Görsel Etkilerin (Efektlerin) Hazırlanması ve Uygulanması

Efekt, görüntü üzerinde veya filmin akışını değiştirmede eklenen etkiler için kullanılan İngilizce bir terimdir. Görsel efektler ilk olarak senaryoda işlenen tasvirlere bağlı olarak yapım öncesi (pre-production) aşamasında tasarlanır. Tasarlanma süreci başta hikâye tahtası (storyboard) olmak üzere çekim ve çekim sonrasını da kapsamaktadır. Görsel efektler ile hikayenin geçtiği zaman dilimi, bulunulan mekanlar, içinde bulunulan durumun dramatik etkisinin artırılması vb unsurlar hayat bulmaktadır. Stargate Studios’ta görsel efekt yapımcısı (VFX Producer) Frank ZAMMIT (Haziran 2015) “El Principe” dizisi için hazırlanan bir röportajda “Örneğin; bazı takipçilerimiz, twitter üzerinden, dizide mekan olarak kullanılan ve çok beğendikleri bir kafeteryanın yerini sormaktalar. Bunu söylediğim için üzgünüm ama öyle bir kafeterya yok. O kafeteryayı stüdyoda biz yaptık” demekte ve mekân sorununun masaüstü çalışmalar ile çözülebileceğini belirtmektedir.(vimeo.com/) Aşağıdaki resimlerde benzer aşamaları görmek mümkündür (Resim 1.11).

Resim 1.11’de, hikaye tahtası aşaması ve son halleri görülmektedir. 1 ve 3 numarada aynen uygulanmış yalnız 1 numarada, karakterlerin konumunda değişikliğe gidilmiştir. 2 numarada, geçtiği zaman dilimi ve karakterlerin değiştiği bir durum söz konusudur. 4 numarada ise, iki farklı sahnede aynı açı ve kompozisyon kullanılmıştır.

Detaylı kurgunun tamamlanmasının ardından, etkileme uygulanacak görüntüler “kesme” (shot) olarak adlandırılır. Her bir kesme ayrı ayrı etkileme işlemine tabi tutulur. Bu aşamada ismi “kompozisyon” (composition) olmaktadır. Adından da anlaşılacağı üzere tüm unsurların eklenmesi ile bir kompozisyon oluşmaktadır.

Resim 1.11: Hikaye Tahtası Aşaması ve Son Halleri

Resim 1.12: Kesmeler. Bu resimde, tamamlanan detaylı kurgudaki “Kesmeler” (Shots)

ve “Ses ve Ses Efektleri” (SFX) yazılım üzerinde gösterilmektedir.

Kaynak: https://www.adobe.com/tr/creativecloud/video/pro-video-tools.html?

promoid=ZP46FD34&mv=other (Hail Caesar, Hollywood’un nasıl çalıştığını görün, 00:44 sn, 2017)

Efektlerin uygulanmasına başlamadan önce “varlıklar” (Assets) hazırlanır. Varlıklar; arka veya ön planda yer alacak tüm unsurlardır. Küçük bir vazodan, büyük bir şehir görüntüsü, metrelerce yüksekliğe sahip bir bina ya da dağlar, ağaçlar, atlı bir adam, yürüyen insanlar, duman, patlama, yağmur, kar, ortam sesleri, ses efektleri vb bu kapsama dâhildir. Buradaki ince nüans farkı ana mekanın “varlık” (asset) olmamasıdır. Ancak mekânı tamamlayan tüm unsurlar “varlık” kategorisine girmektedir. Aşağıdaki resimlerde bu ayrım biraz daha belli olmaktadır. Resim 1. 13’de, sonlandırılmış kesme (final shot) haline gelebilmesi için gerekli varlıklar (assets) gösterilmiştir.

Resim 1.13: Hazır Edilmiş Varlıklar

Kaynak: Araştırmacının Çalıştığı Proje, İsimsiz 2017

Varlıkların hazırlanması da başlı başına bir süreçtir ve yine senaryoda işlenen tasvirlere göre üretilmektedirler. Üç boyutlu modelleme, animasyon ve simülasyon, stok video-fotoğraf çekimi, sahne plaka boş çekimi (konunun geçtiği gerçek mekanın öznesiz (subjesiz) çekimi), yeşil perde önü çekimleri vb birçok şekilde elde edilebilirler. Matte Painting de bu yöntemlerden biridir. Klasik veya dijital ortamda uygulanma alanı bulunan matte painting yönteminin sinemada da kullanılabilindiğine işaret eden

Armutcı (2016), katmanlar oluşturularak canlandırmaların yapılabileceğini bir yöntem olarak önermektedir.

Varlıkların hazırlanmasının ardından, uygulama aşamasına geçilmektedir. Uygulama aşamasında, ilk incelenmesi gereken özellik, görüntünün kendisinde gizlidir. Etkilemelerin, tabiri yerinde ise, görüntüye yapışması ve onunla, yabancılaşmadan, aynı şekilde hareket edebiliyor olması gerekmektedir. Bu işleme “İzleme” (Tracking (2D- düzlemsel (Planar)-3D)) denilmektedir. İzleme, iki boyutlu/2D (nokta veya düzlemsel (planar) ya da üç boyutlu/3D olmak üzere üç şekilde yapılmaktadır. Doğru yapılması kesinlikle şart olan en önemli temel işlemdir. Çünkü görüntüye yerleştirilecek tüm varlıklar bu izleme veya izlemeler ile bağıntılı olacaktır. İzleme işlemi, görüntüye eklenecek varlıklar ile etkilemeye bağıntılı, iki boyutlu/2D nokta, iki boyutlu/2D düzlemsel veya üç boyutlu/3D olarak yapılır. Bu yöntemler pratikliği artırmak adına ayrı ayrı ya da hep birlikte de kullanılabilir. Ancak üç boyutlu/3D izleme, (her zaman geçerli olmasa da) diğerleri ile yapılabilenleri de yapabilmekte olduğundan, içlerinde en avantajlı olanıdır.

Resim 1.14: İzleme çeşitleri, örnek kullanım alanlarına göre gösterilmektedir.

Kaynaklar: 1- http://www.sketchypictures.com/1468/faking-motion-capture/ 2-

http://www.cgmeetup.net/home/planar-tracking-workflow-for-avid-and- premiere-with-mocha/ 3- https://www.mettle.com/how-to-3d-camera- track-360-footage-in-after-effects-skybox-studio/

Bir diğer özellik ise, varlıkları doğru derinlikte (katman sırasında) yerleştirebilmek adına, görüntünün temizlenmesi aşamasıdır. Eğer görüntü yeşil perde önünde çekildi ise “Yeşil Temizleme” (Green Key Out), normal bir şekilde çekildi ise “Kenar kesme” (roto-scoping) yöntemleri ile temizlenir veya katmanlara ayrılır. Temiz ve mükemmel olması elzemdir. Böylelikle varlıklar kolayca arka plana ya da ön plana yerleştirilir.

Bu aşama teoride çok kolay olmasına karşın, en çok zaman alan ve angarya olarak adlandırılan aşamadır. Yeşil perde çekim kalitesinin yüksek olması gerekmektedir. Işık ayarları ve obje-subje üzerindeki renkler kesinlikle doğru seçilmelidir. Eğer subjemiz yeşil bir gömlek ya da pantolon giyiyorsa bu büyük bir hatadır. Yahut perdeye düşen ışık zayıf ya da çok ise kameranın algılaması hatalı olacağından temizlenmesi olması gerekenden kat be kat fazla zaman alacaktır ya da temizlenemeyecektir.

Kenar Kesme yönteminde ise kare kare ilerleme olacağından, süreç çok daha uzun olmaktadır. Bu yöntemde de çekim büyük önem arz etmektedir. Görüntüdeki “en siyah” ve “en beyaz” noktanın iyi ayarlanması gerekir. Örneğin; siyah pantolon giymiş birini siyah bir arka planda tutmak, kenar çizgilerinin doğru seçilememesine sebebiyet vereceğinden hatalı bir ayırma işlemi yapılmış olacaktır. Veya sarışın bir subjeyi beyaz bir arka plana maruz bırakmak saç detaylarının kaybedilmesine sebep olacağından “tuhaf” görünen bir görüntü ile sonuçlanacaktır.

Resim 1. 15’de, varlıkların düzgün yerleştirilebilmesi için yapılmış hem “kenar kesme” (roto) işlemine ve “yeşil temizleme” (green keyout) işlemine örnekler görülmektedir.

Resim 1. 15: Kesme İşlemleri Önekleri