İşkollarına Göre Ortalama Aylık Ücretler

01.01.2012 tarihi itibarıyla İşkolları Ortalama Aylık Ücretler (Avro)

İmalat sanayi 2.113

İnşaat 1.889

Ticaret, oto bakım ve tamiri 1.608

Ulaştırma ve depolama 2.002

Gastronomi 1.143

Bankacılık ve sigortacılık 2.712

Diğer ekonomik faaliyetler 1.353

Kamu hizmetleri, savunma, sosyal sigortalar 2.204

Eğitim, öğretim 2.250

Sağlık ve sosyal işler 1.764

Tüm faaliyet alanlarının ortalaması 1.906

Kaynak: F. Çalışma, Sosyal İşler ve Tüketiciyi Koruma Bakanlığı

86

4.2.2.10. Sendikalar, Toplu İş Uyuşmazlıkları ve Toplu İş Sözleşmeleri

Sendikal Örgütler ve Çalışma Alanları

1945 yılında kurulan Avusturya İşçi Sendikaları Birliği (ÖGB), bünyesinde barındırdığı 7 sendika ile ülkenin tek konfederasyonudur. Konfederasyon içinde, değişik siyasi pozisyonları olan fraksiyonlar veya federasyon benzeri oluşumlar da faaliyet imkânı bulmaktadır.

Avusturya İşçi Sendikaları Birliği içinde 6 değişik fraksiyon faaliyet göstermektedir. Bu fraksiyonlardan beşi siyasi partilerle yakın ilişki içindedir. Bunlar; Sosyal Demokrat Sendikacılar Fraksiyonu (FSG), Katolik Sendikacılar Fraksiyonu (FCG), Bağımsızlar Fraksiyonu (UG) Özgürlükçü İşçiler Fraksiyonu (FA) ve Sendikal Sol Blok Fraksiyonu (GLB)’dur. Partisizler Fraksiyonu’nun (PFG) herhangi bir siyasi parti ile irtibatı bulunmamaktadır.

Avusturya İşçi Sendikaları Birliği’ne üye sendikalar şöyledir:

 Müstahdemler, Gazetecilik-Yayın-Kâğıt Sanayi İşçileri Sendikası (GPA-DJP) ,

 Kamu Çalışanları Sendikası (GÖD),

 Belediye İşçileri, Kültür, Sanat ve Spor Çalışanları Sendikası (GdG-KMSfB),

 İnşaat İşçileri ve Ağaç Sanayi Çalışanları Sendikası (GBH),

 Ulaştırma, Sosyal İşler, Sağlık, Özel Hizmet Sektörü Çalışanları Sendikası (Vida),

 Posta ve Haberleşme İşçileri Sendikası (GPF) ,

 Metal, Tekstil, Kimya ve Gıda Sanayi İşçileri Sendikası (PRO-GE)

Avusturya İşçi Sendikaları Birliği’nin 2006 yılında toplam 1.272.011 olan üye sayısı, 2007 yılında 1.247.795’e, 2008’de ise 1.238.590’a gerilemiştir. Konfederasyonun mevcut üye sayısı 1,2 milyon olarak verilmektedir. Sendikalaşma oranı % 23-25 civarındadır.

Avusturya’da toplu sözleşmeler işletmeler bazında değil, branş esasına dayalı olarak yapılmaktadır. Avusturya İşçi Sendikaları Birliği ve dolayısıyla bağlı sendikaları, 04.09.1947 tarihli Kararname ile işçiler adına sözleşme imzalamakla yetkilendirilmiş otoritedir. Toplu

87

sözleşmenin diğer ortağı ise işverenler adına imza yetkisi tanınan Ticaret Odaları ile yasal diğer meslek örgütleri veya işveren konumuna sahip benzer kurumsal yapılanmalardır.

Avusturya’da halen 1.500 civarında toplu iş sözleşmesi yürürlükte olup, yıllık 450’nin üzerinde toplu sözleşme imzalanmaktadır. Avusturya Ticaret Odası’nın verilerine göre 2016 yılında çeşitli sektörlerde 631 adet toplu sözleşme imzalanmıştır. Bu sektörler arasında inşaat (29), turizm ve otelcilik (23) ile gastronomi (20) ilk sırada yer almaktadır. Toplam 130 milyar avro tutarında ücret veya ücret artışı pazarlık konusu yapılmaktadır. İmzalanan toplu sözleşmeler, sendika üyeliğinden bağımsız, iş kolunda faaliyet gösteren tüm çalışanları kapsamaktadır. Özel durumlarda, Eyalet sınırlarını kapsayacak sözleşmeler de yapılabilmektedir.

Çalışanların ve emeklilerin isteğe bağlı olarak üye olabildikleri ve yine serbestçe üyelikten ayrılabildikleri ÖGB, kendi kuruluş tüzüğü uyarınca üyelerinden brüt aylık gelirin % 1’i oranında üyelik aidatı tahsil etmektedir. Mesleki eğitim görenler, üniversite öğrencileri ve işsizler indirimli aidat tarifesinden ödeme yapmaktadır. Üyelik aidatları yılık gelir vergisinde dikkate alınmakta ve bir bölümü vergiden düşülebilmektedir. Üyelik aidatı işverenler tarafından ücretten kesilerek doğrudan Birliğe havale edilmektedir. Emeklilerin aidatı da Sigorta Kurumu tarafından Avusturya İşçi Sendikaları Birliği’ne yönlendirilmektedir.

Avusturya İşçi Sendikaları Birliği, Avrupa Sendikalar Birliği ile Enternasyonal Sendikalar Birliği’nin üyesi olup, Avrupa Birliği nezdinde de bir temsilciliği bulunmaktadır.

Sosyal politika kapsamında çalışanlar açısından önem arz eden her tür yasa taslağına ayrıntılı görüş hazırlayarak katkı veren ve bu surette ücretlilerin çıkarlarını gözetmeye çalışan Avusturya Sendikalar Birliği, üyelerine çalışma hayatının her alanında ve sosyal güvenlikle ilgili konularda doğrudan danışma hizmeti sunmakta, ayrıca istihdam ettiği hukukçular aracılığıyla hiçbir ücret talep etmeksizin üyelerinin iş ve sosyal mahkemelerde savunmasını üstlenmektedir. Konfederasyon, yayımladığı ve ücretsiz dağıttığı aylık dergi vasıtasıyla üyelerine bilgi ve enformasyon akışını gerçekleştirmekte, bünyesinde oluşturduğu Sendika Okulu (Gewerkschaftsschule) ile işçi temsilcilerinin eğitimini üstlenmekte, güncel siyasi konularda hazırladığı düzenli seminerlerle üyelerinin kanaat oluşumuna katkı sağlamakta, işlettiği tatil köylerinde üyelerine ucuz dinlenme imkânı sunmakta, düzenlediği kimlik kartları

ile (ÖGB-Card) ülke genelindeki tüm kültürel faaliyetler için indirimli tarifeden (% 10-25 oranında) bilet temin etmektedir.

88

Avusturya İşçi Sendikaları Birliği, 24 kişilik bir Yönetim Kurulu ve 5 kişilik Danışma Meclisi’nden oluşmaktadır.

4.3. SOSYAL GÜVENLİK

4.3.1. Kaydedilen Gelişmeler ve Mevzuat Değişiklikleri

Avusturya sosyal güvenlik sistemi; hastalık, kaza ve emeklilik sigortasını kapsamaktadır. Her üç sigorta da çalışanlar için zorunlu tutulan sigorta kollarıdır. Bir sosyal güvenlik kurumu tarafından yürütülmemekle birlikte işsizlik sigortası da zorunlu sigorta kolu olup, ülke genelinde faaliyet gösteren Federal Çalışma Kurumu/İş Piyasası Servisi (AMS-Arbeitsmarktservice) tarafından sevk ve idare edilmektedir.

Hastalık sigortası, her Federal eyalette bulunan 9 bölge, 6 işletme ve 4 kurumsal olmak üzere toplam 19 hastalık kasası tarafından yürütülmektedir. 2016 yılı verilerine göre toplam 6.662.454 kişi hastalık sigortalarına aylık prim ödemektedir. Gelirlerin % 80’ini prim kesintilerinden sağlayan hastalık sigortası, 8,7 milyonluk toplam nüfusun % 99,9’ unu (6.992.454 prim ödeyen, 1.953.015 aile ferdi) kapsamaktadır. Sigorta dahilinde yapılan ve toplam bedeli 17,782 milyar Avro olan yardım ve harcamaların tutarı, ulusal gelirin yaklaşık

% 5’ine tekabül etmektedir. Sağlık tesislerine (% 28) ve doktorlara (% 24) yapılan ödemeler, gider kaleminin % 52’sini (9,263 milyar avro) oluşturmaktadır.

Mevzuat Değişiklikleri

 2017 yılından itibaren ödenmemiş sosyal güvenlik primleri için gecikme faiz oranında

% 4 indireme gidilmiş ve oran % 7,88’den % 3,88’e düşürülmüştür.

 Maluliyet ve meslekte kazanma gücü kaybı gibi durumların oluşması tehdidi altında olanlar için mesleki rehabilitasyon imkanı getirilmiştir.

 Uzun sigortalılık süresine (en az 30 senelik) sahip olup da çalışılan iş gereği prim oranı düşük olan ve mevcut geçerli dengeleme ödeneği referans oranına göre sadece bir tane emekli aylığı alan kişiler, daha yüksek ödenek alacaktır.

89

 Genel Emeklilik Yasasına göre asgari sigortalılık süresinin tamamlanmasında 2005 yılından önceki sigortalılık süreleri de dikkate alınacaktır. Düzenlemeye göre, Genel Emeklilik Yasasının 4. maddesinin 1. fıkrasına göre emeklilik hakkının doğması için gerekli şartların tamamlanmasında 2005 yılından önceki tüm sigortalılık süreleri dikkate alınacaktır.

 2000 yılında Avusturya Federal Meclisindeki partilerin temsilcileri, sosyal taraflar, emekli temsilcileri ve uzmanlardan kurulu Uzun Vadeli Emeklilik Sigortası Komisyonu, 2017 yılı itibarıyla artık sadece uzmanlardan oluşacaktır. Komisyonun ismi Yaşlılık Sigortası Komisyonu olarak değiştirilmiş ve görev alanı genişletilmiştir.

 Engelli kartının engelliler tarafından kullanışlı bulunmaması nedeniyle kartın formatı değiştirilmiştir. Yeni karta piktogramlar ve iki boyutlu barkod (QR-Code) eklenmiştir.

Mevcut eski kartların tamamının yeni kartla değiştirilmesine yönelik bir düzenleme yapılmamış olup, süresiz olarak düzenlenmiş eski engelli kartların geçerliliği devam edecektir.

 Emeklilere, 2017 yılı için belirlenen % 8’lik denkleştirme zammının yanı sıra bir defaya mahsus olmak üzere 100 avro tutarında ek ödeme yapılacaktır.

 Savaş Mahkûmları Tazminat Yasası gereğince ödenen tazminatlara % 15 oranında zam yapılmıştır. Tazminatlar, adı geçen yasaya göre 3 aylık mahkûmiyetler için 17,50 avro, en az 2 yıllık mahkumiyetlerde 26 avro, en az 4 yıllık mahkumiyetlerde 34 avro, en az 6 yıllık mahkumiyetlerde 43 avro olarak belirlenmiştir. Bu ödemenin sosyal yardımlara olumsuz etkisi bulunmamaktadır.

90 4.3.2. Sayısal Veriler