05/11/2008- 13/03/2009 tarihleri aras nda Dokuz Eylül Üniversite Hastanesi’nin Ortopedi ve Travmatoloji servisinde total diz artroplastisi ameliyat olan 28 kad n hastaya ait 52 diz (24 bilateral, 4 unilateral) ve 4 erkek hastaya ait 7 dizde (3 bilateral, 1 unilateral) intraoperatif olarak morfolojik ve morfometrik de erlendirme yap ld .
Kad n hastalar n ya ortalamas 66.1±9.7 (48- 82), erkek hastalar n ya ortalamas 73.5±5.3’dür (68- 79).
Operasyona girecek hastalara yap lacak i lem anlat larak haz rlanan hasta onam formlar okutularak imzalat ld (Ek 1, onam formu).
Femur’un distal ucunda (Tablo 1), tibia’n n proksimal ucunda (Tablo 2) ve patella için (Tablo 3) tan mlanm olan parametreler rezeksiyon öncesi ve sonras ölçüldü.
Ölçümler operasyon s ras nda ayn ki i taraf ndan manuel metal kumpasla yap larak kaydedildi.
Veriler bilgisayar ortam nda SPSS 11.0 program na aktar ld . Bstatistiksel analizi yap ld .
Tablo 1: Femur’un distal ucunda ölçülen parametreler ve tan mlar
No parametre (mm) Tan m 1 Medial kondilin anteroposterior mesafesi
(AB)
medial kondilin, arka kenar n n en uç noktas ile ön kenar n n en uç noktas aras ndaki mesafe ((ekil 16, 17)
2 Lateral kondilin anteroposterior mesafesi (CD)
lateral kondilin, arka kenar n n en uç noktas ile ön kenar n n en uç noktas aras ndaki mesafe
((ekil 16, 18) 3
Bnterkondiler
anteroposterior mesafe (EF)
interkondiler çenti in en dip noktas ile
interkondiler bölgenin ön kenar n n en uç noktas aras ndaki mesafe ((ekil 16, 19)
4 Total mediolateral geni lik (GH)
Medial kondilin medial kenar n n en uç noktas ile lateral kondilin lateral kenar n n en uç noktas aras ndaki mesafe ((ekil 16, 20)
5 Çentik geni li i (IJ)
Lig. cruciatum anterior’un tutunma yeri hizas nda, medial kondilin lateral kenar ile lateral kondilin medial kenar aras ndaki mesafe ((ekil 16, 21)
(ekil 16: Bnferiordan görünümde, sol femur’un distal ucunda belirlenen referans
noktalar ve bunlar aras nda ölçülen parametreler (cm: condylus medialis, cl: condylus lateralis, A: medial kondilin arka kenar n n en uç noktas , B: medial
kondilin ön kenar n n en uç noktas , C: lateral kondilin arka kenar n n en uç noktas ,
D: lateral kondilin ön kenar n n en uç noktas , E: interkondiler çenti$in en dip
noktas , F: interkondiler bölgenin ön kenar n n en derin noktas , G: medial kondilin medial kenar n n en uç noktas , H: lateral kondilin lateral kenar n n en uç noktas ,
I: Anterior krusiat ligamentin tutunma yeri hizas nda, medial kondilin lateral kenar , J: Anterior krusiat ligamentin tutunma yeri hizas nda, lateral kondilin medial kenar )
(ekil 17: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait femur’un medial
kondilinin AP uzunlu unun kumpasla ölçülmesi (cm: condylus medialis, A: anterior,
P: posterior)
(ekil 18: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait femur’un lateral
kondilinin AP uzunlu unun kumpasla ölçülmesi (cl: condylus lateralis, A: anterior, P: posterior)
(ekil 19: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait femur’un interkondiler bölgesinin AP uzunlu unun kumpasla ölçülmesi (A: anterior, P: posterior)
(ekil 20: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait femur’un distal
ucunun mediolateral geni li inin kumpasla ölçülmesi (cl: condylus lateralis, cm: condylus medialis)
(ekil 21: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait femur’un çentik
Tablo 2: Tibia’n n proksimal ucunda ölçülen parametreler ve tan mlar
No Parametre (mm) Tan m
1 Tibia platosunun anteroposterior mesafesi (AB)
Mediolateral mesafenin orta noktas
hizas nda tibia’n n ön kenar ile arka kenar aras ndaki mesafe ((ekil 22, 24)
2 Tibia platosunun mediolateral geni li i (CD)
tibia’n n medial kenar n n en uç noktas ile lateral kenar n n en uç noktas aras ndaki mesafe((ekil 22, 25)
3 Medial kondilin anteroposterior mesafesi (EF) Medial kondilin ön ve arka kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafe((ekil 22, 26)
4 Medial kondilin mediolateral geni li i (CG)
tibia’n n medial kenar n n en uç noktas ile tuberculum intercondylare mediale
aras ndaki mesafe((ekil 22, 27)
5 Lateral kondilin anteroposterior mesafesi (HI) Lateral kondilin ön ve arka kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafe((ekil 22, 28)
6 Lateral kondilin mediolateral geni li i (DJ)
tibia’n n lateral kenar n n en uç noktas ile tuberculum intercondylare laterale aras ndaki mesafe((ekil 22, 29)
7 Platonun rezeksiyon sonrasanteroposterior mesafesi (ab)
Tibia üst ucu kesildikten sonra kalan kemik yüzeyin ön kenar ile arka kenar aras ndaki mesafe ((ekil 23, 30)
8 Platonun rezeksiyon sonras mediolateral geni li i (cd)
Tibia üst ucu kesildikten sonra kalan kemik yüzeyin medial kenar ile lateral kenar aras ndaki mesafe ((ekil 23, 31) 9
Rezeksiyon sonras medial kondilin anteroposterior mesafesi (ef)
Tibia üst ucu kesildikten sonra kalan medial kondilin ön ve arka kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafe((ekil 23, 32) 10
Rezeksiyon sonras lateral kondilin anteroposterior mesafesi (gh)
Tibia üst ucu kesildikten sonra kalan lateral kondilin ön ve arka kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafe((ekil 23, 33)
(ekil 22: Sa tibia’n n proksimal ucunda belirlenen referans noktalar ve bunlar
aras nda ölçülen parametreler (cm: condylus medialis, cl: condylus lateralis, A:
mediolateral mesafenin orta noktas ndan geçen çizgi üzerinde, tibia’n n ön kenar , B: mediolateral mesafenin orta noktas ndan geçen çizgi üzerinde, tibia’n n arka kenar ,
C: tibia’n n medial kenar n n en uç noktas , D: tibia’n n lateral kenar n n en uç
noktas , E: medial kondilin ön kenar ndaki en uç nokta, F: medial kondilin arka kenar ndaki en uç nokta, G: tuberculum intercondylare mediale H: lateral kondilin ön kenar ndaki en uç nokta, I: lateral kondilin arka kenar ndaki en uç nokta, J: tuberculum intercondylare laterale)
(ekil 23: Rezeke edilmi tibia’n n proksimal ucunda belirlenen referans noktalar
ve bunlar aras nda ölçülen parametreler (tibia üst ucu kesildikten sonra kalan kemik yüzeyin a: ön kenar , b: arka kenar c: medial kenar , d: lateral kenar ; tibia üst ucu kesildikten sonra kalan medial kondilin e: ön kenar n n en uç noktas , f: arka kenar n n en uç noktas ; tibia üst ucu kesildikten sonra kalan lateral kondilin g: ön kenar n n en uç noktas , h: arka kenar n n en uç noktas )
(ekil 24: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n ön
kenar ile arka kenar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi (A: anterior, P: posterior)
(ekil 25: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n medial
kenar n n en uç noktas ile lateral kenar n n en uç noktas aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi
(ekil 26: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n medial
kondilinin ön ve arka kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi (cm: condylus medialis )
(ekil 27: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n medial
kenar n n en uç noktas ile tuberculum intercondylare mediale aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi (tim: tuberculum intercondylare mediale)
(ekil 28: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n lateral
kondilinin ön ve arka kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi (cl: condylus lateralis)
(ekil 29: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n lateral
kenar n n en uç noktas ile tuberculum intercondylare laterale aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi (cl: condylus lateralis, til: tuberculum intercondylare laterale)
(ekil 30: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n üst ucu
kesildikten sonra kalan kemik yüzeyinin ön kenar ile arka kenar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi
(ekil 31: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n üst ucu
kesildikten sonra kalan kemik yüzeyinin medial kenar ile lateral kenar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi
(ekil 32: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n üst ucu
kesildikten sonra kalan medial kondilin ön ve arka kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi (cm: condylus medialis)
(ekil 33: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait tibia’n n üst ucu
kesildikten sonra kalan lateral kondilin ön ve arka kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi (cl: condylus lateralis)
Tablo 3: Patella’n n arka yüzünde ölçülen parametreler ve tan mlar
No parametre (mm) Tan m
1 Superior-inferior yüksekli i(AB) Patella’n n üst ve alt kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafe ((ekil 34,36) 2 Mediolateral geni li i (CD) Patella’n n medial ve lateral kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafe ((ekil 34,37) 3
Rezeksiyon sonras
superior-inferior yüksekli i (ab)
Patella kesildikten sonra kalan k sm n n üst ve alt kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafe ((ekil 35,38)
4 Rezeksiyon sonrasmediolateral geni li i (cd)
Patella kesildikten sonra kalan k sm n n medial ve lateral kenarlar n n en uç noktalar
aras ndaki mesafe ((ekil 35,39)
(ekil 34: Patella’n n arka yüzünde ölçülen parametreler
(A: Patella’n n üst kenar n n en uç noktas , B: Patella’n n alt kenar n n en uç noktas ,
C: Patella’n n medial kenar n n en uç noktas , D: Patella’n n lateral kenar n n en uç
(ekil 35: Patella’n n arka yüzünde rezeksiyondan sonra ölçülen parametreler
(Patella’n n rezeksiyonundan sonra ortaya ç kan yüzeyin a: üst kenar n n en uç noktas , b: alt kenar n n en uç noktas , c: medial kenar n n en uç noktas , d: lateral kenar n n en uç noktas )
(ekil 36: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait Patella’n n üst ve
(ekil 37: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait Patella’n n medial ve lateral kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi
(ekil 38: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait Patella’n n arka
yüzü kesildikten sonra kalan k sm n n üst ve alt kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi
(ekil 39: Total artroplasti ameliyat s ras nda sa taraf dize ait Patella’n n arka
yüzü kesildikten sonra kalan k sm n n medial ve lateral kenarlar n n en uç noktalar aras ndaki mesafenin kumpasla ölçülmesi
Çal maya al nan hastalar n diz ekleminin olu umuna kat lan femur distal ucu, tibia proksimal ucu ve patella arka yüzeyi rezeke edilip, yerlerine implant yerle tirilmi tir. Bu tip protezler, trikompartmantal diz protezleri grubuna girmektedir ((ekil 40, 41).
(ekil 40: Total diz artroplastisi ameliyatlar nda tak lan diz protezi örnekleri
(ekil 41: Protez komponentlerinin kemiklere tak ld ktan sonraki durumlar
Çal mam za gönüllü olarak kat lan kad n hastalar n (tablo 4) ve erkek hastalar n (tablo 5) ya lar , meslekleri, memleketleri ve biyolojik özellikleri tez kay t formuna kaydedildi (Ek 2, tez kay t formu).
Tablo 4: Ölçümlerin yap ld kad n olgular n özellikleri Olgu say s Ya Boy (cm) Vücut a rl
(kg) Protez Meslek Memleket 1 57 155 60 unilateral ev han m *zmir
2 48 152 85 bilateral ev han m Denizli 3 74 154 78 bilateral ev han m *zmir 4 56 160 81 bilateral ev han m Ayd n 5 54 160 82 bilateral ev han m U ak 6 75 155 66 bilateral ev han m Bodrum 7 66 155 75 bilateral ev han m Ayd n 8 67 155 81 bilateral ev han m *zmir 9 72 162 72 bilateral ev han m Ankara 10 64 165 70 bilateral ev han m Erzincan 11 73 150 88 bilateral ev han m Diyarbak r 12 74 150 88 bilateral ev han m Denizli 13 82 154 58 bilateral emekli hem ire Bodrum 14 68 162 84 bilateral ev han m *zmir
15 72 160 90 bilateral ev han m *zmir 16 58 158 80 bilateral ev han m *zmir 17 49 150 67 bilateral ev han m Ayd n 18 57 155 78 bilateral ev han m Çorum 19 62 165 75 bilateral ev han m Ayd n 20 56 160 90 bilateral ev han m Manisa 21 61 150 70 bilateral ev han m Mordo an 22 64 160 85 bilateral ev han m U ak 23 79 155 64 bilateral ev han m Manisa 24 70 160 77 unilateral ev han m *zmir 25 66 155 90 bilateral ev han m *zmir 26 81 155 75 unilateral ev han m Kahramanmara 27 79 150 79 unilateral ev han m Diyarbak r 28 60 162 110 bilateral ev han m Rize
Tablo 5: Ölçümlerin yap ld erkek olgular n özellikleri
Olgu
say s Ya (cm)Boy Vücut a rl (kg) Protez Meslek Memleket 1 79 160 83 bilateral Emekli astsubay Denizli
2 68 165 95 bilateral Emekli esnaf Mu la 3 77 165 90 bilateral Emekli esnaf *zmir 4 70 180 112 unilateral Emekli sanayici Nazilli