Hedef Belirleme: Allan (1998:128) “Daha İyi Nasıl Motive” adlı eserinde hedef

belirlemeye yönelik olarak; Eğer değişikliğe hazırsanız öncelikli olarak kendinize net hedefler koymanız gerekir. Hedeflerimizi belirledikten sonra onları gerçekleştirmek için harekete geçin.

Eğer kendi geleceğimiz hakkında bir takım kararlar alır ve belirlediğimiz hedeflere ulaşmanın yolarını ortaya çıkarırsak, motive olmamız kolaylaşır. Kendimiz motive olursak çalışanlarımız ve birlikte olduklarımız da motive olacaktır. Unutmayın ki motivasyon bulaşıcıdır (Allan, 1998: 128).

Sang H. Kim “Kendinizi ve Başkalarını Motive Etmenin 1001 yolu” (1998:101) adlı eserinde bireysel motivasyon için şunları sıralamaktadır:

¾ Başarmak için, başarıyı tasavvur et ve inan. ¾ Başarı en büyük motive edicidir.

¾ Her insanın başarılı olduğu bir alan vardır.

¾ Gelecek, hayatınızın kalan bölümünü geçireceğiniz yerdir. ¾ Şu anda ne olduğun geçmişte ne olduğundan daha önemlidir. ¾ Ne amaçladığınız, ne olmak istediğiniz ise hepsinden önemlidir. ¾ Sizi durduran tek şey kendinizsiniz.

¾ Kendinizi nasıl düşünüyorsanız öylesiniz.

¾ Problemleriniz, engelleriniz değil öğretmenlerinizdir.

¾ Hedefleriniz hakkında neler hissettiğiniz, başkalarının neler hissettiğinden daha önemlidir.

¾ Hayal kurmanıza müsaade edin. ¾ Siz değişirseniz hayatınız değişebilir.

Bir şeyi yapabileceğinize inanır ya da inanmazsanız; her iki durumda da haklısınız. Bir şeyi yapmak için gerekli ustalık ve kaynaklara sahip olsanız bile, kendi kendinize başaramayacağınızı söylediğiniz zaman, işin yapılabilmesini mümkün kılan tüm sınırsal yolları, kendi kendinize kapamış oluyorsunuz. Kendi kendinize bir işi yapabileceğinizi söylediğinizde, başarı için kaynakları harekete geçirecek şekilde, yolları açmış oluyorsunuz.

Kendinizi başarıya adamışsanız, başaracağınızı biliyorsunuz demektir. Kişiler tembel değildir. Sadece kendilerine esin kaynağı oluşturacak kadar güçlü emelleri yoktur (Allan, 1998: 128).

Uyumsuzları Motive Etme

En çok karşılaşılan sorun, uygunsuz davranan insanları kabul edilebilir şekilde davranma yönünde motive edebilmek olsa gerek. İstenmeyen davranışın bırakılmasını motive etmeye başlamadan önce şu üç soruya bir göz atmak gerekli.

1. İstenmeyen davranış nedir ?

2. Bu şekilde davranmaya devam etmesine sebep olan etkenler nedir ? 3. Tam olarak nasıl davranmasını istiyoruz ?

Burada istenmeyen davranışın belirlenmesi, davranışına sebep olan etkenlerin bilinmesi, istenmeyen davranışı değiştirmeye yönelik motivasyon unsurlarını belirleyin.

Davranış değişikliğine yönelik ilk motivasyon girişiminin ardından, bu davranış değişikliğini devam ettirmeye yönelik adımlar atmak gerekmektedir. İstenmeyen davranıştan istenilen noktaya çekilen davranış değişikliği devamlı suretle pekiştirilmeli, teşvik edilmelidir (Allan,1998:95).

Bazı uyumsuz insanların motive edilmelerinde, bunlarda sıkça görülen; bir gruba ait olma ve takdir edilme ihtiyaçlarının giderilmesi ile mümkün olmaktadır. Bunun içinde kendi grubunuza almak, yeni gruplar oluşturulmak, zaman zaman toplu ya da bireysel olarak takdir etmek, kendilerini rahat hissetmelerini sağlayacaktır. Arkasından da başarabileceğine inanılan küçük sorumluluklar yüklemek, başardığında da yine takdir etmek onu kazanmak demektir.

Burada bir de sorumluluk almayarak uyumsuzluk gösterenlerin motive edilmeleri ile ilgili olarak;

- Sorumluluk almalarının önündeki engelleri tanımlayın.

- Sorumluluk alma sürecine destek sağlayın.

- Sorumluluk almaya yönelik hareketleri devamlı takdir ve teşvik edin (Allan,2000:105).

Ekipleri Motive Etme.

Bugün bir çok kurum, ekip çalışmasını standart çalışma biçimi olarak kabul etmiştir. Artık eski model yönetim biçimi rafa kalkmıştır. Birçok kurumda geçerli olan “ekip lideri”dir. Ekip lideri bir projeden diğerine koşar. Her yeni proje için gereken yetenekleri taşıyan elemanlardan ekip kurar (Allan,1998:107).

Bireylerde olduğu gibi ekipler de bir bütün olarak motive edilebilirler. Motivasyon esasen yüksek dereceli tatmininden gelir. Ekipler genellikle görev merkezlidirler ve hedeflerine başarı ile ulaştıklarında bundan bir tatmin alırlar. Aynı zamanda kendilerine saygı ihtiyaçları da vardır. Bu sebeplerden dolayı, ekiplerde takdir edilerek ve yaptıkları işlerin kurumun hedeflerine cevap verir nitelikte olduğunu görerek motive olabilirler (Altuğ,1997:120).

Ekip içindeki motivasyon sorunlarının en bilineni; ekip elemanlarının birbirleri ile olan ilişkileridir. Bu ekibin elemanları, işin insani boyutundan ziyade işin kendisi ile ilgili olabilir ve diğer ekip elemanları ile işbirliği yapmaya o kadar istekli olmayabilirler. Böylesi durumlarda ekip lideri, ekip elemanlarının bireysel yeteneklerinin projenin selameti açısından birbirine bağımlı olduğunu göstermesi ve elemanları motive etmesi gerekir (Allan,1998:113).

Ekipler başlıca üç unsurla motive olurlar:

1. Görev: Ekibin kuruluş amaçları olan hedefe ortak bir şekilde ulaşmaları. 2. Grup: Ekip üyeleri arasındaki ilişkiye yönelik sosyal ihtiyaçlar.

3. Birey: Ekip elemanlarının bireysel ihtiyaçları.

Ekip elemanları bir takım olarak çalışması gerektiği için, hepsinin ekibin bir parçası olmaktan dolayı motive olması gerekir. Eğer durum böyle değilse, ekip elemanları olarak performans göstermeleri zordur.

Ekiplerin Motivasyonu İçin Öneriler:

¾ Fikirlerini söylemelerini sağlayın. ¾ Olumsuzluklarına kızmayın. ¾ Onlara değişim için zaman ayırın. ¾ Hata ve gecikmelere izin verin. ¾ Kutlayın ve tebrik edin.

¾ Başta mükemmellik aramayın.

¾ Becerisi olanları yapmadıklarında eleştirin (Koçak,2000:16).

Amirlerin Motive Edilmesi.

Elemanların motive edilmesi kadar amirlerin de motive edilmesi önemlidir. Amirler bizlerin alacağı maaşı ve primleri üzerinde kısmen sorumludur ve işlerimizi kolaylaştırabileceği gibi aynı zamanda güçleştirebilirlerdi. Eğer amirleri işlerimizi kolaylaştırma; ücretlerimizi arttırma ve çalışma şartlarımızı kolaylaştırmaya yönelik olarak motive edebilirsek buna değecektir. Bunu nasıl yapabiliriz?

¾ Bizim ve diğerlerinin övgüleri ile motive olabilirler.

¾ Sosyal bir grubun üyesi olmak istiyor olabilir ve sosyal bir statüye ihtiyaç duyuyordur.

¾ Başarıya ve kendini gerçekleştirmeye ihtiyaç duyuyor. ¾ İşinde gurur duymak istiyor.

¾ Sorumlu olduğu işin kontrolünü elinde tutmak istiyor (Allan,1998:115).

İşte bu durumda amirlerin beklentilerini yerine getirerek onun motive edilmesini sağlayabilirsiniz. Önemli olan onun ihtiyaç duyduğu alan ya da alanları iyi belirlemektir. Bundan sonra Allan (1998:116) amirlerin motive edilmeleri konusunda şu önerileri bulunuyor:

1. Yaptıklarını takdir ederek, 2. Onu işteki grubunuza katarak,

3. Yaptığınız işler konusunda onu bilgilendirerek,

4. Bilgisi olan konularda ya da kendisine danışılmasını beklediği ortamlarda ona akıl danışarak,

5. Toplantılarda ve diğer elemanlarla yaptığı konuşmalarda onu destekleyerek ,

6. Gerektiğinde, saldırgan olmayan bir tarzda, yumuşak bir üslupla onunla aynı görüşte olmadığınızı söyleyerek motive edilebilirler.

Genel olarak yaptıklarımızın amirlerimizin çıkarına olduğunu göstererek veya başarıya olan ihtiyaçlarını tatmin ederek onları motive edebilirsiniz. Sorunlu bölgeleri tespit ederek, onları motive etmek mümkündür. Sorunlu bölgeler üzerinde açıkça konuşulmalı fikirler tartışılmalı ve davranış değişiklikleri gösterdiklerinde onlar övülmelidir. Amirler de övgüyü motive edici bulurlar.