Göğüs ve But Etinin TBA Değer

Deneme sonunda kontrol ve muamele gruplarından kesilen etlik bıldırcınların göğüs ve but etlerinin 0. ve 9. gündeki TBA değerleri Çizelge 22 ve 23’de verilmiştir.

Göğüs etinin 0. gündeki TBA değeri üzerine muamelelerin etkisi incelendiğinde; rasyona 100 mg/kg oregano yağı+100 mg/kg çay kateşini veya 3’lü kombinasyon negatif kontrol rasyonu ile benzerken diğerlerinden önemli derecede daha yüksek bulunmuştur (P<0,01). Negatif kontrol rasyonunun TBA değeri, rasyona 100 mg/kg oregano yağı veya 200 mg/kg çay kateşini ilaveli grubunkiyle istatistiki olarak benzer R9 ve R10 hariç diğerlerininkinden önemli derecede yüksek bulunmuştur (P<0,01).

Göğüs etinin depolamanın 9. günündeki TBA değerlerine bakıldığında; rasyona 100 mg/kg çay kateşini veya 100 mg/kg α-tokoferol asetat+100 mg/kg oregano yağı

ilaveli rasyonlarla besleme diğer gruplarınkinden daha düşük TBA değeri göstermiştir (P<0,01). Rasyona 200 mg/kg oregano yağı ilavesi, negatif kontrol rasyonu başta olmak üzere, rasyona 200 mg/kg çay kateşini, 100 mg/kg oregano yağı+100 mg/kg çay kateşini veya 3’lü kombinasyonunkinden önemli derecede daha düşük TBA değeri göstermiştir (P<0,01). Ayrıca negatif kontrol rasyonu ve 200 mg/kg çay kateşini ilaveli rasyonla besleme; rasyona 200 mg/kg oregano yağı, 100 mg/kg çay kateşini, 100 mg/kg

α-tokoferol asetat+100 mg/kg oregano yağı veya 100 mg/kg α-tokoferol asetat+ 100 mg/kg çay kateşini ilaveli gruplarınkinden önemli derecede daha yüksek TBA

değeri göstermiştir (P<0,01). Çizelge 22’den görüldüğü üzere, R1, R2, R3, R4, R5, R6, R8, R9 ve R10’a ait göğüs etinin TBA değeri depolama süresinin artışıyla artış göstermiştir (P<0,01). Ayrıca Çizelge 23 incelendiğinde depolama süresinin artışıyla but etinin TBA değeri, tüm muamele gruplarında artış göstermiştir (P<0,01).

Analiz başlangıcında but etinin TBA değeri incelendiğinde; rasyona 100 mg/kg oregano yağı+100 mg/kg çay kateşini veya 3’lü kombinasyonun diğer gruplardan daha yüksek TBA değeri gösterdiği saptanmıştır (P<0,01). Depolamanın 9. gününde but etinin TBA değerine bakıldığında; rasyona 100 mg/kg α-tokoferol asetat+100 mg/kg çay kateşini veya 200 mg/kg çay kateşini ilavesi negatif kontrol rasyonu olmak üzere diğer tüm muamele gruplarınınkinden önemli derecede daha düşük bulunmuştur (P<0,01). Negatif kontrol rasyonu, 3’lü kombinasyonun olduğu 10. grupla benzer ancak

diğerlerininkinden önemli derecede daha yüksek bulunmuştur (P<0,01). Yine rasyona 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilavesi; rasyona 200 mg/kg oregano yağı veya çay kateşini, 100 mg/kg α-tokoferol asetat+100 mg/kg oregano yağı veya 100 mg/kg oregano yağı+100 mg/kg çay kateşini ilaveli grubunkinden önemli derecede daha yüksek TBA değeri göstermiştir (P<0,01).

Araştırmamızda göğüs ve but etlerinin TBA değerlerine ilişkin elde edilen veriler Botsoglou ve ark. (2002a, b) ile uyum içerisinde olmamıştır. Botsoglou ve ark. (2002a), broyler rasyonlarına 100 mg/kg oregano esansiyel yağı ilavesinin depolama süresinin artışına bağlı olarak MDA’da kontrol grubuna nazaran önemli derecede azalma kaydetmiş ancak mevcut çalışmamızda ancak 200 mg/kg oregano esansiyel yağı ilavesi göğüs TBA’sını kontrol grubuna nazaran önemli derecede azaltmıştır. Ayrıca Botsoglou ve ark. (2002a), rasyona 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilavesinin MDA’ı azaltma açısından en üstün değeri verdiğini belirtmiş ki, bizim çalışmamızda göğüs etinin TBA değerinin azaltılmasında rasyona 100 mg/kg çay kateşini veya rasyona 100 mg/kg α-tokoferol asetat+100 mg/kg oregano esansiyel yağı ilavesi olumlu sonuç verirken but etinde TBA’nın düşürülmesi açısından en iyi sonucu 100 mg/kg α-tokoferol asetat+ 100 mg/kg çay kateşini ilavesi vermiştir. Botsoglou ve ark. (2002b), 0., 3., 6. ve 9. günlerde buzdolabında depolama koşullarında lipid oksidasyonu önleme açısından rasyona 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilavesinin rasyona ilave edilen oregano esansiyel yağının tüm seviyelerinden daha iyi sonuç verdiğini ifade etmiştir ki, bizim çalışmamızda rasyona 100 veya 200 mg/kg oregano esansiyel yağı ilavesiyle 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilavesi arasında göğüs etinin TBA değerinde önemli derecede bir fark bulunmamıştır.

Araştırmamızdan TBA değerlerine ilişkin sonuçlar Botsoglou ve ark. (2003a) ve Govaris ve ark. (2005) ile uyum içerisinde bulunmuştur. Botsoglou ve ark. (2003a), lipid oksidasyonu geciktirme açısından rasyona 100 mg/kg oregano esansiyel yağı ilavesi 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilavesine eşit bulunmuş ve çalışmamızda göğüs etinin TBA değeri açısından en iyi sonuç 100 mg/kg çay kateşini veya 100 mg/kg α-tokoferol asetat+100 mg/kg oregano esansiyel yağı ilaveli grupta bulunmuştur. Bu

α-tokoferol asetat ile oregano esansiyel yağı arasında bir sinerjik etkiden kaynaklanabilir. Oregano esansiyel yağında bulunan fenolik bileşikler H atomu vermek suretiyle lipid oksidasyonu azaltmakta ve doğal antioksidanların stabilitesini artırmaktadır (Wada ve Fang, 1992). Govaris ve ark. (2005), lipid oksidasyonu geciktirmede rasyona 100 mg/kg α-tokoferol asetat+100 mg/kg oregano esansiyel yağı ilavesinin en üst düzeyde etki yaptığını saptamıştır.

Söz konusu çalışmamızdan TBA değerlerine ilişkin elde edilen değerler Tang ve ark. (2000) ile benzerlik göstermemektedir. Tang ve ark. (2000), rasyona 200 mg/kg çay kateşini ilavesinin but etinde 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilavesinden daha iyi bir antioksidan aktivite gösterdiğini belirlemişlerdir. Bizim çalışmamızda ise; rasyona 200 mg/kg çay kateşini veya özelliklede 100 mg/kg α-tokoferol asetat+100 mg/kg çay kateşini ilavesi but etinde TBA’ı rasyona yalnızca 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilavesine nazaran önemli derecede düşürmüş, ancak göğüs etinde TBA’nın azaltılmasında rasyona 100 mg/kg çay kateşini ilavesi 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilavesinden önemli derecede daha iyi sonuç vermiştir. Bu da α-tokoferol asetat ile çay kateşini arasında bir sinerjik etkinin bulunduğunu, çay kateşinlerinin sindirimden sonra absorbe edilerek dolaşım sistemine girdiğini ve kas başta olmak üzere diğer dokularda birikerek α-tokoferol asetat’ın oksidasyonunu önlediğini göstermektedir (Tang ve ark. 2000).

Göğüs ve but etinin TBA değerlerine ilişkin elde ettiğimiz veriler Tang ve ark. (2001a, b) ile uyum içerisinde olmamıştır. Tang ve ark. (2001) tüm et örneklerinde lipid

oksidasyonu geciktirme bakımından rasyona 200 mg/kg çay kateşini ilavesinin 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilavesine benzer antioksidan aktivite gösterdiğini

bildirmiştir ki, bizim çalışmamızda göğüs etinde benzer bulunmakla beraber but etinin 9. günündeki TBA değerini 200 mg/kg α-tokoferol asetat ilaveli rasyondakinden önemli derecede daha fazla düşürmüştür. But etinin TBA değerinin düşürülmesinde sırasıyla

100 mg/kg α-tokoferol asetat+100 mg/kg çay kateşini, 200 mg/kg çay kateşini ve 100 mg/kg α-tokoferol asetat+100 mg/kg oregano yağı etkili bulunmuştur.

depolama süresinin etkisi

Günler Rasyonlar OSH P

R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R10 0. b1,32ab b0,64c b0,92bc b0,76c b0,79c b0,96bc 0,69c b0,71c b1,44a b1,39a 0.065 ** 9. a10,53a a7,20abc a8,84abc a6,14c a2,29d a10,27a 2,40d a6,76bc a9,63ab a9,88ab 0.606 ** P ** ** ** ** ** ** ÖNSZ ** ** ** Varyasyon Kaynakları P Rasyonun (R) etkisi ** Depolamanın (D) etkisi ** RxD İnteraksiyonu **

a-d ;_{**Aynı satırda farklı harflerle gösterilen ortalamalar arasındaki farklılık istatistiki olarakönemlidir (P<0,01)} a-b;_{** Aynı sütunda farklı harflerle gösterilen ortalamalar arasındaki farklılık istatistiki olarakönemlidir (P<0,01)} ** Ele alınan özelliklerden Rasyonun, Depolamanın ve RxD İnteraksiyonu istatistiki olarakönemlidir (P<0,01) ÖNSZ: Önemsiz; OSH: Ortalama Standart Hata

Çizelge 23. Deneme sonunda kesilen kontrol ve muamele gruplarından kesilen etlik bıldırcınlara ait but etlerinin 0. ve 9. günlerdeki TBA değerleri üzerine muamele ve depolama süresinin etkisi

Günler Rasyonlar OSH P

R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R10 0. b0,84b b0,51b b0,56b b0,76b b0,52b b0,77b b0,64b b0,76b b1,18a b1,27a 0.055 ** 9. a13,91a a10,82c a8,67cde a6,90de a9,85c a3,71fg a6,07ef a2,51g a8,97cd a12,57ab 0.682 ** P ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** Varyasyon Kaynakları P Rasyonun (R) etkisi ** Depolamanın (D) etkisi ** RxD İnteraksiyonu **

a-g ;_{**Aynı satırda farklı harflerle gösterilen ortalamalar arasındaki farklılık istatistiki olarakönemlidir (P<0,01)} a-b;_{** Aynı sütunda farklı harflerle gösterilen ortalamalar arasındaki farklılık istatistiki olarakönemlidir (P<0,01)} ** Ele alınan özelliklerden Rasyonun, Depolamanın ve RxD İnteraksiyonu istatistiki olarakönemlidir (P<0,01) ÖNSZ: Önemsiz; OSH: Ortalama Standart Hata