Hipotezlerin Test Edilmesiyle Elde Edilen Bulgu ve Yorumlar

II. BÖLÜM

5.3. Hipotezlerin Test Edilmesiyle Elde Edilen Bulgu ve Yorumlar

Araştırmanın amacı kısmında bahsedilen alt hipotezlerin test edilmesi ile ilgili analizlerin sonuçları bu bölümde ele alınmıştır.

Tablo 25. Araştırmaya katılanların gelirleri ile kalış süreleri arasındaki ilişki

KALIŞ SÜRESİ Toplam

3-5 6-8 9-11 12-15 15 ve üzeri GELIR 1500 TL ve altı 25 21 3 1 1 51 49,0% 41,2% 5,9% 2,0% 2,0% 100,0% 1501-5000 ₃₈ ₂₆ ₁₃ ₁ ₄ ₈₂ 46,3% 31,7% 15,9% 1,2% 4,9% 100,0% 5001-10000 ₃₄ ₂₅ ₁₀ ₁ ₈ ₇₈ 43,6% 32,1% 12,8% 1,3% 10,3% 100,0% 10001-15000 ₄₄ ₄₂ ₈ ₃ ₉ ₁₀₆ 41,5% 39,6% 7,5% 2,8% 8,5% 100,0% 15001-20000 ₁₅ ₃₀ ₅ ₃ ₁ ₅₄ 27,8% 55,6% 9,3% 5,6% 1,9% 100,0% 20001 TL ve üzeri 11 16 0 1 3 31 _35,5% _51,6% _,0% _3,2% _9,7% _100,0% Toplam 167 160 39 10 26 402 _41,5% _39,8% _9,7% _2,5% _6,5% _100,0% χ2_{= 29,036 Asymp.Sig.= 0,087}

Araştırmaya katılanların gelirleri ile kalış süreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin bulunup bulunmadığı ki-kare yöntemi ile test edilmiştir. Araştırmaya katılanların sahip oldukları gelir ile kalış süreleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır (p:0,087>0,05).

Tablo 26. Araştırmaya katılanların geldikleri ülke ile Formula 1 yarışlarının düzenlendiği diğer ülkelere gitme durumu arasındaki ilişki

DİĞER ÜLKELERE DE GİTME DURUMU Toplam

Evet Hayır GELİNEN ÜLKE Almanya 26 44 70 37,1% 62,9% 100,0% Yunanistan ₂₆ ₂₅ ₅₁ 51,0% 49,0% 100,0% Bulgaristan ₁₃ ₃₅ ₄₈ 27,1% 72,9% 100,0% Finlandiya ₂₇ ₁₅ ₄₂ 64,3% 35,7% 100,0% İngiltere ₃₀ ₁₁ ₄₁ 73,2% 26,8% 100,0% İspanya ₁₄ ₁₄ ₂₈ 50,0% 50,0% 100,0% Fransa ₇ ₉ ₁₆ 43,8% 56,3% 100,0% Amerika 23 8 31 _74,2% _25,8% _100,0% Hollanda 20 7 27 _74,1% _25,9% _100,0% Rusya 0 11 11 _,0% _100,0% _100,0% İtalya, İran, Makedonya vd. 11 35 46 23,9% 76,1% 100,0% Toplam ₁₉₇ ₂₁₄ ₄₁₁ 47,9% 52,1% 100,0% χ2_{= 63,660 Asymp.Sig.= 0,000}

Araştırmaya katılanların geldikleri ülke ile Formula 1 organizasyonunun gerçekleştirildiği diğer ülkelere de gitme durumu arasında anlamlı bir ilişki vardır (p: 0,000<0,05). Rusya’dan gelenler organizasyonun gerçekleştirildiği diğer ülkelere kesinlikle gitmezken, İtalya, İran, Makedonya vd. gelenlerin %23,9’u, Bulgaristan’dan gelenlerin %27,1’i, Almanya’dan gelenlerin 37,1’i, Fransa’dan gelenlerin %43,8’i, İspanya’dan gelenlerin %50’si, Yunanistan’dan gelenlerin %51’i, Finlandiya’dan gelenlerin %64,3’ü, İngiltere’den gelenlerin %73,2’si, Hollanda’dan

gelenlerin %74,1’i, Amerika’dan gelenlerin ise %74,2’si ülkemiz dışında Formula 1 organizasyonunun gerçekleştirildiği diğer ülkelere de gittiklerini belirtmişlerdir.

Tablo 27. Araştırmaya katılanların geldikleri ülke ile Türkiye hakkında bilgi toplama ihtiyacı arasındaki ilişki

BİLGİ TOPLAMA İHTİYACI Toplam

Evet Hayır

GELİNEN ÜLKE Almanya 33 37 70

_47,1% _52,9% _100,0% Yunanistan 34 17 51 _66,7% _33,3% _100,0% Bulgaristan 19 28 47 _40,4% _59,6% _100,0% Finlandiya 12 30 42 _28,6% _71,4% _100,0% İngiltere 18 23 41 _43,9% _56,1% _100,0% İspanya 9 19 28 _32,1% _67,9% _100,0% Fransa 8 8 16 50,0% 50,0% 100,0% Amerika ₁₄ ₁₇ ₃₁ 45,2% 54,8% 100,0% Hollanda ₆ ₂₁ ₂₇ 22,2% 77,8% 100,0% Rusya ₉ ₂ ₁₁ 81,8% 18,2% 100,0% İtalya, İran, Makedonya vd. 21 25 46 45,7% 54,3% 100,0% Toplam ₁₈₃ ₂₂₇ ₄₁₀ 44,6% 55,4% 100,0% χ2_{= 28,557 Asymp.Sig.= 0,001}

Araştırmaya katılanların geldikleri ülke ile Türkiye hakkında bilgi toplama ihtiyacı arasında anlamlı bir ilişki vardır (p:0,001<0,05). Türkiye hakkında en çok bilgi toplama ihtiyacı duyanlar Ruslarken (%81,8), en az bilgi toplama ihtiyacını duyanlar ise Hollandalılardır (%22,2). Finlandiyalılar %28,6, İspanyollar %32,1, Bulgarlar %40,4, İngilizler %43,9, İtalya, İran, Makedonya vd. gelenler %45,7,

Almanlar %47,1, Fransızlar %50 ve Yunanlar %66,7 oranında ülke hakkında bilgi toplama ihtiyacı duymuşlardır.

Tablo 28. Araştırmaya katılanların geldikleri ülke ile Türkiye hakkında bilgi topladıkları bilgi kaynakları arasındaki ilişki

BİLGİ KAYNAĞI Toplam

İnternet Kitap Seyahat Rehberi Arkadaş Diğer

GELİNEN ÜLKE Almanya 20 6 4 3 0 33 60,6% 18,2% 12,1% 9,1% ,0% 100,0% Yunanistan ₁₆ ₀ ₁₆ ₂ ₀ ₃₄ 47,1% ,0% 47,1% 5,9% ,0% 100,0% Bulgaristan ₁₇ ₀ ₀ ₂ ₀ ₁₉ 89,5% ,0% ,0% 10,5% ,0% 100,0% Finlandiya ₈ ₀ ₁ ₃ ₀ ₁₂ 66,7% ,0% 8,3% 25,0% ,0% 100,0% İngiltere ₁₄ ₀ ₃ ₀ ₁ ₁₈ 77,8% ,0% 16,7% ,0% 5,6% 100,0% İspanya ₅ ₄ ₀ ₀ ₀ ₉ 55,6% 44,4% ,0% ,0% ,0% 100,0% Fransa ₅ ₀ ₀ ₃ ₀ ₈ 62,5% ,0% ,0% 37,5% ,0% 100,0% Amerika ₉ ₀ ₃ ₂ ₀ ₁₄ 64,3% ,0% 21,4% 14,3% ,0% 100,0% Hollanda 6 0 0 0 0 6 _100,0% _,0% _,0% _,0% _,0% _100,0% Rusya 9 0 0 0 0 9 _100,0% _,0% _,0% _,0% _,0% _100,0% İtalya, İran, Makedonya vd. 12 2 5 3 0 22 54,5% 9,1% 22,7% 13,6% ,0% 100,0% Toplam ₁₂₁ ₁₂ ₃₂ ₁₈ ₁ ₁₈₄ 65,8% 6,5% 17,4% 9,8% ,5% 100,0% χ2_{= 93,293 Asymp.Sig.= 0,000}

Türkiye hakkında bilgi toplama ihtiyacı hissedenlerin kullandıkları bilgi kaynakları ile geldikleri ülke arasında anlamlı bir ilişki vardır (p:0,000<0,05). Bilgi toplama ihtiyacı hisseden Almanların %60,6’sı internet, %18,2’si kitap, %12,1’i seyahat rehberi, %9,1’i arkadaş ve akrabalarından bilgi aldıklarını belirtirken;

akrabalarından; Bulgarların %89,5’i internet, %10,5’i arkadaş ve akrabalarından; Finlandiyalıların %66,7’si internet, %8,3’ü seyahat rehberi, %25’i arkadaş ve akrabalarından; İngilizlerin %77,8’i internet, %16,7’si seyahat rehberi, %5,6’sı ise diğer kaynakları; İspanyalıların %55,6’sı internet, %44,4’ü kitaplardan; Fransızların 62,5’i internet, %37,5’i arkadaş ve akrabalardan; Amerikalıların %64,3’ü internet, %31,4’ü seyahat rehberi, %14,3’ü arkadaş ve akrabalardan; Hollandalıların %100’ü internetten; Rusların %100’ü internetten; İtalya, İran, Makedonya vd. gelenlerin %54,5’i internet, %9,1’i kitap, %22,7’si seyahat rehberi, %13,6’sı ise arkadaş ve akrabalarından bilgi toplamışlardır.

Tablo 29. Araştırmaya katılanların eğitim seviyeleri ile Türkiye’yi beğenme durumu arasındaki ilişki

TÜRKİYE’Yİ BEĞENME DURUMU Toplam

Gezip görmeye

değer İdare eder Gezip görmeye değmez EĞİTİM İlköğretim ₂₉ ₀ ₀ ₂₉ 100,0% ,0% ,0% 100,0% Lise ₁₁₈ ₁₆ ₈ ₁₄₂ 83,1% 11,3% 5,6% 100,0% Üniversite ₉₅ ₅₄ ₉ ₁₅₈ 60,1% 34,2% 5,7% 100,0% Master 51 5 1 57 _89,5% _8,8% _1,8% _100,0% Doktora 22 1 3 26 _84,6% _3,8% _11,5% _100,0% Toplam 315 76 21 412 _76,5% _18,4% _5,1% _100,0% χ2_{= 51,367 Asymp.Sig.= 0,000}

Araştırmaya katılan yabancı turistlerin eğitim seviyeleri ile Türkiye’yi beğenme durumları arasında anlamlı bir ilişki vardır (p:0,000<0,05). İlköğretim düzeyindekilerin %100’ü Türkiye’yi gezip görmeye değer bulmuştur. Lise düzeyindekilerin %83,1’i gezip görmeye değer, %11,3’ü idare eder yanıtlarını verirken, %5,6’sı Türkiye’nin gezip görmeye değmeyeceğini belirtmiştir. Üniversite düzeyindekilerin %60,1’i gezip görmeye değer, %34,2’si idare eder, %5,7’si gezip

görmeye değmez yanıtını vermiştir. Master düzeyindekilerin %89,5’i gezip görmeye değer, %8,8’i idare eder, %1,8’i gezip görmeye değmez derken, doktora düzeyindekilerin %84,6’sı gezip görmeye değer, %3,8’i idare eder, %11,5’i gezip görmeye değmez yanıtını vermiştir.

Tablo 30. 2005-2006-2007 yıllarında düzenlenen Formula 1 organizasyonlarından herhangi birine katılanlar ile aynı yıllarda Türkiye’yi tatil, alışveriş, spor vb. amaçlarla ziyaret edenler arasındaki ilişki

2005-2006-2007 YILLARINDAKİ F1 YARIŞLARINDAN SONRA TÜRKİYE’Yİ TATİL VB. AMAÇLA

ZİYARET ETME DURUMU Toplam

Evet Hayır 2005-2006-2007 YILLARINDAKİ F1 YARIŞLARINA KATILMA DURUMU Evet 96 56 152 63,2% 36,8% 100,0% Hayır ₉₇ ₁₆₃ ₂₆₀ 37,3% 62,7% 100,0% Toplam ₁₉₃ ₂₁₉ ₄₁₂ 46,8% 53,2% 100,0% χ2_{= 25,742 Asymp.Sig.= 0,000}

2005-2006-2007 yıllarında düzenlenen Formula 1 organizasyonlarından herhangi birine katılanlar ile aynı yıllarda Türkiye’yi tatil, alışveriş, spor vb. amaçlarla ziyaret edenler arasında anlamlı bir ilişki vardır (p:0,000<0,05). 2005- 2006-2007 yıllarında düzenlenen F1 organizasyonlarından herhangi birine katılanların %63,2’si aynı yıllardaki F1 yarışlarından sonra Türkiye’yi tatil, alışveriş, spor vb. nedenlerle tekrar ziyaret ettiklerini belirtmişken, %37,3’ü ziyarette bulunmadığını belirtmiştir.

SONUÇ VE ÖNERİLER

Spor olayları, turist destinasyonları için pazarlama karmasının hayati bir elemanı haline gelmiştir. İlgi çekme açısından spor olayları iki önemli işleve sahiptir. Bunlardan ilki, olay katılımcısı ve seyircilerini çekme potansiyeline sahip olmasıdır. Nitekim, olayların süresi boyunca ve kimi zaman sonrasında da düzenlendiği yere ziyaretçi sayısında bir artış olmakta ve bu durum ev sahibi destinasyona ekonomik ve imaj yaratma gibi yönlerden katkı sağlamaktadır. Yapılan bir takım araştırmalara göre ABD’de sportif rekreasyonel faaliyetlerin arttırıldığı turistik bölgelerde hem ziyaretçi sayısında hem de kalış süresinde artış kaydedildiği öngörülmüştür. İkincisi ise, olayın reklam ve medya tanıtımları sayesinde destinasyon imajının oluşturulmasıdır. Bu nedenle, spor olayını düzenleyen destinasyonun tanıtımı dolaylı olarak da yapılmaktadır (www.turizmdebusabah.com).

Bu büyük spor olaylarından biri olan Formula 1 organizasyonu 2005 yılından beri Türkiye’de düzenlenmektedir. Çalışma kapsamında Formula 1 yarışlarının turizm tanıtımına etkilerini ortaya koyabilmek amacıyla 2008 yılında düzenlenen 2008 Formula 1 Türkiye GP’sini izlemeye gelen yabancı turistlere anket çalışması uygulanmıştır.

Bu kapsamda yarışların düzenlendiği 9-10-11 Mayıs 2008 tarihlerinde İstanbul Park Pistine gidilerek çeşitli ülkelerden gelen 412 yabancı turiste anket uygulanmıştır. Anket yöntemiyle elde edilen bulgular değerlendirilerek aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:

Yarışseverlerin demografik bilgilerine yönelik ortaya çıkan sonuçlar incelendiğinde şunları söylemek mümkün: Birçok spor dalında olduğu gibi Formula 1 yarışlarında da ilgi ve merak yine erkek seyirciler etrafında toplanıyor. Araştırmada örneklem olarak seçilen 412 kişi içerisinde 287’si yani %69,70’i erkeklerden oluşuyor. Bayanların da bazı spor dalları ile yakından ilgilendikleri bilinmektedir. Örneklemin evreni temsil etme gücü olduğunu düşündüğümüzde bayanlarında Formula 1 yarışlarına çok da kayıtsız kalmadığı görülmektedir. Şöyle ki ankete

katılanların %30,30’u bayan izleyicilerden oluşmaktadır. Anket verilerine göre yarışa en çok katılım 30-40 yaş grubu arasında %45,14 ve 19-29 yaş grubu aralığında %27,91 oranında olmuştur. Formula 1 yarışı eğitim düzeyi yüksek kesim tarafından tercih edilmektedir. Araştırmaya katılanların yaklaşık %55’den fazlası en az üniversite düzeyinde eğitim seviyesine sahiptir.

Formula 1 sporunun dünya çapında elit bir kesim tarafından takip edildiği genel kabul görmüş bir gerçektir. Bu organizasyona katılanların yüksek gelire sahip kişiler olduğu ankette elde edilen bulgularda bir kez daha ortaya konmuştur. Ankete katılanların, % 47,51’i 10.000 TL’nin üzerinde aylık gelire sahip olduklarını belirtmişlerdir.

Araştırma kapsamında 23 farklı ülkeden gelen yarışseverle görüşülmüştür. DİE’den ve Kültür ve Turizm Bakanlığından elde edilen istatistiki verilere göre ülkemizi her yıl en çok Almanya’dan gelen turistler ziyaret etmektedir (www.tuik.gov.tr). Formula 1 yarışlarında da bu değişmiyor ve 2008 Türkiye GP’sini İstanbul Park Pistinde izlemeye gelen yabancı turistlerin %17,03’ü Almanya’dan gelen yabancı turistlerden oluşuyor. Yarışa en çok katılım Avrupa ülkelerinden olmuştur. Komşu ülkelere bakıldığında yine Yunanistan ve Bulgaristan’dan çok fazla katılım olduğunu görülmektedir. Bu iki komşu ülke, ülke bazında gelenler sıralaması yaptığımızda Almanya’dan sonra ikinci ve üçüncü sırayı almaktadırlar. Almanya tüm Türkiye GP’lerinden önce; 2005-2006 ve 2007 yıllarında Macaristan GP’lerinden sonra 2008 yılında ise İspanya GP’sinden sonra TV kanallarında Türkiye ve İstanbul’u tanıtan yayınlar yapmakta, önceki yıllarda İstanbul Park Pistinde yapılan Türkiye GP’leri ile ilgili kısa filmler göstermektedir. Ayrıca tüm ülkelerde Cumartesi günü Sıralama turları ve Pazar günü Büyük Yarışta Türkiye ve İstanbul’a ait tanıtım filmleri ekranlarda yerini bulmaktadır. Otomotiv Distribütörleri Derneği Genel Koordinatörü Işık Dikmen’in de vurguladığı gibi (www.referansgazetesi.com), Formula 1 yarışlarını dünyada yaklaşık 2 milyar kişinin ekranları başında izlediği düşünüldüğünde ülke tanıtımı açısından, yarış aralarında gösterilen kısa da olsa

2008 yılında Amerika’nın en çok okunan seyahat dergisi Conde Nast Traveler’da çıkan haberde İstanbul’un “En İyi Formula 1 Şehirleri” listesinde üçüncü sırada yer almıştır. Okuyucu oylarıyla belirlenen listede toplam 8 şehir yer alırken, Barcelona (İspanya) birinci, Budapeşte (Macaristan) ikinci sırada yer almış, üçüncü olan İstanbul’un ardında sırayla Kuala Lumpur (Malezya), Monte Carlo (Fransa), Montreal (Kanada), Sao Paulo (Brezilya) ve Şanghay (Çin) yer alıyor. Dünyada İstanbul gibi etkileyici tarihi olan az kent bulunduğunu belirten dergi, pistin de tarih yazacağını savunmaktadır. (www.padokf1.com).

Araştırmaya katılan 412 kişiden 51’i (%12,38) tatil yapmak, çeşitli spor organizasyonlarına katılmak, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılmak, kongre ve toplantılara katılmak, alışveriş yapmak ve akraba ziyareti gerçekleştirmek gibi bir takım amaçlarla Türkiye’yi daha öncede yani 2005 yılında ilk Türkiye GP’si düzenlenmeden önce ziyaret etmiş olduklarını belirtmişlerdir. Bu durumda ankete katılanların %87,62 gibi büyük bir çoğunluğu Türkiye’yi Formula 1 yarışları Türkiye’de gerçekleştirilmeye başladıktan sonra tanıma fırsatı bulmuşlardır. Ayrıca cevaplayıcıların %36,89’u 2008 yılından önce düzenlenen Türkiye GP’lerinden herhangi birine katılmıştır. 2005 yılından sonra Türkiye’yi F1 organizasyonuna katılmak amacı dışında tatil, alışveriş vb. nedenlerle ziyaret edenlerin sayısı ise bir hayli yüksek, bu oran %48,85’tir. 2005’ten önce ziyaret durumu gözden geçirildiğinde oranın %12,38 olduğu fakat 2005 yılında ilk Formula 1 organizasyonu ülkede gerçekleştirildikten sonra %48,85’e çıktığı görülmektedir. Aradaki fark olan %36,47 üzerinde Formula 1’in etkisinin büyük olduğu savunulabilir.

Formula 1 organizasyonuna katılmak için Türkiye’yi tercih etme nedenleri incelendiğinde, cevaplayıcıların yarış öncesi veya sonrasında Türkiye’nin tarihi ve kültürel değerlerini gezip görebilmek için tercih ettikleri görülmektedir. Bu da Formula 1 izleyicisine ülkenin sahip olduğu zengin tarihi ve kültürel mirasın tanıtımının yapılabildiğini göstermektedir. Yine tanıtım açısından düşünüldüğünde, cevaplayıcıların tercih nedenlerinden ikinci sırayı televizyon, internet, seyahat rehberi vb. aracılığıyla Türkiye hakkında edinmiş oldukları bilgiler almaktadır. Eğer tercih nedeni olduysa ki bu cevap %59,95 oranında kişi tarafından seçilmiş, bilgi

aldıkları bu kaynaklarda yer alan Türkiye’yi tanıtan ve anlatan bu bilgilerin olumlu yönde olduğu veya cevaplayıcıların bu bilgilerden olumlu yönde etkilendikleri görülmektedir. Cevaplayıcıların tercih nedenlerinden üçüncü sırayı Türkiye hakkında duymuş oldukları olumlu görüşler almaktadır. Yine bu görüşleri internetten okudukları yazılar veya görüntüler, arkadaşlarından dinlemiş oldukları fikirler, inceledikleri seyahat rehberlerinde yer alan olumlu fikirlerden edinmişlerdir. Türkiye’ye daha önce yaptığım ziyaretlerden memnun kalmam seçeneği ise dördüncü sırayı alıyor. Cevaplayıcıların %33,50’si bu memnuniyetlerini dile getirmektedir.

Yarışseverler Türkiye’de gerçekleştirmiş oldukları bu ziyareti organizasyon süresi olan 3 günden fazla planlayan turistlerin oranı %50’nin üzerindedir. Dolayısıyla bu sayı yarışseverlerin yarış öncesinde veya sonrasında ülkemizi gezebilmek amacıyla organizasyon süresinden fazla kaldıklarını göstermektedir.

9-10-11 Mayıs 2008 tarihlerinde İstanbul Park Pistinde düzenlenen Türkiye Grand Prix’nden memnun kalma oranı çok yüksektir. Gezip gördüğü yerler ve almış oldukları hizmetler itibariyle Türkiye’yi gezip görmeye değer bulduklarını (%76,45) ifade etmişlerdir. Dolayısıyla yarışseverlerin %72,33’ü 2009 da dahil olmak üzere önümüzdeki yıllarda düzenlenecek olan Formula 1 Türkiye Grand Prix’ni izlemeye geleceklerini belirtmişlerdir.

Araştırmaya katılanların %68,92’si ülkelerine dönerken kendilerine/dostlarına veya akrabalarına Türkiye’yi hatırlatacak hediyeler almayı düşündüklerini, %91,99’u da ülkelerine döndükten sonra dostlarına/akrabalarına Türkiye’yi gezip görmeleri konusunda tavsiyede bulunacaklarını belirtmişlerdir. Ortaya çıkan bu yüksek rakamlar hayata geçirilirse Türkiye’ye hiçbir maliyet yüklemeyen fakat getirisi çok büyük olan bir tanıtım faaliyeti gerçekleştirilmiş olacaktır.

gördükten sonraki imaj arasında bir fark olduğunu belirtmişlerdir. Bu farkı ise olumsuzdan olumluya yönelik olduğun %41,99’u belirtirken, %6,07’si olumludan olumsuza doğru olduğunu belirtmiştir. Bu olumsuzluğu belirtenlerle ayaküstü kısa bir görüşme yapılmış ve bu görüşmeler neticesinde, Türkiye’de yaşamış oldukları olumsuzlukların bu durumun kaynağı olduğu saptanmıştır. Bazıları zaten yüksek olan ulaşım masrafları, bilet fiyatlarına birde fahiş fiyattaki konaklama ücretleri eklenince yanlarında getirmiş oldukları çadırlarda yatmak istediklerini fakat organizatörlerin kendilerine çadır kurabilmeleri için yer göstermediklerini, pist alanı dışında kurmak istediklerinde ise güvenlik güçlerinin buna izin vermediklerini belirtmişler. Konuşmalardan ve vermiş oldukları diğer cevaplar incelendiğinde bu kişilerin birer Formula 1 tutkunu olduğu organizasyonun gerçekleştirildiği birçok ülkeye gittikleri anlaşılmış, diğer ülkelerde bu tarz sorunlarla karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir.

Ankete katılanların %79,61’i F1 Türkiye’de düzenlenmeden öncede Türkiye ile ilgili bilgi sahibi olduklarını belirtmişlerdir. 2008 yılında Formula 1 yarışını izlemek amacıyla ülkemize gelmeden önce ülke hakkında bilgi toplama ihtiyacı hissettiklerini belirtenlerin oranı ise %27,43’tür. Bu kişiler Türkiye hakkında bilgi toplarken kullanabilecekleri kaynaklardan en çok interneti (%65,40) daha sonra seyahat rehberini (%17,84), daha önce Türkiye’yi ziyaret etmiş olan arkadaş, akraba vs. (%9,73), kitapları (%6,49) tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Diğer seçeneğini işaretleyenler ise (%0,54) broşürlerden, televizyondan çıkan haberler ve reklamlardan bilgi aldıklarını ifade etmişlerdir.

Hipotezlerin test edilmesine ilişkin elde edilen bulgular incelendiğinde ise; gelir ile kalış süresi arasında anlamlı bir ilişki olmadığı ortaya konmuştur. Gelir düştükçe kalma süresinin düşeceği, gelir arttıkça ise kalış süresinin de artacağı beklenirken, kalış süresindeki artış ve azalışlar gelir azalsa da artsa da farklılık göstermemiş, aynı oranda değişme göstermiştir.

Araştırmaya katılanların geldikleri ülke ile Formula 1 yarışlarının düzenlendiği diğer ülkelere gitme durumu arasında anlamlı bir ilişki olduğu yapılan

ki-kare testi ile ortaya konmuştur. Amerika (%74,2), Hollanda (%74,1), İngiltere (%73,2), Finlandiya (%64,3), Yunanistan(%51) ve İspanya’dan (%50) gelen yabancı turistlerin Formula 1 yarışlarının düzenlendiği diğer ülkelere de gitme oranları göz önünde bulundurulduğunda, birer Formula 1 tutkunu olduklarını söylemek mümkündür.

Araştırmaya katılanların geldikleri ülke ile Türkiye hakkında bilgi toplama ihtiyacı arasında anlamlı bir ilişki olduğuna dair kurulan hipotez yapılan istatistiksel işlemler sonucunda kabul edilmiştir. Türkiye’yi en yakından tanıdığı düşünülen ülkeler, Türkiye hakkında en çok bilgi toplama ihtiyacı hisseden ülkelerdir. Komşu ülkelerden (Rusya %81,8, Yunanistan %66,7, Bulgaristan %40,4 vb.) ve ülkemize en fazla turistin geldiği ülke olarak bildiğimiz Almanya’dan (%47,1) gelen yabancı turistlerin ülkemiz hakkında bilgi toplama ihtiyaçları oransal olarak incelendiğinden araştırmanın en şaşırtıcı değerleri olarak kabul edilebilir. Bilgi toplama ihtiyacı hisseden tüm ülkeler bilgi kaynağı olarak en fazla interneti kullanmışlardır.

Araştırmaya katılanların eğitim seviyeleri ile Türkiye’yi beğenme durumları arasında anlamlı bir ilişki olduğu kabul edilmiştir. Her eğitim seviyesinde de Türkiye gezip görmeye değer bir ülke olarak değerlendirilmiştir. İlköğretim seviyesindeki cevaplayıcıların %100’ü Türkiye’yi gezip görmeye değer bir ülke olarak değerlendirmişlerdir. Türkiye’yi gezip görmeye değer bulan en düşük yüzde, %60,1 ile üniversite seviyesinde eğitime sahip turistlerden oluşturmaktadır.

Ayrıca, 2005-2006-2007 yıllarında düzenlenen F1 organizasyonlarından herhangi birine katılanlar ile aynı yıllarda Türkiye’yi tatil, alışveriş, spor vb. amaçlarla ziyaret edenler arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. 2005-2006- 2007 yıllarında düzenlenen F1 organizasyonlarından herhangi birine katılanların %63,2’si aynı yıllardaki F1 yarışlarından sonra Türkiye’yi tatil, alışveriş, spor vb. nedenlerle tekrar ziyaret ettiklerini belirtmişlerdir. Bu yüksek oran Formula 1 izleyicilerinin büyük çoğunluğunun organizasyonun düzenlendiği ülkelere daha

Elde edilen rakamlara göre, Formula 1 yarışlarının ülke turizm tanıtımına olumlu yönde etkileri olduğu görülmektedir. Yarışlardan sonra Türkiye’ye Formula 1 organizasyonuna katılmak dışında gezip görmek, tatil yapmak vb. amaçlarla geldiklerini belirtenlerin sayısı oldukça fazladır. Yarışı izlemeye geldikten sonra ülke hakkında sahip oldukları olumsuz fikirlerin olumluya dönüştüğünü belirtenlerin sayısı da bir o kadar fazladır. Yapılan araştırmalar yaklaşık 2 milyar insanın pistlere gitmeden TV başında yarışları izlediğini ve bu sayının %0,2 oranında organizasyonun gerçekleştirildiği ülkelere turistik seyahatler gerçekleştirildiği ortaya konulmuştur ki bu yılda yarışlardan sonra ülkeye 4 milyon civarında turistin gelebileceğini göstermektedir. Bu rakamlar Formula 1’in Türkiye tanıtımı ve Türkiye’yi ziyaret eden turist sayısı üzerinde ne denli etkili olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Yapılan literatür araştırmalarına göre ise, ülke tanıtımı için yetkili olanlar, Formula 1 organizasyonunu ülkeye getirebilmek için yoğun çaba sarfeden çeşitli devlet birimleri (Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi vb.), Formula 1 organizatörleri yani İstanbul Park Pistinin işletme hakkını 2006 yılından sonra Bernie Ecclestone’a devreden TOBB, İTO, TOMSFED 2007 Türkiye Grand Prix’nden beri tanıtım için anlamlı bir adım atmamışlardır. Formula 1 ve İstanbul Park Pistinin sahibi olan Ecclestone olduğu için yetkililer tüm tanıtım, promosyon ve reklam faaliyetlerinin de yine kendisi tarafından yapılması gerektiğine karar vererek ekstra tanıtım masrafı yapmalarına artık gerek kalmadığını düşünmüş olabilirler, ancak ülkede düzenlenen Formula 1 yarışının adı “Türkiye Grand Prix”si olduğuna göre bu durumda ülkenin ve yarışın gerçekleştirildiği şehir olan İstanbul’un tanıtımının söz konusu olduğu gözler önündedir. Turizm ve ülke imajının tanıtımı için bu denli önemli bir organizasyonun tanıtımını sadece işletme sahibine bırakmak yerinde bir hareket değildir. Bu durum 2007 yılında seyirci sayısının 50.000, 2008 yılında ise 40.000’lere kadar gerilemesinin nedeni olarak -ilk düzenlendiği yıl olan 2005 yılında işletme sahibi Formula 1’in patronu değilken yani her şeyiyle Türk kurumlarına aitken, yani tüm tanıtımı bu kurumlar tarafından yapılırken bu sayı 200.000’lerde, 2006 yılında 135.000’lerdedir- özellikle TOBB, İTO ve İBB’nin

tanıtımdan elini çekmesi, Formula 1 patronunun biletleri fahiş fiyatlardan satmaya başlaması, önceki yönetim döneminde dağıtılan ücretsiz biletlerin artık dağıtılmaya başlanmaması gösterilebilir.

İstanbul Park Pistinin mücavir alanı içerisinde bulunduran Akfırat Belediyesi resmi internet sitesinde Formula 1 Türkiye Grand Prix’ne geniş yer ayırırken, 2007 yılında “Hızın Tarihsel Serüveni” adı altında Formula 1’in 56 yıllık tarihini, Formula 1 araçlarının teknik özelliklerini, genel kuralları, İstanbul Park pistini, piste ulaşım imkanlarını anlatan bir kitap hazırlatmıştır. 20 bin adet bastırılan bu kitap 144 sayfa olup İngilizce ve Türkçe olarak 24-25-26 Ağustos tarihlerinde yapılan Petrol Ofisi Türkiye GP’si öncesinde Akfırat Belediyesi’nin kurduğu “Tanıtım Çadırında” ücretsiz olarak dağıtılmıştır.

Yapılan araştırmada ülke bazında Formula 1’in ve Formula 1’de Türkiye’nin tanıtımının yapılması aşamasında bir takım eksiklikler olduğu gözlenmiş, bu doğrultuda şu öneriler sunulmaktadır:

• Formula 1 Türkiye Grand Prix’ni izlemeye gelen yerli ve yabancı yarışseverlere, Kültür ve Turizm Bakanlığı veya diğer yetkili kurumlar tarafından ülkeyi tanıtıcı broşürler çeşitli dillere çevrilerek, Bakanlığın hazırlamış olduğu Türkiye tanıtım filmleri bir cd, dvd vb. yoluyla çoğaltılarak hediye edilebilir. Akfırat Belediyesi bunu daha önce Formula 1 ve İstanbul Park Pisti ile ilgili bir el kitabı hazırlayarak başarmış. Önümüzdeki yıllarda ülke turizmi tanıtımı için bu broşür, kitap, cd veya

Belgede TÜRKİYE TURİZMİNİN TANITIMINA FORMULA 1 TÜRKİYE GRAND PRİXİNİN ETKİLERİ: İSTANBUL PARK PİSTİNE FORMULA 1 TÜRKİYE GRAND PRİXİNİ İZLEMEYE GELEN YABANCI TURİSTLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (sayfa 112-146)