Giyside Süsleme , Desen ve Motif Özellikleri

Desen kumaş üzerinde şekillerin, çizgilerin, boşlukların kumaş içerisinde veya üzerinde renklerle düzenlemesi olarak tanımlanabilir. Desen çizgi, boşluk, ve şeklin

fiziksel ve psikolojik etkilerini düzene sokar. Giysi tasarımında desen kullanımı, giysilerin görselliğini aşağıda verildiği kapsamda etkilemektedir (Costume Design and Fashion, 2013);

• Giysi tasarımında kullanılan desenin büyümesi, giysinin de büyümesini gerektireceğinden, bu husus göz önünde bulundurularak tasarım yapılmalıdır. • Desenlerin uç noktalarının, giysinin uç noktaları ile kesişmesine ya da bu

noktaları vurgulamasına özen gösterilmelidir.

• Kilolu bir insanın üzerinden geniş desenler, özellikle sık tekrarlar içerdiğinde boyuta vurgulama yaptığından, bu nitelikteki bireyler için küçük desenlerin kullanılmasına özen gösterilmelidir.

• Yönsel ya da yön bildiren desenler, vücut üzerinde de belirli yönlere işaret edebileceğinden, bu tür desenlerin kullanımında bu hususa dikkat edilmelidir. • Desenlerin oluşturulmasında renk ve çizgiye ağırlık verilmesi, zıtlıkların

belirginleşmesine neden olacağından, tasarımda bu husus göz önünde bulundurulmalıdır.

• Giysi tasarımında yer verilecek desenin, giysinin genel karakteri ile uyumlu olmasına özen gösterilmelidir.

Kullanılan her yöntem, modelin etkilerini güçlendirir, zayıflatır, daha usta bir hale getirir ya da çok yönlü hale getirebilir. Desenin etkileyiciliği genellikle motiflere ve onların birbiriyle olan ilişkilerine bağlıdır. Stilize etme çıkarım yöntemleriyle ilginç motif şekilleri veya kısımları var olabilir veya oluşturulabilir.

Motif boyutundaki faklılıklar gözü model üzerine çeker, büyük motifler hoş bir şekilde baskın olur ve küçük olanlar büyüklere destek olur. Boyutlar ve şekillerde eş olma durumu ise tekdüzeliğe yol açabilir. Geometri, büyüklük, boşluk, derinlik mesafe illüzyonları ve çizgi, boşluk ve büyüklüğün fiziksel etkileri ve görünen bütün boyut, yönsel etkiler ve bunların çoğu model üzerinde şöyle görülmektedir (Davis, 1996, s:201):

ι. Motifler büyüdükçe modellerde büyür.

ιι. Model büyüklüğündeki uç noktalar motif büyüklüğündeki uç noktaları vurgulamaktadır. Ağır bir insan üzerinde geniş motifler tekrar etmek suretiyle boyutu vurgulamaktadır, küçük modellerle zıtlıklarla vurgu yapmaktadır. Küçük insan üzerindeki ufak motifler narinliğe vurgu yapmaktadır, geniş motifler aşırı gücü vurgulamaktadır.

ιιι. Yönsel modeller vücut üzerindeki yönleri vurgulamaktadır. ιϖ. Renk ve çizgilerin uç zıtlıkları büyütür, narin zıtlıklar küçültür. Aşağıdaki şekilde giysi tasarımı içerisinde desenin önemini vurgulayan görsele yer verilmektedir.

Şekil 38: Andrew GN, desen örneği

Kaynak: http://www.wgsn-edu.com Erişim Tarihi: 23.07.2013

Kıyafetlerin oluşturulmasında model seçimi kadar desen seçimi de önemlidir. Bu yüzden desenlerin meydana getirdiği özellikleri de bilmek gerekmektedir.

Çizgili kumaşlar bu konuda en başta gelen kumaş türleridir. Çizgiler ince kalın oluşuna, çizgi aralıklarının az çok oluşuna göre değişik görüntüler verirler. Genel olarak boyuna çizgiler uzun, enine çizgiler kısa göstermektedirler. Ancak bu çizgilerin uygulanış biçimleri bu genel kuralı değiştirebilmektedir. Örnek verirsek; boyuna çizgiler çok ince ve

sık kullanılmış iseler uzaktan bakıldığında bir bütün oluştururlar, dolayısıyla görüntü genişlemez. Şayet çizgi aralıkları geniş olursa göz bir çizgiden diğerine atlamak suretiyle görüntüyü genişletecektir. Ayrıca çizgiler desenli de olabilir. Bu durumda desenler ve renkler görünüşü etkilemektedirler. Bir kimse için çok uygun olan çizgi, diğer bir kimse için hiçte uygun olmayabilir. Çizgili kumaş alırken kişinin vücut özellikleri dikkate alınarak seçim yapmak uygun olacaktır.

Diğer desenlerin vücuttaki görüntüleri çizgili kumaşlardan farklıdır. Genel olarak desenli kumaşlar düz renk kumaşlardan daha şişman gösterirler. Renkler birbirine yakın ve desenler de orta büyüklükte olursa hemen hemen herkeste güzel duran görüntüler elde edilmiş olur. Açık ve parlak renklerle, kuvvetli kontraslar büyük motiflerde sergilenirse görünüş büyütülmüş olur. Bu tür giysiler şişmanlarda hiç iyi görünmezler. Bütün yüzeyi kaplayan karışık, küçük desenli ve koyu renk kumaşlar görüntüyü küçültür yani daha az şişman gösterirler. Büyük puanlar şişman, küçük puanlar zayıf gösterme özelliğine sahiptirler. Yuvarlak desenler yuvarlaklık hissi vermekte olduklarından zayıflar üzerinde iyi görünürler. Kumaş deseni ve rengi ne tür olursa olsun özel bordürler fırfırlar ilgiyi ve görüntüyü bu noktalara çekerler. Yani etek ucundaki bordür deseni dikkati bacaklara, yaka kısmındaki bordür deseni dikkati yüze çekecektir. Ancak enine kullanılan bordür desenleri boyu keser bu yüzden uzun boylularca tercih edilmelidir. Doğaldır ki ilginin çekileceği kısımların güzel olması gereği de unutulmamalıdır. Kısa boylu kişiler ön ortasında boydan boya bordür desen kullanırlarsa boyları daha uzun görünebilir. İki ince bordür yanyana kullanılıyorsa aralarında fazla boşluk olmamalıdır. Aksi halde şişman bir görüntü oluşur.

Desen bütün motiflerin tümüdür. Motif ise, örnekteki tek ünitedir. Kumaşta desen, çok defa bütün örnekteki motiflerin tekrarı ile yaratılır. Motifler: Geometrik, doğal, stlize ve karışık olarak sınıflandırılır.

Uzun Boylular: İnce, uzun ve mütenasip vücutlu bir kişi, kumaş seçmekte sıkıntı çekmez: onun hoşlanması, yeterlidir. Vücudu oranlı ve güzel olduğundan, hatların belirginleşmesinde sakınca yoktur. Bununla beraber, kalın kaba dokumalar, onun vücudunun güzelliğini arttırmaz. Çünkü, onu kalın gösterir.

Uzun, zayıf ve kemikleri çıkık vücutlu kimse, vücut hatlarına yuvarlaklık veren dokumaları seçebilir. Dokuma veya kumaş, orta kalınlıkta ve iyi döküm yapan, yeteri

kadar yumuşak olmalıdır. Vücudun dış hatlarını ortaya koyan, vücudu saran ve şeffaf kumaşlardan kaçınılmalıdır. Sert ve kalın kumaşlarla çıkıntılı bölümler, gözden uzaklaştırılır.

Kısa Boylular: Kısa ve tıknaz kişiler, şişman görünüşünü en aza indirecek, uygun kumaşı kullanabilirler. Böylelerine, yumuşak ve mat kumaşlar, hafif yünlüler, ince yün taklitleri, yumuşak ipekliler ve ipek taklitleri çok yakışır. Desenli kumaşta motifler, zeminin tamamını kaplamalıdır ki, vücudun dış hatlarını belirginleştirmesin. Böylece vücudun şişmanlığı ortaya çıkmasın. Parlak, sert, kalın dökük veya şeffaf kumaşlar, büyük damalı iri motifli kumaşlar ve uzun tüylü kürkler, vücut yapısının görünüşünü arttırır; kişiyi daha yuvarlık gösterir. Bu kumaşları, kullanmaktan kaçınmalıdır.

Vücut Kusurları: Geniş kalçalı kişiler, vücudun yuvarlaklığını belirgin yapan kumaşları seçmekten kaçınmalıdırlar. Desenli kumaşlar, belirsiz ve hafif desenlerde olmalıdır. Vücutta denge sağlanmasına yardım etmesi bakımından, yakada kürk kullanılabilir.

Beden kısmı geniş olanlar, hafif ve sert olmayan mat kumaşları kullanmalıdır. Düz kumaşlar, desenli olanlardan daha iyidir. Kalın ve parlak kumaşlar, vücudu geniş gösterir. Dökük ve şeffaf kumaşlar, kolun üst kısmını ve göğüs çizgisindeki çıkıntıları ortaya koyar. Bu nedenle, bu tip kumaşları kullanmamalıdırlar.

Fiyonk ve Kurdele

Fiyonk kısaca kelebek biçiminde bağlanmış kurdele olarak tanımlanabilir. Giysi detaylarında sıkça kullanılan fiyonklar, kurdeleler ve bağlamalar dekoratif olarak hoş bir görünüm sağlarlar. Bunun yanında fonksiyonel açıdan da önem teşkil etmektedir. Giysilerde fiyonk ve kurdeleye örnek olarak aşağıdaki şekil gösterilmektedir.

Şekil 39: Giysilerde fiyonk ve kurdeleye örnek

Kaynak: http://www.style.com Erişim Tarihi: 25.07.2013 Nakış ve Aplikeler

Bir yüzey tasarım elementi olan nakış, genellikle kumaş üzerine renkli iplikler veya sırma ve sim kullanarak elle veya makineyle yapılan işleme olarak tanımlanabilir. Aplike ise, düz ya da desenli bir kumaştan kesilmiş motiflerin bir başka kumaşa işlenmesi olarak tanımlanabilir. Aşağıdaki şekillerde Cacharel, Max Azria, Temperley ve Kenzo koleksiyonundan giysi üzerine renkli ipliklerle işlenmiş çeşitli desenlerdeki nakış ve apliklere örnekler görülmektedir.

Şekil 40: Giysilerde nakış ve apliklere örnekler

Kaynak: http://www.wgsn-edu.com, Erişim Tarihi: 26.07.2013

Makromeler, Patchworkler ve Kapitoneler

Makrome, kısaca kalın iplikle veya farklı herhangi bir malzemeyle elde örülmüş iş olarak tanımlanabilir. Patchwork ise çeşitli şekillerde kesilmiş ve farklı desenlerdeki kumaşların belli bir düzen içerisinde birleştirilmesi olarak tanımlanabilir. Kapitone, içi pamuk veya çeşitli malzemelerle doldurularak dikilmiş, döşemelik veya giyim eşyası yapımında kullanılan kumaş olarak tanımlanabilir. Aşağıdaki şekillerde giysilerde makromelere, pachworklere ve kapitonelere örnekler verilmiştir.

Şekil 41: Giysilerde makromelere örnek

Kaynak: http://www.wgsn-edu.com, Erişim Tarihi: 28.07.2013

Şekil 42: Giysilerde patchworke örnek

Şekil 43: Giysilerde kapitoneye örnek

Kaynak: http://www.wgsn-edu.com, Erişim Tarihi: 28.07.2013