişin hem sağ hemde sol tarafından okunabilmesi için okuma yönünde tasarlanmıştır. Afişte kullanılan fontun adı bilinmemektedir. Afişin en alt kısmında ise diğer sponsorların logolarına yer verilmiştir. Afiş dijital baskı tekniği ile çoğaltılmış ve 50 x 70 ebatlarında tasarlanmıştır.
Görsel 46: 2012 49.Troia Festivali Afişi Birincilik Ödülü Refik Yalur http://www.canakkaleili.com/
Görsel 46 incelendiğinde, afiş Troia Festivali yarışması için tasarlanmış ve birincilik ödülü almıştır. Afiş üç bölümden oluşmaktadır. Afişin arka fonunda mat kırmızı renk kullanılmış ve üzerine beyaz rankle Troia’nın ana simgesi olan at figürü estetize edilerek illüstre edilmiştir. Afişin tam göbeğinde siyah renklerle festival bilgileri verilmiştir. Afişte kullanılan tipografik karakterler iç içe ve kare şeklinde tasarlanmış arka fonlada uyum sağlayarak afişte dinamiği sağlamıştır. Afişte at silüeti ile birleştirilen kuş tüyü barışı simgeler ve afişte estetik hazzı sağlamak amacı ile yerleştirilmiş bir simgedir. Afişin sağ alt kısmında Troia logosu yer almaktadır. Afiş 50x 70 ebatlarında yapılmıştır. Dijital baskı yöntemleri ile çoğaltılan afiş festival boyunca ve öncesinde Türkiye’nin bir çok yerine asılmıştır.
Görsel 47: 2013 Tasarımcı Baykuş Ajans “Uyuşuturucu” Afişi http:tasarimcibaykus.blogspot.com.tr
Görsel 47 incelendiğinde, tasarımın 2013 yılında “Uyuşturucu” hakkında toplumu bilgilendirmek amaçlı tasarlanmış sosyal içerikli bir afiş olduğu görülmektedir. Tasarım hiyerarşik olarak incelendiğinde fonda düz gri renk kullanılmış ve üzerinde verilen mesajda “UYUŞTURUCU” sloganında ki “T” harfi ile ölümü simgeleyen İdam ipi bağlanmış ve siyahtan kırmızıya doğru geçiş yaparak afişte illüstre edilmiştir. Afişin en alt kısmında ise siyah üzerine gri şekilde “Hayatınıza Değil Uyuşturucuya Son Verin” mesajı küçük puntolarla kullanılmıştır. Afişte siyahtan kırmızıya geçiş yaparak “UYUŞTURUCU”nun insan hayatı ve sağlığı için önemli bir konu olduğu üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Afişin en alt kısmında işlenen alt başlık ise afişin görselini gölgede bırakmamış aksine odak noktayı görsele toplamıştır.
Görsel 48: 2014 Yeşilay Alkol Bağımlılığına Karşı Tasarlanan Anonim Afiş https://www.yesilay.org.tr/
Görsel 48 incelendiğinde, afişin dört bölümden oluştuğu görülmektedir. Hiyerarşik olarak bakıldığında afişin en başında verilmek istenen mesaj bulunmaktadır. Orta kısmında ise alkol dolu bir kavanoza hapsolmuş insan figürü yer almaktadır. Alt kısımda “YEŞİLAY” logosuna yer verilmiş ve en alt kısımda alkolün zararları ile ilgili bir metin bulunmaktadır.
Afişte gri, kırmızı, yeşil ve sarı renkler kullanılmıştır. Afişin göbeğinde kullanılan kavanoz vektörel çizilmiş fakat içindeki figür fotoğraf olarak oraya eklenmiş ve gerçekçiliği bir bakıma azaltmıştır. Genel olarak okunabilirliği en yükse derecede olan gri üzerine beyaz ve yeşil üzerine beyaz yazı karakterleri kullanılmıştır. Afiş 50 x 70 ebatlarında tasarlanmış ve dijital baskı ile çoğaltılmıştır fakat kaç adet basıldığı bilinmemektedir.
Görsel 49: 2015 Kızılay Kan Bağışı Kampanyası İçin Tasarlanan Afiş Anonim http://www.nkfu.com
Görsel 49 incelendiğinde, Kızılay tarafından toplumu bilgilendirmek için yaptırılmış bir sosyal içerikli afiş olduğu görülmektedir. Kızılayın simgesi olan kırmızı tonlar ve üzerine okunabilirliği arttıran beyaz tonlar kullanılmıştır. Afiş iki ana bölümden oluşmaktadır. Sol tarafta iletilmek istenen mesaj büyük puntolarla serifsiz bir font kullanılarak dikdörtgen şeklinde izleyici ile buluşmuştur. Sağ tarafta ise piktogramik bir insan fügürü içinde kan dolaşımını tasfir eden ve çeşitli noktalarda beyaz renkte birden çok insan figürü ile afişin ana mesajını tamamen destekleyen simgesel bir figür işlenmiştir. Afişin alt kısmında ise Türk Kızılayı logosu ve sponsorların logoları bulunmaktadır. Afişte kullanılan figür içerisindeki kanallar yaşamsal noktalarda büyümüş, kalınlaşmış yani o noktanın önemini vurgular nitelikte tasarlanmış başarılı bir sosyal içerikli afiştir.
3.1 SONUÇ
Afiş tasarımının tarihi yüzyıllar öncesine kadar uzansada ülkemizde aktif olarak afiş kullanımı Cumhuriyet döneminde ve sonrasındaki gelişmelerle başladığını söylemek mümkündür. Türkiye’de gelişen sanayi ve teknolojinin afiş tasarımlarındaki etkileri büyük olmuştur. Özellikle Ülkenin içinde bulunduğu siyasi, sosyo-kültürel ve ekonomik yapı zaman zaman afiş gelişimini yavaşlatmış, zaman zamansa afişlere olan ihtiyacı en yüksek seviyeye çıkartmıştır. Her geçen gün gelişen ülkemizde artan toplum gereksinimleri, reklamlar, tanıtımlar, sosyal ve kültürel aktiviteler afiş tasarımının gelişiminde büyük rol oynamıştır. Bilindiği gibi afişler kitle iletişim araçladır fakat bu araştırmada görüldü ki afişler aynı zamanda bir toplumun farklı dönemlerinde tasarlandığı için her bir afişte ülkenin tarihini, sosyo-kültürel yapısını yansıtan birer belge niteliği taşır.
Modern Grafik Tasarım sanatının sürekli gelişen bir bölümünü oluşturan afiş tasarımı gelişen endüstri, sanayi ve teknoloji ile büyük bir hız kazanarak ilerlemiştir.
Günümüz şartlarında bilgi ve iletişim çok hızlı ilerlemekte ve yayılmaktadır. 1990’lardan itibaren ortaya çıkan dijital teknoloji sanatsal faaliyetleri olumlu şekilde etkilemiştir. Reklam ve grafik sanatların varlığına artan ihtiyaç osmanlı döneminden bu yana gelen geleneksel yapıyı değiştirmiştir. Teknolojinin Tasarım ile olan ilişkisi ve bilimin gelişimi, pazar ve ürün artışını sağlamış bu bağlamda artan ürünleri tanıtmak amacı ile sanata olan ihtiyaçta artmıştır. Bu gelişmelerde sanatın etkisinin artmasına ve gelişimine yol açmıştır.
Türk afiş tasarımında ortaya çıkan değişimler dönemsel olarak farklılıklar göstermiştir. Ülkemizde modern sanat anlayışı genel anlamda sanat eğitimini Avrupada alan Türk sanatçılar tarafından yayılmış ve benimsetilmiştir. Afişlerin gelişim süreçlerinde adım adım teknolojinin etkisini görmek mümkün, gerek afişin kalitesinde hatta boyutlarında bile teknolojinin büyük etkileri vardır. İlk başlarda sadece siyah tonlarda, sadece yazı karakterleri yada sadece görsellerle ifade edilen afişler; zamanla renkli tonlara geçmiş aynı zamanda yazı ve görseller harmanlanarak modern ve yeni kompozisyonlarda oluşmuştur.
İncelenen afişlerde modernizmin etkisi açıkça görülmektedir. Afişlerde işlenen figürler hep modern kıyafetlerle işlenmiş, nesneler ve objeler gerçeğe yakın biçimlerinde oluşturulmuştur. İlk başlarda direk fotoğraf yada figür çizilerek taş baskı tekniği ile yapılan afişler gerçeğe yakın görüntüler yansıtırken, günümüz afişlerinde soyutlaşmaya gidilmiş tipografiye çeşitli şekiller verilmiş ve görseller orjinalliği bozulmayacak şekilde estetize edilerek görsel algıda büyük bir haz uyandırmaya başlamıştır.
3.2 ÖNERİLER
Türkiye’de modernleşme süreci uzun soluklu bir süreçtir. Bir toplumun alışkanlıklarının değiştirilmesi ve toplumun bu yeniliklere adapte olması uzun zaman gerektirir. Cumhuriyet döneminden sonra köklü inkilaplar yaşandığı için sanatçılar kendi özgün üsluplarından ziyade toplumun rahat anlayacağı; mesajı direk ve okunabilir karakterle ve bunu destekleyen gerçeğe yakın illüstre edilmiş görsellerle tasarımlarını topluma sunmuşlardır.
Günümüz Türkiye’sinde ise bu yeniliklere adapte olmuş bir toplum bulunmaktadır. Bundan dolayı sanatçılarımız ve sanatçı adaylarımız tasarımlarında kendi özgün üsluplarını kullanabilir ve toplumu düşündüren, şaşırtan ve yönlendiren afiş tasarımları yapabilirler. Bilgisayar teknolojisinin gelişmesi ile fotoğraflara ve yazı karakterlerine farklı şekiller vermek mümkün olduğu için sanatçılarımız afişlerinde soyutlaşmaya gidebilir ve görselleri daha etkili biçimde kullanabilirler. Güzel sanatlar alanında özellikle grafik tasarım eğitiminde öğrenciler tasarım programlarını kullanmaya teşvik edilmeli ve öğrencilerden modern afiş tasarımları yapmaları istenmelidir.
Türkiye’de modernleşme hakkında yeterli araştırma olsa da “Grafik Tasarım’da Modernleşme” hakkında yeterli araştırmaya rastlanmamıştır. Gelecek nesillerin Türkiye’de grafik tasarım alanında bir dönüm noktası olan bu konu hakkında bilgilendirilmeleri ve öğrencilerin bu konu hakkında araştırma yapmaları için yönlendirilmeleri gerekmektedir.
KAYNAKÇA
AKBAŞAK, Burcu (2013) Grafik Tasarımda Tipografinin Yeri ve Önemi Yüksek Lisans Tezi,
İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2013 AKDENİZLİ Fuat. (2008), 1960 Sonrası Türk Grafik Tasarımında Ulusal Üslup
Sorunsalı, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Grafik Anasanat Dalı Sanatta Yeterlilik Tezi, İzmir, 2008.
AYÇE, Mehmet Taragay. (2011), 1990 – 2010 Yillari Arasinda Türkiye’de Baskı Teknolojilerinin Gelişiminin Grafik Tasarim Çalişmalarina Etkisi, Beykent Üniversitesi, İletişim ve Tasarım Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2011
AYTEKİN, Cemile Arzu, (2008).” Resim-İş Eğitimi Anabilim dalı öğrencilerinin anasanat atölye tercihleri ile temel tasarım dersine yönelik tutum, algı ve beklentileri arasındaki ilişki.” Yayınlanmamış Doktora Tezi. Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Dokuz Eylül Üniversitesi.2008
BECER, Emre, (1997). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi.
BİNGÖL, Öznur. (2010). Devlet Tiyatrolarında 2003-2007 Yılları Arasında Yapılan Afişlerin Tasarım ve İçerik Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
BÖLÜKOĞLU, Hülya. (2002). Gazi Sanat Dergisi. Sayı 3. Grafik Tasarım Atölye Eğitiminde Grup Eleştirisi ve Bir Değerlendirme Uygulaması. T.H.K. Basımevi. Ankara.
ÇAKIR, Şirin, (2014) “Son 50 Yılın Amblem, Logo ve Tasarımları Modern Resim Sanatı ve Grafik Tasarım İlişkisi” Yüksek Lisans Tezi Şirin ÇAKIR 2014 ERKMEN, Bülent, (1995). Yurdaer Altıntaş Üzerine Bir Biyografik Kurgu Denemesi.
İstanbul: Arredamento Dekorasyon. Sayı: 71.
GAFFUROĞULLARI, Deniz, (2014). Grafik Tasarımının Reklam Afişlerinde Kullanımı: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Örneği
GELIŞIM HACHETTE, (1993). “Alfabetik genel kültür ansiklopedisi”.İstanbul : Gelişim Yayınları, 1993.
GÜNGÖR, İ. Hulusi, (1972). “Temel Tasar”. İstanbul:Çeltüt Matbaası.
IŞIK, Deniz. (2010). Görsel İletişim Aracı Olarak Afiş Tasarımı: 2009 Yılı Yerel Seçimlerinde İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Adaylarının Afiş Tasarımlarının Göstergebilimsel Çözümlemesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
KARAYAĞMURLAR, Bedri, (1993). Sanatsal Yaratıcılıkta Soyutlama ve Günümüz Sanatındaki Yeri (12 Adet Tuval Resmi). Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sanatta Yeterlik Tezi
KETENCİ, Hasan Fehim. ve BİLGİLİ, Can, (2006) “Görsel İletişim & Grafik Tasarımı” Beta Basım, İstanbul.
KİRİŞOĞLU, Olcay Tekin, (1995). Görsel Sanatlar Eğitiminde Yetenek Sınavı Değerlendirmeleri ile ilgili Bir Çalışma. Ankara: Eğitsel Etken Olarak Güzel Sanatlar, Sanat Eğitiminin Geleceği. Semineri. (20-22 Ekim 1994). Türk Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi: 8.
KOYUNCUGİL, Hüseyin Tolga. (2001). An Analysis of Preference Formation in Introductory Design Education, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent University, Master Degree of Fine Arts.
(MEGEP) Milli Eğitim Bakanlığı, Türk Grafik Sanatı Tarihi, Ankara, 2012
MERCİN, Levent, (2010). 1992’den Günümüze Yaz Olimpiyat Oyunları Afişlerinin İncelenmesi Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, Sayı: 2010-2, ss:4-12
MUTLU, Erol (1998). İletişim Sözlüğü, Ankara: Ark Bilim ve Sanat Yayınları. ODABAŞI, Hatice Aslan, (1996). Grafikte Temel Tasarım. İstanbul: Yorum Sanat
ODABAŞI, Hatice Aslan, (2002). “Grafikte Temel Tasarım”, Yorum Sanat Yayıncılık OSKAY, Seldem, (1989). Doğadan Kaynaklanan Tasarımda Denge. Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi. Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. PÜSKÜLLÜOĞLU, Ali, (1987). Arkadaş Türkçe Sözlük. Ankara: Arkadaş Yayınevi. SEYLAN, Ali, (2005). Temel Tasarım. Samsun: M Kitap Dağdelen Basın Yayın Ltd.
Şti.
TEKER, Ulufer (2009). Grafik Tasarım ve Reklam. İstanbul: Yorum Sanat Yayınevi. TUNALI, İsmail, (2004). Tasarım Felsefesine Giriş. İstanbul: Yapı Yayın.
YALUR, Refik, (2013) 1990-2013 Yillari Arasinda Afiş Ve Sosyal Afişlerin Grafik Tasarim Ve Teknolojik Açidan İncelenmesi Yüksek Lisans Tezi 2013,
İNTERNET KAYNAKLARI
http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,80298/turkiyede-cagdas-grafik-tasarima-toplu- bakis.html (Erişim Tarihi: 01.20.2017)
http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/160/alakus.htm