Hesap işi iğne tekniklerinin büyük bir kısmı Türk işinde de kullanılabilmektedir.
Hesap işi ve Türk işi iğne tekniklerini şu şekilde sıralamak mümkündür: 1. Hesap işi antikası
a- Düz hesap işi antikası b- Gözenmiş hesap işi antikası c- Karşılaşmış hesap işi antikası 2. Düz hesap iğnesi
a- Gözenmiş düz hesap iğnesi 3. Verev hesap iğnesi
a- Karşılaşmış verev hesap iğnesi b- Gözenmiş verev hesap iğnesi 4. Ciğerdeldi 5. Sarma 6. Balıksırtı 7. Susma a- Civan kaşı b- Hasır iğne c- Üçgen susma d- Dörtgen susma e- Şekilli susmalar 8. Muşabak (muşabak) 9. Mürver 10. Pesent a- Düz pesent b- Verev pesent
c- Tahrilli pesent d- Dönerek pesent
11. Gözeme (Köklü, 2002, s.82-83).
Hesap işi ve Türk işinde kullanılan iğne teknikleri; antika, sarma, balıksırtı, civankaşı, hasır iğne, dörtgen susma, kare susma, muşabak, mürver, düz ve verev pesenttir. Sadece Türk işinde kullanılan iğne teknikleri; şekle göre sarma, şekle göre balıksırtı, tahrilli pesent ve dönerek pesenttir.
Sadece Hesap işinde kullanılan iğne teknikleri; düz hesap iğnesi, verev hesap iğnesi, ciğerdeldi, üçgen susma, dörtgen susma ve şekilli susmalardır (Köklü, 2002, s.83).
Hesap İşi ve Türk İşinin Ortak Ve Farklı Özellikleri 1. Ortak Özellikleri:
- Geleneksel Türk İşlemeleridir. - Teknikler sayılarak yapılır. - Tersi ile yüzü aynıdır.
( Hesap antikası ve mürver dışında). - İğne teknikleri hemen hemen aynıdır.
Hesap işi ve Türk işi Geleneksel Türk işleme sanatında yer alan tekniklerdir. Geçmişten günümüze kadar uygulanarak gelmiş ve hala sevilerek uygulanan bu teknikler, milli işimiz olması ve Türk kadınının duygularını, zevkini ve yaratıcılığını yansıtması bakımından çok önemlidir (Köklü, 2002, s.84).
Her iki teknikte de sayılarak uygulanan iğne teknikleri bulunmaktadır. Hesap işinde sayılarak yapılmaya uygun desenler kullanılırken, Türk işinde sayılmaya uygun olmayan desenler kullanılmaktadır.
Türk işi ve Hesap işinde kullanılan iğne teknikleri, tahrirli pesent, dönerek pesent ve altı doldurularak yapılan sarma iğne tekniği dışında aynıdır.
Hesap antikası ve mürver dışında bütün iğne tekniklerinin tersi ile yüzü aynı görünümü vermektedir.
Hesap işinin en önemli karakteristik özelliği de tersi ile yüzünün aynı görünümde olmasıdır (Köklü, 2002, s.84).
2. Farklı Özellikleri:
- Desen özellikleri
- Desen geçirme teknikleri - Kumaş özellikleri
Hesap işinde sayılarak yapılmaya uygun desenler, Türk işinde ise sayılmaya uygun olmayan desenler kullanılır.
Hesap işinde desen kumaşa sayılarak geçirilirken Türk işinde desen, kumaş ve desen özelliğine uygun olan geçirme tekniklerinden biri kullanılarak geçirilir.
Hesap işinde atkı (en) ve çözgü (boy) ipliklerinin aynı kalınlıkta ve sıklıkta sayılabilen kumaşlar seçilirken, Türk işinde ipliği sayılabilen ya da sayılamayan her türlü kumaşı kullanmak mümkündür.
Hesap işi iğne teknikleri sayılarak uygulanırken, Türk işi iğne teknikleri desen ve kumaş özelliğine göre sayılarak ya da çizilerek de uygulanabilir.
Hesap işi ve Türk işinde çekme ve kesme ajur teknikleri de kullanılabilmektedir (Köklü, 2002, s.84).
Hesap İşi ve Türk İşi Tekniklerinde Kullanılan Desen ve Desen Özellikleri
Türk işlemeleri incelendiğinde desen için büyük bir yoğunlukla doğadan yararlanıldığı görülmektedir. İşlemelerde bitkisel bezemelerin yanı sıra geometrik, nesneli, figürlü, mimari ve yazılı bezemelerde yer almaktadır.
Günümüzde ise Hesap işi ve Türk işi tekniklerinin uygulanmasında genellikle eski işlemelerin desenlerinden faydalanıldığı daha az miktarda da modernizasyon yapılmış desenlerin kullanıldığı görülmektedir.
Türk işi ve Hesap işi desenlerinde kullanılan bezemeleri şu şekilde sıralamak mümkündür: Bitkisel Bezemeler; gül, krizantem, lale, papatya, yıldız, mine, karanfil, sümbül, yasemin, şeftali ve narçiçeği, kır çiçekleri, çiçek motifleri ve tomurcuklar, nar, üzüm ve iğde
taneleri, armut, karpuz gibi meyve motifleri, hançer yaprağı, gül yaprağı, dallar ‘s’ kıvrımlı dallar, ‘c’ kıvrımlı dallar, minik ağaçlar, çam iğde, selvi, çınar, söğüt gibi ağaç motifleri ve çimler yer almaktadır.
Nesneli Bezemeler; evde kullanılan bazı araçlar, hançer, fiyonk, kurdele, saksı gibi motifler yer almaktadır.
Mimari Bezemeler; çadır, cami, minare, şadırvan, köşk, saray, kuyu, çıkrık gibi motifler kullanılmaktadır.
Geometrik Bezemeler; zikzak ve fisto motifleri ile çeşitli susmaların kullanıldığı görülmektedir.
Yazılı Bezemeler; çoğunlukla ‘maşallah’ yazısının kullanıldığı görülmekle birlikte yapan kişinin adının işlendiği ya da farklı anlamları bulunan yazıların yer aldığı bezemelerde bulunmaktadır (Köklü, 2002, s.85).
Desenlerde selvi, çam, çınar, söğüt ağaçlarının da yeri önemlidir. Selviler genellikle üçü bir arada veya tek olarak yerleştirilmiştir. Meyvelerden nar, üzüm, karpuz ve armut işlemelere konu olmuştur. Çiçeklerden lale, gül, yasemin, karanfil, şeftali çiçeği, narçiçeği, sümbül Türk işlemelerinde fazlasıyla kullanılmıştır. Çiçek ve yapraklarının içine küçük çiçek motiflerinin yerleştirilmesi, ayrıntılardan kaçınılarak esas hatlarının kuvvetlendirilmesi Türk motiflerinin özelliğini teşkil eder (Korkusuz, 1980, s.304).
Hesap İşi ve Türk İşi Tekniklerinin Uygulama Alanları
Geçmişte daha çok yağlık, peşkir, uçkur, çevre, mendil, çeşitli örtüler gibi ürünlerde uygulanan Hesap işi ve Türk işi teknikleri günümüzde giyimlerde, çeşitli örtülerde ve evde kullanılan dekoratif eşyalarda uygulanmaktadır.
Bunların bir kısmını şu şekilde sıralayabiliriz:
Oda Takımlarında; masa örtüleri, panolar, kırlentler, çeşitli büyüklükte örtüler, tuvalet takımı örtüleri, abajurlar, gazetelikler, seccade gibi ürünler. Yatak Takımlarında; yatak örtüleri, bohçalar ve şase gibi ürünler. Yemek Takımlarında; masa örtüleri, Amerikan servisleri, çay takımları, tepsi ve dolap örtüleri gibi ürünler. Dış Giyimde; özellikle fantezi ve yazlık giysilerde, giyim aksesuarlarında; çanta, eşarp, flar, etol ve mendiller üzerinde Hesap işi ve Türk işi tekniklerini uygulamak mümkündür (Köklü, 2002, s.8)
Hesap İşi ve Türk İşi Tekniklerinde Kullanılan Araç ve Gereçler 1. İşleme Hazırlığında Kullanılan Araç Ve Gereçler
( Ölçü almada kullanılan araç ve gereçler) a- Cetvel
b- Mezur
( Desen hazırlığında kullanılan araç ve gereçler) a- Kağıt makas
b- Kalem açacağı
c- Çeşitli desen kaynakları
( Dergiler, kitaplar, desen paftaları, kartlar, müzeler, koleksiyonlar, eski işlemelerin desenleri)
d- Kalemler
( Sert ve yumuşak kurşun kalem, boya kalemleri) e- Kağıtlar
( Beyaz karton, kopya kağıdı, parşömen kağıdı, kareli kağıt, milimetrik kağıt)
f- Silgi (Köklü, 2002, s.86).
2. İşleme Sırasında Kullanılan Araç Ve Gereçler
a- Makaslar b- İğneler
c- Kasnak (vidalı-vidasız) d- Kasnak bezleri
e- Dikiş yüksüğü
f- Kumaşlar ( Hesap işinde sayılabilen, Türk işinde hem sayılabilen hem de sayılamayan kumaşlar kullanılabilmektedir.)
g- İplikler ( Koton, muline, yün, çamaşır ipeği, ibrişim, orlon, floş, tel, sim gibi iplikler kullanılmaktadır.)
3. Ütüleme Sırasında Kullanılan Araç Ve Gereçler
a- Ütü b- Ütü masası c- Ütü bezi d- Su kabı e- Borax f- Oksijen
Hesap İşi ve Türk İşi Tekniklerinde Kullanılan Desen Geçirme Teknikleri
Hesap işi tekniğinde desen kumaşa sayılarak geçirilirken Türk işi tekniğinde ise kullanılan kumaşa ve desen özelliğine göre birçok değişik yöntemle geçirmek mümkündür. Bu yöntemleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
1. Deseni çizerek kumaşa geçirmek
a- Deseni kumaş altına koyarak çizmek b- Deseni kumaş üzerine koyarak çizmek 2. Deseni delerek kumaşa geçirmek
3. Deseni kopya kağıdı ile kumaşa geçirmek 4. Deseni teyelleyerek kumaşa geçirmek
5. Deseni ütüleyerek kumaşa geçirmek (Köklü, 2002, s.87).
Hesap İşi ve Türk İşi Tekniklerinde Kullanılan Kenar Temizleme Teknikleri
Hesap işi ve Türk işi teknikleri ile süslenen bir üründe kumaş özelliği, kullanım alanı ve kişisel zevk dikkate alınarak birçok kenar temizleme tekniği uygulanabilir (Köklü, 2002, s.88).
Hesap İşi ve Türk İşi Teknikleri Yapılırken Dikkat Edilecek Teknik Esaslar
1. İpliklerin tarazlanmaması.
2. Sim ile işlenen yerlere kızgın ütü basılmaması. 3. Ütüleme işleminin kumaşın tersinden yapılması.
4. İşlemenin (mürver tekniği hariç) tersi ile yüzünün aynı olması.
5. İnce kumaşlar üzerine ince iplikler, kalın kumaşlar üzerine kalın ipliklerle çalışılmasına dikkat edilmesi.
Hesap İşi ve Türk İşi Tekniklerinin Meslek Analizleri
Bu bölümde Hesap işi ve Türk işi tekniklerinde kullanılan iğne tekniklerinin analizi verilmektedir.
Hesap İşi Antikası
Hesap isi, Antep işi ve Ajurlarda sıkça kullanılan bir iğne tekniğidir. Ayrıca saçak kenarlarının temizlenmesinde de kullanılmaktadır. İpliği sayılabilen kumaşlarda uygulanır. Delikli bir görünüş elde etmek için iplikleri çekilerek işlenebilmektedir. Birkaç sıra yan yana yapılarak desen meydana getirilir (Köklü, 2002, s.89).
Düz Hesap İğnesi
Hesap işinin en çok kullanılan iğnesidir, bu iğne ile desenler çıkarılır, kenar suları yapılır. İpliği sayılabilen kumaşlar üzerine çalışılır (Korkusuz, 1980, s.315).
Verev Hesap İğnesi
İpliği sayılabilen kumaşlar üzerine işlenmektedir. Tersi ile yüzü aynı görünümdedir. Verev hesap iğnesi tekniği, desenin verevine isabet eden yerlerinde, dal vb. motifleri işlemede kullanılmaktadır. Karşılıklı işlenen verev hesap iğneleri karşılaşmış verev hesap iğnesi, gözenerek işlenen verev hesap iğneleri ise gözenmiş verev hesap iğnesi olarak adlandırılmaktadır (Köklü, 2002, s.91).
Ciğerdeldi
Özellikle desenlerde; puan, serpme, tohum, su, üzüm salkımı, çiçek vb. motifleri işlemede kullanılır. Sayılabilen kumaşlar üzerine uygulanır. Tersi ile yüzü aynı görüntüdedir (Köklü, 2002, s.92).
Sarma
Türk işlemelerinde sap ve benzeri kısımlarda sarma uygulanır. Sarmanın orta çizgisine dik oluşturulacak şekilde yapılmasına özen gösterilir. Sarmalar dolgusuzda yapılır ancak dolgusuz sarma verevine sarılır (Özcan, 1997, s.71).
Balıksırtı
Balıksırtı; adından da anlaşılacağı gibi balıksırtı görüntüsünde bir işlemedir. Pek çok nakış türlerinde uygulanmaktadır. İşlemede iplik sayılarak veya çizilerek uygulanır. Balıksırtı sap, yaprak, çiçek ve kenarlarında uygulanır. Yuvarlak şekillerde iç taraf daha sık batırılır (Özcan, 1994, s.92).
Civankaşı
İnce sarmanın zikzaklar oluşturarak işlenmesinden meydana gelir. Çeşitli renkler ve tonları ya da renkli simler ile işlendiğinde son derece güzel işlemeler elde etmek mümkündür. Türk işi, Hesap işi, Antep işi ve Ajurlarda yoğun olarak kullanılan bir iğne tekniğidir. Hesap işi ve Türk işi tekniklerinde kenar sularını yapmada, Türk işi motiflerinin içini doldurmada, Antep iş’inde ve ajurlarda desen oluşturmada sıkça kullanılmaktadır (Köklü, 2002, s.99).
Hasır İğne
Özellikle Türk işi ve Hesap işi tekniklerinde yoğun olarak kullanılan bir iğne tekniğidir. Hesap işi ve Türk işi tekniklerinin kenar suları yapımında ve Türk işi motiflerinin içini doldurmada kullanılır. Verev sıralar hainde çalışılmaktadır (Köklü, 2002, s.100).
Susma
Susmalar özellikle Hesap işi, Türk işi, Antep İşi ve Ajurlarda yoğun olarak kullanılmaktadır. Susmalar ile çok çeşitli su ve motifler oluşturmak mümkündür. Sayılabilen kumaşlar üzerine uygulanmaktadır. Susmalar; üçgen, dikdörtgen, kare, şekilli vb. olabilmektedir (Köklü, 2002, s.102).
Muşabak
Bazı kaynaklarda ‘Muşabak’ olarak yazılan işleme tekniğinin tersi ile yüzü aynıdır. İplik sayılarak yapılır (Özcan, 1997, s.77).
Mürver
Mürver diğer pek çok iğnelerde olduğu gibi iki sıradan oluşur. Ancak tersi ve yüzü aynı değildir. İşlem çift sayıda iplik üzerine uygulanır (Özcan, 1997, s.75).
Kesme Ajur
Hesap işinin en önemli işlemlerinden biridir. Pek çok işlemden daha çok dikkat ve beceri gerektirir. Hesap antikası, birinci bölümünü oluşturur (Özcan, 1994, s.90).
Gözeme
Bu işlem Türk işinde, şekillerin sınırlarını belirlemede uygulanır. Pesent uygulamaları gözemeden sonra uygulanır (Özcan, 1994, s.74).
Düz Pesent
Türk İşi tekniğinin en önemli iğne tekniklerinden biridir. İpliği sayılabilen ya da sayılamayan kumaşlarda uygulanabilmektedir. İpliği sayılabilen kumaşlarda iplik sayılarak yapılan düz pesent, ipliği sayılamayan kumaşlarda kurşun kalemle hafif çizim yapılarak ve bu çizgilere dikkat edilerek işlenebilmektedir. Pesent boyları iplik, kumaş ve desen özelliğine göre değişebilmektedir. Gölgeli ya da tek renk olarak uygulanabilmektedir (Köklü, 2002, s.108)
Verev Pesent
Adından da anlaşıldığı gibi verev bir görümümü vardır. Verev pesent, düz pesent iğne tekniğine benzemektedir. Fakat her sıra bir önceki sıranın bir iplik yukarısına kaydırılarak yapılır. Teknik uygulanmadan önce motif kenarına gözeme tekniği uygulanır.
Türk İşi tekniğinde sıkça kullanılan bir iğne tekniğidir. İpliği sayılabilen ya da sayılamayan kumaşlarda uygulanabilmektedir. İpliği sayılabilen kumaşlarda iplik sayarak yapılan verev pesent, ipliği sayılamayan kumaşlarda kurşun kalemle hafif çizim yapılarak ve bu çizgilere dikkat edilerek işlenmektedir. Verev pesent iğne tekniğinin boyu kullanılan iplik, kumaş desen özelliğine göre değişebilmektedir. Verev pesent iğne tekniği özellikle Türk İşi motiflerinin içini doldurmada çok kullanılır (Köklü, 2002, s.109).
Gölgeli Pesent
Gölgeli pesent, renk tonları kullanılarak yapılır. Renk tonları birbirine yakın olarak uygulanır. Böylece, pesentte yumuşak bir açılma görünür. Gözeme yapıldıktan sonra uygulanır (Özcan, 1994, s.82).
Tahrirli Pesent
Tahrirli pesent de iki ton iplik kullanılır. Koyu ton olan kısım ile açık olan kısım, belirgin bir biçimde ayrılır. Hatta bazen tahrirli olan kenarına gözeme tekniği uygulanır.
Dönerek Pesent
Yuvarlak şekillerde genelde dönerek pesent uygulanır. Bu pesentte tek renk kullanılabildiği gibi, renk tonları da kullanılabilir. Kenar gözemesi kullanılabilir (Özcan, 1994, s.83).
İlgili Araştırmalar
Bu araştırma ile Afyonkarahisar Arkeoloji Müzesinde bulunan geleneksel işlemelerimizden Türk İşi ve Hesap İşi işlemeli ürünler incelemeye alınmıştır. Bu nedenle genel konusu ya da içeriği ile doğrudan ilgili olduğu tespit edilen çalışmalar günümüzden geçmişe doğru sıra ile özetlenmiştir.
Okyay (2008), ‘‘Trabzon Yöresi Geleneksel El Sanatlarından Hasır Örgüsü Ve Kazazlığın Araştırılması Ve Öğretim Programı Önerisi Yüksek Lisans Tezi’’ isimli araştırmasında, örücülüğün ve kazazlığın el sanatlarında ki yeri ve önemini belirlemek amacıyla bu çalışmayı hazırlamıştır.
Selek (2008), ‘‘ Ankara Etnografya Müzesinde Bulunan Hesap İşi İşlemeli Ürünler Üzerine Bir Araştırma’’ isimli yüksek lisans tezinde Ankara Etnografya Müzesinde bulunan hesap işi işlemeli ürünleri, nitelik (teknik, araç-gereç, renk, kompozisyon özellikleri, bezeme konuları) açısından incelenmiş, desen çizimleri yapılarak belgelenmiştir.
Alyüz, a. (2007), “Geleneksel Türk İşlemelerinden Türk İşinin Bilgisayar Destekli Nakış Makineleri İçin Desen Kalıbı Hazırlanması Ve Öğretim Programı Önerisi” konulu araştırma, Gazi Üniversitesi Prof. Ülker MUNCUK Müzesinde bulunan Türk işi ürünleri incelemek, teknik özelliklerini ortaya çıkarmak, Türk işini aslına uygun olarak günümüze kazandırmak, bilgisayarlı nakış makinelerinde uygulanması için desen kalıbı hazırlamak ve tüm aşamaları içeren öğretim programı hazırlamak amacıyla yapılmıştır.
Karakaş, M.G. (2006), “Geleneksel Türk İşlemelerinden Dival İşini Araştırma ve EOS- Compucon Nakış Desen Programı ile Eva (Dival) İşi Desen Kalıbı Hazırlama Öğretim Programı Önerisi” konulu yüksek lisans tezinde, dival işinin günümüzdeki yeri ve önemini belirtmek, G.Ü.M.E.F. müzesinde bulunan dival işi örneklerinden katalog oluşturmak, bilgisayar destekli nakış makineleri için EOS-Compucon Nakış Desen Programını kullanarak Eva (Dival) İşi öğretim programı önerisi hazırlamak ve dival işini teknolojiye uygun olarak günümüze kazandırmak amacıyla çalışılmıştır.
Mercanoğlu (2004), “El Sanatları Eğitiminde Müzeler ile Tarihi Mekanların Yeri–Önemi Ve Kullanımına İlişkin Öğrenci-Öğretim Elemanı Görüşleri” isimli araştırmasını mesleki eğitim veren el sanatları öğretim elemanları ile, yine aynı alanda öğrenim gören lisans öğrencilerinin el sanatları eğitiminde müze ve tarihi mekanların yeri ve kullanım alanına ilişkin görüşlerinin saptanması hakkında bilgi vermektedir.
Sipahioğlu (1997), ‘‘ Tire Müzesinde Bulunan İşlemelerin Teknik ve Sanatsal Açıdan İncelenmesi ve Yeni Tasarımlar’’ başlıklı yüksek lisans tezinde, işleme sanatının eski örneklerini tanıtmak, korumak ve gelecek kuşaklara yardımcı olmasını sağlamak amacıyla bu çalışmayı hazırlamıştır.
Atagök, Tomur (1995). ‘‘Çağdaş Müzecilik Uygulamaları için Müzecilik Eğitimi’’ bildirisinde, müzeciliğin tanımı, tarihi ve özellikleri hakkında bilgi vermektedir.
BÖLÜM III
YÖNTEM
Bu bölümde araştırmanın modeli, evreni, örneklemi, veri toplama tekniği ile verilerin çözümlenmesi hakkında bilgi verilmiştir.
Araştırmanın Modeli
Araştırmada betimleme yöntemi kullanılmıştır.
Evren ve Örneklem
Bu araştırmanın evrenini Afyonkarahisar Arkeoloji Müzesinde bulunan Türk işi ve Hesap işi ürünler oluşturmaktadır.
Araştırmanın örneklemini ise Afyonkarahisar Arkeoloji Müzesi Etnoğrafik Eserler Bölümünde bulunan özgün niteliklere sahip, tesadüfî yöntem ile elde edilen 21 adet Türk işi ve 39 adet Hesap işi olmak üzere toplam 60 adet işlemeli üründen oluşmaktadır.
Verilerin Toplanması
Bu araştırmaya kaynak oluşturacak verilerin toplanması amacıyla yöre ve konu ile ilgili literatür taraması yapılmıştır. Yapılan literatür taramasında; (sözlük, tez, kitaplar, gazete, dergi… gibi) kaynaklar, Milli Kütüphane’deki Türkçe literatür ve YÖK kütüphanesindeki ilgili tezler ve internet sitelerindeki ilgili tezler incelenerek bilgilere ulaşılmıştır.
Ürünlerin değerlendirilmesi ve belgelendirilmesi amacı ile bilgi formu hazırlanmıştır. Bilgi formlarında ürünlerin çeşit, gereç, renk, teknik, motif ve kompozisyon özellikleri ayrıntılı olarak verilmiştir. Afyonkarahisar Arkeoloji Müzesinden elde edilen Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerin genel ve detay fotoğrafları çekilmiştir. Müze envanterlerinden araştırma
kapsamına alınan Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerin bilgileri elde edilmiş, ayrıca ürünler bizzat araştırmacı tarafından incelenerek bilgi formları doldurulmuştur. İşlemelerin desenleri AutoCAD Solidworks programı ile çizilmiştir.
Verilerin Çözümlenmesi
Araştırma kapsamına alınan işlemeli ürünlerin çekilen detay ve genel fotoğrafları bilgi formunda sunulmuştur. Çizilen desenler ise bilgi formlarının arkasında yer almıştır.
Araştırmada bilgi formlarından elde edilen veriler ilgili konu başlıkları altında seçilen Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürün örneklerinin gözlenebilir tüm özellikleri, bilgi formlarından faydalanarak tablolara aktarılmıştır. İncelenen ürünlerin; Afyonkarahisar ili Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerin yapılış tarihlerine göre dağılımı (çizelge 1), Afyonkarahisar ili Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerin kullanım türlerine göre dağılımı (çizelge 2), Afyonkarahisar ili Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerin bugünkü durumlarına göre dağılımı (çizelge 3), Afyonkarahisar ili Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerin kullanılan gereçlere göre dağılımı (çizelge 4), Afyonkarahisar ili Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerde kullanılan renklere göre dağılımı (çizelge 5), Afyonkarahisar ili Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerde kullanılan renklere göre dağılımı (çizelge 6), Afyonkarahisar ili Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerin kullanılan motif özelliklerine göre dağılımı (çizelge 7), Afyonkarahisar ili Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünlerin kullanım kompozisyon özelliklerine göre dağılımı (çizelge 8), ile ilgili verilerin tablolara dökümü verilmiştir.
Elde edilen veriler sonucu oluşturulan tablolardan yüzde oranları hesaplanarak araştırma bulguları ve yorumları bölümünde sunulmuştur.
Bilgi formlarından elde edilen veriler (y=f x 100 / n) formülü kullanılarak yüzdeleri hesaplanmıştır.
Araştırma raporları Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü tez yazım kılavuzuna göre yazılmıştır.
BÖLÜM IV
ARAŞTIRMA BULGULARI VE YORUMLARI
Bu bölümde, Afyonkarahisar Arkeoloji Müzesi bünyesinde yer alan Etnografik eserler bölümünde ki Türk işi ve Hesap işi işlemeli ürünler için oluşturulan bilgi formları ile bilgi formlarından elde edilen verilerin analizi ve yorumu yer almaktadır.
Bilgi Formları
Müzeden araştırma kapsamına alınan Türk işi ve Hesap işi işlemeli 60 tane ürün incelemeye alınarak, fotoğrafları çekilmiş ve bilgi formları hazırlanmıştır.
BİLGİ FORMU 1.