1. BÖLÜM
3.3. GÜVEN PARTİSİ’NİN KURULUŞU VE PARTİYE ÜYELİĞİ
1956 yılında Turhan Feyzioğlu’nun Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı iken hükümet tarafından görevden alınmasına tepki olarak istifa edenler arasında Coşkun Kırca da bulunuyordu. Üniversiteden ayrılan öğretim üyeleri tek bir parti altında toplanmak isterler. Turhan Feyzioğlu’nun da kendi yanlarında yer alacağını düşünürler. Fakat Feyzioğlu, İsmet İnönü’nün, Ulus gazetesinde kendisi için yazdığı makaleden ve CHP’nin bir toplantısında yaptığı konuşmadan etkilenecek ve siyasi yaşamına CHP’de başlayacaktır. Fakat 1965 yılında “ortanın solu”
kavramının ortaya çıkmasından sonra partiden ayrılanlar arasında yer almıştır. 151 Güven Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi’nin 18. Kurultayı’nda Bülent Ecevit ve arkadaşlarının savunduğu Ortanın Solu siyasetine karşı çıkan ve partiden ayrılan 47 senatör ve milletvekili tarafından 12.05.1967 tarihinde Ankara’da kurulmuştur.
Genel Başkanlığa oybirliği ile Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu seçilmiştir. Parti Yönetim Kurulu üyeliğine ve Meclis Grup Başkan vekilliğine Coşkun Kırca seçilmiştir.152 Böylece parti, kurumsal yapılanmasını büyük anlamda şekillendirmiştir.
Turhan Feyzioğlu yaptığı bir parti konuşmada, “Büyük Milletimiz huzur istiyor. Asayiş istiyor. Yarına güvenle bakmak istiyor. Güven Partisi, bu ihtiyacın cevabıdır.”153 diyordu. Yine kuruluş bildirisinde ve programında, Atatürk ilkelerine bağlı kalacağını ilan ediyor ve yollarının Atatürk’ün gösterdiği yol olduğunu söylüyordu.
151 Nihat Karakaya, Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu Demokrasi, Laiklik ve Cumhuriyete Adanmış Bir Ömür, Erciyes Üniversitesi Yayını, Kayseri, 2008, s. 327.
152 “Güven Partisi Dün Kuruldu”, Milliyet, 13.05.1967, s. 7.
153 Turhan Feyzioğlu, Milli Kurtuluş Yolu, Ayyıldız Matbaası A.Ş., Ankara, 1970, s. 8.
45
Turhan Feyzioğlu, 3 Haziran 1967 tarihli Trabzon konuşmasında, Güven Partisi’nin dayandığı temel fikirlerden biri olarak Atatürk milliyetçiliğini göstermiş ve devamında şunları söylemiştir:
“Güven Partisi’nin dayandığı temel fikirlerden biri Atatürk milliyetçiliğidir. Bütün yurttaşlarımızı aynı Millete mensup olmanın şuuru, heyecanı, gururu içinde birleştirip kaynaştırmayı Türkiye’nin yükselmesi ve çeşitli tehlikelerden uzak kalması için zaruri görüyoruz. Türk Milletinin birbirine düşman iki kutup halinde bölünmesi için uğraşan solcu ve aşırı solcu “düzen yıkma” heveslilerinin karşısına toplayıcı, birleştirici, yükseltici Atatürk milliyetçiliğiyle çıkıyoruz.
Her cemiyet meselesini, her iktisadî ve sosyal konuyu “sınıf kavgası” açısından gören Marksistler bizim milliyetçi görüşümüzden ürkerler. Bizim görüşlerimizin sınıf kavgasını önleyici ve bütün vatandaşları millet politikası içinde, sosyal adalet görüşlerine uygun olarak kaynaştıran ve birleştiren tesirinin, Marksist kışkırtmaları neticesiz bırakacağını bilirler.”154
Parti ekonomik alanda, karma ekonomiye taraftar bulunmakta, ancak devletin görevinin özel sektöre emir vermekten ziyade yol gösterici olarak sınırlandırılmasını istemektedir.
Güven Partisi’ne göre, “Türkiye’de tütmeyen ocak, işsiz kol, geçim darlığı çeken aile, hekimsiz ve ilaçsız hasta, okulsuz çocuk, susuz ve yolsuz köy bırakmamak için kalkınma mücadelesine azimle ve hızla devam etmek” esastı.
Güven Partisi, Türkiye’nin kalkınması ve çağdaş medeniyet seviyesine erişmesi için gerekli bütün ıslahatın, temel hak ve hürriyetlere saygılı demokratik düzeni yıkmaksızın, sosyal barış ve demokrasi içinde erişilebileceği kanısındaydı.
Güven Partisi, demokratik rejime, milli bütünlük ve beraberliğe, sınıf kavgası yoluyla değil, milliyetçi bir anlayış ve sosyal dayanışma ilkesinden ilham alan cesur sosyal tedbirlere sosyal adaletin yaygınlaştırılması ve her yurttaşın sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınması yoluyla ulaşılacağına inanıyor; kalkınmanın, bir karma ekonomi düzeni içinde devletin ve özel teşebbüsün ahenkli bir tarzda çalışması ile sağlanabileceğini; memleketin muhtaç olduğu temel reformların hürriyetlere, insan
154 Turhan Feyzioğlu, Anarşi ve Komünizme Karşı Mücadele, Ayyıldız Matbaası A.Ş., Ankara, 1972, s. 5.
46
haysiyetine aykırı yollara sapmadan, akla ve çağdaş bilime dayalı Atatürkçü yaklaşımla gerçekleştirilmesi gerektiğini programında ilan ediyordu.
Güven Partisi, 1968 yerel seçimlerinde % 6,83 oy almıştır. Seçimlerin tahlilini yapan Coşkun Kırca, Adalet Partisi’nin Güven Partisi lehine oy kaybı yaşadığını dile getirmiştir.155 Sonraki dönemlerde değişik birleşmelerle Milli Güven ve Cumhuriyetçi Güven isimlerini alan parti, hiçbir seçimde %7 üzerinde oy alamamıştır.156
1969 seçimlerine katılan Güven Partisi, AP ve CHP ile birlikte, TBMM’de grup kurabilen üç partiden biri oldu.157 Coşkun Kırca, 10.06.1969 tarihinde Genel Başkan Turhan Feyzioğlu’na bir mektup göndererek hem Güven Partisi’nden hem de milletvekilliğinden ayrıldığını belirtmiştir. Daha sonra Dışişleri Bakanlığı’na dönerek Bakanlık Müşaviri olmuştur. 17.01.1971 tarihinde GP, Millet Partisi ve Yeni Türkiye Partisi gibi gücünü yitirmiş partilerden ayrılan milletvekillerinin toplu katılımlarıyla adını değiştirdi ve Milli Güven Partisi adını aldı. 04.03.1973 tarihinde de Cumhuriyetçi Parti ile birleşerek Cumhuriyetçi Güven Partisi adını almıştır.158 Fakat bu birleşmenin partiye olan desteği büyük oranda arttırdığı pek söylenemez.
Millî Güvenlik Konseyi’nin 12.09.1980 Tarih, 7 Sayılı bildirisi159 ile tüm siyasî partilerin faaliyeti durdurulmuş, bunun sonucunda 10.10.1981 Tarih, 2533 Sayılı Kanun ile 16.10.1981 tarihinde Cumhuriyetçi Güven Partisi kapatılmıştır.160 Bu kararla parti, tarihin tozlu sayfalarındaki yerini almıştır. İleri demokrasilerde böylesine uygulamalarla asla karşılaşılmaz. 92 yıllık cumhuriyet tecrübesi Türkiye’ye ne yazık ki yeterli gelmemiştir. Hâlâ büyük oranda eksiklikler vardır.
Fakat bu açık ileride kapanacaktır. Önemli olan bu konuda mutlak iradeye sahip olmaktır.
155 Coşkun Kırca, “AP ve CHP Nasıl Oy Kaybetti?”, Milliyet, 21.06.1968, s. 2.
156 Gürcan Bozkır, “Cumhuriyetçi Güven Partisi”, ed. Turgay Uzun, İttihat ve Terakki’den Günümüze Siyasal Partiler, Orion Kitabevi, Ankara, 2010, s. 281.
157 “Cumhuriyetçi Güven Partisi”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C: VIII., İletişim Yayınları, s. 2042.
158 Zübeyir G. Toköz, Demokratikleşme Sürecinde Siyasal Partiler, Günce Yayıncılık, Ankara, 1999, s. 171.
159 “MGK’nin 7 Numaralı Bildirisi”, T.C. Resmî Gazete, Sayı: 17103, 12.09.1980, s. 10.
160 Kaynar, a.g.e., s. 148.
47
3.3.1. GP Meclis Grubundaki Çalışmaları
T.B.M.M.’nin 132. birleşiminde161, İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planına oylamaya katılan 338 milletvekilinden 219’u kabul, 116’sı ret oyu vermiştir. Güven Partisi İstanbul Milletvekili Coşkun Kırca ise reddedenler arasında bulunmaktadır.
1967 yılı Bütçe Kanununa bağlı cetvellerde değişiklik yapılası hakkındaki kanun tasarısına milletvekilleri tarafından 246 kabul, 8 ret oyu verilmiştir. Coşkun Kırca kabul oyu kullananlar arasında olup, tasarı Meclis Genel Kurulundan geçmiştir.162
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü 1968 yılı Bütçe Kanununa 20.02.1968163 tarihli TBMM Genel Kurulu’nda verilen 284 oyun 198’si kabul, 81’i ret yönünde olmuştur. GP İstanbul Milletvekili Coşkun Kırca ret oyu kullanmıştır.
Genel Bütçeye dâhil dairelerin 1963 bütçe yılı kesin hesaplarına ait uygunluk bildiriminin sunulduğuna dair kanun tasarısına verilen oyların sonucu tasarı, 5 ret oyuna karşı 256 kabul oyuyla Meclis Genel Kurulunun 70. birleşiminde kabul edilmiştir.164 Coşkun Kırca kabul oyu kullanmıştır.