1.CAMİLER
1.1. GÜNÜMÜZDE VAR OLAN CAMİLER
1.1.1. AĞAÇ AYAKZADE MEHMED CAMİİ
1.1.1.2 HURUFAT DEFTERLERİNDEKİ KAYITLAR
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade el-Hac Mehmed müceddeden bina eylediği caminin müezzini ve devirhanı olmayub lazım olmağla Ali Halife’ye hasbi Naibi Ahmed arzıyla inayet.55 (Şehri Muharrem 1146/Haziran 1733)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade el-Hac Mehmed müceddeden bina eylediği caminin hatibi olmayub lazım olmağla merkum el-Hac Mehmed’in sulbi oğlu Mehmed Halife’’ye hasbi Naibi Ahmed arzıyla inayet.56(Şehri Muharrem 1146/Haziran 1733)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahalle’de Ağaçayakzade el-Hac Mehmed bina eylediği camiide vakt-i zuhur ve asrda imamı olmayub lazım olmağla es-Seyyid İsa Halife’ ibni Seyyid Osman’a …….merkum vakfından almak üzere iki akçe ile Naibi Abdulkerim arzıyla merkuma buyruldu.57 (Şehri Şevval 1147/Şubat 1735)
Ankara'da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde vaki Ağaçayakzade el-Hac Mehmed bina eylediği camiin yevmi iki akçe ile vakti zuhur ve asrda imam olan Seyyid İsa bin Seyyid Nebi fevt sulbi oğlu Seyyid Hüseyin Halife’ye Naibi Yunus arzıyla ehil ise deyu tevcih buyruldu.58(Şehri Receb 1161/Haziran 1748)
54 Komisyon, Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler, C. 1, İlaveli İkinci Baskı, VGM Yayınları, Ankara, 1983, s. 419-421
55 H.D. 1068, s. 138
56 H.D. 1068, s. 138
57 H.D. 1068, s. 141
58 H.D. 1061, s. 123
Ankara'da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde vaki Ağaçayakzade Hacı Mehmed Camii’nin vakt-i zuhur ve asr müezzinliği bani-i mezburun oğlu diğer Hacı Mehmed’e bir akçe ile inayet buyurulan müceddeden buyruldu.59(Şehri Cemaziye'l-Ahir Sene 1164/Nisan 1751)
Ankara'da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaç Ayakzade Hacı Mehmed Camii’nde bir akçe ile müezzin Mehmed bin el-mezbur Mehmed kasr-ı yedinden Abdurrahman bin Mehmed’e ba-berat buyruldu. 60 (Şehri Cemaziye'l-ula Sene 1167/Şubat 1754)
Ankara'da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaç Ayakzade Hacı Mehmed Camii’nde iki akçe ile kayyım Mehmed bin el-mezbur Mehmed kasr-ı yedinden Mahmud bin Mehmed’e ba-berat buyruldu.61(Şehri Cemaziye'l-ula Sene 1167/Şubat 1754)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi Mescidi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed Camii’nde vakt-i zuhur ve asrda bir akçe ile müezzin Abdurrahman’a tecdid.62 (Şehri Cemaziye’l-Evvel 1168/Şubat 1755)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed Camii’nde hatib Mehmed’e tecdid.63(Şehri Cemaziye’l-Evvel 1168/ Şubat 1755)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed Camii’nde iki akçe ile kayyım Mahmud bin Mehmed’e tecdid.64(Şehri Cemaziye’l-Evvel 1168/Şubat 1755)
59 H.D. 1061, s. 128
60 H.D. 1061, s. 132
61 H.D. 1061, s. 132
62 H.D. 1063, s. 79
63 H.D. 1063, s. 79
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde camiide Ağaçayakzade Hacı Mehmed’in va’z eylediği vakt-i asr ve zuhurda iki akçe ile imamet eden Seyyid Hüseyin bin İsa fevt Abdullah bin Osman’a ba-arzuhal buyruldu.65(Şehri Cemaziye’l-Ahir 1168/Şubat 1755)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed Camii’nde hatib Mehmed’e tecdid.66(Şehri Zilkade 1168/Ağustos 1755)
Ankara mahallatından Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed Camii’nde iki akçe ile kayyım Mahmud bin Mehmed atik beratı tecdid.67(Şehri Zilkade 1168/Ağustos 1755)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi Mescidi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed Camii’nde vakt-i zuhur ve asrda Hacı Mehmed kasr-ı yedinden bir akçe ile müezzin Abdurrahman Halife’ye tecdid.68(Şehri Zilkade 1168/Ağustos 1755)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed bina eylediği camiide hasbi hatib Mehmed Halife’’ye tecdid.69 (Şehri Şaban 1171/Nisan 1758)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed Ağa Camii’nde vakt-i zuhur ve asrda yevmi iki akçe ile imam olan Abdullah bin Hacı Osman Halife’’ye berat mucibince tecdid buyruldu.70(Şehri Şaban 1171/Nisan 1758)
64 H.D. 1063, s. 79
65 H.D. 1063, s. 80
66 H.D. 1063, s. 83
67 H.D. 1063, s. 83
68 H.D. 1063, s. 83
69 H.D. 1063, s. 98
70 H.D. 1063, s. 98
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade el-Hac Mehmed nam kimesnenin camiinde cuma müezzin ve devirhan ber-vechi hasbi mutasarrıf olanMolla Ali fevt olub mahlûlünden Seyyid Halil bin Hacı Mehmed Halife’ye müteveffanın beratı atik mucibince tevcih.71 (Şehri Gurre-i Rebiu’l-Evvel 1173/Ekim 1759)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi demekle arif mahallede Ağaçayakzade Hacı Mehmed bina eylediği camii şerifde yevmi iki akçe ile vakt-i zuhur ve asrda imam olan Abdullah bin Hacı Osman bila veled fevt mahlûlünden Ahmed bin Ahmed’e arzuhal mucibince tevcih.72 (Şehri Saferü’l-Hayr 1174/Eylül 1760)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed nam kimesnenin bina eylediği camiiŞerifi’nde yevmi iki akçe ile vakt-i zuhur ve asrda imam Ahmed bin Ahmed Halife’ kendi hüsnü rızasıyla kasr-ı yedinden es-Seyyid Halil bin Mehmed’e ba-berat-ı fariğ tevcih.73 (Şehri Rebiu’l-evvel 1174/Ekim 1760)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaç Ayakzade Hacı Mehmed Camii’nde yevmi bir akçe ile vakt-i zuhur ve asrda müezzin olan Abdurrahman’a tecdid.74(Şehri Zilhicce 1181/Nisan 1768)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed binası Camii’nde ber-vechi hasbi hatib olan Mehmed’e tecdid.75(Şehri Safer 1188/Nisan 1774)
Ankara’da Hacı Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed Camii’nde ber-vechi hasbi yevmi cumada müezzin olan Seyyid Halil bin Hacı Mehmed’e tecdid.76 ( Şehri Safer 1188/Nisan 1774)
71 H.D. 1063, s. 107
72 H.D. 1063, s. 108
73 H.D. 1063, s. 109
74 H.D. 1057, s. 49
75 H.D. 1065, s. 14
Ankara’da mahallatından Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaçayakzade Hacı Mehmed binası camiinde iki akçe ile vakt-i zuhur ve asrda imam olan Seyyid Halil bin Mehmed’e tecdid.77(Şehri Şevval 1188/Aralık 1774)
Ankara'da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde ahalisinden iken bundan akdem vefat eden Ağaç Ayak demekle arif el-Hac Mehmed Ağa ibni müteveffa el-Hac İbrahim’in veraseti sulbi kebir oğlu el-Hac Mehmed ile sulbiye kebire kızları Esmahan ve Atika ve Ebe nam hatunlara inhisarı ba’det-tahkik müteveffayı mezburun vasayayı muayyene ve gayri muayyenesini tenfize vasiyyi muhtarı olan Seyyid Bostan Mustafa Ağa bin Hacı Ahmed nam kimesne meclis-i şer’i hatiri lazımü’t-tevkirde mahalle-i mezkure ahalisinden olub zeyli kitabda muharrerü’l-esami-i müslimin hazır oldukları halde müteveffayı mezburun sulbi oğlu ve zikri ati vakfı nukuda mütevelli olmağla bi’t-tevliye vaz-ı yedi mütehakkık olan merkum el-Hac Mehmed Ağa mahzarında üzerine dava ve takrir-i kelâm edüb müteveffayı mezbur Ağaç Ayakzade el-Hac Mehmed Ağa ibni müteveffa el-Hac İbrahim tarih-i kitabdan on beş sene mukaddem vefatından sekiz ay akdem hali hayat izzü kemal sıhhatdayım yedi bin beş yüz kuruş nakid ile üzerimde labis olduğum libasımdan gayri enfa mal itlak olunur bir şeyim olmamağla bi emrillahi teâlâ vefat eylediğimde nakdi mezkurun sülüsey ifraz olunub sülüs-i mezkurdan yüz kuruş ile techiz ve tekfin ve iskat-ı salat-ı fâtiyem ve keffarat-ı savm deynim görülüb mutiklerimden üç yüz kuruş küçük Neslihan’a ve iki yüz kuruş Osman’a ve yüz kuruş büyük Neslihan’a ve elli yüz kuruş Hasan…..ve elli kuruş Abdullah bin Hacı Osman’a ve elli kuruş Hacı Osman’ın kerimeleri Rukiye ve Fatıma Hatunlara ve iki yüz kuruş Sadık’a ve elli kuruş Ali’ye ve dört yüz kuruş dahi oğlum merkum el-Hac Mehmed Ağa’nın sulbiye kızları Ayşe ve dört yüz kuruş mihir baliğa hatunlara verilüb ve elli kuruş dahi sakine olduğum mahalle-i mezbure avarızına zım olunub mütevellisine
76 H.D. 1065, s. 14
77 H.D. 1065, s. 16
teslim olunub ve sülüs-i mezburdan baki beş yüz kuruş mukaddema tamir ve tevsi edüb vaz-ı minber eylediğim kadimden mahalle-i mezbure mescidi demekle maruf el-yevm bana nisbetle meşhur ve menkul olan camii şerif hademe ve levazımına vakıf olub oğlu mezbur el-Hac Mehmed Ağa yediyle ilel an bir buçuk hesabı üzere devri şer’i ile i’mal olunub hâsıl olan nemasından yevmi beş akçe hatibe ve yevmi iki akçe vakteyn imamına ve yevmi bir akçe vakteyn müezzinine ve yevmi iki akçe kayyıma ve yevmi iki akçe cuma müezzinine ve yevmi birer akçeden iki akçe cüzhana ecza okuyana ve nema-i mezkurdan ……. beş kuruşluk şem-nema-i asel …..olunub camnema-inema-i mezkurde nema-ikad oluna murur-ı eyyam ile camii mezkurun iktiza eden mahalleri ba’de’t-tamir nema-i mezkürden fazla sarf kalursa mütevellilerin olan ve vakfı mezkuruna oğlum merkum Mehmed Ağa ve evlad-ı evladının aslah ve erşedi batnen ba‘de batnin mütevelli ola deyu vakıf ve şart etmeğin ber muceb-i şart-ı vâkıf tevliyet-i mezbûr merkum Mehmed’e hüccet-i şer’iyye sureti mucibince tevcih buyruldu.78 (Şehri Rebiu'l-Ahir 1190/Mayıs 1776)
Ankara mahallatından Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaç Ayakzade Mehmed binası camiinde yevmi iki akçe vakti zuhur ve asrda imam olan Seyyid Halil fevt mahlûlünden oğlu Seyyid Mehmed’e Naibi Seyyid Ahmed inayet.79(Şehri Cemaziye'l-Evvel 1197/Nisan 1783)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaç Ayakzade binası camiinde hasbi hatib olan Mehmed fevt mahlûlünden hafidi Seyyid Ahmed’e Naibi Samakovizade Ahmed Necib arzıyla.80(Şehri Cemaziye’l-Ahir 1199/Nisan 1785)
Ankara’da Yusuf Habbaz Mahallesi’nde Ağaç Ayakzade binası camiinde ber-vech-i hasbi hatib olan Seyyid Ahmed’in yedinde olan beratı zayi’ olmağla kaydı
78 H.D. 1071, s. 46
79 H.D. 1071, s. 66
80 H.D. 1060, s. 160
mucibince zayi’den merkuma inayet buyruldu.81 (Şehri Cemaziye’l-Ahir 1230/Mayıs 1815)