1.CAMİLER
1.1. GÜNÜMÜZDE VAR OLAN CAMİLER
1.1.2. AHİ ELVAN CAMİİ
1.1.2.2. HURUFAT DEFTERLERİNDEKİ KAYITLAR
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde muayyene ile yevmi cumada vaiz Mehmed fevt yerine Cafer mahaldır deyu inayet.84 (Ramazan 1104/Mayıs 1693)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile devirhan Ali fevt yerine Habib inayet üzere arzıyla buyruldu.85 (Şevval 1113/Mart 1702)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile muarrif Ali bin Şuca’ fevt yeri Habib bin Hacı dailerine kadı Ahmed….arzıyla.86 (1115/1703)
Ankara’da Ahi Elvan CamiiŞerifi’nde bir akçe ile ….müezzin Musa’ya tecdid.87 (1115/1703)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde……..olan Musa Halife’ye tecdid. 88 (1115/1703)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile devirhan Halil’e tecdid.89 (Gurre-i Receb 1115/Kasım 1703)
83 Öney, Ankara’da Türk Devri Dini ve Sosyal Yapılar, s. 25-29, Konyalı, Ankara Camileri s. 5-8, Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler, C.I, s. 371-375, Eskici, Ankara Mihrabları, s. 30-33
84 H.D. 1138, s. 6
85 H.D. 1138, s. 7
86 H.D. 1138, s. 8
87 H.D. 1138, s. 10
88 H.D. 1138, s. 10
89 H.D. 1067, s. 167
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile muarrif Ali bin Süleyman mahlûlünden Halil bin Hacı’ya Kadısı Ahmed arzıyla inayet. 90 (Gurre-i Receb 1115/Kasım 1703)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde beş akçe ile hatib Cafer ferağından karındaşı oğlu İbrahim’e inayet.91 (Fi Gurre-i Cemaziye’l-ahir 1116/Ekim 1704)
Ankara’da Ahi Elvan Vakfı’ndan ve Hamza Paşa Vakfı’ndan bir akçe ile Ahi Elvan Camii’nde müezzin Himmet fevtinden oğlu Musa’ya inayet.92(Fi Gurre-i Muharremü’l-haram 1117/Nisan 1705)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde beş akçe ile hatib İbrahim ferağından karındaşı Mehmed Emin’e inayet.93(Fi Gurre-i Şaban 1121/Ekim 1709)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde iki vakte hasbi imam Abdullah fevtinden İsmail Halife’ye Naibi İbrahim arzıyla inayet buyruldu.94 (Rebiu'l-ahir 1139/Kasım 1726)
Ankara'da vaki Ahi Elvan Camii’nde ferraş olmayub ber-vech-i hasbi Ömer bin İshak’a Naibi Abdulfettah el-Hüseyni arzıyla.95(Şaban 1139/Mart 1727 )
Ankara'da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile hatib Mehmed Emin fevt ulemadan camii merkum vaizi Seyyid Bünyamin bin Ahmed’e Naibi Mehmed arzıyla sadaka buyruldu.96(Safer 1140/Eylül 1727)
90 H.D. 1067, s. 167
91 H.D. 1067, s. 168
92 H.D. 1067, s. 169
93 H.D. 1067, s. 171
94 H.D. 1143, s. 81
95 H.D. 1143, s. 82
96 H.D. 1143, s. 83
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde vakt-i zuhur ve asrda bir akçe ile imam İsmail fevtinden Şeyh Mehmed’e inayet.97 (Şehri Ramazan 1140/Nisan 1728)
Ankara’da Ahi Elvan Camii Şerifi’nin sala müezzini olmayub Naibi İbrahim arzıyla Nebi bin Fahri’ye inayet.98 (Şehri Muharrem 1141/Ağustos 1728)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile imam Ahmed ferağından Hasan Halife bin Elvan’a beratı mucibince tecdid.99 (Şehri Receb 1142/Ocak 1730)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile devirhan Hasib Halife’ye tecdid buyruldu.100 (Şehri Şevval 1142/Nisan 1730)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile Ali bin Şuca mahlûlünden muarrif olan Hasan Halife’ye tecdid.101 (Şehri Şevval 1142/Nisan 1730)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde iki akçe ile evkat-ı selasede müezzin olan Musa fevt sulbi oğlu Mustafa Halife’ye Kadısı Naibi Sunullah arzıyla berat inayet.102 (Şehri Receb 1144/Aralık 1731)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile cuma müezzini olan Musa fevt sulbi oğlu Molla Mustafa’ya Naibi Sunullah arzıyla berat inayet.103 (Şehri Receb 1144/Aralık 1731)
97 H.D. 1144, s. 16
98 H.D. 1144, s. 16
99 H.D. 1068, s. 132
100 H.D. 1068, s. 132
101 H.D. 1068, s. 132
102 H.D. 1068, s. 134
103 H.D. 1068, s. 134
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nin evkafına bir akçe ile mütevelli Musa fevt sulbi oğlu Mustafa Halife’ye Naibi Sunullah arzıyla berat inayet.104 (Şehri Receb 1144/Aralık 1731)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde vakt-i zuhur ve asrda nim akçe ile imam olan Mehmed Ali nam kimesne on sene mukaddem diyar-ı ahere gidüb hayat ve mematı malum olmayub ref’inden Mustafa Halife ibni Halil’e Naibi es-Seyyid Ali arzıyla buyruldu.105(Şehri Zilhicce 1149/Nisan 1737)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile hatib Mehmed Emin fevtinden es-Seyyid Bünyamin Halife ibni Ahmed mutasarrıf olub üzerinde olmağla kasr-ı yedinden oğlu Seyyid Ahmed’e ba-berat-ı fariğ buyruldu.106 (Şehri Ramazan 1150/Aralık 1737)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile devirhan olan Hasib bin Hacı tecdid-i berat edüb üzerinde olmağla ferağından Hüseyin bin Hasan’a ba-berat-ı fariğ buyruldu.107 (Şehri Cemaziye’l-ahir 1151/Eylül 1738)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile muarrif Hasib bin Hacı mutasarrıf olub tecdid-i berat edüb ferağından Hüseyin bin Hasan’a ba-berat-ı fariğ buyruldu.108(Şehri Cemaziye’l-ahir 1151/Eylül 1738)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde ferraşı olmayub lazım olmağla Mehmed bin Hasan’a nim akçe ile müceddeden Naibi Sunullah arzıyla buyruldu.109 (Şehri Şevval 1151/Ocak 1739)
104 H.D. 1068, s. 135
105 H.D. 1068, s. 153
106 H.D. 1068, s. 154
107 H.D. 1068, s. 146
108 H.D. 1068, s. 146
109 H.D. 1068, s. 146
Ankara'da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile üç vakit imam Hasan fevt oğlu Mehmed’e Naibi Abdulfettah arzıyla.110 (1156/1743)
Ankara'da Ahi Elvan Camii’nde yevmi bir akçe ile cuma müezzini Mustafa rızasıyla işbu Hüseyin’e fariğ olmağın Naibi es-Seyyid Halil arzıyla.111 (Şaban 1157/Eylül 1744)
Ankara'da vaki Ahi Elvan Camii’nde nim akçe ile vakti zuhur ve asr imamı Mustafa bin Halil kasr-ı yedinden Hacı Ahmed ibni Seyyid Ali’ye Naibi Mustafa Efendi arzıyla tevcih.112 (Şehri Safer Sene 1160/Şubat 1747)
Ankara'da Ahi Elvan Camii’nde Seyyid Mustafa ferağından bir akçe ile yevmi cumada müsebbih olan Seyyid Bünyamin kasr-ı yedinden Salih Halife’’ye ba-berat buyruldu.113(Şehri Cemaziye'l-ahir Sene 1163/Mayıs 1750)
Ankara'da Ahi Elvan Camii’nin vakt-i zuhur ve asr müezzini olmayub nim akçe ile müceddeden Osman bin Mehmed’e Naibi Mehmed Aziz arzıyla buyruldu.114 (Şehri Zilkade Sene 1164/Eylül 1751)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile evkat-ı selasede imamı Mehmed’e tecdid.115 (Şehri Receb 1168/Nisan 1755)
Ankara’da Ahi Elvan Camii Vakfı’nın babası Musa mahlûlünden mütevellisi Mustafa’ya tecdid.116 (Şehri Şaban 1168/Mayıs 1755)
110 H.D. 1061, s. 111
111 H.D. 1061, s. 113
112 H.D. 1061, s. 119
113 H.D. 1061, s. 126
114 H.D. 1061, s. 129
115 H.D. 1063, s. 80
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde evkat-ı selasede babası Musa mahlûlünden müezzin Mustafa’ya inayet.117 (Şehri Şaban 1168/Mayıs 1755)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde babası Süleyman ferağından hatib Seyyid Ahmed’e tecdid.118 (Şehri Ramazan 1168/Haziran 1755)
Ankara’da Ahi Elvan CamiiŞerifi’nde yevmi bir akçe ile evkat-ı selasede imam olan Mehmed Halife’’nin beratı tecdid.119 (Şehri Şevval 1171/Haziran 1758)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile hatib olan Seyyid Ahmed’e tecdid.120 (Şehri Gurre-i Rebiu’l-ahir Sene 1172/Aralık 1758)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ileevkat-ı selasedeimam olan Mehmed Halife fevt mahlûlünden sulbi oğlu Seyyid Salih Halife’’ye babası beratı mucibince tecdid.121(Şehri Şevval 1172/Mayıs 1759)
Ankara’da Ahi Elvan Camii Şerifi’nde ba-muayyene eyyam-ı cumada vaiz ve nâsıh olan Salih bin Receb fevt olub mahlûlünden ulemadan Mustafa bin İbrahim Şeyhu’l-İslam Mevlana Dürrizade Mustafa Efendi Hazretleri işaret-i aliyyeleri mucibince mezbure Naibi Şeyhzade es-Seyyid Mehmed arzıyla tevcih buyruldu.122 (Şehri Şevval 1177/Nisan 1764)
Ankara’da vaki Ahi Elvan Camii Şerif’i Evkafı’nın yevmi bir akçe ile mütevellisi olan Mustafa bin Musa mahlûlünden camii mezkûrun hatibi Seyyid Ahmed
116 H.D. 1063, s. 81
117 H.D. 1063, s. 81
118 H.D. 1063, s. 82
119 H.D. 1063, s. 99
120 H.D. 1063, s. 102
121 H.D. 1063, s. 105
122 H.D. 1057, s. 43
bin Seyyid Bünyamin’e Naibi es-Seyyid Mehmed Emin arzıyla tevcih buyruldu.123 (Şehri Muharrem 1179/Haziran 1765)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde yevmi bir akçe ile evkat-ı selasede imam olan Seyyid Salih ferağından karındaşı Seyyid Halil’e ba-berat tevcih buyruldu.124 (Şehri Muharrem 1180/Haziran 1766)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde evkat-ı selasede yevmi iki akçe ile müezzin olan Mustafa bin Musa fevt mahlûlünden oğlu Musa’ya ba-berat tevcih buyruldu.125 (Şehri Muharrem 1181/Haziran 1767)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde yevmi bir akçe ile hatib olan Seyyid Ahmed fevt mahlûlünden oğlu Seyyid Bünyamin’e Naibi Nefeszade Şerif Abdullah arzıyla tevcih buyruldu.126 (Şehri Zilkade 1184/Şubat 1771)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde yevmi bir akçe ile evkafın mütevellisi olan Seyyid Ahmed fevt mahlûlünden oğlu Seyyid Mehmed’e Naibi Nefeszade Şerif Abdullah arzıyla tevcih buyruldu.127 (Şehri Zilkade 1184/Şubat 1771)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile devirhan olan Hüseyin fevt mahlûlünden oğlu Seyyid Ali’ye ba-berat tevcih buyruldu.128 (Şehri Cemaziye’l-evvel 1186/Temmuz 1772)
123 H.D. 1057, s. 45
124 H.D. 1057, s. 47
125 H.D. 1057, s. 48
126 H.D. 1058, s. 9
127 H.D. 1058, s. 9
128 H.D. 1059, s. 20
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde yevmi bir akçe ile muarrif olan Hüseyin fevt mahlûlünden oğlu Seyyid Ali’ye ba-berat tevcih buyruldu.129 (Şehri Cemaziye’l-evvel 1186/Temmuz 1772)
Ankara'da Ahi Elvan Camii’nde yevmi iki akçe ile evkat-ı selasede müezzin olan Musa fevt mahlûlünden Süleyman’a ba-berat tevcih buyruldu.130 (Safer 1191/Mart 1777)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde yevmi bir akçe ile hatib olan es-Seyyid Bünyamin Halife’’ye tecdid.131 (Şehri Muharrem 1192/Ocak 1778)
Ankara'da Pazar-ı Ganem Mahallesi’nde Ahi Elvan Camii’nde vakti zuhur ve asrda imam Ahmed fevt ve yine camii mezburda evkat-ı selasede imam olan Seyyid Halil on seneden beru gaib olmağla gaib-i mezbur ref’inden ve Ahmed Bey fevtinden Mustafa bin Ahmede Naibi Seyyid Ahmed arzetmeğin inayet vaki ise.132 (Şehri Muharrem Sene 1194/Ocak 1780)
Ankara'da Ahi Elvan Camii’nde bir akçe ile cumada müezzin olan Hasan fevt mahlûlünden oğlu Seyyid Ahmed’e ba berat tevcih buyruldu.133 (Şehri Cemaziye'l-evvel 1197/Nisan 1783)
Ankara’da Ahi Elvan Camii Şerifi’nde ba-muayyene yevmi cumada vaiz olan Mustafa bin İbrahim fevt mahlûlünden Keşşaf Osman’a Naibi İsmail Zühdü ba’de’l-arz ve Şeyhü’l-İslam Mevlana Dürrizade Seyyid Mehmed Ataullah Efendi Hazretlerin işaret-i aliyyeleriyle.134(Şehri Zilhicce 1198/Ekim 1784)
129 H.D. 1059, s. 21
130 H.D. 1071, s. 47
131 H.D. 1065, s. 20
132 H.D. 1071, s. 54
133 H.D. 1071, s. 66
134 H.D. 1071, s. 70
Ankara’da Ahi Elvan CamiiEvkafı’nın bir akçe ile mütevellisi olan Seyyid Mehmed fevt mahlûlünden karındaşı Seyyid Feyzullah bin Seyyid Ahmed’e karındaşı atik beratı mucibince Naibi Yahya arzıyla tevcih.135 (Şehri Safer 1202/Kasım 1787)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde iki akçe ile evkat-ı selasede müezzin olan Süleyman fevt mahlûlünden oğlu Mehmed’e ba-berat tevcih.136(Şehri Cemaziye’l-Evvel 1202/Şubat 1788)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde iki akçe ile evkat-ı selasede müezzin olan Mehmed bin Süleyman ferağından Ali bin Hafız Mustafa’ya Naibi Feraizi Hafız Ali arzıyla tevcih buyruldu.137 (Şehri Zilhicce 1207/Temmuz 1793)
Ankara’da Ahi Elvan Camii Şerfinde ba-muayyene yevm-i cum’ada vaiz olan Keşşaf Osman fevt mahlûlünden es-Seyyid İbrahim bin es-Seyyid Abdullah Naibi Ahmed Yümni bade’l-arz Şeyhu’l-islâm Mevlana es-Seyyid Mehmed Arif Dürrizade Efendi Hazretleri’nin işaretleri mucibince tevcih buyruldu.138 (Şehri Şevval 1212/Mart 1798)
Ankara’da Ahi Elvan Camii Şerif’i Evkafı’nın yevmi bir akçe vazife ile mütevellisi olan es-Seyyid Feyzullah bin es-Seyyid Ahmed bila veled fevt mahlûlünden es-Seyyid İsmail bin Abdurrahman istid’ayı inayet etmeğin sâdır olan ferman-ı âlilerine imtisalen işbu arzuhal ve derkenara nazar olundukda Ankara’da Ahi Elvan Camii Şerif Evkafı’nın yevmi bir akçe vazife ile mütevellisi olan es-Seyyid Feyzullah bila veled fevt olmağla sâhib-i arzuhal es-Seyyid İsmail kendüğe tevcih buyrulmak babında inayet rica ve fi’l-hakika mezbur es-Seyyid Feyzullah bila veled fevt olub tevliyet hizmeti hali ve
135 H.D. 1060, s. 165
136 H.D. 1060, s. 166
137 H.D. 530, s. 188
138 H.D. 531, s. 111
muattal kaldığı ve sâhib-i arzuhal İsmail vücuhla ehak ve elyak olduğunu kaza-i mezbur ahalisinden bi-garaz-ı müsliminden Mehmed bin İbrahim ve İsmail bin İbrahim ala tariki’ş-şahade haber vermeleriyle tevliyet-i mezkure müteveffayı merkum es-Seyyid Feyzi bin es-Seyyid Ahmed’in mahlûlünden sâhib-i arzuhal es-Seyyid İsmail ibni Abdurrahman’a tevcih ve berat-ı âlişan ita buyrulmak babında izzetlu faziletlu bi’l-fiil Anadolu Kazaskeri Mevlana Mehmed Emin Efendi Hazretleri ilam etmeleriyle ilamı mucibince tevcih olunmak deyu 15 Ramazan sene 1225 tarihiyle müverrah ve musahhah ferman-ı âli sâdır olmağla sâdır olan ferman-ı âli mucibince merkumun mahlûlünden es-Seyyid İsmail bin Abdurrahman’a tevcih buyruldu.139(Ekim 1810)
Ankara’da Ahi Elvan CamiiŞerif’i Vakfı’nın yevmi bir akçe vazife ile mütevellisi olan es-Seyyid Feyzullah bin es-Seyyid Ahmed bundan akdem bila veled fevt oldukda tevliyet-i mezkurleyi rüyet ve idareye kâdir ve istikamet ve istihkakı zahir olan bi’l-cümle erbab-ı vazaifin muhtarı İbrahim bin Yunus üzerine tevcih buyrulmak ricasına bundan akdem ilam olunmuşuyken Ankara sükkanından umur-ı tevliyeti idareye istihkakı olmayan ehli mürtezikanın dahi menfuri ve mal-ı vakfı telef ve izaat edeceği bi-garaz-ı müslimin ihbarlarıyla lede’ş-şer’i numayan olan Seyyid İsmail bin Seyyid Abdurrahman ber-takrib tevliyet-i mezkureyi üzerine tevcih ve berat etdirdüğü haberi mahalline vasıl oldukda ehli mürtezika ve bi-garaz-ı müslimin merkum İsmail’in umur-ı vakfı mezburu ru’yet ve idarede kusuru edeceği inha ve ihbar etmeleriyle tevliyet-i mezkure mezbur İsmail’in ref’inden ve mezburun mahlûlünden tevcih ve yedine berat-ı âlişan verilmek babında Naibi Hamdullah Rafet arz etmeğin sâdır olan ferman-ı âlilerine imtisalen işbu arz ve derkenara nazar olundukda medine-i Ankara’da Ahi Elvan CamiiŞerif’i Evkafı’nın mütevellisi olan es-Seyyid Feyzullah bin es-Seyyid Ahmed bundan akdem vefat eden tevliyet-i mezkureyi ruyet ve idareye kâdir ve istikameti ve istihkakı zahir olduğundan maada vakf-ı mezburun bi’l-cümle erbab-ı
139 H.D. 533, s. 63
vazaifin re’yi talebiyle İbrahim bin Yunus üzerine tevcih buyrulmak ricasına bundan akdem ilam olunmuşuyken Ankara sükkanından umur-ı tevliyeti idareye istihkakı olmayub ehli mürtezikanın menfuri ve mal-ı vakfı telef ve izaat edeceği bi-garaz-ı müslimin ihbarlarıyla lede’ş-şer’i numayan olan Seyyid İsmail bin Seyyid Abdurrahman ber-takrib tevliyet-i mezkureyi üzerine berat etdirdiği haberi vasıl oldukda merkum İsmail üzerine tevcih buyurduğu suretde ref’inden ve bila tevcih ise mütevelli-i mezburun mahlûlünden mezbur İbrahim üzerine tevcih buyrulması niyazında kaza-i mezbur Naibi Hamdullah Rafet mührü mutabık arz eden fi’l-hakika tevliyet-i mezbure müteveffayı mezburun mahlûlünden ref’i iltimas olunan merkum es-Seyyid İsmail ba-arzuhal tevcih olunduğu derkenar olunmağla bu suretde ber-mucebi arz tevliyet-i mezkureyi idareye istihkakı olmayan ve ehli mürtezikanın menfuru olan merkum es-Seyyid İsmail’in ref’inden istikamet ile maruf olan mezbur İbrahim bin Yunus üzerine tevcih buyrulması.140 (Şehri Ramazan 1225/Eylül 1810)
Ankara’da Ahi Elvan Camii’nde yevmi bir akçe vazife ile hatib olan es-Seyyid Bünyamin ferağından Mehmed bin Osman’a ba-berat tevcih buyruldu.141 (Şehri Receb 1226/Temmuz 1811)
Ankara’da Ahi Elvan Camii Şerifi Vakfı’nın bir akçe ile mütevellisi olan İbrahim bin Yunus fevt mahlûlünden sulbi oğlu Mehmed Nezir’e Naibi Seyyid Ahmed Ataullah arz etmeğin sadır olan ferman-ı âlilerine imtisalen işbu arz ve derkenara nazar olundukda tevliyet-i mezkûr el-yevm İbrahim bin Yunus üzerinde olduğu derkenarından müsteban olmağla müteveffat-ı mezbur İbrahim’in mahlûlünden ba’isu’l-arz sulbi oğlu Mehmed’e tevcih ve yedine berat-ı âlişan sadaka ve ihsan buyrulmak iktiza eylediğini faziletlu semahatlu bi’l-fiil Anadolu Kazaskeri Mevlana Mehmed Salih Efendizade Mehmed Salih Efendi Hazretleri ilam etmeleriyle ilamları mucibince tevcih olunmak
140 H.D. 533, s. 64
141 H.D. 533, s. 66
deyu………..tarihiyle muverrah ve musahhah ferman-ı âli sadır olmağla sadır olan ferman-ı âli mucibince tevcih buyruldu.142 (Şehri Muharrem 1229/Aralık 1813)
Ankara’da merhum Ahi Elvan Cami’inde yevmi bir akçe ile muarrif olan Seyyid Ali bin Hüseyin fevt mahlûlünden sulbi oğlu Seyyid Mahmud bin Seyyid Ali’ye inayet buyruldu.143 (Şehri Rebiu’l-evvel 1232/Ocak 1817)
Ankara’da merhum Ahi Elvan Camii’nde yevmi bir akçe ile devirhan olan Seyyid Ali bin Hüseyin fevt mahlûlünden sulbi oğlu Seyyid Mahmud bin Seyyid Ali’ye inayet buyruldu.144(Şehri Rebiu’l-evvel 1232/Ocak 1817)