• Sonuç bulunamadı

II. BÖLÜM

4. KAMU SERMAYELİ BANKALARIN FİNANSAL DURUM VE GELİR

4.3. Yatay Analiz Yorumları

4.3.1. Halkbank Finansal Tablolar

Halkbank’ın 2010-2016 yılları finansal durum tablosu incelendiğinde aktiflerdeki nakit değerler ve merkez bankası kaleminde, TP’deki en büyük değişim 2013 yılında bir önceki yıla göre %74,32’lik artışla gözlemlenmiştir. 2012 yılında ise2011’e göre %36,01 azalış görülmesine rağmen bir sonraki yıl çok belirgin bir artış yaşanmıştr. Aynı kalemde YP için ise 2011 yıllında 2010’a göre %155,85 oranıylayıllar içerisindeki en büyük artış meydana gelmiştir. Sonraki yıllarda giderek azalmış ve en fazla azalışı %6,08 oranıyla 2013-2014 yılları arasında göstermiştir. Toplama baktığımızda ise; 2012 yılında %71,76 oranla en fazla artış meydana gelmiştir. 2014 yılında ise bir önceki yıla göre toplamda %1,55’lik keskin bir düşüş yaşanmıştır.

Bankaların yurt içi ve yurt dışı bankalardaki çeşitli işlemlerinden oluşmuş borç ve alacaklarını gösteren bankalar kalemi ise; TP’de en fazla 2012 yılında 2011’e göre %439,48 artış göstermiştir. Ek. 3’de detaylı olarak verilmiştir. Diğer yüksek artış ise 2016 yılında bir önceki yıla oranla %370,20 olarak gerçekleşmiştir. Bu artışa göre bankanın, ya bu hesaptaki parayla borçlarını kapatmayı düşünmediği ya da bu parayı kredi finansmanında değerlendirebileceği söylenebilir. En fazla düşüş ise %62,68 oranıyla 2011 yılında görülmüştür. YP’de 2014-2015 yıllarında %93,34 artış gözlenirken, 2016 yılında bir önceki yıla oranla değişim %36,93 azalış yönündedir. Toplamda en büyük değişim %79,47 ile 2015 yılında görülürken, 2013 yılında bir önceki yıla göre %26,26 azalış meydana gelmiştir.

Satılmaya hazır finansal varlıklar incelendiğinde yıllar itibariyle çok büyük bir farklılık gözlenmemiştir. TP’de en büyük değişim %45,97’lik artışla 2016 yılında bir önceki yıla göre görülmektedir. Yıllar itibariyle en fazla azalış ise %15,09 ile 2013-2014 değişiminde oluşmuştur. YP’de en fazla değişim %144,49 oranındaki artışla 2013 yılında 2012’ye göre belirlenmiştir. Azalış olarak incelendiğinde ise %45,80 ‘lik azalma meydana gelmiştir. Buna göre 2014 yılında bir önceki yıla göre çok fazla bir artış oluşmuştur. Toplama bakıldığında 2016 yılında bir önceki yıla göre %34,21 oranında artış görülmektedir. En düşük değişim ise 2013 yılında 2012’ye oranla %1,78 azalışla tamamlanmıştır.

Krediler ve alacaklar kaleminde TP’de en yüksek değişim %24,94 ile 2012- 2013 yıllarında görülürken, 2012 yılında da bir önceki yıla göre %24,30 değişimle çok yakın bir seyir göstermektedir. YP tarafına bakıldığında %46,53 oranla 2011 yıllarında en fazla artış gösteren kalem, en az değişim 2012 yılında bir önceki yıla göre %1,44 oranında görülmüştür. Toplamda ise en fazla artış, 2013 yılında %28,90 gözlenmiş, en düşük artış 2012 yılında 2011’e göre %17,12 oranında gerçekleşmektedir.

Maddi Duran Varlıklarda TP’de en çok artış %87,39 oranıyla 2015 yılında bir önceki yıla göre gerçekleştirmiştir. En fazla azalış ise %4,18 azalışla 2013 yılında

2012 yılına göre gözlenmektedir. YP tarafında2011 yılında 22.240 ile en fazla artış %47419,15 oranıyla bir önceki yıla göre gerçekleşirken, aynı zamanda tüm dönemlerdeki artışlara oranla maksimum düzeydedir. En yüksek azalış, 2014 yılında bir önceki yıla göre %1,40 oranında gerçekleşmiştir. Toplamda 2014-2015 yıllarında %86,73 ile en fazla artış gözlenmiştir. En çok azalış ise 2013 yılında %3,56 oranla meydana gelmiştir.

Aktif toplamına bakıldığında TP’de 2013 yılında bir önceki yıla göre %24,33 oranında en çok artış gözlenmiştir. En çok azalış ise; 2014-2015 yıllarında %13,52 ile belirlenmiştir. YP kısmında en çok artış 2011 yılında 2010 yılına göre %55,17 oranında gerçekleşirken, en fazla azalış ise %4,68 ile 2013-2014 yıllarında meydana gelmektedir. Toplam kısmında artış 2013 yılında bir önceki yıla göre en fazla %29,78 oranında görülürken, en az artış 2014 yılında 15.817,979farkla%11,18 oranında gerçekleşmiştir.

Alım satım amaçlı türev finansal borçlar kaleminde TP’de 2015 yılında oluşmuş, bir önceki yıla göre 1.419farkla en büyük artış %9460,00 ile gerçekleşmiştir. Ek. 10’da detaylı bir şekilde incelenebilir. En fazla düşüş ise %95,89 ile 2015-2016 yıllarında gerçekleşmiştir. YP’de ise %245,53 oranındaki 131.256 farkla en büyük artış 2014 yılında önceki yıla göre değişimde görülürken, en fazla düşüş 2012 yılında 2011’e göre %23,04 ile oluşmuştur. Toplamda ise en büyük artış 2014 yılında 131.237 farkla %245,34 değişim meydana gelirken, en fazla düşüş ise %23,07 ile 2011-2012 döneminde görülmektedir.

Alınan kredilerde TP kısmında en büyük artış 2011 yılında önceki yıla göre %113,99’luk değişim gözlenmektedir. En fazla azalış ise %10,86 oranıyla 2016 yılında bir önceki yıla göre meydana gelmiştir. YP’de en büyük artış %87,23 ile 2013 yılında görülmekte, en fazla azalış ise %7,91 ile 2014 yılında 2013’e göre meydana gelmiştir. Toplamda 2013 yılında önceki yıla göre %87,85 oranında değişim gözlenmiş, 2014 yılında %6,00 ile en fazla düşüş oluşmuştur.

Muhtelif borçlar kalemi tutar olarak önceden bilinmeyen borçları oluşturmaktadır. Elektrik ya da su borçları örnek gösterilebilmektedir. Bu kalemde TP için en fazla artış 308.572 farkla %43,47 ile 2011 yılında bir önceki yıla oranla görülmüştür. En az artış %8,30 ile 2015 yılında oluşmuştur. YP’de 67.584 artışla 2011 yılında bir önceki yıla oranla %349,05 değişim görülürken, en çok azalış %49,33 ile 2014 yılında 2013’e göre meydana gelmiştir. Toplamda ise %32,94 ile en çok artış 2012-2013 yıllarında görülmekte, en az artış 102.289 farkla %8,73 ile 2012 yılında bir önceki yıla oranla oluşmuştur.

Vergi borcu kalemi karlılıkla ilişkilidir. Karlılık arttıkça vergi borcu da artacağından bu kalemin analizinde karlılık da tahmin edilebilecektir. TP’de 325,431 artışla 2012yılında önceki yıla göre%170,67 değişim meydana gelmiş, en çok azalış ise %57,58 ile 2013 yılında 2012’e göre oluşmuştur. YP’de ise en büyük artış 2011 yılında meydana gelmiş bu oran ise %1845 olmuştur. YP tarafında en fazla azalış %39,73 ile 2014-2015 yıllarındadır. Toplamda %169,12 oranıyla 2012’de artış görülürken, %57,31 oranıyla 2013 yılında 2012’ye göre en çok azalış meydana gelmektedir.

Özkaynaklar, bankanın borçları düşüldüğünde varlıklarında kalan değeri ifade etmektedir. Özkaynaklar, dağıtılmış ve dağıtılmamış karları içinde barındırdığından işletme ortaklarına bu kardan paylaştırılıp paylaştırılmadığı Bu kalem incelendiğinde TP’de en fazla artış %28,60 oranıyla 2012 yılında meydana gelmektedir. En az artış ise %12,83 oranında 2.405 artışla 2016 yılında 2015’e göre gerçekleşmiştir. YP açısından 2014 yılında %769,04 ile en çok artış görülürken, en fazla azalış ise; 2016 yılında bir önceki yıla oranla % 331,52’lik değişimle meydana gelmektedir. Toplamda ise %34,34 ile en çok artış 2011-2012’de oluşmuş, en az artış ise 2016 yılında bir önceki yıla göre 2.203 artışla %11,49 oranında meydana gelmiştir.

Pasif toplamına bakıldığında TP’de %19,79 oranıyla 2013 yılında bir önceki yıla göre en fazla artış görülmüş, en az artış ise 12.796 ile %12,22 oranında 2015 yılında gerçekleşmiştir. YP’de 10.200 artışla %52,33 oranında en fazla artış 2011

yılında önceki yıla göre meydana gelmiş, en fazla azalış ise 1.019 ile %1,90 oranında 2014 yılında 2013’e göre oluşmuştur. Toplamda %29,78 ile en çok artış 2012-2013 yıllarında görülmüş, en az artış 15.818 ile % 11,18 oranında 2014 yılında meydana gelmiştir.

4.3.1.2. Nazım Hesap

Bilanço dışı yükümlülüklerde TP’de en büyük artış 2010-2011 yıllarında %371,71 oranındadır. En fazla azalış ise %70,51 ile 2011-2012 yıllarında görülmüştür. YP’de en fazla artış %60,11 ile 2010-2011 yıllarında meydana gelmiş, en fazla azalış ise %0,23 ile 2014-2015 yıllarında görülmüştür. Toplamda ise en fazla artış %253,92 ile 2010-2011 yıllarında oluşurken, en fazla azalış ise %54,87 ile 2011-2012 yıllarında meydana gelmiştir.

Taahhütler kaleminde TP’de en fazla artış %664,88 ile 2010-2011 yıllarında görülürken, en çok azalış %81,63 ile 2011-2012 yıllarında oluşmuştur. YP’de en fazla artış %82,17 ile 2011-2012 yıllarında görülmüş, en fazla azalış ise %27,92 ile 2013-2014 yıllarında meydana gelmiştir. Toplamda en fazla artış %620,58 ile 2010- 2011 yıllarında görülürken, en fazla azalış ise 2011-2012 yıllarında %79,58 oranında oluşmuştur.

Bilanço dışı hesaplar toplamında TP’de 2010-2011 yıllarında %46,57 ile en fazla artış gözlenirken, %50,82 ile 2012-2013 yıllarında en fazla azalış meydana gelmiştir. YP’de en fazla artış %68,99 oranıyla 2010-2011 yıllarında, en fazla azalış ise %73,45 ile 2012-2013 yıllarında görülmüştür. Toplamda en fazla artış %53,35 ile 2010-2011 yıllarında oluşmuş, en fazla azalış ise %58,73 ile 2012-2013 yıllarında görülmüştür.

4.3.1.3. Gelir Tablosu

Faiz gelirleri kaleminde en fazla artış %24,29 ile 2012 ve 2016 yılında birbirine çok yakın oranlarda gerçekleşmiştir. En az artış ise 2013 yılında %2,95 ile oluşmaktadır.

Faiz giderleri kaleminde en fazla artış %45,20 ile 2014 yılında, en fazla azalış ise %224,58 ile 2016 yılında meydana gelmektedir.

Temettü gelirleri kaleminde en fazla artış 2013 yılında %1.454,09 ile gözlenmekte, en fazla azalış ise %86,64 ile 2012 yılında belirlenmektedir.

Ticari kar / zarar kaleminde en fazla artış %164,38 ile 2012 yılında görülmekte, en fazla azalış ise %411,70 ile 2015 yılında gerçekleşmektedir.

Net dönem kar / zararı %30,41 ile 2012 yılında oluşmakta, en fazla azalış ise %19,82 ile 2014 yılında gözlenmektedir.

4.3.2. Vakıflar Bankası Finansal Tablolar