Hazır giyim ĠĢletmelerinin denetmenden beklentileri nelerdir?

52

ĠĢletmelerde, ürünün nitelikli bir üretim sürecini sağlamak için gerçekleĢtirilen denetim faaliyetlerini gösteren bulgular Tablo 4.7 de sunulmuĢtur.

Tablo 4.7.

Ürünün nitelikli bir üretim süreci için gerçekleştirilen denetim faaliyetlerine ilişkin bulgular

Sayı %

Örnek Ürün Denetimi 78 65

BirleĢtirme Proses Denetimi 99 82,5

Yardımcı Malzeme – Mamul Denetimi 87 72,5

Ütü Pres Denetimi 82 68,3

Etiketleme ve BitmiĢ Ürün Denetimi 87 72,5

ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Denetimi 63 52,5

Toplam 496

Tablo 4.7 incelendiğinde, nitelikli üretim süreci için denetimin; %65 pay ile 78 iĢletme, Prototip Ürün Denetimi olması gerektiğini, %82,5 pay ile 99 iĢletme, BirleĢtirme Proses Denetimi olması gerektiğini, %72,5 pay ile 87 iĢletme, Yardımcı Malzeme ve Mamül Denetimi olması gerektiğini,%68,3 pay ile 82 iĢletme, Ütü Pres Denetimi olması gerektiğini,%72.5 pay ile 87 iĢletme, Etiketleme ve BitmiĢ Ürün Denetimi olması gerektiğini,%52.5 pay ile 63 iĢletme, Firma ĠSG Raporları olması gerektiğini belirterek, sonuç tabloya yansımıĢtır.

Sosyal sorumluluk alanına giren tüm faaliyetler firma rekabet gücüne olumlu katkı sağlamaktadır. Tüketici araĢtırmalarında; sadece güvenli ürün istemediği, aynı zamanda; üretim sürecinde iĢletmelerin sosyal normlara uymasını talep ettiğini göstermektedir. Tekstil ve Hazır Giyim, test ve analiz faaliyetleri ile uğraĢan, insanın makine ve teçhizat ile sürekli muhattap olduğu bir sektördür. Türkiye‟nin en büyük pazarı yıllardır AB üyesi ülkeler olmuĢtur. Bu ülkeler; güvenli, sağlıklı çevre ve çalıĢma koĢullarının oluĢturulması gibi sosyal sorumluluk projelerine önem göstermektedir. (RĠSKMED Akademi, 2015) Tablo 4.11 deki bulgular incelendiğinde en çok dikkat çeken; ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği raporlarının da denetim faaliyetleri içinde yer alması gerektiğidir. Ankete katılan

53

iĢletmelerin Tablo 4.12‟deki bulguları incelendiğinde; Fason Üretim yapan iĢletmelerde denetmene daha çok ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Türkiye, Fason Üretim ile dünyada birçok marka için güçlü bir organizasyondur. Bu nedenle denetim faaliyetlerinde ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Raporları önemli bir kriterdir.

ĠĢletmelerde, ürünün güvenli ortamlarda üretildiğinden emin olmak için (ĠSG) raporlarında dikkate alınan kontrolleri, gösteren bulgular Tablo 4.12 de sunulmuĢtur.

Tablo 4.8.

Hazır giyim işletmelerinde işçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin bulgular

Sayı %

Makina Kontrolü 113 94,2

Ütü Kontrolü 108 90,0

Bıçak Kontrolü 101 84,2

Zemin Kontrolü 79 65,8

Ergonomik Ortam Kontrolü 85 70,8

BitmiĢ Ürün Askılama Sistemi Güvenliğinin Kontrolü 69 57,5 Toplam 555

Tablo 4.8 incelendiğinde ürünün güvenli ortamlarda üretildiğinden emin olmak için,%94 payla 113 iĢletme Makine(Elektrik donanım ve yağlama) kontrollerini ,%90,0 payla 108 iĢletme Ütü ( Isı, Buhar, Ayar Ve Su Akıtma ) kontrollerini ,%84,2 payla 101 iĢletme Bıçaklar ( Elektrik Donanım, Biley Ve Yağlama )kontrollerini ,%65,8 payla 79 iĢletme Zemin ( Kaygan, Ġp Ve KumaĢ Atıkları )kontrollerini ,%70,8 payla 85 iĢletme Ergonomik ve HavalandırılmıĢ Aydınlık ÇalıĢma Ortamı kontrollerini ,%57,5 payla 69 iĢletme BitmiĢ Ürün Askılama Sistemi Güvenliği kontrollerini dikkate aldığını belirterek bulgular tabloya yansımıĢtır. Anketi yanıtlayanlar tarafından soru Ģıklarına birden fazla yanıt verildiği için toplam 555 çıkmıĢtır.

Atılgan(2005),tekstil sektörü gerek mevsimsel gerekse de moda kaynaklı olarak sürekli değiĢim içindedir. Kalite, denetim, ĠSG, termin, maliyet ve depo-stok konularında

54

standardize çalıĢmalar; piyasa ve dünya rekabetindekiuygulamalar için önemli kolaylık sağlayacağını belirtmiĢtir.

ĠĢletmelerde ürünün, güvenli ortamlardaki üretim seyri dikkate alındığında; ĠSG raporlarının makine- teçhizat, zemin, havalandırma, aydınlatma ve ergonomik koĢullar dahil olmak üzere önem arz etmesi beklenen, araĢtırmayı destekleyen bir sonuç olduğunu söylenebilir.

ĠĢletmelerde, denetçinin sahip olması gereken mesleki kriterleri gösteren bulgular Tablo 4.9 de sunulmuĢtur.

Tablo 4.9.

Denetçinin sahip olması gereken mesleki kriterlere ilişkin bulgular

Sayı %

Üniversite Eğitimi 49 40,8

Alanda Tecrübe 111 92,5

Mesleki Sertifikalar 73 60,8

Toplam 233

Tablo 4.9 incelendiğinde, denetçinin sahip olması gereken mesleki kriterler için; 49 iĢletme %40,8 payla Üniversite Eğitimi,111 iĢletme %92,5 payla Alanda Tecrübe sahibi olması, 73 iĢletme %60,8 payla Mesleki Sertifika programı alması gerektiği sonucuna ulaĢılmıĢtır. Dal(2009), hazır giyimde denetim planlı ve sürekli bir süreçtir. Ürün yelpazesi olarak incelendiğinde hazır giyim; model, teknik, kumaĢ, yardımcı malzeme potansiyeli oldukça karmaĢıktır. Denetmenin kurumsal, teknik, mesleki ve teknolojik geliĢmelere ve sorun çözmeye odaklı olması gerektiğini belirtmiĢtir.

Denetçinin sahip olması gereken mesleki kriterlerin araĢtırıldığı Tablo 4.9 de, iĢletmelerin üniversite eğitimi almıĢ veya alanda tecrübe kazanmıĢ denetmenlerin, sertifika programı almaları, değiĢen rekabet ortamında mesleğin gerekliliği olduğu söylenebilir.

55

ĠĢletmelerde, denetçinin firmanın verimine olan katkısını (1ile 10 arası sınıflandırma ) gösteren bulgular Tablo 4.10 de sunulmuĢtur.

Tablo 4.10.

Hazır giyim işletmelerinde denetçinin firmanın verimine olan katkısına ilişkin bulgular

Puan _{Sayı %} 1 7 5,8 2 2 1,7 3 4 3,3 4 8 6,7 5 11 9,2 6 12 10,0 7 16 13,3 8 17 14,2 9 21 17,5 10 22 18,3 Toplam 120 100,0

Tablo 4.10 incelendiğinde, denetçinin firmaya olan katkısı 1 ile 10 arasında değerlendirilmiĢtir. Sınıflandırmaya göre;1 puanla değerlendiren %5,8 payla 7 iĢletme, 2 puanla değerlendiren %1,7 payla 2 iĢletme, 3 puanla değerlendiren %3,3 payla 4 iĢletme, 4 puanla değerlendiren %6,7 payla 8 iĢletme, 5 puanla değerlendiren %9,2 payla 11 iĢletme, 6 puanla değerlendiren %10,0 payla 12 iĢletme, 7 puanla değerlendiren %13,3 payla 16 iĢletme, 8 puanla değerlendiren %14,2 payla 17 iĢletme, 9 puanla değerlendiren %17,5 payla 21 iĢletme, 10 puanla değerlendiren %18,3 payla 22 iĢletme olduğu bulgusuna ulaĢılmıĢtır.

Denetçinin firmaya olan verimi; (1‟ den 10‟ a puanlama); incelendiğinde gittikçe artan değerlendirme beklenen bir sonuçtur. 10 puan en olumlu denetmen katkısı olduğunu düĢünenler, 1 puan en olumsuz denetmen katkısı olduğunu düĢünenlerdir.

56

ĠĢletmelerde, denetçinin görev ve yetkilerini gösteren bulgular Tablo 4.11 de sunulmuĢtur.

Tablo 4.11.

Denetçinin görev ve yetkilerine ilişkin bulgular

Sayı % Koleksiyonun Hazırlanması 48 40,0 Üretim Prosesi 91 75,8 Termin Plan 52 43,3 Ölçü Kontrol 85 70,8 ĠĢ Sağlığı Güvenliği 80 66,7 Toplam 356

Tablo 4.11 incelendiğinde; 48 iĢletme %40,0 payla Koleksiyon hazırlama, 91 iĢletme %75,8 payla Üretim Prosesi, 52 iĢletme %43,3 payla Termin Plan , 85 iĢletme %70,8 payla Ölçü Kontrol, 80 iĢletme %66,7 payla ĠSG (ĠĢ Sağlığı Güvenliği) raporları; konularında, denetçinin görev ve yetkileri olduğu bulgularına ulaĢılmıĢtır.

Tablo 4.8 incelendiğinde; iĢletmelerde ürünün, güvenli ortamlardaki üretim seyri için ĠSG raporlarının önemi ve Tablo 4.11‟de denetçinin görev ve yetkileri arasında önemli bir yüzdelik dilime sahip olan ĠSG raporları; denetmenin firmaya katkısına iliĢkin bir bağlantı olduğunu söyleyebiliriz. Üretim Prosesinin hazırlanması, Termin Plan, Ölçü Kontrol konularında denetmenin yetki ve sorumluluklarını gösteren yüzdelik dilim, Tablo 11‟de mesleki eğitim, alanda tecrübe ve sertifika programlarının denetmenin önemi konusunda iliĢki olduğu bulgusunu ortaya çıkmaktadır.

57

ĠĢletmelerde, denetçinin ihtiyaç duyulduğu iĢletme türlerini gösteren bulgular Tablo 4.12 de sunulmuĢtur.

Tablo 4.12.

Denetçinin ihtiyaç duyulduğu işletme türlerine ilişkin bulgular

Sayı %

Fason Üretim Yapan ĠĢletmeler 90 75,0

Kendi Markasını Üreten ĠĢletmeler 68 56,7

Mümessil ĠĢletmeler 54 45,0

Toplam 212

Tablo 4.12 incelendiğinde; %75,0 payla 90 iĢletme; fason üretim yapan firmalar , %56,7 payla 68 iĢletme; kendi markasını üreten firmalar, %45,0 payla 54 iĢletme; mümessil firmalar için denetçiye ihtiyaç duyulduğu bulgusuna ulaĢılmıĢtır. Çoğunluk, denetmen ihtiyacının, fason üretim yapan firmalarda ürünün takibi için tercih etmiĢtir. Bunun yanı sıra kendi markasını üreten ve mümessil firmalarında denetmenle çalıĢtıkları bulgusuna ulaĢılmıĢtır.