Araştırmanın bu bölümünde, elde edilen verilerin analizi ile ulaşılan alt problemlere ilişkin bulgulara ve yorumlarına yer verilmiştir.
Hazırlanan 15 soruluk Görüşme formu Tokat yazmacılık sanatıyla aktif şekilde uğraşan 10 kişiye uygulanmıştır. Nitel ve nicel veriler için frekans (f) tabloları hazırlanmış ve yüzdeleri (%) hesaplanmıştır.
Araştırma kapsamında Tokat yöresinde yazmacılık yapan bireylerin yaşları ile ilgili bilgiler Tablo 1. de verilmiştir.
Tablo 1. Bireylerin Yaş Dağılımı
Yaşlar f % 30-35 4 40,00 36-41 2 20,00 42-47 2 20,00 48-53 2 20,00 Toplam 10 100.00
Tablo 1.’e göre araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin çoğunluğu 30-35 yaş aralığı % 40’ını kapsamaktadır. Bunu 36-41 ile %20 ve 42-47 ile %20 ve 48-53 ile %20
110
oranları izlemektedir. Yazmacılık yapanların geneline bakılacak olursa 30-35 yaş grubu çoğunluktadır.
Tablo 1’e bakılacak olursa yörede yazmacılık yapanların genç nüfus olduğu görülmektedir. Buna göre yazmacılık sanatının gençler tarafından rağbet görmesi, bu sanatın unutulmaması adına sevindirici bir durumdur.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin cinsiyet durumları ile ilgili veriler tablo 2’de sunulmuştur.
Tablo 2. Bireylerin Cinsiyet Durumları
Cinsiyet f %
Erkek 8 80,00
Kadın 2 20,00
Toplam 10 100.00
Tablo 2’ye göre Tokat’ta yazmacılık işiyle uğraşan bireylerin %80’ini erkekler, %20’sini ise kadınlar oluşturmaktadır. Tabloya göre yazmacılık işi yapanların çoğunun erkek olduğu izlenmiştir.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin medeni durumları ile ilgili veriler tablo 3’te sunulmuştur.
Tablo 3. Bireylerin Medeni Durum Dağılımı
Medeni Durum f %
Evli 8 80,00
Bekar 2 20,00
Toplam 10 100.00
Tablo 3’e göre araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin medeni durum dağılımına bakıldığında %80’inin evli, %20’sinin bekar olduğu görülmektedir.
111
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin eğitim durumları ile ilgili veriler Tablo 4’te sunulmuştur.
Tablo 4. Bireylerin Öğrenim Durumu Dağılımları
Tablo 4’e göre bireylerin eğitim düzeylerinin çoğunluğunun ilköğretim okulu mezunu olduğu görülmektedir. Genele bakıldığında orta öğretim, lise mezunu ve mesleki eğitim almış kişilerin oranı eşit olup %20 olduğu belirlenmiştir. Yazmacılık yapanlar arasında yapılan ankette sadece %20’lik kısmın yüksekokul okuduğu gözlemlenmiştir.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin mesleği seçme nedenleri ile ilgili veriler tablo 5’ te sunulmuştur.
Tablo 5. Bireylerin Mesleği Kimden Öğrendiklerini Gösteren Dağılım
Kimden Öğrendiniz f %
Babadan 5 50,00
Amcadan 2 20,00
Ustadan 3 30,00
Toplam 10 100.00
Tablo 5’e göre araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin mesleği, %50’sinin babadan, % 30’sinin ustadan %20’sinin amcasından öğrendiği görülmüştür. Bu sonuçlara göre mesleğin babadan oğula geçen bir meslek olduğu söylenebilir.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin ürün dağılımı ile ilgili veriler tablo 6’da sunulmuştur. Öğrenim Durumları f % İlköğretim 4 40,00 Ortaöğretim 2 20,00 Yüksekokul 2 20,00 Toplam 10 100.00
112
Tablo 6. Ankete Katılan Bireylerin Yaptığı Ürün Dağılımı
Ürün Adı f %
Yazma 5 50,00
Sofra bezi şal, elbise, ceket vb.
3 30,00
Hepsi 2 20,00
Toplam 10 100,00
Tablo 6’ya göre araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin yaptıkları ürünlerin %50’sini yazma, % 30’unu sofra bezi şal, elbise, ceket vb., % 20’sini de hepsini yapanların olduğu görülmüştür. Genel olarak baktığımızda yazmanın daha çok rağbet gördüğü için daha çok üretildiği görülmektedir.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin kullandığı renk dağılımı ile ilgili veriler tablo 7’de sunulmuştur.
Tablo 7. Bireylerin Yazmacılık Ürünlerinde Kullandığı Renk Dağılımı
Renkler f %
Siyah 4 40,00
Beyaz 4 40,00
(Kırmızı, mavi, yeşil, mor, vs) 2 20,00
Toplam 10 100,00
Tablo 7’ ye göre yazmacılık ürünlerinin %40’ında siyah renk, % 40’ında beyaz renk, %20’sinde ise diğer renklerin kullanıldığı görülmektedir. Tokat yazmacılık ürünlerinin %80’inde siyah ve beyaz renklerin kullanıldığını, bununda yörede en çok yapılan karakalem yazmalara işaret ettiğini söyleyebiliriz.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin kullandığı motif dağılımı ile ilgili veriler Tablo 8’de sunulmuştur.
113
Tablo 8. Bireylerin Yazmacılıkta Kullandıkları Motif Dağılımı
Motifler f % Çengelköy 3 30,00 Tokat Beşlisi 3 30,00 Asma Yaprağı 2 20,00 Drama vd. 2 20,00 Toplam 10 100.00
Tablo 8’de görüldüğü üzere Tokat yazmacılığında asma yaprağı, çengelköy, drama vb. gibi motifler kullanılmaktadır. Bu motiflerin içerisinde en sık kullanılanların çengelköy ve Tokat beşlisi motiflerinin olduğu sonucuna varılmıştır.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin motifleri aldığı yerlerin dağılımı ile ilgili veriler Tablo 9’da sunulmuştur.
Tablo 9. Bireylerin Motifleri Nasıl Temin Ettiklerini Gösteren Dağılım
Tablo 9’de görüldüğü üzere ankete katılan bireylerin %50’sinin motifleri yapılmış örneklerden aldığı, % 30’nun motifleri kendilerinin oluşturduğu, % 20’sinin ise motifleri farklı el sanatlarından esinlenerek meydana getirdiği belirlenmiştir. Sonuçlara bakılarak, ankete katılan bireylerin çoğunluğunun motifleri var olan örneklerden almıştır.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin ailesinde bu işle uğraşan başka kişilerin olup olmadığını gösteren dağılım ile ilgili veriler Tablo 10’da sunulmuştur.
Yer Dağılımı f % Kendim oluşturuyorum 3 30,00 Geçmişte yapılan örneklerden alıyorum 5 50,00 Farklı el sanatlarından alıyorum 2 20,00 Toplam 10 100.00
114
Tablo 10. Bireylerin Ailesinde Yazmacılık Yapan Kişilerin Olup Olmadığını Gösteren Dağılım
Uğraşan Kişiler f %
Var 7 70
Yok 3 30
Toplam 10 100.00
Tablo 10’da görüldüğü üzere kişilerin ailesinde yazmacılık işiyle uğraşanların oranının % 70, uğraşmayanların % 30 olduğu görülmektedir. Bu sonuçlara bakılarak yazmacılığın aileden gelen bir uğraş olduğu anlaşılmaktadır.
Araştırma kapsamında ankete katılan bireylerin yazmacılıkta kullandıkları tekniklerin dağılımı ile ilgili veriler Tablo 11’de sunulmuştur.
Tablo 11. Ankete Katılan Bireylerin Kullandığı Tekniklerin Dağılımı
Teknikler f %
Kalıpla yazma 5 50,00
Kalem işi yazma 2 20,00
Kalıp-kalem 3 30,00
Toplam 10 100.00
Tablo 11’e bakıldığında ankete katılan bireylerin %50’si ürünlerinde kalıp tekniğini, %20’sinin kalem işi tekniğini, %30’unun ise kalıp-kalem tekniğini kullandığı görülmektedir. En yaygın kullanılan tekniğin kalıp baskı tekniği olduğu görülmektedir. Fazla zaman ve maliyet gerektirmemesi bu tekniğin yaygın olarak kullanılmasına sebep olarak gösterilebilir. Kalem işi tekniğinin daha fazla zaman ve emek gerektirdiği için diğer tekniklere göre daha az tercih edildiği düşünülmektedir.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin yazmacılığın gelişimi hakkındaki düşüncelerini gösteren dağılım ile ilgili veriler Tablo 12’de sunulmuştur.
115
Tablo 12. Bireylerin Yazmacılığın Gelişimi Hakkındaki Düşüncelerini Gösteren Dağılım
Tablo 12’de verilen bilgilere göre bireylerin % 50’si yazmacılık yapan bireylere maddi destek sağlanması, %30’u yazmacılık yapan bireylere eğitim verilmesi, %20’si yapılan yazmalara pazar bulunması ve özendirilmesi görüşünü desteklemiştir. Yazmacıların beklentisi genelde bu işe maddi destek verilmesi ve okullarda, halk eğitim merkezlerinde usta-çırak ilişkisi içerisinde eğitim verilip Tokat yazmacılık sanatına yeni ustalar kazandırılması yönündedir.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin yazmacılıkta kullandığı boya çeşitlerinin dağılımı ile ilgili veriler Tablo 13’te sunulmuştur.
Tablo 13. Yazma Ustalarının Kullandıkları Boya Çeşitlerini Gösteren Dağılım
Tablo 13’te verilen göre bilgilere yazmacılık sanatıyla uğraşan bireylerin %100’ünün yazmacılık ürünlerinde kimyasal boya kullandığı görülmektedir. Tablo 13’ten edinilen bilgilere göre günümüz yazmacılık sanatında doğal boyalar yerine kimyasal boyalar kullanılmaktadır. Yazmacılık sanatında bundan 50-60 yıl öncesinde doğal boyalar kullanıldığı bilinmektedir.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin yazmacılık ürünlerini nerelerde sattıkları ile ilgili veriler Tablo 14’te sunulmuştur.
Düşünceler f %
Çeşitli eğitim merkezlerinde kurs verilmeli 3 30,00 Bu işi yapan bireylere maddi destek sağlanmalı 5 50,00 Yazmalara pazar bulunarak özendirilmeli 2 20,00
Toplam 10 100.00
Düşünceler f %
Kimyasal boyalar 10 100,00
116
Tablo 14. Bireylerin Ürünlerini Nerelerde Sattıkları İle İlgili Dağılım
Tablo 14’te verilen bilgilere göre yazmacılık ile uğraşan bireylerin yapmış oldukları ürünlerin %50’sini mağaza ve tuhafiyelerde, %50’sini ise sipariş üzerine sattıkları görülmektedir. Tablo 14’ten edinilen bilgilere göre yazmacılık ticari amaçlı yapılmakta diyebiliriz.
Araştırma kapsamında anket uygulanan bireylerin Yazmacılık sanatını icra ederken karşılaştıkları sıkıntılar ile ilgili veriler Tablo 15’te sunulmuştur.
Tablo 15. Yazmacılık Sanatında Bireylerin Karşılaştıkları Sıkıntıların Dağılımı
Tablo 15’te verilen bilgilere göre yazmacılık işiyle uğraşan bireylerin %5’inin hammadde, %5’inin pazarlama, %5’inin araç-gereç sıkıntısı çektiği görülmektedir. Ankete katılan bireylerin %85’inin yazmacılık sanatıyla ilgili hiçbir sıkıntısının olmadığı tabloda verilen bilgilerde görülmektedir.
Tablo 15’ten edinilen bilgilere göre yazmacılık sanatında genel olarak herhangi bir sıkıntı olmadığını görmekteyiz.
Satış Yerleri f %
Mağaza ve tuhafiyelerde 5 50,00
Sipariş üzerine toptan 5 50,00
Toplam 10 100.00 Karşılaşılan Sıkıntılar f % Pazarlama 1 5,00 Hammadde 1 5,00 Araç-gereç 1 5,00 Sıkıntı çekmiyorum 7 85,00 Toplam 10 100.00
117