Tüm Grup

Tüm grubun tanı, tedavinin 1. yılı, 2. yılı ve final verileri Tablo 20 ve Şekil 15’te verildi.

Olguların tanı, 1. yıl, 2. yıl ve final boy SDS değerlerinin izlem süresince anlamlı azaldığı saptandı (p<0.01).

Tüm grupta tanı, 1. yıl, 2. yıl ve final VA SDS değerlerinin izlem süresince anlamlı azaldığı saptandı (p=0.007). VA SDS’nin tanıdan 1.yıla artışı istatiksel anlamlı değildi (p=0.25) .

Tanı, 1. yıl, 2. yıl ve final VKİ SDS arasında tüm grupta anlamlı farklılık saptanmadı (p=0.12). Ancak tanıdan 1. yıla VKİ SDS değeri artışı istatistiksel olarak anlamlıydı (p=0.014). VKİ SDS’nin tanı ve final değerleri karşılaştırıldığında anlamlı azaldığı görüldü (p=0.029).

Tüm grubun tedavi sürecinde tahmini erişkin boyunda anlamlı artış olduğu saptandı (p=0.005). Olguların final boyu tanıdaki PAH’dan anlamlı uzun iken (p=0.019) tedavinin 1. yılı ve 2. yılı PAH ile final boy arasında anlamlı farklılık yoktu.

Olguların KY/TY oranının izlem yıllarında istatistiksel anlamlı azaldığı saptandı (p=0.13). 158 159 160 161 162 163 164 165

tanı 1. yıl 2. yıl

43 Tablo 20. Tüm grubun izlem yılları ve final verilerinin karşılaştırması

Tanıda 1.Yıl 2.Yıl Final

VA 34.59 ± 6.91 40.46 ± 7.91 42.15 ± 8.72 56.26 ± 10.41 VA SDS 1.08 ± 0.95 1.13 ± 0.91 1.01 ± 0.94 0.34 ±1.33 Boy 137.0 ± 7.52 143.57 ± 7.05 145.7 ± 6.52 160.57 ± 6.45 Boy SDS 1.25 ± 1.05 1.17 ± 1.03 1.03 ± 1.13 0.13 ± 0.94 VKİ 18.27 ± 2.39 19.48 ± 2.67 19.66 ± 2.96 21.79 ± 3.65 VKİ SDS 0.68 ±0.88 0.79 ± 0.86 0.71 ± 0.91 0.25 ± 1.30 KY 10.54 ± 1.26 11.44 ± 1.0 11.39 ± 1.17 - KY/TY 1.22 ± 0.11 1.14 ± 0.19 1.14 ± 0.09 - PAH 159.1 ±6.09 161.18 ± 5.82 162.7 ± 6.58 - PAH SDS -0.61 ± 0.93 -0.30 ± 0.89 -0.05 ± 1.0 -

VA= vücut ağırlığı, SDS= standart deviasyon skoru, VKİ= vücut kitle indeksi, KY= kemik yaşı, TY= takvim yaşı, PAH= tahmini erişkin boyu

Şekil 15. Tüm grubun izlem yılları VA SDS, boy SDS ve VKİ SDS değişimi

0,00 0,20 0,40 0,60 0,80 1,00 1,20 1,40

tanı 1.yıl 2.yıl final

44 5 TARTIŞMA

Kızlarda santral erken puberte (SEP), hipotalamus-hipofiz-gonad eksenin erken aktivasyonundan kaynaklanan 8 yaşından önce ikincil cinsiyet özelliklerin gelişimi olarak tanımlanır. Uzun yıllardır SEP tedavisinde gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH) agonistleri kullanılmaktadır (26). GnRH agonistlerinin pulsatil olmayan uygulaması, GnRH reseptörlerini aşağı regüle ederek GnRH'ye hipofiz yanıtını etkili bir şekilde duyarsızlaştırır, kemik olgunlaşmasının ve erken pubertal gelişimin hızlanmasını baskılar.

Bu ilaçların kullanımında endişe duyulan etkilerden biri obezitedir (27). Uzun süreli çalışmalar, tanı öncesi aşırı kilolu ve obez olma prevalansında artış olmasına rağmen, tedavi öncesi ve sonrası VKİ SD skorlarını karşılaştırdığında tedaviye bağlı kilo alımını desteklememiştir (4,28).

2000 yılında Chiumello ve arkadaşları tarafından yapılan 16 EP tanılı hastanın olduğu çalışmada GnRH agonist tedavisi süresince hastaların VKİ’inde artış olduğu ancak bu artışın aynı puberte evresinde sağlıklı kontrol grubu ile kıyaslandığında benzer olduğu görülmüştür (29). Sabine Heger ve arkadaşlarının 2018 yılında 50 hasta ile yaptıkları çalışmalarında ise benzer şekilde tedavi boyunca izlemde ve tedavi sonunda VKİ SDS değişimi anlamlı bulunmamıştır (30). Bu çalışmalardan farklı olarak Jessie N. Zurita Cruz ve arkadaşlarının 2016 yılında yayınlanan çalışmasında 121 kız hastanın VKİ SDS değerinin tanıda 0.87 iken tedavi sonunda 1.32 olduğu ve tanıda % 40.5 olan aşırı kilolu ve obez oranının % 70,3’e yükseldiği görülmüştür (31). Polikliniğimizde takipli 92 SEP tanılı hasta ile yaptığımız çalışmamızda hastaların tedavi öncesi VKİ SDS değeri 0.68 ± 0.88 ve tedavi sonu VKİ SDS değeri 0.66 ±0.99 bulundu, karşılaştırıldığında anlamlı farklılık saptanmadı (p=0.68).

Ewa Glab ve arkadaşlarının Polonya’da 43 EP tanılı kızlarda yaptıkları çalışmada tanı sırasında hastaların % 9.8'i fazla kilolu ve % 22.0'si obezken tedavi sonunda % 18.6'sı fazla kilolu ve % 14.0'ü obezdi. Ancak bu değişim istatistiksel anlamlı değildi (32). Çalışmamızdaki 92 hastanın tanıda %37’si (n=34) , tedavi sonunda %38’i (n=35) fazla kilolu ve obezdi.

2012 yılında Seung Jae Lee ve arkadaşları tarafından SEP tanılı GnRH agonist tedavisi alan 38 kız hasta ile yapılan çalışmada tanı, tedavinin 1. yılı ve tedavi sonu VKİ SDS’leri karşılaştırıldığında VKİ SDS’nin anlamlı arttığı saptanmıştır. Aynı çalışmada hastalar normal kilolu ve fazla kilolu olarak 2 gruba ayrıldığında normal kilolu kızların VKİ SDS artışının daha fazla olduğu ancak 2 grup arasında istatistiksel anlamlılık olmadığı görülmüştür (33).

45 2017 yılında Won Jun Yang ve arkadaşları tarafından yapılan bir diğer çalışmada 77 SEP tanılı hasta çalışmaya dahil edilmiş ve normal kilolu ve fazla kilolu olarak iki gruba ayrılmıştır. Fazla kilolu grubun tedavi öncesi ve tedavi sonrası VKİ SDS’leri arasında anlamlı farklılık saptanmazken normal kilolu grubun tedavi bitiminde VKİ SDS artışı anlamlı bulunmuştur (26). Çalışmamızda hastalarımızın tanı, tedavinin 1. yılı, tedavinin 2. yılı ve final VKİ SDS değerlerinin anlamlı farklılık izlenmedi (p=0.12). Ancak tanıdan tedavinin 1. yılına VKİ SDS değerinde anlamlı artış mevcuttu (p=0.014). Bunun izlemin devamında gerilemesinin hastaların yakın takip edilmesi, beslenmelerinin düzenlenmesi ve spora yönlendirilmeleri ile sağlandığı düşünüldü.

Çalışmamızdaki hastalar VKİ SDS değerine göre normal kilolu ile fazla kilolu ve obez olarak gruplandırıldığında her iki grubun tedavi süresince VKİ SDS değişimleri arasında fark olmasa da normal kilolu grubun 1. yıl VKİ SDS’sinin tanıdan anlamlı yüksek olduğu görüldü (p=0.004). Çalışmamıza benzer şekilde 2019 yılında yayınlanan M. Censani ve arkadaşlarının 65 hasta ile yaptıkları çalışmada fazla kilolu ve obez hastaların VKİ SDS’lerinde değişme gözlenmezken normal kilolu hastaların 1. yıl VKİ SDS’lerinde artış izlenmiştir (34). Sung Woo Kim ve arkadaşlarının 129 hasta ile yaptıkları 2017’de yanınlanan çalışmalarında hastalar tedavi öncesi ağırlık durumuna göre normal kilo grubu, fazla kilolu grup veya obez gruba ayrılmış. Normal kilolu grupta VA SDS tedaviden önce 0.48 ± 0.79, 1 yıllık tedaviden sonra 0.63 ± 0.77 ve 2 yıllık tedaviden sonra 0.51 ± 0.77 saptanmış ve tedavi sürecinde SDS'deki değişiklikler anlamlı olmasa da 1. yıldaki istatistiksel anlamlı bulunmuş. Fazla kilolu grupta ve obez grupta ise VA SDS değişimleri anlamlı bulunmamış (11). Hae Sang Lee ve arkadaşlarının 383 hastalı çalışmalarında da benzer şekilde tüm hastaların VKİ SDS’si ve normal kilolu hastaların VKİ SDS’leri tedavinin 1. yılında artarken fazla kilolu ve obez grupta anlamlı değişiklik gözlenmemişti (35). Normal kilolu çocukların GnRH tedavisi sırasında kilo alımına daha yatkın olduklarını destekleyen çalışmalar bulunmaktadır. Bu durumun nedeni olarak fazla kilolu ve obez çocukların sürekli beslenme danışmanlığı ve desteği aldıkları böylece GnRH agonistlerinin kilo üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerini daha iyi karşılayabileceği düşünülmektedir (31).

Erken puberte tedavisinin hedeflerinden biri yetişkin boydan kaybın önlenmesidir. GnRH agonistleri ile uzun yıllardır bu amaçla kullanılmakta ve tedavi edilen önemli sayıda SEP hastasının final boya ulaşması sağlanmıştır. Bu alanda uzun süreli gözlemler ve takip çalışmaları bildirilmeye devam etmektedir.

2016 yılında yayınlanan Ewa Glab ve arkadaşlarının çalışmasında 40 SEP’li hastaya 3.3 ± 2.3 yıl 3.75 mg decapeptyl depot uygulanmış. Hastaların tedavi başlangıcında boy SDS

46 değeri 2.0 ± 1.36 iken tedavi bitiminde 1.24 ± 1.0 imiş, tedavi süresince hastaların boy SDS’sinde ve kemik yaşı ile takvim yaşı farkında azalma görülmüştür (36). Won Jun Yang ve arkadaşlarının 2017’de yayınlanan çalışmalarında 77 idiyopatik SEP tanılı hastanın ortalama tedavi süresi 30.7 ± 8.4 aymış. Hipotalamus-hipofiz-gonad ekseninin GnRH agonist uygulamasıyla baskılanmasının hastaların boy SDS değerinde anlamlı azalmaya yol açtığı görülmüş (boy SDS ortalaması başlangıçta 1.32 ± 0.81, tedavi sonunda 0.82 ± 0.83) (26). Çalışmamızda yer alan 92 hastanın toplam tedavi süresi 29.5 ± 9.9 aydı. Bu süreçte hastaların antropometrik ölçümleri her düzenli olarak takip edildi ve tedavinin başlangıcında 1.25 ± 1.05 olan boy SDS değerinin tedavi bitiminde 0.67 ± 1.07 ve finalde 0.13 ± 0.94’e kadar düştüğü saptandı (p<0.01). Tedavi ile KY/TY oranının 1.22 ± 0.11’den 1.08 ± 0.05’e anlamlı gerilediği görüldü (p<0.01).

Anna Maria Pasquino ve arkadaşlarının 2008’de yayınladıkları çalışmaya 83 idiyopatik SEP tanılı dahil edilmiş. Hastaların final boyları, VKİ değişimleri, tedavinin kemik mineral yoğunluğu üzerine etkileri incelenmiştir. Tedavi öncesi PAH 154.2 ± 5.3 cm olan grubun 4.2 ± 1.6 yıl süreyle GnRH agonist tedavisi sonra final boyları 159.8 ± 5.3 cm saptanmış, hastalarda 5.1 ± 4.5 cm boy kazancı elde edilmiştir. Aynı çalışmada hastalar tedavi almayan 32 idiyopatik SEP hastası ile karşılaştırılmış ve tedavi almayan grubun final boylarının 5.4 cm daha kısa olduğu görülmüştür (37). 2018 yılında Hae Sang Lee ve arkadaşlarının çalışmasında SEP tanılı 80 hastanın ortalama final boyu 160.1 ± 5.0 cm imiş ve tanıdaki PAH'dan (156.1 ± 5.7 cm) anlamlı olarak daha yüksekmiş (38). Zeina M. Nabhan ve arkadaşlarının 2008 yılındaki çalışmasında SEP puberte tanılı 26 kız hastanın tedavi sonrası ortalama final boyları 163.0 ± 7.6 cm imiş ve bu Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yetişkin kadınlar için 50. persentile denk bulunmuş. Bu hastaların final boylarının tedavinin başlangıcındaki PAH'dan anlamlı olarak daha yüksek olduğu ancak final boy ve hedef boyları arasında anlamlı bir fark olmadığı saptanmış (39). Çalışmamızda final verilerine ulaşılan 32 hastanın final boy ortalaması 160.57 ± 6.45 cm, final boy SDS değeri 0.13 ± 0.94, tanıdaki PAH ortalamaları 158.1 ± 6.21 cm, PAH SDS -0.75 ± 0.95 idi. Final boyları ve PAH ortalamaları karşılaştırıldığında final boyun istatistiksel anlamlı uzun olduğu (p=0.019) ve 2.4 ± 5.4 cm kazanç elde ettikleri görüldü.

Seung Jae Lee ve arkadaşlarının 2012 yılında yayınladıkları çalışmalarında ise 38 SEP tanılı kız hastanın tedavi başlangıcında 1.29 ± 0.97 olan boy SDS değerinin 12 ayda 1.06 ± 0.90'a ve 18 ayda 0.98 ± 0.83'e düştüğü görülmüş. Hastaların PAH ortalamaları tedaviden önce 157.78 ± 6.45 cm ve tedavinin 12. ayında 161.41 ± 8.97 cm saptanmış ve anlamlı ölçüde arttığı görülmüş (33). Bizim çalışmamızda tanıda PAH 159.1 ±6.09 cm, tedavinin 1. yılında

47 161.18 ± 5.82 cm ve tedavinin 2. yılında 162.7 ± 6.58 cm saptandı. Artışın Seung Jae Lee ve arkadaşlarının çalışmasına benzer şekilde anlamlı olduğu görüldü (p=0.005).

Sonuç olarak çalışmamızda kliniğimizde takipli GnRH agonist tedavisi alan hastaların retrospektif değerlendirmesi yapıldı. Tedavi süresince VKİ SDS değişimi anlamlı bulunmadı. Tanı anında normal kilolu grupta olan 9 hastanın tedavi sonunda VKİ SDS değeri 1’in üzerindeydi. Tanıda fazla kilolu ve obez grupta olan 8 hastanın tedavi sonunda VKİ SDS değeri 1’in altındaydı. Tedavinin 1. yılında VKİ SDS artışının, tedavinin devamında gerilemiş olmasını yakın poliklinik takibi, beslenme düzenlenmesi ve aktivite artışı ile sağladığımızı düşündük. Normal kilolu grupta 1. yılda VKİ SDS’i anlamlı artmışken fazla kilolu ve obez grupta değerlerin benzer olması bu gruptaki hastaların ve ailelerinin beslenme kontrolü sağlamakta daha bilgili ve deneyimli olmalarına bağlandı. Ayrıca literatürle benzer şekilde hastalarımızın tedavi ile KY/TY oranında düşüşü ve final boylarında kazanç sağladığımızı gördük.

Bulgularımızın çoğu literatürle uyumlu olmakla birlikte çalışmamızın tek merkezli, geriye dönük ve az sayıda hasta ile olması nedenli bazı değerlendirmelerde yanıltıcı olabilir. Bu alanda yapılan çalışmalarda birbirinden farklı sonuçlar bulunmaktadır ve üzerinde araştırmaların devam etmesi gerekmektedir. Bulgularımızın bu konudaki diğer çalışmalara yol göstereceğini düşünmekteyiz.

48 6 SONUÇLAR

1. Çalışmaya SEP tanılı 92 kız hasta dahil edildi. DSÖ sınıflamasına göre VKİ SDS’si 1 ve altında olan olgular normal kilolu, 1’in üzerinde olanlar fazla kilolu, 2’nin üzerinde olanlar obez olarak kabul edildi. Normal kilolu hasta sayısı 58, fazla kilolu hasta sayısı 31 ve obez hasta sayısı 3 idi.

2. Tüm olguların tanı yaşı ortalaması 8.08 ± 1.12 (4.38-10.31) yıl, normal kilolu grubun 8.11 ± 1.09 yıl, fazla kilolu ve obez grubun 8.03 ± 1.19 yıldı.

3. Tanıda kemik yaşı ortalaması tüm grupta 10.54 ± 1.26 yıl, normal kilolu grupta 10.41 ± 1.35 yıl, fazla kilolu ve obez grupta 10.77 ± 1.26 yıldı. Tanıda kemik yaşı / takvim yaşı (KY/TY) oranı ortalaması tüm grupta 1.22 ± 0.11, normal kilolu grupta 1.20 ± 0.12, fazla kilolu ve obez grupta 1.26 ± 0.09 idi. Tanıda grupların KY/TY oranları arasında anlamlı farklılık saptandı (p=0.007).

4. Tanıda PAH SDS ortalaması tüm grupta -0.61 ± 0.93, normal kilolu grupta -0.71 ± 0.99, fazla kilolu ve obez grupta -0.44 ± 0.80 idi. Grupların tanıda PAH SDS değerleri karşılaştırıldığında anlamlı farklılık yoktu (p=0.19).

5. Hedef boy SDS ortalaması tüm olgularda -0.48 ± 0.75, normal kilolu grupta -0.44 ± 0.75, fazla kilolu ve obez grupta -0.55 ± 0.77 idi. İki grubun hedef boy SDS’leri arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p=0.48).

6. Çalışmaya dahil edilen 92 hastanın tedavisi ortalama 29.5 ± 9.9 ay sonra tamamlandı. Hastaların 60’ı tedavinin tamamlanmasından sonra takipten çıktı, 32 hastanın izlemi final boya ulaşana kadar devam etti.

7. Tüm olguların tanı ve tedavi sonu VKİ SDS değerleri karşılaştırıldığında anlamlı farklılık saptanmadı. (p=0.68)

8. KY/TY oranları tanı ve tedavi sonunda karşılaştırıldığında oranın anlamlı azaldığı görüldü (p<0.01). Olguların tedavi sonunda boy SDS değerleri anlamlı azalsa da tahmini erişkin boy ve tahmini erişkin boy SDS’de anlamlı artış sağlandı. (p<0.01)

9. Tanıdan final boya kadar olan boy kazanımı tüm grupta 21.9 ± 6.84 cm, normal kilolu grupta 22.8 ± 6.68 cm, fazla kilolu ve obez grupta 19.9 ± 7.12 cm idi. Boy kazanımları karşılaştırıldığında normal kilolu grup ile fazla kilolu ve obez grup arasında farklılık saptanmadı (p=0.27).

10. Hastaların final boy ortalaması 160.57 ± 6.45 cm, final boy SDS ortalaması 0.13 ± 0.94, hedef boy ortalaması 160.23 ± 4.60 cm, hedef boy SDS ortalaması -0.44 ± 0.70 idi. Olguların final boy SDS değeri hedef boy SDS’den anlamlı fazlaydı (p=0.01).

49 11. Tanı, 1. yıl, 2. yıl ve final VKİ SDS arasında tüm grupta anlamlı farklılık saptanmadı (p=0.12). Ancak tanıdan 1. yıla VKİ SDS değeri artışı istatistiksel olarak anlamlıydı (p=0.014).

12. Tüm grubun tedavi sürecinde tahmini erişkin boyunda anlamlı artış olduğu saptandı (p=0.005).

13. Normal kilolu grubun tanı ve tedavinin 1. yılı VKİ SDS değeri arasında istatistiksel olarak anlamlı artış olduğu (p=0.004) görüldü ancak tanı ile final VKİ SDS’leri karşılaştırıldığında değerler benzerdi (p=0.15).

14. Fazla kilolu ve obez grubun VKİ SDS değerleri tanı, tedavinin 1. yılı, 2. yılı ve finalde azalmış olsa da istatistiksel anlamlı bulunmadı (p=0.46).

50 KAYNAKLAR

1. Nebesio TD, Eugster EA. Current Concepts in Normal and Abnormal Puberty. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care. 2007 Feb;37(2):50–72.

2. M. Dattani CB. BROOK’S Clinical Pediatric Endocrinology. Vol. 39, Journal of Paediatrics and Child Health. 2003. 240–241 p.

3. Carel J-C, Léger J. Precocious Puberty [Internet]. Vol. 358, N Engl J Med. 2008 [cited 2020 Mar 14]. Available from: www.nejm.org

4. Bangalore K, Fuqua JS, Rogol D, Klein KO. Use of Gonadotropin-Releasing Hormone Analogs in Children : Update by an International Consortium. 2019;17033:357–72. 5. Maggi R, Cariboni AM, Marelli MM, Moretti RM, Andrè V, Marzagalli M, et al. GnRH

and GnRH receptors in the pathophysiology of the human female reproductive system. Hum Reprod Update. 2016 Apr 1;22(3):358–81.

6. Baştuğ O. Mini puberty and its interpretation. Vol. 49, Turk Pediatri Arsivi. Galenos; 2014. p. 186–91.

7. Öktem Ö, URMAN Vehbi Koç Vakf Amerikan Hastanesi B, Sa K, Özet S. Reprodüktif Yaşam siklusu: folikülogenez ve menstruasyon derleme (Review). Türk Jinekoloji ve Obstet Derneği Derg.

8. Üniversitesi F, Fakültesi T, Dalı FA. PUBERTE NÖROENDOKRİNOLOJİSİ VE GONADOTROPİN SALGILATICI HORMON NÖRONLARI.

9. Aycan Z. Delayed puberty. Turk Pediatr Ars. 2011;46(SUPPL.1):88–91.

10. Rajendra Kumar T. Gonadotropins. In: Encyclopedia of Reproduction. Elsevier; 2018. p. 130–6.

11. Kim SW, Kim YB, Lee JE, Kim NR, Lee WK, Ku JK, et al. The influence of gonadotropin releasing hormone agonist treatment on the body weight and body mass index in girls with idiopathic precocious puberty and early puberty. 2017;1012:95–101. 12. Orlowski M, Sarao MS. Physiology, Follicle Stimulating Hormone [Internet]. StatPearls.

StatPearls Publishing; 2019 [cited 2020 Mar 7]. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30571063

13. Nedresky D, Singh G. Physiology, Luteinizing Hormone [Internet]. StatPearls. StatPearls

51 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30969514

14. Hall JE. Guyton & Hall Textbook of Medical Physiology Thirteenth Edition. 2016. 15. Ercan G. Puberte Fizyolojisi. İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi

Etkinlikleri. 2005;43:9–16.

16. Ercan PDO. Physical development of the adolescent. Psychol Adolesc. 2011;(63):19–37. 17. Hasanoğlu PDE, Darendeliler PDF, Bideci PDA, Kutluk PDT, Ezgü PDSBPDPC, Aydın PDM, et al. TÜRKİYE MİLLİ PEDİATRİ DERNEĞİ VE YANDAL DERNEKLERİ İŞBİRLİĞİ İLE Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarında Tanı ve Tedavi KILAVUZLARI. 18. Hatipoğlu N. Pubertal period and its problems. Turkiye Aile Hekim Derg. 2012;16(Suppl

1):S1–13.

19. Nathan BM, Palmert MR. Regulation and disorders of pubertal timing. Endocrinol Metab Clin North Am. 2005;34(3):617–41.

20. Bradley SH, Lawrence N, Steele C, Mohamed Z. Precocious puberty. BMJ [Internet]. 2020;6597(January):1–7. Available from: http://dx.doi.org/doi:10.1136/bmj.l6597

21. Eugster EA. Update on Precocious Puberty in Girls. J Pediatr Adolesc Gynecol [Internet]. 2019;32(5):455–9. Available from: https://doi.org/10.1016/j.jpag.2019.05.011

22. Berberoğlu M. Erken Puberte. Türkiye Çocuk Hast Derg. 2010;4(1):56–64. 23. Gönç EN. Normal puberte geliflimi ve puberte prekoks. 2009. p. 164–8.

24. Al J, Armed A, Hospital F. Precocious Puberty , GnRH Stimulation Test and Monitoring GnRH Analog Precocious Puberty , GnRH Stimulation Test and Monitoring GnRH Analog Therapy. 2015;(September):3–6.

25. Demir K, Özen S, Konakçı E, Aydın M, Darendeliler F. A Comprehensive Online Calculator for Pediatric Endocrinologists : ÇEDD Çözüm / TPEDS Metrics. 2017;9(2):182–4.

26. Yang WJ. The different effects of gonadotropin-releasing hormone agonist therapy on body mass index and growth between normal-weight and overweight girls with central precocious puberty. 2017;1012:49–54.

27. Arani KS, Heidari F. Gonadotropin-Releasing Hormone Agonist Therapy and Obesity in Girls. 2015;13(3):1–6.

52 of Gonadotropin-Releasing Hormone Analogs in Children. 2020;

29. g. chiumillo, p. bramilla, m. p. guarneri, g. russo, p. manzoni p. sgaramella. precociuspuberty andbody compositoin: effect of GnRH analog treatment. 2000.

30. Heger S, Partsch C, Sippell WG. Long-Term Outcome after Depot Gonadotropin- Releasing Hormone Agonist Treatment of Central Precocious Puberty : Final Height , Body Proportions , Body Composition , Bone Mineral Density , and Reproductive Function *. 2018;84(12).

31. Zurita Cruz JN, Díaz Rodríguez I, Nishimura Meguro E, Villasis Keever M, De Jesús Rivera Hernández A, Garrido Magaña E. Change in body mass index among girls with precocious puberty under treatment. Arch Argent Pediatr [Internet]. 2016 Apr 1 [cited 2020 Jul 12];114(2):143–5. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27079392/ 32. ewa glab, ewa barg, beata wikiera, marcin grabowski anna noczynska. Influence

ofGnRH analog therapy on body mass in CPP. 2009. p. 6.

33. Lee SJ, Yang EM, Seo JY, Kim CJ. Effects of Gonadotropin-Releasing Hormone Agonist Therapy on Body Mass Index and Height in Girls with Central Precocious Puberty. 2012;27–31.

34. marisa censani, alexis feuer, sarah orton, gulce askin maria vogiatzi. changes in BMİ in children on GnRHa therapy with precocious puberty, early puberty or short stature. 2019. 35. Lee HS, Yoon JS, Roh JK, Hwang JS. Changes in body mass index during gonadotropin-

releasing hormone agonist treatment for central precocious puberty and early puberty. Endocrine [Internet]. 2016 Nov 1 [cited 2020 Jul 12];54(2):497–503. Available from: https://link.springer.com/article/10.1007/s12020-016-1023-5

36. Barg E, Wikiera B, Głąb E, Grabowski M, Noczyńska A, Klinika Endokrynologii Diabetologii Wieku Rozwojowego Akademii Medycznej we Wrocławiu K. Influence of GnRH analog therapy on body mass in central precocious puberty Influence of GnRH analog therapy on body mass in central precocious puberty Wpływ leczenia centralnego przedwczesnego dojrzewania płciowego analogiem GnRH na masę ciała. 2016 [cited 2020 Jul 12]; Available from: https://www.researchgate.net/publication/24438908

37. Pasquino AM, Pucarelli I, Accardo F, Demiraj V, Segni M, Di Nardo R. Long-Term Observation of 87 Girls with Idiopathic Central Precocious Puberty Treated with Gonadotropin-Releasing Hormone Analogs: Impact on Adult Height, Body Mass Index, Bone Mineral Content, and Reproductive Function. J Clin Endocrinol Metab [Internet].

53 2008 Jan 1 [cited 2020 Jul 12];93(1):190–5. Available from: https://academic.oup.com/jcem/article-lookup/doi/10.1210/jc.2007-1216

38. Lee HS, Yoon JS, Park J, Hwang JS. Increased final adult height by gonadotropin- releasing hormone agonist in girls with idiopathic central precocious puberty. 2018 [cited 2020 Jul 12]; Available from: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0201906

39. Nabhan ZM, Feezle LKSD, Kunselman AR, Johnson NB, Lee PA. Normal adult height among girls treated for central precocious puberty with gonadotropin-releasing hormone analog therapy. Vol. 22, Journal of Pediatric Endocrinology and Metabolism. 2009. p. 309–16.

54 EKLER

57 Ek 2. OLGU RAPOR FORMU

P U B E RT E P R E K O K S TA N I L I H A S TA L A R D A G N R H A G O N İ S T T E D AV İ S İ N İ N V K İ Ü Z E R İ N E E T K İ S İ Te da vi başlang ıç Te da vini n 1.yıl ı Te da vini n 2.yıl ı Te d. Ke sim i F inal B oy Takvim Yaşı: KY/KY SDS TY/KY

Tanner evre: Meme/Pl Tahmini boy: Vücut Ağırlığı: VA sds: Boy: Boy sds: VKİ: VKİ sds: Bazal LH: Pik LH: Estrodiol

Uterus /uzun aks /volum Over Volum

GNRHa Leuprolide asetat (doz/kg) Triptolin asetat (Doz/kg)

Hasta No: Polk Dosya No

Hasta Adı/soyadı: Cinsiyet

Doğum Tarihi Başvuru tarihi

Anne Boy/SDS Baba boy/SDS

58 Ek 3. GÖNÜLLÜ ONAM FORMU

BİLGİLENDİRİLMİŞ OLUR FORMU 6-12 yaş için

LÜTFEN DİKKATLİCE OKUYUNUZ !!!

Bu çalışmaya katılmak üzere davet edilmiş bulunmaktasınız. Bu çalışmada yer almayı kabul etmeden önce çalışmanın ne amaçla yapılmak istendiğini anlamanız ve kararınızı bu bilgilendirme sonrası özgürce vermeniz gerekmektedir. Size özel hazırlanmış bu bilgilendirmeyi lütfen dikkatlice okuyunuz, sorularınıza açık yanıtlar isteyiniz.

Bu çalışmanın adı ne?

Santral erken puberte tanılı 6-10 yaş çocuklarda GnRH agonist tedavisinin vücut kitle indeksi üzerine etkisi