İş Doyumu İle İlgili Araştırmalar

Örgütsel teori ve araştırmalarda merkeze alınan, en önemli değişkenlerden biri olarak üzerinde sıklıkla durulan bir kavram olan iş doyumu ile ilgili 1992 yılında Cranny ve arkadaşları tarafından yapılan bir çalışmada, araştırma sayısının 5000’in üzerinde olduğu belirtilmektedir. Oshagbemi (1996), tarafından yapılan tahmine göre ise, bu rakamın, tüm makale ve bildirilerin dikkate alınmasıyla 7000’in üzerine çıkacağı belirtilmektedir (Baş ve Ardıç, 2002:72).

Akıncı (2002), yapmış olduğu Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama adlı makalesinde, iş tatmininin önemini vurgulamak, etkileyen faktörleri belirlemek, bireysel ve örgütsel sonuçlarının ele almak ve konaklama işletmelerinde çalışılan işgörenlerin iş tatminlerini değerlendirmek amaçlanarak bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda örgütlerin işgörenlere sağladığı örgütsel olanakları arttıkça, işgörenlerin iş tatmini düzeylerinin yükseldiği saptanmıştır. Örgüt yapısının işleyiş boyutu ile işgörenlerin iş tatmini düzeylerini etkileyen faktörler arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Baş (2002), yapmış olduğu, Öğretim Üyelerinin İş Doyum Profillerinin Belirlenmesi adlı makalesinde, Öğretim Üyelerinin İş Doyum Profillerinin Belirlenmeye yönelik faktörler araştırılmış yaş, akademik kariyer, cinsiyet ve yönetsel pozisyonun öğretim üyelerinin iş doyumuna etkilerinin belirlenmesinin geleneksel profillerinin iş doyumuna etkisi araştırılmıştır.

Budak (2006), yapmış olduğu "Kamu Sektöründe Çalışanların İş Doyum Düzeyi: Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve Nato Pol Tesislerinde Bir Uygulama" adlı yüksek lisans tezinde, Farklı kadrolarda istihdam edilen personellerin iş doyum düzeyi ve doyumsuzluk nedenleri tespit edilerek iş doyum düzeyleri karşılaştırılmış demografik özelliklerin etkisinin büyük oranda etkilediği kanaatine varılmıştır.

Çekmecelioğlu (2007), yapmış olduğu, Örgüt İkliminin İş Doyumu ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma adlı tezinde, İş tatmini ve örgütsel bağlılık unsurlarının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkileri, örgütsel

vatandaşlık davranışı boyutlarının iş performansı üzerindeki etkileri ve iş tatmini ile örgütsel bağlılık unsurlarının bireysel iş performansı üzerindeki birleşik etkilerini incelemeyi amaçlayan bu çalışmada Sakarya-Kocaeli Bölgesinde faaliyet gösteren 391 otomotiv sanayi çalışanından veriler elde edilmiş; çalışmanın sonucu olarak iş tatmini ve örgütsel bağlılık unsurlarının vatandaşlık davranışları ile ilişkili olduğunu ve örgütsel vatandaşlık davranışının tüm boyutlarının bireysel iş performansı ile ilişkili olduğunu göstermiş, ayrıca, vatandaşlık davranışlarının duygusal bağlılığın iş performansı üzerindeki etkisine aracılık ettiğini göstermiştir.

Dorsan (2007), yapmış olduğu, Akademik Personelin İş Doyum Düzeylerinin İncelenmesi (Kıbrıs-Yakın Doğu Üniversitesi Örneği) adlı yüksek lisans tezinde, Akademik Personelin İş Doyum Düzeyleri incelenmiş; Akademisyenlerin görev yaptıkları fakülte, akademik unvanları, eğitim durumları, meslekteki toplam hizmet süreleri, yaşları, medeni durumları ve cinsiyetlerine göre doyum seviyeleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Eğinli (2009), yapmış olduğu, Çalışanlarda İş Doyumu:Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının İş Doyumuna Yönelik Bir Araştırma adlı makalesinde, kamu ve özel sektör çalışanlarının iş doyumu düzeyleri ve iş doyumunu etkileyen faktörler incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, kamu sektörü çalışanlarının özel sektör çalışanlarına göre işten daha fazla doyum elde ettikleri görülmesine karşın, iş doyumunun orta düzeyde olduğu belirlenmiştir.

Eroğluer (2008), yapmış olduğu Örgütlerde İletişimin Çalışanların İş Tatmini Üzerine Etkisi ve Konuya İlişkin Bir Uygulama adlı Doktora tezinde, örgütlerin yaşamlarını sürdürmelerinde çok önemli bir sistem olan iletişimin, çalışanların iş tatmini üzerine etkisini beş boyut üzerinde incelemiştir. İletişim konusuna demografik özelliklerden cinsiyet açısından bakıldığında araştırmaya katılan erkek ve bayan çalışanların çalışma arkadaşları ile iletişim boyutunda anlamlı bir farklılık bulunmamış; diğer boyutlarda ise anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.

Goldhaber vd., (1978) toplam 16 farklı kurumda (3 sağlık, 5 eğitim, 3 özel sektör, 5 hükümet kurumu) 2 yıl (1974-1976) süren toplam 3931 denek üzerinde yaptıkları

araştırmada bir örgütsel sonuç olarak iş doyumunun en iyi belirleyicilerini örgütsel iletişim ilişkililiği alınan mesaj miktarı çalışan yaşı değişkenlerinin olduğunu bulmuşlardır. Örgütsel iletişim ilişkililiğinde özellikle ast-üst ilişkisini iş doyumunun en önemli belirleyicisi olduğunu ortaya koymuşlardır. Demografik değişkenlerle iletişim değişkeninin arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.

Karaman vd., (2007), yapmış olduğu, Kamu Üniversiteleri Öğretim Elemanlarının İş Doyumu Düzeyini Etkileyen Faktörler adlı doktora tezinde, İş doyumu ile ilgili literatür eksikliğini giderme amaçlı yapılan bir çalışma olup araştırmada sonuç olarak; Öğretim elemanlarının Özgürce karar verebilme, çalışanlarla ilişkiler, bireylerin kendilerini geliştirebilecek ortamlar gibi konularda kültürel farklılıklar göz önüne alınmaksızın benzerlikler bulunarak, bu bulgulardan iş tatmininin evrensel bir konu olduğu ve daha fazla incelenmesinin yararlı olabileceği kanaatine varılmıştır.

Öz (2006) yapmış olduğu, Otel İşletmelerinde Yöneticilerin İş Tatmininin Değerlendirilmesi: Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama adlı Yüksek Lisans tezinde, Türkiye’de faaliyet gösteren beş yıldızlı otellerde çalışan yöneticilerin iş tatminlerini ölçmek amacıyla çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada beş yıldızlı otellerde çalışan yöneticilerin genel tatmin düzeylerinin hangi faktörlere göre değiştiği, departmanlar arasında yöneticilerin genel tatmin düzeylerinin demografik özellikler, hizmet sürelerine, ücrete, cinsiyete ve yönetici grupları arasında genel tatmin düzeylerinin birbiriyle farkının bulunduğu saptanmıştır.

Özdevecioğlu vd., (2003) yapmış olduğu, Kadın ve Erkek Yöneticilerin Yönetimi Altındaki Personelin Motivasyon, Stres ve İş Doyumu Farklılıklarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma adlı doktora tezinde, kadın ve erkek yöneticilerin yönetimi altında çalışan personelin stres, motivasyon ve iş tatmini açısından farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla 4 kadın ile 4 erkek müdür yönetimindeki banka şubelerinde çalışan 108 personele anket yapılmış sonuç olarak, kadın yöneticilerin, erkek yöneticilere oranla daha demokratik olduklarını belirlediklerini; Erkeklerin otoriter tarzlarına karşın, kadınların insan odaklı ve destekleyici yönetim tarzları ön plana çıkardıklarını belirlemiştir. Bu bağlamda kadın yöneticilerin erkeklere göre çalışanlarını daha iyi motive ettikleri, iş tatminini artırdıkları sonucuna varılmıştır.

Yüksel (2005), yapmış olduğu İletişimin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri:Bir İşletmede Yapılan Görgül Çalışma adlı makalesinde, yönetici ile işgören arasındaki iletişim düzeyinin iş tatmini üzerindeki etkileri nicelenmeye çalışılmıştır. Araştırmada iletişim düzeyi ile iş tatmini düzeyi arasında aynı yönde, yüksek sayılabilecek derecede ilişkinin olduğu saptanmıştır.

BÖLÜM III