Hırsızlık Suçunun Sıvı veya Gaz Halindeki Enerji Hakkında ve Bunların

TCK’nın 142’nci maddesinin 3’ncü fıkrasında “sıvı veya gaz halindeki enerji hakkında veya bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi” hırsızlık suçunun nitelikli hali olarak düzenlenmiştir. Mülga 765 sayılı TCK’nın 493’ncü maddesinin son fıkrasında bu nitelikli hal “sıvı yahut gaz halindeki

yerine “sanığın suç işleme kastı ile hareket etmediği, eyleminin sebepsiz iktisap oluşturduğu ancak hırsızlık suçundan sorumlu tutulamayacağı, eylemin hukuki ihtilaf mahiyetinde olduğu” biçimindeki yasal ve yerinde olmayan gerekçeyle yazılı şekilde beraat hükmü kurulması,” bozmayı gerektirmiştir.

505 _{CENTEL ve diğerleri, a.g.e., s. 332; HAFIZOĞULLARI ve ÖZEN, a.g.e., s. 337; TEZCAN ve}

diğerleri, a.g.e., s. 675.

506 _{Yargıtay 13. Ceza Dairesi, 10.07.2017 Tarihli Kararı, 2016/3080 Esas, 2017/8208 Karar Sayılı İlamı:}

“Suça sürüklenen çocuk hakkında evsiz oluşundan ve sokaklarda yatıyor olmasından bahisle 5237 sayılı TCK'nın 147.maddesi uygulanmış ise de; kanunun gerekçesinde söz konusu maddeyle ilgili “hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi hâlinde, zaruret hâlinin varlığı kabul edilmektedir. Ağır ve acil ihtiyaç, örneğin hasta olan çocuk için ilâç çalınması, açlık nedeni ile gıda maddesi çalınması gibi hâlleri kapsar. Ancak, bu durumda hâkime olayın mahiyetine göre, verilecek cezada indirim yapma veya ceza vermekten sarfınazar etme konusunda takdir yetkisi tanınmıştır.” denmek suretiyle maddenin ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak amaçlı hırsızlık suçunun işlenmesi halinde uygulanabileceği belirtildiğinden, somut olayda koşulları oluşmadığı halde 147.maddenin uygulanması suretiyle suça sürüklenen çocuk hakkında eksik ceza tayin edilmesi aleyhe temyiz olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır.”

96

yakıtları nakleden boru hatlarından veya bunların depolarından işlenirse cezanın yukarı haddi verilir. Yakıt boru hatlarının yakıtın kaybına yol açacak şekilde delinmesi veya tahrip edilmesi halinde fiil tamamlanmış sayılır” şeklinde düzenlenmiştir. Bu iki düzenleme arasında farklılık bulunmaktadır. 765 sayılı TCK’da sadece “nakleden boru hatlarından veya bunların depolarından sıvı veya gaz halindeki yakıtların alınması” düzenlenmişken 5237 sayılı TCK’da “sıvı veya gaz halinde enerji hakkında” bu suçun işlenmesi nitelikli hal olarak kabul edilmiştir. 5237 sayılı TCK’daki nitelikli halin uygulanabilmesi için; çalınanın sıvı veya gaz halinde bulunan enerji olması ve ayrıca hırsızlığın bu enerjinin nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde gerçekleşmiş olması gerekir.508 _{Bu sebeple sıvı veya gaz halinde bulunan enerji} üzerindeki hırsızlığın, bu enerjinin nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmemesi durumunda bu fıkrada düzenlenen nitelikli hal uygulanmayacaktır.509 Bu suçun konusunu sıvı veya gaz halinde bulunan enerji oluşturur. Abonelik esasına dayanarak kullanılmayan doğal gaz, hava gazı, petrol, akarkayıt gibi maddeler bu suçun konusunu oluşturur.510 _{Abonelik esasına göre} yararlanılan elektrik, doğalgaz veya su bu suçun konusu oluşturmayacaktır. 6352 sayılı Kanunun 83’ncü maddesiyle TCK’nın 163’ncü maddesinin 3’ncü fıkrasına “abonelik esasına göre yararlanılan elektrik enerjisi, su ve doğalgazın sahibinin rızasına aykırı olarak kullanılması” şeklinde ekleme yapılarak belirtilen eylemlerin karşılıksız yararlanma suçunu oluşturduğu düzenlenmiştir.511 _{Aksi görüşe}512 _{göre, bu nitelikli} halin konusu sıvı veya gaz halindeki enerjidir. Bu sebeple, nereden, ne şekilde elde edilmiş olursa olsun sıvı veya gaz halinde bulunan enerjinin fail tarafından yararlanmak amacıyla bulunduğu yerden alınması durumunda bu nitelikli hal uygulanacaktır. Petrol istasyonundan akaryakıt çalınması ya da petrol istasyonuna akaryakıt getiren tırın soyulması durumunda da bu nitelikli halin uygulanması gerekir. Yargıtay 16.03.2016 tarihinde vermiş olduğu kararında bu konuyla ilgili fikrini şu şekilde ifade etmiştir: “Sanıkların, katılana ait benzin istasyonundaki mazotun depolanmasına ait mazot tankının kilidini kırarak tankta bulunan mazotu kamyondaki depolara doldurmaları şeklindeki eylemlerinin 5237 sayılı TCK'nın 142/1-b

508 _{TOROSLU, a.g.e., s. 139.}

509 _{BALCI ve ÖZTÜRK, a.g.e., s. 165; GÖKCEN ve diğerleri, a.g.e., s. 50; KOCA ve ÜZÜLMEZ,}

a.g.e., s. 608; ÖZBEK ve diğerleri, a.g.e., s. 631; TEZCAN ve diğerleri, a.g.e., s. 666.

510 _{TEZCAN ve diğerleri, a.g.e., s. 666.}

511 _{BALCI ve ÖZTÜRK, a.g.e., s. 165; BAYRAKTAR ve diğerleri, a.g.e., s. 53; GÖKCEN ve diğerleri,}

a.g.e., s. 50; KOCA ve ÜZÜLMEZ, a.g.e., 608.

97

maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gözetilmeden yazılı şekilde aynı Kanunun 142/3.maddesi uyarınca ceza tayini, bozmayı gerektirmiştir.”513

5237 sayılı Kanun ile mülga 765 sayılı Kanun arasındaki ikinci fark, suç işleniş şekli itibariyle kesintisiz suç olma özelliğini gösterir. Yani suç, teşebbüs suçu olarak düzenlenmemiştir. 765 sayılı TCK’nın 493’ncü maddesinin son fıkrasında “boru hattının yakıtın kaybına neden olacak şekilde delinmesi veya tahrip edilmesi halinde fiilin tamamlanmış sayılacağına” ilişkin düzenlemeye 5237 sayılı TCK’da yer verilmemiştir. Bu durumla ilgili olarak öğretideki bir görüşe göre, bu nitelikli hal bakımından, sıvı veya gaz halinde bulunan enerjinin alınması sırasında suç da işlemeye devam eder, enerji nakli sona erdiğinde suç da biter. Kesintisiz suçlarda suçun tamamlanmasıyla bitmesi farklı zamanlarda gerçekleşir. Bu sebeple enerjinin az ya da çok nakledilmesinin bir önemi yoktur, nakledildiği anda suç tamamlanır. Ancak, enerji alınmaya devam ettiği sürece suç işlemeye devam eder.514 _{Bu nitelikli hal bakımından,} BOTAŞ’a ait boru hattından mazot çalınması amacıyla hattın delinip vana takılarak tankere yüklenmesi durumunda failler suçüstü yakalanırsa eylemleri teşebbüs aşamasında kalmış sayılmayacaktır.515 _{Aksi görüşe göre, enerji hattından hırsızlık} yapmak amacıyla hattın delinmesi ancak, bu malın faydalanmak amacıyla alınamaması, hakim olunamaması durumunda failin eylemi teşebbüs aşamasında kalmış sayılacaktır. Örneğin, failin boru hattını kaynakla delerek petrol almaya çalışması sırasında, perolün tazyikli bir şekilde yükselmesiyle failin petrolü kontrol altına alarak tankere dolduramaması durumunda eylem teşebbüs aşamasında kalır.516 Yargıtay’da bu durumda failin eyleminin teşebbüs aşamasında kaldığını kabul etmiştir.517

Bu bentte düzenlenen suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi durumunda verilecek ceza daha fazladır. Suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde

513 _{Yargıtay 2. Ceza Dairesi, 16.03.2016 Tarihli Kararı, 2014/28672 Esas, 2016/4745 Karar Sayılı İlamı.} 514 _{KOCA ve ÜZÜLMEZ, a.g.e., s. 608; TEZCAN ve diğerleri, a.g.e., s. 666.}

515 _{KOCA ve ÜZÜLMEZ, a.g.e., s. 608.} 516 _{ARTUÇ, a.g.e., s. 195; EKER, a.g.e., s.171.}

517 _{Yargıtay 17. Ceza Dairesi, 21.11.2016 Tarihli Kararı, 2016/16717 Esas, 2016/12294 Karar Sayılı}

İlamı: “Dosya kapsamına göre kolluk görevlilerinin müdahale etmesi üzerine sanığın kasasına tanker

monte edilmiş olan aracını olay yerine bırakarak kaçtığı, aracın petrol boru hattına 25 m. uzaklıkta bulunduğu, tanker içerisindeki toplam 19,720 kg. ham petrolün muhafaza altına alınarak müşteki kuruma iade edildiği ve müşteki kurumun 22.09.2008 tarihli yazısı ile “bu olay nedeniyle herhangi bir ham petrol zayiatı tespit edilemediğini” bildirmesi karşısında, eylem teşebbüs aşamasında kaldığı halde, TCK'nın 35. maddesinin uygulanmaması” bozmayı gerektirmiştir.

98

işlenmesi durumunda uğranılan zararın net olarak tespit edilmesi mümkün olmadığından maddede hapis cezasının yanında para cezası da öngörülmüştür.

2.1.4. Hırsızlık Suçunun İşlenmesi Sonucunda Haberleşme, Enerji ya da