Alt Bölgeleri
Harita - Alt Bölge Tipolojileri 11
ESKİŞEHİR
AKŞEHİR
DENİZLİ İZMİR
Harita - Hizmet Kademesi İlişkileri 10
Bölge Dışı Merkezler 3. Kademe İlçeler 4. Kademe İlçeler
2. Kademe İlçeler 1. Kademe İlçeler
Yeşil Üretim Alt Bölgeleri
Geleneksel Ekonomiye Bağımlı Alt Bölgeler Teknoloji Odaklı Gelişme Alt Bölgeleri
Kaynak: Zafer Kalkınma Ajansı tarafından oluşturulmuştur.
Kaynak: Zafer Kalkınma Ajansı tarafından oluşturulmuştur.
korunmasına özellikle dikkat edilmesini elzem kılmaktadır. Ayrıca bu alt bölgelerdeki tarıma dayalı sanayinin de öne çıkan ve hızlı gelişen sektörler arasından yer alması, çevresel korumanın önemini arttırmaktadır. Bu nedenle Bölgedeki Yeşil Üretim Gelişim Alt Bölgelerinde sanayi gelişimi, çevre dostu uygulamalar odağında gelişmesi gerekmektedir. Bölgede 2 farklı Yeşil Üretim Alt Bölgeleri bulunmaktadır:
Akhisar Alt Bölgesi: Söz konusu alt bölge, Türkiye'nin en verimli tarım arazilerini barındıran Gediz Havzası üzerinde konumlanmış Akhisar, Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Saruhanlı ve Soma ilçelerinden oluşmaktadır. Alt bölgede yer alan ilçeler, katma değeri yüksek tarım ürünlerinin üretildiği, üretimde belirli düzeyde kurumsallaşmanın sağlandığı, sanayi sektörünün de gelişme eğiliminde olduğu ilçelerdir. Tarımda uzmanlaşma olan ürünler bulunmakta, ayrıca söz konusu ürünlerin işlenmesine yönelik tesisler hızla artmaktadır. Alt bölgenin lojistik avantajları bulunmakla birlikte, Manisa-Turgutlu alt bölgesiyle kıyaslandığında limana uzak olup, İzmir ili ile olan ilişkileri görece azdır. (Soma ilçesi linyit kaynaklarının yoğunluğu sebebiyle alt bölge genelinden farklılaşmakla birlikte, konumu ve tarım arazilerinin varlığı göz önünde bulundurularak bu alt bölge içinde değerlendirilmiştir.)
Sandıklı Alt Bölgesi: Söz konusu alt bölge Sandıklı, Başmakçı, Dazkırı, Dinar, Evciler, Kızılören ve Şuhut ilçelerinden teşkil edilmiştir. Dinar, Sandıklı ve Şuhut ilçelerinde karma OSB mevcut olmakla birlikte, bunlar henüz yeni yatırım çekmeye başlayan OSB'lerdir. Başmakçı, Dazkırı, Evciler ve Kızılören ilçelerinde ise tarıma dayalı ekonomi mevcuttur. Alt bölgede bitkisel üretim ve hayvancılıkta uzmanlaşma potansiyeli de mevcut olup, tarıma dayalı sanayi ve yan kollarında son yıllarda gelişme görülmektedir.
Geleneksel Ekonomiye Bağımlı Alt Bölgeler, ekonomileri büyük oranda tarımsal üretime veya düşük teknolojili sanayi kollarına bağlı olan alt bölgelerdir. Bu alt bölgelerde tarımla uğraşanların pek azının profesyonel çiftçilik yaptığı görülmektedir. Arazilerin verim düzeyi fazla yüksek olmasa da, tarih boyunca sanayinin fazla gelişmiş olmamasına bağlı olarak, toprak kirliliği düşük düzeydedir ve organik tarım gibi uygulamalar için uygun araziler bulunmaktadır.
Bu kategorideki bazı alt bölgelerde merkezi konumdaki büyük ilçelerde özellikle düşük teknolojiye dayalı gıda, tekstil ve deri gibi düşük teknolojili, emek yoğun ve önemli ölçüde doğal kaynaklara dayalı sektörlerde gelişim söz konusudur.
Bu nedenle Geleneksel Ekonomiye Bağımlı Alt Bölgeler, özellikle üretim kapasitesinin arttırılması ve temel altyapıların tesisinden önceliklidir. Bölgede 4 farklı geleneksel ekonomilere bağımlı alt bölge bulunmaktadır:
Banaz Alt Bölgesi: Uşak ilinin Banaz, Eşme, Sivaslı ve Ulubey ilçeleri ile Afyonkarahisar ilinin Hocalar ve Sinanpaşa ilçesinden teşkil edilen alt bölgede tarım birincil sektör olmakla birlikte, iklim ve arazi koşulları katma değeri yüksek ürünlerin yetiştirilmesine olanak vermemektedir. İlçelerde sanayi gelişme potansiyeli bulunmamakta olup ulaşım imkanları kısıtlıdır.
Bolvadin Alt Bölgesi: Bolvadin, Çay, Çobanlar ve Sultandağı ilçelerinden oluşmakta olan alt bölgede, gerek bitkisel üretim, gerekse hayvancılık sektörlerinde uzmanlaşma olan ürünler mevcuttur. Söz konusu ilçelerden sadece Bolvadin ilçesinde OSB bulunmakla birlikte, bu OSB henüz aktif hale gelmiştir.
Alt bölgedeki sanayi potansiyeli, Sandıklı alt bölgesiyle karşılaştırıldığında sınırlıdır.
Demirci Alt Bölgesi: Söz konusu alt bölge, Manisa'nın kuzeydoğu kısmında yer alan, Demirci, Gördes, Köprübaşı, Kula ve Selendi ilçelerinden oluşmaktadır. Tarım sektörünün yoğun olduğu ancak arazi yapısı ve iklim itibarıyla diğer alt bölgelerle kıyaslandığında daha az katma değer yaratan ürünlerin yoğunlaştığı, ulaşım imkanlarının engebeli arazi yapısı sebebiyle sınırlı olduğu alt bölgede, sanayi yatırımları sınırlıdır.
Simav Alt Bölgesi: Kütahya'nın Simav, Altıntaş Aslanapa Çavdarhisar, Domaniç, Dumlupınar, Emet, Hisarcık, Pazarlar ve Şaphane ilçeleri ile Afyonkarahisar'ın İhsaniye ilçesinin bulunduğu bu alt bölgedeki tüm ilçelerde tarıma dayalı bir ekonomi mevcuttur. Bazı ilçeler belirli ürünlerde uzmanlaşmış olmakla birlikte, genel olarak katma değeri görece düşük tarım ürünleri üretilmektedir. İlçelerin ulaşım olanakları sınırlıdır ve genelde engebeli bir araziye sahiptir.
50
2.8
51 MEKANSAL BOYUT Teknoloji Odaklı Gelişim Alt Bölgeleri, konum ve gelişmişlik düzeyi itibariyle sanayi sektörünün geliştiği ve potansiyelarz ettiği alt bölgelerdir. Söz konusu alt bölgelerde sanayi üretiminde belirli bir doygunluğa ulaşılmış, yer yer belirli sektörlerde uzmanlaşmaya başlanmıştır. Ancak Bölge nüfusunun yoğunlaştığı bu alt bölgeler, genel olarak orta-düşük teknolojili sektörlerde yoğunlaşmaları nedeniyle istenen düzeyde katma değer üretememektedirler. Bu nedenle söz konusu alt bölgelerde yüksek ve orta yüksek teknolojili sanayi sektörleri odağında bir gelişim önceliklidir. Bölgede 4 farklı teknoloji odaklı gelişim alt bölge bulunmaktadır:
Afyonkarahisar Alt Bölgesi: Afyonkarahisar'ın Merkez, Bayat, Emirdağ ve İscehisar ilçelerinden oluşan bu alt bölgede sanayi sektörü öne çıkmaktadır. Bayat ilçesi haricindeki tüm ilçelerde tarım potansiyeli de bulunmakla birlikte, gelişim eğilimlerine ve mevcut yapıya bakıldığında sanayi sektörünün baskın sektör olduğu ve bu ağırlığın artacağı değerlendirilmektedir. Ayrıca alt bölge genelindeki ilçelerde mermer yataklarının bulunması göze çarpmaktadır.
Kütahya Alt Bölgesi: Kütahya'nın Merkez ve Tavşanlı ilçelerinden oluşan bu alt bölge, ekonomileri temelde sanayiye dayanan iki ilçeden oluşmaktadır. Kütahya ilindeki toplam sanayi üretiminin de büyük kısmını barındıran ilçelerde aktif OSB bulunmaktadır. İlçelerde tarımsal faaliyetler de bulunmakta birlikte, sanayi sektörünün ağırlığı sebebiyle tarım ikincil sektördür.
Manisa Alt Bölgesi: Söz konusu alt bölge, pek çok açıdan İzmir'le bütünleşik hale gelmiş olan Manisa'nın Merkez ve Turgutlu ilçelerinden oluşmaktadır. Bu ilçelerde verimli tarım alanları bulunmakla birlikte, gerek limana yakınlığından kaynaklanan lojistik avantajı, gerekse İzmir'in getirdiği sosyal avantajların da etkisiyle sanayi gelişimi son yıllarda ciddi bir artış göstermiştir. Bölgedeki farklı sektörlerdeki sanayi yatırımlarının artarak devam edeceği öngörülmektedir.
Uşak Alt Bölgesi: Söz konusu alt bölge, sanayiye dayalı ekonomileri bulunan ve son yıllarda sanayi alanında yatırımların artış gösterdiği Uşak ilinin Merkez ve Karahallı ilçeleri ile Kütahya'nın Gediz ilçesinde oluşmaktadır. Alt bölgedeki tüm ilçelerde aktif OSB bulunmaktadır.
2.8.3 İLÇE BAZLI ÖNCELİKLENDİRME
Üçüncü mekansal yaklaşım, ilçe bazlı olarak farklılaşan politikalarda kullanılan ilçe bazlı önceliklendirme kurgusudur. Bu kurguda, belirli bir alanda benzer potansiyele sahip olan veya sorun yaşayan ilçeler aynı kategoride değerlendirilerek ilçe bazlı politikalar farklılaştırılmıştır. Farklılaşma, müdahale ve proje düzeyinde ortaya konulmuştur.
MANİSA UŞAK
KÜTAHYA
AFYONKARAHİSAR AKHİSAR DEMİRCİ
SANDIKLI
BOLVADİN SİMAV
BANAZ
Harita - Alt Bölgeler 12
Kaynak: Zafer Kalkınma Ajansı tarafından oluşturulmuştur.