Hayat Boyu Öğrenme Kapsamında Yaygın Eğitim Faaliyetleri

Son üç yıl itibariyle, hayat boyu öğrenme kapsamında açılan yaygın eğitim faaliyetlerinin dağılımı Tablo 17 ve Grafik 24’te gösterilmiştir.

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 35 Tablo 17. Trabzon İli Yaygın Eğitim Faaliyetleri (2009-2012)

Öğretim Yılı

Meslek Kursları Sosyal ve Kültürel

Kurslar Okur-Yazarlık Kursları

Açılan Kurs Sayısı Katılan Kursiyer Sayısı Sertifika Alan Kursiyer Sayısı İstihdam Edilen Kursiyer Sayısı Görev Alan Öğretmen/ Usta Öğretici Sayısı Açılan Kurs Sayısı Katılan Kursiyer Sayısı Sertifika Alan Kursiyer Sayısı Görev Alan Öğretmen/ Usta Öğretici Sayısı Açılan Kurs Sayısı Katılan Kursiyer Sayısı Sertifika Alan/Okur-Yazar Olan Kursiyer Sayısı Görev Alan Öğretmen/ Usta Öğretici Sayısı 2009-2010 943 14021 10804 348 320 3735 45857 22437 178 1150 11648 9393 150 2010-2011 1412 21919 16678 637 263 2782 49462 21062 202 1523 16467 14971 380 2011-2012 1198 20600 14464 587 346 2562 52399 25309 387 795 5242 4743 300 Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Grafik 24. Trabzon İli Yaygın Eğitim Faaliyetlerinin Dağılımı (2009-2012)

Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Tablo 17 ve Grafik 23 incelendiğinde; son üç yıl itibariyle sosyal ve kültürel kursların meslek kursları ve okuma-yazma kurslarına göre daha fazla açıldığı, 2011-2012 yılında düzenlenen meslek kurslarının haricinde, tüm kurslarda, yıllara göre sayıca düşüş olduğu, ancak kursiyer sayılarında, okuma-yazma kurslarının dışında, düşüş değil bilakis artış olduğu görülmektedir.

Okuma-yazma kurslarına katılan kursiyer sayılarındaki düşüş, olması gerektiği gibi, beklenen bir durumdur. Zira, İl genelinde okuma-yazma bilmeyenlerin sayısı da yıllara göre düşüş göstermiştir.

Hayat boyu öğrenme kapsamında, yaygın eğitimden faydalananların sayısı, İlin stratejik hedeflerine göre kıyaslandığında, meslek kursları açısından 2010 ve 2011 yılları dışında, diğer kurslarda her üç yılda da, düşük performans gösterilerek hedeflenen sayının altında kaldığı anlaşılmaktadır.

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 36 3.1.11. Bursluluk ve Yatılılık Durumu

Son üç yıl itibariyle, okul öncesi eğitim kademesinde burs alan ve yatılı olan öğrenci ile yarım yatılılık kapsamında olan okul ve öğrenci bulunmamaktadır. İlköğretim, genel ortaöğretim ve mesleki-teknik ortaöğretim kademelerine göre burs alan öğrenci sayıları ve oranları Tablo 18’de, yatılılık kapasitesi ve kullanım durumu Tablo 19’da gösterilmiştir.

Tablo 18. Trabzon İli Burs Alan Öğrenci Durumu (2009-2012)

Öğretim Yılı

İlköğretim

Ortaöğretim

Genel Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Ortaöğretim

Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

İl Milli Eğitim Müdürlüğünden alınan verilere göre, özel kişi veya kurumlardan burs alan öğrenci bulunmazken, genel ortaöğretim öğrencilerinin en yüksek oranda, mesleki ve teknik ortaöğretim öğrencilerinin ise en düşük oranda burs aldığı anlaşılmaktadır.

Burs alan öğrencilerin oranları İlin stratejik hedeflerine göre kıyaslandığında, sadece genel ortaöğretimde yüksek performans gösterilerek hedeflerin üzerine çıkıldığı, ilköğretim ve mesleki-teknik ortaöğretimde ise düşük performans gösterilerek hedeflerin oldukça altında kalındığı görülmektedir. Ayrıca, yıllar itibariyle burs alan öğrenci oranlarında artış gerçekleşmiş olsa da, Bakanlığın (burs hizmetlerinden yararlanan öğrenci sayısının her yıl %5 oranında arttırma) hedefine hiçbir kademede ulaşılamamıştır.

Tablo 19. Trabzon İli Öğrenci Yatılılık Durumu (2009-2012)

Öğretim Yılı

İlköğretim Ortaöğretim

Genel Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Ortaöğretim

Yatılı Öğrenci Kapasitesi Yatılı Öğrenci Sayısı Yatılı Öğrenci Sayısının Kapasiteye Oranı Yatılı Öğrenci Sayısının Öğrenci Mevcuduna Oranı Yatılı Öğrenci Kapasitesi Yatılı Öğrenci Sayısı Yatılı Öğrenci Sayısının Kapasiteye Oranı Yatılı Öğrenci Sayısının Öğrenci Mevcuduna Oranı Yatılı Öğrenci Kapasitesi Yatılı Öğrenci Sayısı Yatılı Öğrenci Sayısının Kapasiteye Oranı Yatılı Öğrenci Sayısının Öğrenci Mevcuduna Oranı 2009-2010 975 712 73,03 0,75 1950 1444 74,05 6,82 1488 1523 102,35 7,07 2010-2011 875 573 65,49 0,62 2852 1780 62,41 8,21 1461 1401 95,89 5,77 2011-2012 875 516 58,97 0,57 2828 1908 67,47 9,09 1521 1366 89,81 5,97 Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 37 Yatılılık kapasitesi, yıllar itibariyle genel ve meslek-teknik ortaöğretimde arttırılırken ilköğretimde düşürülmüştür. Kapasite kullanımında, genel ortaöğretimin haricinde yıllar itibariyle önemli oranda düşüş gerçekleşmiş ve ilköğretimde kapasite kullanımı neredeyse yarıya inmiştir. Yatılılıktan faydalanan öğrenci oranı ise, genel ortaöğretimde artış gösterirken ilköğretimde düşüş göstermiş, mesleki-teknik ortaöğretimde inişli-çıkışlı bir seyir izlemiştir.

Yapılan sorgulamalarda; MEB İlköğretim Genel Müdürlüğü’nün 31/03/2011 tarihli ve 4290 sayılı yazılarının 5’inci maddesinde belirtilen “Yatılı İlköğretim Bölge Okulları 1-5’inci sınıflarında okuyan öğrencilerin tamamı taşımalı ilköğretim kapsamına alınacak” ifadesi gereği 2011 yılından itibaren YİBO’ların ilkokul kısmına öğrenci alınmadığından ilköğretimde yatılılık kullanma kapasitesinin düştüğü; Merkez ilçedeki 6 pansiyonlu ortaöğretim okullarından 4 tanesinin genel, 1 tanesinin İHL ve 1 tanesinin de özel eğitim okulu olduğu, bu nedenle en fazla pansiyon talebi merkez ilçede yoğunlaştığından bu okulların doluluk oranın da %100 olduğu, ancak ortaöğretimde pansiyonlu okullar ranza/koğuş sisteminden yatak sistemine kademeli olarak geçiş yaptığından kapasite düşüşü olduğu ileri sürülmüştür.

Yatılılıktan hizmetinden yararlanan öğrenci oranları, İlin stratejik planında yer alan ortaöğretim hedefleriyle kıyaslandığında, genel ortaöğretimde hedeflere ulaşıldığı, ancak mesleki-teknik ortaöğretimde hedeflere ulaşılamadığı anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, her iki kademede de, Bakanlığın (pansiyon hizmetinden yararlanan öğrenci oranını her yıl %5 arttırmak) hedefine ulaşılamamıştır.

3.1.12. Özel Öğretim Durumu

İl genelinde 6 özel ilköğretim okulu ve 7 özel lise bulunmaktadır. Mesleki ve teknik eğitim alanında özel eğretim yapan herhangi bir okul yoktur. Son üç yıl itibariyle, ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde özel öğretim kurumu (özel okul) sayıları ile öğrenci ve öğretmen sayıları Tablo 20’de gösterilmiştir.

Tablo 20. Trabzon İli Özel Öğretim Durumu (2009-2012)

Öğretim Yılı

Özel İlköğretim

Özel Ortaöğretim

Özel Genel Ortaöğretim Özel Mesleki ve Teknik Ortaöğretim

Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Resmi Okullardaki Öğrenci Sayısına Oranı Öğretmen Sayısı Resmi Okullardaki Öğretmen Sayısına Oranı Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Resmi Okullardaki Öğrenci Sayısına Oranı Öğretmen Sayısı Resmi Okullardaki Öğretmen Sayısına Oranı Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Resmi Okullardaki Öğrenci Sayısına Oranı Öğretmen Sayısı Resmi Okullardaki Öğretmen Sayısına Oranı 2009-2010 6 1123 1,18 127 0,021 7 705 1,65 123 0,041 - - - - - 2010-2011 6 1112 1,19 121 0,021 7 708 1,54 123 0,041 - - - - - 2011-2012 6 1186 1,31 121 0,019 7 735 1,68 142 0,043 - - - - - Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 38 Özel öğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin oranları, genel olarak yıllar itibariyle artış göstermiş olsa da Türkiye ortalamasının (yaklaşık %3) ve Bakanlığın stratejik hedeflerinin oldukça altında kalmıştır. İlin stratejik planında bu yönde bir hedef bulunmamakta olup, yapılan süreç incelemesinde ve sorgulamalarda, bu yönde özel sektörün girişimlerinin olduğu, ancak şehir merkezinde arsa bulunamadığı ve yatırımcıların şehir merkezi dışını tercih etmediği için bu güne kadar yeterince yatırım yapılmadığı, yine de bazı şirketlerin/kişilerin özel okul açma gayretlerinin devam ettiği anlaşılmıştır.

3.1.13. Okulu Tamamlama

Öğrenim kademeleri bazında sisteme giren öğrencilerin son sınıfa ulaşma ve mezun olma durumları Tablo 21’de ve Grafik 25’te gösterilmiştir. Zaman içerisinde nakil ve benzeri nedenlerle son sınıfa ulaşmadan sistemden çıkan öğrenci olduğu gibi, sisteme giren öğrenci de olduğundan, bu giriş-çıkışın birbirini dengelediği varsayılmıştır.

Tablo 21. Trabzon İli Öğrencilerin Okulu Tamamlama Durumu (2009-2012)

Öğretim Yılı

İlköğretim Ortaöğretim

Genel Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Ortaöğretim

Sekiz Yıl Önce Kayıt Olan Öğrenci Sayısı Sekizinci Sınıf Öğrenci Sayısı Mezun Olan Öğrenci Sayısı Mezun Olan Öğrenci Sayısının Sekiz Yıl Önce Kayıt Olan Öğrenci Sayısına Oranı Mezun Olan Öğrenci Sayısının Sekizinci Sınıf Öğrenci Sayısına Oranı Dört Yıl Önce Kayıt Olan Öğrenci Sayısı Onikinci Sınıf Öğrenci Sayısı Mezun Olan Öğrenci Sayısı Mezun Olan Öğrenci Sayısının Dört Yıl Önce Kayıt Olan Öğrenci Sayısına Oranı Mezun Olan Öğrenci Sayısının Onikinci Sınıf Öğrenci Sayısına Oranı Dört Yıl Önce Kayıt Olan Öğrenci Sayısı Onikinci Sınıf Öğrenci Sayısı Mezun Olan Öğrenci Sayısı Mezun Olan Öğrenci Sayısının Dört Yıl Önce Kayıt Olan Öğrenci Sayısına Oranı Mezun Olan Öğrenci Sayısının Onikinci Sınıf Öğrenci Sayısına Oranı 2009-2010 13178 13140 12230 92,81 93,07 6135 5017 4961 80,86 98,88 5467 4226 3792 69,36 89,73 2010-2011 13047 12493 12405 95,08 99,30 5047 5042 4718 93,48 93,57 6169 4951 4480 72,62 90,49 2011-2012 12494 12122 - - - 5405 4954 4871 90,12 98,32 6334 4808 4575 72,23 95,15 Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Grafik 25. Trabzon İli Öğrencilerin Okulu Tamamlama Oranları (2009-2012)

0

İlköğretim Genel Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Ortaöğretim İlköğretim Genel Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Ortaöğretim İlköğretim Genel Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Ortaöğretim

2009-2010 2010-2011 2011-2012

Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 39 Son sınıfa ulaşan öğrencilerin okulu tamamlama (mezun olma) oranları yıllar itibariyle artış göstermiş olsa da, sisteme giren öğrencilerin tamamı son sınıfa ulaşamamış ve önemli oranda kayıplar vererek, mezun olan öğrencilere oranları, son sınıfların mezunlara oranına göre önemsenecek oranda düşük seviyede gerçekleşmiştir. Özellikle mesleki ve teknik ortaöğretimde bu açıklık %20'ler düzeyine ulaşmıştır.

Okulu tamamlama oranları, okulu terk (ayrılma) ve sınıf tekrar oranlarıyla kıyaslandığında, aralarında anlamlı bir ilişkinin olduğu ve kademeler bazında paralellik arz ettiği anlaşılmaktadır.

3.1.14. İşletmelerde Mesleki Eğitim

Mesleki-teknik ortaöğretim kademesindeki son sınıf ve işletmelerde mesleki eğitim uygulamasına katılan öğrenci sayıları ile öğretmen ve işletme durumları Tablo 22’de gösterilmiştir.

Tablo 22. Trabzon İli İşletmelerde Mesleki Eğitim Durumu (2009-2012)

Öğretim Yılı

Öğrenci Öğretmen İşletme

Son Sınıf Öğrenci Sayısı İşletmelerde Beceri Eğitimine Gönderilen Öğrenci Sayısı İşletmelerde Beceri Eğitimine Gönderilen Öğrenci Sayısının Son Sınıf Öğrenci Sayısına Oranı İşletmelerde Beceri Eğitiminde Görevlendirilen Koordinatör Öğretmen Sayısı Koordinatörlük Saati Ortalaması Bir Koordinatör Öğretmene Düşen İşletme Sayısı Bir Koordinatör Öğretmene Düşen Öğrenci Sayısı Koordinatör Öğretmenlerin Maaş Karşılığı Ders Saati Ortalaması Mesleki Eğitim Yaptırılan İşletme Sayısı Eğitim Birimi Bulunan İşletme Sayısı İşletmelerde Mesleki Eğitimde Görevlendirilen Eğitici Personel/Usta Öğretici Sayısı 2009-2010 2866 2419 84,40 335 17,12 6,43 10,43 17,31 1049 41 335 2010-2011 3510 2848 81,14 356 16,91 9,53 13,17 16,35 1117 57 376 2011-2012 3352 2923 87,20 396 14,15 7,93 12,12 17,27 1123 71 370 Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Son üç yıl itibariyle, işletmelerde mesleki eğitim uygulamasına katılan öğrenci oranları, inişli-çıkışlı bir seyir izlemiş ve 2011-2012 öğretim yılında en yüksek seviye ulaşmıştır. Bir koordinatör öğretmene düşen işletme ve öğrenci sayısında paralellik söz konusu iken, ortalama koordinatörlük saati göreceli olarak yüksektir² ve öğretmenler genel olarak maaş karşılığını (sağlık meslek liselerinde 15, diğer meslek liselerinde 20 saat) doldurmadan koordinatörlük görevi almışlardır. Diğer taraftan, eğitim birimi bulunan işletme sayısı ile eğitici personel/usta öğretici sayısı, işletme sayısına göre oldukça düşüktür. Ki, süreç incelemesinde, eğitim birimlerinin büyük çoğunluğunun sağlık meslek lisesi öğrencilerinin uygulama yaptıkları hastanelerde olduğu görülmüştür.

2 Bir öğretmene verilebilecek azami koordinatörlük saati 16 olması gerekirken, ortalama koordinatörlük saatinin 2009-2010 ve 2010-2011 öğretim yıllarında 16’nın üstünde olmasının yanlış hesaplamalardan kaynaklandığı değerlendirilmektedir.

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 40 3.1.15. Kız Çocuklarının Okullaşması

Okullaşma oranlarıyla ilgili bölümde yapılan değerlendirmede de belirtildiği gibi, il genelinde ve ilçelerde kız çocuklarının okullaşmasıyla ilgili herhangi bir sıkıntının yaşanmadığı, kız ve erkek çocukların okullaşma oranları arasında bir farkın oluşmadığı görülmüştür. Konuyla ilgili süreç denetimlerinde, kampanyalar ve projeler dahilinde aşağıdaki çalışmaların yapıldığı anlaşılmıştır:

Merkez İlçede; 2010/38 sayılı Genelge gereğince İlde bir eylem planı oluşturulmuş, Eylem Planı kapsamında yapılan işlemler rapor halinde Bakanlığa sunulmuştur. Söz konusu eylem planı çerçevesinde periyodik olarak yapılması gereken çalışmalar ilgili okul ve kurumlara yazı ile hatırlatılmıştır. Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu tarafından yürütülen “Bilinç Okullaşmayı Getirecek Projesi” kapsamında 160 aile ziyaret edilerek, 75 çocuk örgün eğitime kayıt yaptırmak koşuluyla ikna edilmiş, 69 çocuk açık ve 5 çocuk rehabilitasyon merkezlerine yönlendirilmiştir. 11 çocuk ise çeşitli nedenlerle (zihinsel engel, evlenme, vs.) okullaşmaya dahil edilememiştir.

Tüm ilçelerde “Ana Kız Okuldayız” kampanyasıyla ilgili çalışmalar sürdürülmüştür. Bununla birlikte, Dernekpazarı İlçesinde; ortaöğretim çağındaki kız çocuklarının bir kısmı Kuran kurslarına devam ettiğinden örgün eğitime katılamamış ve açık liseye yönlendirilmiştir.

Hayrat İlçesinde; bir Okulda “İlköğretim Yetmez Eğitim Bitmez Projesi” kapsamında üç bilgisayarlı proje odası oluşturulmuştur. Maçka İlçesinde; ulaşım sorunları ve ekonomik yetersizlikler nedeniyle okula gelemeyen öğrenciler tespit edilerek gerek Devlet imkanları gerekse de hayırseverler vasıtasıyla bu sorunlar aşılmaya çalışılmış, taşıma kapsamına alınamayacak durumdaki yüksek köylerde ikamet eden yaklaşık 75 kız öğrencinin ilçe merkezinde konaklamalarına yardım edilmiştir. “İlköğretim Yetmez Eğitim Bitmez Projesi”

kapsamında 225 kız öğrencinin ailesine ulaşılmıştır. Of İlçesinde; kız çocuklarının okullaşmasını artırmak için Halk Eğitimi Merkezimiz tarafından 2010-2011 öğretim yılında AB projeleri kapsamında, “Özellikle Kız Çocuklarının Okullaşması Projesi” hazırlanmış ve 120.000 Euro hibe alınarak, proje sayesinde kız çocuklarının okullaşma oranının %20 oranında artırılmıştır.

3.1.16. Okur-Yazar Oranlarının Arttırılmasına İlişkin Çalışmalar

Hayat boyu öğrenme kapsamında gerçekleştirilen yaygın eğitim faaliyetleri bölümünde analiz edildiği gibi, okur-yazar oranını arttırmak için, il genelinde okuma yazma bilmeyenlerin taraması yapılarak, 2009-2010 öğretim yılında 1150 kurs açılmış ve 11648 kursiyer bu kurslara katılmış, 2010-2011 öğretim yılında 1523 kurs açılmış ve 16467 kursiyer bu kurslara katılmış, 2011-2012 öğretim yılında ise okuma-yazma bilmeyenlerin sayısındaki düşüşe paralel olarak, 795 kurs açılmış ve 5242 kursiyer bu kurslara katılmıştır. Gerek İl Milli Eğitim Müdürlüğünde ve gerekse ilçe milli eğitim müdürlüklerinde yapılan incelemelerde, halk eğitim merkezi müdürlükleri aracılığıyla gerekli çalışmaların yapılarak okuma yazma oranında önemli artışların sağlandığı görülmüştür.

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 41 3.2. Başarı ve Eğitim Çıktıları

3.2.1. Yükseköğretime Geçiş

Mezun olan ve sınava giren öğrenci sayılarına göre, genel ortaöğretim ve meslek-teknik ortaöğretim kademesinden yükseköğretime geçiş durumu Tablo 23 ve Tablo 24’te gösterilmiştir.

Tablo 23. Trabzon İli Genel Ortaöğretimden Yükseköğretime Geçiş Durumu (2009-2012)

Öğretim Yılı

Genel Ortaöğretim

Mezun Olan Öğrenci sayısı Sınava Giren

Öğrenci Sayısı

Lisans Programına Yerleşen Öğrenci Sayısı Ön Lisans Programına Yerleşen Öğrenci Sayısı Açıköğretim Programına (Lisans+Ön Lisans) Yerleşen Öğrenci Sayısı Lisans programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Mezun Olan Öğrenci Sayısına Oranı Ön Lisans programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Mezun Olan Öğrenci Sayısına Oranı Açıköğretim programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Mezun Olan Öğrenci Sayısına Oranı Yüksek Öğretim Programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Mezun Olan Öğrenci Sayısına Oranı Yüksek Öğretim Programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Sınava Giren (YGS'ye) Öğrenci Sayısına Oranı

YGS LYS

2009-2010 4352 4264 2809 1395 223 142 32,05 5,12 3,26 40,44 41,28 2010-2011 3864 3891 2791 1252 320 129 32,40 8,28 3,34 44,02 43,72 2011-2012 3843 3581 2867 1254 243 117 32,63 6,32 3,04 42,00 45,07 Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Tablo 24. Trabzon İli Mesleki ve Teknik Ortaöğretimden Yükseköğretime Geçiş Durumu (2009-2012)

Öğretim Yılı

Mesleki ve Teknik Ortaöğretim

Mezun Olan Öğrenci sayısı

Sınava Giren Öğrenci

Sayısı

Lisans Programına Yerleşen Öğrenci Sayısı Ön Lisans Programına Yerleşen Öğrenci Sayısı (Sınavsız + Sınavlı) Açıköğretim Programına (Lisans+Ön Lisans) Yerleşen Öğrenci Sayısı Lisans programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Mezun Olan Öğrenci Sayısına Oranı Ön Lisans programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Mezun Olan Öğrenci Sayısına Oranı Açıköğretim programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Mezun Olan Öğrenci Sayısına Oranı Yüksek Öğretim Programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Mezun Olan Öğrenci Sayısına Oranı Yüksek Öğretim Programına Yerleşen Öğrenci Sayısının Sınava Giren (YGS'ye) Öğrenci Sayısına Oranı

YGS LYS

2009-2010 3544 2906 845 230 1508 96 6,49 42,55 2,71 51,75 63,11 2010-2011 4211 3342 1048 243 1706 124 5,77 40,51 2,94 49,23 62,03 2011-2012 4159 3807 1138 266 1767 146 6,40 42,49 3,51 52,39 57,24 Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 42 Yıllar itibariyle, sınava (YGS’ye) giren öğrenci sayısına göre yükseköğretime geçiş oranlarında, genel ortaöğretim kademesinde sistematik bir artış, mesleki ve teknik ortaöğretimde tam tersine sistematik bir azalış gerçeklemiştir. Mezun olan öğrenci sayısına göre yükseköğretime geçiş oranlarında ise inişli-çıkışlı bir seyir gerçekleşmiştir.

Yükseköğretim programına yerleşen öğrencilerin program türüne göre dağılımı, son üç yıl itibariyle, genel ortaöğretim ve mesleki-teknik ortaöğretim ayrımında Grafik 26’da gösterilmiştir.

Tablo 24 ve 25 ile Grafik 26’daki dağılımdan da anlaşılacağı gibi, genel ortaöğretimden yükseköğretime geçiş yapan öğrencilerin büyük çoğunluğu lisans seviyesinde bir yükseköğretim programına yerleşirken, mesleki-teknik ortaöğretimden yükseköğretime geçiş yapan öğrencilerin büyük çoğunluğu da, sınavsız geçişten kaynaklı olarak, ön lisans seviyesinde bir yükseköğretim programına yerleşmiştir. Her iki kademede de açıköğretim programına yerleşen öğrenci oranı en düşük seviyede kalmıştır. Genel ortaöğretimden lisans seviyesinde bir yükseköğretim programına yerleşen öğrenci oranı, düşük de olsa, yıllar itibariyle artış göstermiştir.

Mezun olan öğrencilerin yükseköğretime yerleşen öğrencilere oranları ile sınava (YGS’ye) giren öğrencilerin yükseköğretime yerleşen öğrencilere oranları arasındaki fark, genel ortaöğretimde daha azken, mesleki ve teknik ortaöğretimde daha yüksektir. Bu durum da, mesleki ve teknik ortaöğretimden mezun olanların önemli bir kısmının sınava girmediğini göstermektedir. Nitekim, LYS’ye giren öğrenci sayısı mezunlara göre oldukça azdır.

Grafik 26. Trabzon İli Ortaöğretimden Yükseköğretime Geçiş Oranları (2009-2012) 2009-2010

1395

223 142

Genel Ortaöğretim

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 43 Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

İlin kendi içinde yapılan değerlendirmelerin dışında, 2011 yılında yükseköğretime yerleşen (lisans+önlisans+açıköğretim) ve lisansa yerleşen öğrenci oranları, YGS’ye giren öğrenci oranlarıyla, Türkiye ortalamasına ve TR 9 bölgesinde yer alan illere göre kıyaslandığında, Grafik 27’de de gösterildiği gibi, genel ortaöğretimde hem yükseköğretime yerleşen toplam öğrenci oranında hem de lisansa yerleşen öğrenci oranında Türkiye ortalamasının ve Rize İli dışında bölgedeki diğer illerin gerisinde kalınmıştır. Mesleki ve teknik ortaöğretimde ise, yükseköğretime yerleşen toplam öğrenci oranında Türkiye ortalaması ile Giresun, Artvin ve Gümüşhane illerinin altında, Ordu ve Rize illerinin üstünde; lisansa yerleşen öğrenci oranlarında da Türkiye ortalamasının üstünde kalınırken bölgedeki tüm illerin altında kalınmıştır.

Grafik 26’nın devamı

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 44 Grafik 26. Trabzon İli Yükseköğretime Yerleşme Durumunun Türkiye ve Bölgesel Kıyaslaması (2011)

Kaynak: ÖSYM, 2011 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kitabından Düzenlendi

3.2.2. Ulusal Sınavlar

3.2.2.1. Seviye Belirleme Sınavı (SBS)

İlköğretim kademesinden mezun olan öğrencilerin SBS’ye girme ve sınavla öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleşme durumu ile SBS ve OYP puan ortalaması Tablo 25’te gösterilmiştir.

Tablo 25. Trabzon İli İlköğretim Seviye Belirleme Sınavı (SBS) Durumu (2009-2012)

Öğretim Yılı

SBS (Sadece 8. Sınıf)

İlköğretimden Mezun Olan Öğrenci Sayısı SBS'ye Katılan Öğrenci Sayısı Sınavla Öğrenci Olan Ortaöğretim Kurumuna Yerleşen Öğrenci Sayısı Sınavla Öğrenci Alan Ortaöğretim Kurumuna Yerleşen Öğrenci Sayısının İlköğretimden Mezun Olan Öğrenci Sayısına Oranı Sınavla Öğrenci Alan Ortaöğretim Kurumuna Yerleşen Öğrenci Sayısının SBS'ye Katılan Öğrenci Sayısına Oranı SBS Puan Ortalaması OYP Ortalaması

2009-2010 12199 8046 4062 33,298 50,485 311,76 327,06

2010-2011 12230 8148 4071 33,287 49,963 291,58 310,94

2011-2012 10937 8261 4319 39,490 52,282 318,54 321,77

Kaynak: Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Verilerinden Düzenlendi (Eylül 2012)

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 45 Son üç öğretim yılı itibariyle, sınavla öğrenci alan ortaöğretim kurumuna yerleşme oranı ile SBS ve OYP ortalamaları inişli-çıkışlı bir seyir izlemiş ve sınavla öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleşme oranı 2011-2012 öğretim yılında en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Burada dikkat edilmesi gereken durum, mezun olan öğrencilerin yerleşme oranının, sınava giren öğrencilerin yerleşme oranına göre daha düşük olmasıdır.

İl, Ortaöğretime Yerleştirme Puanı (OYP) ortalamasına göre Türkiye genelinde 2009 yılında 30 ve 2010 yılında 26’ıncı iken, stratejik planda 2011 yılında 22 ve 2012 yılında 17’inci olunması hedeflenmiş, ancak bu hedeflere ulaşılamamıştır.

3.2.2.2. ÖSS/YGS Sınavı

İlin 2009 yılında ÖSS, 2010 ve 2011 yıllarında YGS puan türleri ortalamalarına göre Türkiye ve TR 9 bölgesinde yer alan diğer illerin ortalamasına göre kıyaslaması Grafik 28’de gösterilmiştir. Grafikten de anlaşılacağı gibi, 2009 ÖSS’de her üç puan türünde de (ÖSS-SAY-1, ÖSS-SÖZ-1 ve ÖSS-EA-1) Türkiye ortalamasının altında kalınmıştır. Bölgedeki diğer illere göre ise, tüm puan türlerinde Ordu, Giresun, Rize ve Artvin illerinin üstünde;

Gümüşhane İline göre de ÖSS-SAY-1, ÖSS-SÖZ-1 puan türlerinde altında, ancak ÖSS-EA-1 puan türünde üstünde başarı gerçekleşmiştir. 2010 ve 2011 yıllarında YGS’de tüm puan türlerinde Türkiye ortalamasının altında kalınırken, bölgedeki illerin tamamına yakınının üstünde kalınmıştır. Sadece YGS-3-4 puan türüne göre Gümüşhane İlinin altında başarı gösterilmiştir.

İl, ÖSS/YGS-LYS puan türlerinde, Türkiye geneline göre 2009 yılında 31, 37 ve 35’inci sırada iken, stratejik planda 2011 yılında 20 ve 2012 yılında 15’inci sıraya yükselme hedeflenmiştir. Ancak, düşük performans gösterilerek bu hedeflere ulaşılamamıştır.

Grafik 28. Trabzon İli ÖSS/YGS Puan Ortalaması Türkiye ve Bölge Kıyaslaması (2009-2012)

Trabzon İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Denetim Raporu 46 Kaynak: ÖSYM, 2009-2010-2011 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kitabından Düzenlendi

Ulusal sınavlarda öğrenci başarısını yükseltmeye yönelik olarak, Of İlçesinde; İstanbul’da faaliyet gösteren Nuhoğlu Vakfı ile 6 yıldır iş birliği yapılmış, köy ve beldelerden sınavlara hazırlanma imkanı olmayan öğrenciler hafta sonu servislerle alınarak, ilçe merkezinde

Ulusal sınavlarda öğrenci başarısını yükseltmeye yönelik olarak, Of İlçesinde; İstanbul’da faaliyet gösteren Nuhoğlu Vakfı ile 6 yıldır iş birliği yapılmış, köy ve beldelerden sınavlara hazırlanma imkanı olmayan öğrenciler hafta sonu servislerle alınarak, ilçe merkezinde

Belgede T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Rehberlik ve Denetim Başkanlığı (sayfa 41-0)