Futbol oyunu; bünyesinde bir takım ferdi ve grup davranışları bulunduran karmaşık bir oyundur. Bu özelliği ile de günümüzde en geniş seyirci kitlesine hitap etmektedir. Futbolcu, futbol oyununun gerektirdiği top ile ya da topsuz bir takım davranışları bulunduğu yer ve zaman içinde kendisinin dolayısıyla takımının üstünlüğünü sağlamak için yapmak zorundadır. İşte bu davranışları, “futbol oyunu tekniği” diye tanımlayabiliriz. Diğer bir tanıma göre ise; zorlayıcı her türlü müsabaka koşulları altında topa sahip olma ve topu koruyabilme için sayısız hareket ustalığına sahip olmadır (Ferah, 1991).
Ayrıca, futbol oyununun gerektirdiği hareketlerin o andaki koşullara uygun olarak, hatasız ve zamanında yapılmasıdır (Koçak, 1990).
Daha basit bir ifadeyle teknik, futbol temel tekniklerinin amaca, hedefe uygun olarak oyun kuralları içerisinde, en çabuk ve en ekonomik şekilde yapılmasıdır. Teknik, artık futbol oyununda aranılan, ihtiyaç duyulan en önemli üç unsurdan biri olmuştur. Teknik, taktik, kondisyon futbol oyununu oluşturan üç önemli yapı taşı gibidir.
TEKNİK
Vuruşlar Kontroller Top Sürme İç Vuruş Ayak İçi Ayak İç Üstü İç Üst Vuruş Ayak Üstü Ayak Üstü Üst Vuruş Ayak Üst Dışı Ayak Dışı Dış Üst Vuruş Göğüs
Vole Vuruşu Kafa kafa Vuruşu Karın Vücut Çalımı
Topla Yapılan Teknikler
(Top tekniği)
Topsuz Yapılan Teknikler
(Vücut Tekniği) Koşma ve Yön Değiştirme Atlama ve Sıçtama
Şekil 5. Futbolda Temel Teknik Diyagramı 2.4.1.Topsuz Yapılan Teknikler
Futbolda amaç topu rakip kale direkleri arasından geçirerek sayı elde etmektir. Bu amaca yönelik topla yapılan hareketlerin yanında, topsuz yapılan hareketlerde mevcuttur. Bu teknikler; koşma ve yön değiştirme, atlama ve vücut çalımıdır.
2.4.1.1. Koşma ve Yön Değiştirme
Bir atletin tekniğinin aksine, futbolcunun koşma tekniğinin en belirgin özelliği, başlangıçta depar yapmak için zeminden itme kuvveti almamasıdır. Yine bir atletin koşu mesafesi ve süresi bellidir, oysa futbolcunun mesafesi belli olmadığı gibi her an yön değiştirme zorunluluğu vardır. Diğer bir farklılıkta, futbolcunun koşarken genellikle dış tesirlerle karşı karşıya gelebilmesidir (Türel, 1990).
Yön değiştirme ihtiyacı her zaman futbolcunun kendi arzusuna bağlı değildir. Hareketler, rakibin hareketlerinden önemli derecede etkilenmektedir. Örneğin bir savunma oyuncusu, bir rakip hücum oyuncusunun üzerine doğru koşuyorsa ve başarılı bir markaj ve müdahale yapmak istiyorsa bu defans oyuncusu, rakip forvet oyuncusunun yön değiştirmesi halinde hemen yönünü değiştirebilmelidir. Teknik açıdan iki tarafın istikamet değiştirmesi arasında büyük bir fark bulunmakla birlikte ilk defa yön değiştiren daha avantajlıdır. Çünkü kendisini durdurmaya ve yön değiştirmeye önceden hazırlayabilir (Urartu, 1994).
Teknik açıdan, futbolcu koşarken ağırlık merkezlerini oyun alanına yakın tutmak zorundadırlar. Adaleler yumuşak tutularak, yere sağlam ve dengeli basılmalıdır. Süratli bir koşu için, vücut ağırlığı hafif öne alınırken dizler kırılmalı ve ayak tabanları, ağırlık merkezinin odak noktası olarak ayarlanmalıdır. Yön değiştirmede ise en önemli
faktör, küçültülen adımdan sonra hızın kesilmesi ve ağırlık merkezinin aşağı kaydırılması anında sahaya yapılan dirençtir. Duruş sonrası ise, her iki taban ve topuk dönüşü tamamlarken, kolların sallanışı da vücudun öne doğru hareketini sağlar (İnal, 2004).
2.4.1.2. Atlama ve Sıçrama
Bir futbolcu oyun müddetince toplu veya topsuz koşar ve de topu alma veya atma amacıyla havaya sıçrar, atlar oyun esnasında her an kafa vurma, vole, kaleciler için planjön veya yumruk gibi hava mücadelesi olduğundan düzgün bir atlama tekniğine sahip olmak futbolcu için büyük bir kazançtır.
Topun gelişini ve ne zaman sıçrayıp vurabileceğini hesaplamak için bu tekniğe sahip olması gerekir. Diğer bir deyişle süreyi ayarlamak gerekir. Buna bağlı olarak vücudun elastikiyetini de geliştirmek şarttır (Türel, 1990). Futbolcu, oyun gereği birçok hareketi yapabilmek için, sıçramak zorundadır. Topun ve rakibin hareketlerine göre, yerinde ve doğru karar vererek pozisyon gereği en uygun seçimi yapmalı ve anında uygulamaya sokmalıdır. Rakipten daha iyi sıçrayan futbolcular bu özelliklerini yüksek toplarla buluşmak yolunda kullanacak olurlarsa, pozisyonlardan daha iyi yararlanırlar ve hem kendileri hem de takımları için avantaj sağlarlar.
Sıçramalar, tek ve iki ayakla yapılabildiği gibi durduğu yerden ya da bir hareket sonrası da gerçekleştirilebilir. Sıçramada önemli olan oyun içindeki pozisyona göre doğru sıçrama tercihini yaparak en iyi tekniği uygulamaktır (İnal, 2004).
2.4.1.3. Vücut Çalımı
Futbolcular, futbol oyununun yapısı gereği oyun boyunca karşılaşacakları pozisyonlar doğrultusunda rakipleri ile yakın temas halindedirler. Girecekleri ikili mücadelelerde futbol oyun kuralları içerisinde, elleri vücutlarına bitişik olmak kaydıyla, omuz omuza rakiplerinin dengesini bozmak amacıyla birbirlerini itebilirler. Amaç, oyun kuralları içinde nizami şarj yaparak rakibin topu olumlu kullanmasını engellemektir (İnal, 2004). Bir oyuncunun gerçek niyeti ve gideceği yön konusunda rakip oyuncunun dikkatini dağıtıcı ve onu şaşırtıcı hareketleri yapabilme sanatına çalım denir. Çalımda en geçerli faktör rakibe yanlış hareketi yaptırmaktır. Vücut çalımı tekniği ise oyuncuların kişisel sitillerine göre değişir. Hemen hemen aynı stilde çalım yapan kişilere rastlamak pek kolay olmaz önemli olan kişilerdeki yeteneklerin çalışmakla geliştirilmesidir (Türel, 1990).
Genel olarak çalım, rakip oyuncudan sıyrılmak veya onu aldatmak için yapılan hareketlerin tümüdür. Vücut çalımı yapılırken ağırlık merkezi gövdenin dikey planından çok fazla yana doğru saptırılmamalıdır. Eğer vücut ağırlığı gereksiz olarak çalım yönüne verilecek olunursa, futbolcu ikinci hareketi zor yapar. Eğer oyuncu ani olarak ikinci hareketini yaparsa, devamlılık kuralı gereğince rakip oyuncusunun tepki göstermesi çok güç olur (Urartu, 1994).
2.4.2. Topla Yapılan Teknikler
Futbol top ile oynanılan bir takım sporudur. Topun ayaklar ile oynanması (daha çok), “teknik” anlamda oyunsal yapıyı belirleyen özgün bir oluşumdur (Başyazıcıoğlu, 1997). Bu teknikler, topa vuruş teknikleri, top kontrol teknikleri ve top sürme teknikleridir.
2.4.2.1. Vuruş Teknikleri
Vuruşlar, genel anlamda oyunsal yapıyı belirleyen işlevsellikleri ile futbol’un en temel ve teknik oluşumlu yapılanmalarıdır (Başyazıcıoğlu, 1997). Oyun içerisinde topu, amaç doğrultusunda hareket ettirmemizi sağlayan ve çalışmalarla geliştirilebilen tekniklerdir. 9 İç vuruş tekniği 9 İç-üst vuruş tekniği 9 Üst vuruş tekniği 9 Dış-üst vuruş tekniği 9 Vole vuruşu 9 Kafa vuruşu 2.4.2.2. Kontrol Teknikleri
Kontroller, oyun içerisinde topu kontrol altına almak ve yapılacak ikinci harekete uygun pozisyon yaratmak için uygulanan bir teknik olarak futbol oyununda önemli bir yer teşkil eder.
9 Ayak içi kontrol tekniği 9 Ayaküstü kontrol tekniği 9 Ayağın dışı ile kontrol tekniği 9 Göğüz ile kontrol tekniği 9 Kafa ile kontrol tekniği
2.4.2.3. Top Sürme Teknikleri
Top sürme tekniği, futbolun oyun yapısını oluşturan en önemli teknik oluşumdur. Futbolcunun, ayağının değişik bölümlerini kullanarak yaptığı kısa vuruşlarla topu oyun alanından çıkarmadan değişik yönlere doğru götürmesidir (Ferah, 1991).
9 Ayak İç-üstü İle Yapılan Top Sürme Tekniği 9 Ayak Üstü İle Yapılan Top Sürme Tekniği 9 Ayak Dışı İle Yapılan Top Sürme Tekniği