• Sonuç bulunamadı

Halkın beğeni ve değerlerine sahip çıkan Mustafa Kutlu, halk için yapılan her türlü olumlu çalıĢmayı desteklemektedir. Kutlu, ister geçmiĢte ister günümüzde olsun bu alanda yapılan çalıĢmaları yeri geldikçe okuyucu ile paylaĢır. Bu çalıĢmalardan biri de geniĢ halk kitlelerine hitap etme olanağı bulan dergilerdir. Bu dergilerin baĢında kökü oldukça eskiye dayanan “Halka doğru” hareketinin bir uzantısı olan Halka Doğru dergisi gelir. Bu dergi halk kültüründen beslendiği ve folklor çalıĢmalarına hız kazandırdığı için önemlidir. Kutlu, bu konuyla ilgili görüĢlerini Halka Doğru (Yġ, 03.11.1999) baĢlıklı yazısında ayrıntılı olarak dile getirir.

Türkiye‟de bu asrın baĢında milliyetçi-Türkçü eğilimler ile bir “halka doğru” hareketi baĢlatılmıĢtır. Hatta bu ad ile bir de dergi çıktı. Aslında halk kültüründen beslenme, halkın diline yaklaĢma denemeleri Tanzimat yıllarına kadar indirilebilir. Ancak hareketin isimlendirilip, çerçevelendirilmesi asrın baĢında gerçekleĢmiĢ, böylece folklor araĢtırmaları hız kazanmıĢtır. Cumhuriyetten sonra hareket “Halkevleri” vasıtası ile daha bir yaygınlık kazandı, bu teĢkilatın Anadolu‟daki Ģubeleri önemli mahalli dergiler çıkardılar.

Mustafa Kutlu Halka Doğru baĢlıklı yazısından uzun bir zaman sonra kaleme aldığı Folklor Öldü mü?(Yġ, 18.05.2011) baĢlıklı yazısında Halka Doğru dergisi hakkında Ģu bilgileri verir.

Halka Doğru” dergisi “Türk Yurdu” tarafından haftalık olarak çıkartıldı. (1913-1914) 52. Sayı. Gayesi Ġttihat ve Terakki Partisinin resmi görüĢü olarak sunulan Türkçülük hareketinin halk katında yayılması idi. Yazarlar arasında Halide edip, Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu, Celal Sahir, Hüseyinzade Ali, Hamdullah Suphi, Fuat Köprülü, Ziya Gökalp baĢta olmak üzere geniĢ bir kadro vardır.

Aynı yazıda Kutlu, bir baĢka “Halka Doğru Mecmuası” nın Ġzmir‟de (1919) Dr. Nazım, Celal Bayar, Vali Rahmi Bey tarafından çıkarıldığını söyler. Bunların dıĢında Kutlu, “Halk Bilgisi Haberleri” aylık halkiyat ve etnografya dergisi olarak Ankara‟da çıktığını (1929-1931) ve Ankara‟da kurulan “ Halk Bilgisi Derneği‟nin yayın organı

olan bu dergi sayesinde halkiyat araĢtırmaları ciddiyet kazandığını ve derlemeler yapıldığını söyler.

Aynı yazıda daha sonraki yıllarda (1980‟e kadar) pek çok folklor dergisi yayımlandığını da ifade eden Kutlu, adı geçen dergilerin dıĢında halkevleri adına çıkarılan dergilerin derleme, kütüphane ve yayın kolunun yaptığı çalıĢmaların halk kültürüne önem verilmesi, halkiyat ve halk edebiyatının tanıtılması hususunda önemli bir birikim sağladığı görüĢündedir. Mustafa Kutlu bu dergilerden birçoğunu okuyucuyla paylaĢır:

Ankara‟da çıkan “Ülkü” dergisi Halk Evleri‟nin merkez yayın organıdır. Bunun dıĢında Aksu (Giresun), Altan (Elazığ), Altınyaprak (Bafra), Bozok (Yozgat), Çorumlu (Çorum), DoğuĢ (Kars), Fikirler (Ġzmir), GörüĢler (Adana), Gediz (Manisa), Ġnanç (Denizli), Kaynak (Balıkesir), Konya (Konya), Muğla (Muğla), 19 Mayıs (Samsun), Orta Yayla (Sivas), TaĢan (Merzifon), Uludağ (Bursa), TaĢpınar (Afyon), Ülker (Niksar), Yeni Milas (Milas), BaĢpınar (Antep), Derme (Malatya), Erzurum (Erzurum), Halkevi (EskiĢehir), Hatay (Antakya), Kara Elmas (Zonguldak), Ün (Isparta), Erciyes (Kayseri) gibi Ģubelerce çıkarılan önemli dergiler vardır.

Mustafa Kutlu‟ya göre “bu dergiler önemli musiki, halk oyunu, halk hikâyesi, efsane, masal, mani, ninni, köy oyunu gibi halk kültürünün aydınlar arasında pek rağbet görmeyen unsurunu gün ıĢığına çıkarmıĢtır”. Kutlu, günümüzde “bırakın ilçeleri üniversiteler-fakültelerin dahi düzenli dergi” çıkarmadığından yakınmaktadır.

Halkın değerlerine bağlı olan Mustafa Kutlu için bu dergiler yerli kültürümüzü zenginleĢtirmiĢtir. Ancak Kutlu‟ya göre hâkim sermaye ve hâkim zihniyet bu birikimden yeni ve yüksek seviyeli bir hareketin doğmasına mani olmuĢtur. Kutlu, halkın asırlardır bağrında beslediği Ġslami unsurların geri planda tutulmasını büyük bir kayıp olarak görür. GidiĢattan rahatsız olan Kutlu, folklor dergilerinin kalmadığı bu dönemde çareyi yine halkın kendisinde bulmakta, görüĢlerini Ģöyle ifade etmektedir:

Folklor dergisi kalmadı. Dağ baĢındaki mezralarda bile televizyon her Ģeyi tayin ediyor. Durum budur diye eli-kolu bağlı duramayız. Kitaplar, taĢ plaklar, kütüphaneler bizleri bekliyor, orak biçmiĢ, çarık giymiĢ nesiller hala sağdır. „Sözlü Tarih‟ buralardan bir Ģeyler devĢirmeye çabalıyor. Alafranga

hayat tarzı halkın dıĢ görünüĢünü değiĢtirmiĢ, ama kalbine sirayet edememiĢtir. Hedefimiz o kalbe girmek olmalıdır. Ölü folklor dirilmez ama güvenilir bir kaynak olarak her zaman ona dönülebilir.

Mustafa Kutlu, Isparta Folkloru (Yġ, 15.08.2001) baĢlıklı yazısında Nafiz Akgün‟ün Z. Tülin Değirmenci ile beraber hazırladıkları Isparta Folkloru (Ekim 2000) adlı çalıĢmayı okuyucuya tanıtır. Bu çalıĢma kendi deyimiyle bir Ģık kitap ve CD‟den oluĢmaktadır. ÇalıĢmanın kapak kompozisyonunu nefis bulan Kutlu, iç baskısını da beğenir. Kutlu, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi bünyesinde gerçekleĢtirilen bu çalıĢmaya benzer çalıĢmaların bütün taĢra üniversitelerinde yaygınlık kazanmasını diler:

Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Radyo-TV AraĢtırma Uygulama Merkezi Müdürü Nafiz Akgün ile aynı dairenin Müzik Kültürü AraĢtırma Uygulama Merkezi Müdürü Z. Tülin Değirmenci böylesi bir çalıĢma yapmıĢlar. Isparta Folkloru(Ekim 2000) nafiz Akgün ile onun Ġstanbul‟daki öğrenciliği sırasında güzel günlerimiz geçmiĢti. Bu esasen Isparta mahalli musikisi eksenli çalıĢma bir Ģık kitap ve CD‟den oluĢuyor. CD içinde yer alan parçaların derlenmesi, seslendirilmesi ile ilgili bilgiler veriliyor; bu zatların fotoğrafları görülüyor. ÇalıĢma nefis bir kapak kompozisyonu ve güzel bir iç baskı barındırıyor. Bütün folklor-türkü meraklılarına, bunlar arasında bilhassa Isparta ve yöresinden olanlara tavsiye olunur. KeĢke bütün taĢra üniversitelerimiz benzeri çalıĢmalara yönelse.

Mustafa Kutlu, daha sonra kaleme aldığı Bir Sanatçı Bir Dergi (Yġ, 23.02.2011) baĢlıklı yazısında Nafiz Akgün‟ün Çetin Koruk‟la beraber hazırladıkları Isparta Folkloru- Yalçın Özsoy Özel Sayısı‟nı ve bu bağlamda folklor dergilerinin önemini okuyucu ile paylaĢır. Yalçın Özsoy, Isparta‟nın yetiĢtirdiği önemli bir saz sanatçısıdır. Yalçın Özsoy‟un övgüye değer yönlerinden birisi de doğup büyüdüğü toprakların folkloru ve müziği üzerinde çalıĢarak derlemeler yapmasıdır.

Görev yaptığı yıllarda doğup büyüdüğü toprakların folkloru ve müziği üzerinde çalıĢarak derlemeler yapıyor. ĠĢte bunlardan bazıları: Alıverin dabancamı doldurem, DaĢlı tarla ayrıklı, ġu Aydın‟ın uĢağı, Karlı dağın öte yüzü, Ay doğar aĢmak ister, Ardıçtandır guyuların govası vb.

Daha sonra Kutlu, son yıllarda taĢra üniversitelerinin çoğalması ve belediyelerin güç kazanmasıyla mahalli neĢriyatın hız kazandığını söyler. Kutlu, koroların kurulmasını, her yörenin kendi kültürüne sahip çıkarak bunu yaĢatmasını ve konu ile ilgili neĢriyatın çoğalmasını, Türk kültürünün zenginleĢmesi ve emeği geçenlerin unutulmaması adına sevindirici bulur.

Benzer Belgeler