ĠġKUR, ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‟nın ilgili kuruluĢu olup, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kiĢiliğe haiz, idari ve mali bakımdan özerk bir kamu kurumudur. Kurum merkez teĢkilatı, görev ve fonksiyonları ile geniĢleyen iĢ hacmi nedeniyle 2011 yılında 665 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yeniden teĢkilatlanmıĢ, yeni hizmet birimleri kurulmuĢ, bazı hizmet birimlerinin de adları değiĢtirilmiĢtir. Diğer taraftan 81 ilde yer alan taĢra teĢkilatı, Bölge ÇalıĢma Müdürlüklerini de bünyesine alınarak “ÇalıĢma ve ĠĢ Kurumu Ġl Müdürlüğü” olarak yeniden yapılandırılmıĢtır. Kurumun organları Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Genel Müdürlük ile Ġl Ġstihdam ve Meslek Eğitim Kurulları olarak belirlenmiĢtir.175
ÇalıĢma ve ĠĢ Kurumu Ġl Müdürlükleri; Stratejik Plan, Performans Programı ve benzeri belgelerdeki Kurum hedeflerine ulaĢılması için il bazında gerekli çalıĢmaları yapmak; il için belirlenen hedefleri hizmet merkezleri arasında nüfus, sigortalı, iĢyeri sayısı, iĢlem yoğunluğu ve Genel Müdürlükçe belirlenecek diğer kriterlere göre adil ve dengeli bir Ģekilde dağıtmak ve hizmet merkezlerinin hedeflere ulaĢmasını sağlamak zorundadırlar.176
ĠġKUR‟da 2001 yılında TS EN ISO 9001:2008 standardının esasları çerçevesinde yürütülen faaliyetler için Kalite Yönetim Sistemi (KYS) çerçevesinde hedeflerin belirlenmesi çalıĢmalarına baĢlanmıĢtır.
175
4904 Sayılı Türkiye ĠĢ Kurumu Kanunu
176
ÇalıĢma ve ĠĢ Kurumu Ġl Müdürlüklerinin Görev, Yetki, Sorumlulukları ile Hizmet Merkezlerinin KuruluĢ Esasları ile Ġlgili Yönetmelik, Madde 7
77
AB Mali ĠĢbirliği 2002 yılı programlaması kapsamında, Kurumun yararlanıcısı olduğu Aktif ĠĢgücü Programları Projesi hazırlanmıĢtır. ĠġKUR‟un kurumsal kapasitesinin geliĢtirilmesi ve hibe projeleri yoluyla kar amacı gütmeyen kurum ve kuruluĢlar tarafından aktif iĢgücü programlarının uygulanmasını amaçlayan proje Ekim 2003– Ağustos 2006 döneminde uygulanarak tamamlanmıĢtır. Proje kapsamında, hedeflerle yönetim anlayıĢı çerçevesinde, 2006-2008 dönemini kapsayan Stratejik ĠĢ Planı hazırlanmıĢ, plan kapsamında ĠġKUR için swot analizi yapılmıĢ ve 5 temel amaç ve bunlarla ilgili alt hedefler ve faaliyetler belirlenmiĢtir. Ayrıca, planın uygulanmasını kolaylaĢtırmak üzere bir yol haritası ve il müdürlüklerinin hedeflere ulaĢma derecesini ölçmek amacıyla performans izleme çizelgesi oluĢturulmuĢtur. Stratejik ĠĢ Planının ilk uygulama yılı olan 2006 yılı için sonuçların izlenmesi amacıyla ĠġKUR‟un muhtelif birimlerinden personelin katılımıyla bir komisyon oluĢturulmuĢ, uygulama sonuçlarının üçer aylık dönemler itibarıyla değerlendirildiği bir rapor, komisyon tarafından hazırlanarak yönetime sunulmuĢtur.177
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Türkiye‟de kamu yönetiminin etkinlik düzeyinin yükseltilmesi amacıyla gerçekleĢtirilen düzenlemeler kapsamında; kuruluĢların politika oluĢturma kapasitelerinin artırılması, kamu mali yönetiminin iyileĢtirilmesi, kuruluĢ performansının izlenmesi ve hesap verme sorumluluğu doğrultusunda değerlendirilmesi için kamu idarelerinin stratejik planlarını hazırlamaları zorunlu kılınmıĢ, bu kapsamda çalıĢmaların çerçevesini çizen alt mevzuat ve rehberlerin yayınlanması ile birlikte 2007 yılında Stratejik ĠĢ Planı yerine, 2008-2012 dönemini kapsayan bir stratejik plan mevzuata uygun olarak hazırlanmıĢtır.
2008-2012 yıllarını kapsayan stratejik plan, kriz döneminde artan iĢ yükünü ve toplumsal beklentileri karĢılamakta yetersiz hale gelmiĢ ve yerine Kurumun 2015 vizyonunu; “Değişim ve yeniliklere uyum sağlayarak, hizmet kalitesi ve çeşitliliği ile işsizlikle mücadelede etkin rol oynayan, işgücü piyasasında öncü ve belirleyici bir kamu istihdam kurumu olmak” Ģeklinde belirleyen 2011-2015 Stratejik Planı hazırlanarak yürürlüğe girmiĢtir.
177
78
Kurum hedeflerinin gerçekleĢtirilmesi Ġl Müdürlüklerinin çalıĢmalarına bağlı olduğundan ilk defa 2010 yılında özel sektörde iĢe yerleĢtirme hedefi iller arasında belirli kriterler kullanılarak paylaĢtırılmıĢtır. BaĢarılı görülen bu yöntemin diğer hizmetlere iliĢkin hedeflemeleri kapsayacak Ģekilde her yıl kullanılmasına karar verilmiĢ ve 2011-2015 Stratejik Planı ve 2011 Performans Programı doğrultusunda 2011 yılı için somutlaĢtırılan tüm hedefler belirli kriterler kullanılarak iller arasında paylaĢtırılmıĢtır.178
2011 yılı Kasım ayında yürürlüğe giren 665 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Kurumun mevzuatında önemli ve köklü değiĢiklikler yaĢanmıĢ, bu durum yürürlükte bulunan Stratejik Planın güncelliğini yitirmesine neden olmuĢ ve yenilenmesine duyulan ihtiyacı artırmıĢtır. Bu kapsamda 2013-2017 Stratejik Planı hazırlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Yeni stratejik plan ile Kurumun amaçları geliĢtirilerek, üstlenilen/geliĢtirilen görevlerle yeni hedeflere yönelinmiĢ, daha geniĢ kitlelere, daha kaliteli ve etkili hizmet verilmesi hedeflenmiĢtir.
Tezde ele alınan tüm ülkelerde hedeflerle yönetim döngüsü; hedeflerin belirlenmesi, hedef baĢarısının ve performansın ölçülmesi, izleme ve ödül-ceza yaklaĢımı çerçevesinde incelenmiĢtir. Ülke KĠK‟lerinin hedeflerle yönetime baĢlama tarihleri (bkz. Tablo 1) her ne kadar 1990‟lı yıllar olarak görünse de bu anlayıĢ tam anlamıyla; kontrol birimlerinin kurulması ve ölçümleme ve raporlama sistemlerinin oluĢturulmasıyla gerçekleĢtirilmiĢtir. ĠġKUR, performans yönetimi anlayıĢı çerçevesinde Ġl Müdürlüklerinin performanslarını ölçmeye yönelik çalıĢmalara 2005 yılında baĢlamıĢtır. Ancak hedef gerçekleĢmeleri üzerinden performans ölçümleri 2010 yılında yapılmaya baĢlandığından, bu bağlamda ilk stratejik plan doğrultusunda oluĢturulmaya baĢlayan çalıĢmalarla 2010 yılında hedeflerin belirlenmesi, hedeflerin baĢarısının ve performansın ölçümü ile izleme çalıĢmaları birlikte ele alınmaya baĢlanmıĢ ancak hedeflerle yönetim döngüsünün oluĢması 2011 yılını bulmuĢtur.
178
79
ĠġKUR‟da Ulusal Ġstihdam Stratejisi doğrultusunda iĢsizliği 2023 yılında %5 seviyesine düĢürmek, merkez-yerel iĢbirliğini güçlendirmek ve Kurumun vizyonunu gerçekleĢtirmek amacıyla sorumluluk ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda hedeflerle yönetim anlayıĢı sürekli geliĢtirilmektedir.
4.2 HEDEFLER