Eşlerce yapılan vücut bütünlüğüne zarar verici davranışlar, fiziksel şiddet içermesi nedeniyle ortak yaşamın devamını çekilmez bir hale getirerek birliğin teme- linden sarsılmasına neden olur644.
637
Özuğur, s. 266; Y. 2. HD., 8.12.2004, E. 13709, K. 14684 (Gençcan, Nafaka, s. 561).
638 Y. 2. HD., 8.2.2012, 20851-2151 (Özuğur, s. 290-291); Y. 2. HD., 9.12.2010, 19154-20755 (Özuğur, s. 308). 639 Y. 2. HD., 22.2.2005, E. 16489, K. 2582 (Gençcan, Nafaka, s. 562). 640 Y. 2. HD., 28.2.2005, E. 990, K. 2868 (Gençcan, Nafaka, s. 562). 641
Tekinay, s. 188; Akıntürk / Ateş Karaman, s. 263; Y. 2. HD., 10.10.2011, 12882-15309 (Özu- ğur, s. 305); Y. 2. HD., 25.1.2007, E. 2006/12564, K. 2007/512 (Kırmızı, s. 169); Y. 2. HD., 31.10.2006, E. 7501, K. 14680 (Gençcan, Nafaka, s. 563). Y. 2. HD., 9.2.2012, 21386-2205 (Özuğur, s. 290).
642
Öztan, Aile, s. 684; Özuğur, s. 266; Zevkliler / Acabey / Gökyayla, s. 905; Y. 2. HD., 26.12.2012, E. 2012/12424, K. 2012/31714 (Gençcan, Nafaka, s. 563).
643
91 Direk olarak eşin beden bütünlüğüne yönelmiş, sonuçları ilk olarak beden bü- tünlüğü üzerinde gerçekleşen davranışlar doğrudan fiziksel şiddet olarak tanımlana- bilir. Bu durum aşağıda sayılan şekillerde gerçekleşebilir.
Dövmek eşin bedensel bütünlüğünü tehdit edici niteliği sebebiyle birliğin te- melinden sarsılmasına yol açar ve boşanma sebebi olarak kabul görür645. Bu davra- nış; eşe646, çocuklara, aileye yönelik olabileceği gibi karşılıklı da olabilir647. Eşini dövme fiilinin boşanma nedeni olarak değerlendirilmesinde; dava öncesinde, delile dayanarak alınan koruma kararı kanıt olarak değerlendirilebilir648. Bundan başka bu fiilin gerçekleştiği, akrabaların tanıklığıyla ispatlanabiliyorsa buna itibar edilir649. Ayrıca fiilin işlenme tarihi dava tarihinden önce olmalıdır650. Buna ek olarak taraflar bu fiilden sonra barışıp bir araya gelmemiş olmalıdır651. Fiilin gerçekleştiğine dair eşin bedeninde bir takım belirtilerin varlığı halinde eşin beyanı yeterli görülür652. Son olarak fiille ilgili karakol kayıtları yeterli olacağı gibi fiile ilişkin beraat kararının da hukuk hâkimi için bağlayıcılığı yoktur653. Engelli eşe yönelik dövme fiili ise, onun kendini savunamayacak durumda olması nedeniyle evleviyetle boşanma nedenidir654. 644
Gençcan, Nafaka, s. 565; Y. 2. HD., 10.11.2010, 16645-18923 (Özuğur, s. 311); Y. 2. HD., 14.11.2011, 17882-18418 (Özuğur, s. 301); Y. 2. HD., 16.4.2012, 13403-9803 (Özuğur, s. 285- 286); Y. 2. HD., 21.2.2008, E. 2008/144, K. 2008/2062 (Kırmızı s. 167); Y. 2. HD., 29.01.2009, E. 2008/18864, K. 2009/1076 (Kırmızı, s. 160); Y. 2. HD., 22.6.2010, 6821-12403 (Özuğur, s. 322-323); Keskin, s. 25.
645
Öztan, Aile, s. 683; Zevkliler / Acabey / Gökyayla, s. 905; Yalçınkaya / Kaleli, C. 2, s. 1119; Gençcan, Nafaka, s. 565; Özuğur, s. 266; Y. 2. HD., 5.3.2008, E. 2008/482, K. 2008/2788 (Kırmızı, s. 162-163); Y. 2. HD., 24.7.2008, E. 2008/10502, K. 2008/11223 (Kırmızı, s. 164); Y. 2. HD., 26.2.2008, E. 2008/142, K. 2008/2358 (Kırmızı, s. 167); Y. 2. HD., 25.1.2007, E. 2006/12564, K. 2007/512 (Kırmızı, s. 169); Y. 2. HD., 5.12.2012, 9585-29349 (Özuğur, s. 274). 646 Y. 2. HD., 3.11.2011, 16799-18084 (Özuğur, s. 301-302); Y. 2. HD., 3.12.2012, 11417-28872, (Özuğur, s. 276); Y. 2. HD., 22.12.2010, 21129-21681 (Özuğur, s. 306); Y. 2. HD., 15.12.2010, 3402-21089 (Özuğur, s. 307). 647 Gençcan, Nafaka, s. 566-572; Y. 2. HD., 27.2.2007, E. 2006/9074, K. 2007/2870 (Kırmızı, s. 169). 648
Y. 2. HD., 24.2.2005, E. 700, K. 2776 (Gençcan, Nafaka, s. 567); Gençcan, Nafaka, s. 566.
649
Y. 2. HD., 22.2.2017, E. 2016/22832, K. 2017/1876 (Gençcan, Nafaka, s. 567) ; Gençcan, Nafa- ka, s. 567.
650
Y. 2. HD., 18.4.2002. E. 2499, K. 5432 (Gençcan, Nafaka, s. 567) ; Gençcan, Nafaka, s. 567.
651
Y. 2. HD., 9.6.2004. E. 6672, K. 7519 (Gençcan, Nafaka, s. 568) ; Gençcan, Nafaka, s. 568.
652
Y. 2. HD., 28.5.2012, E. 2011/18290, K. 2012/14230 (Gençcan, Nafaka, s. 568); Gençcan, Na- faka, s. 568.
653
Y. 2. HD., 6.5.2015, E. 2014/23837, K. 2015/9349 (Gençcan, Nafaka, s. 569); Gençcan, Nafaka, s. 569.
654
92 Eşlerin çocuklarını dövmeleri655, fiziksel şiddet içerici niteliği nedeniyle ortak yaşa- mın devamını çekilmez bir hale getirerek boşanma nedeni oluşturur656. Dövülen ço- cuğun ortak çocuk veya üvey çocuk olması sonuca etki etmez657. Çocuğun anne-baba sözü dinlememesi dövme için haklı bir neden oluşturmaz, zira dövme anne-babanın eğitim ve terbiye hakkı kapsamında değerlendirilemez658. Eşlerin dövme davranışının birbirlerinin akrabalarına yönelik olması659 da birliğin temelinden sarsılması sonucu- na zemin oluşturur660. Son olarak eşlerin karşılıklı olarak birbirlerini dövmeleri661 de söz konusu olabilir ve bu hal de ortak yaşamın devamı katlanılmaz hale getireceğin- den genel boşanma nedenine dayanak olur662. Bundan başka; eş, çocuklar ve eşin ailesi tarafından dövme eylemin gerçekleştirilmesi hali gibi, eşin ailesince yapılan davranışlara tepkisiz kalmak da fiziksel şiddet içerici olması sebebiyle genel boşan- ma nedeni olarak değerlendirilir663.
Yaralama eylemi de birliğin temelinden sarsılmasına neden olacak fiziksel şid- det hallerindendir664. Bu eylem; kesici alet, tırnak ve kaynar su kullanmak yoluyla gerçekleştirilebilir665. Bıçak gibi kesici bir aletle eşin beden bütünlüğüne zarar verici eylemlerde bulunan eşin davranışı boşanma nedeni olarak kabul görmüştür 666. Tır- nak ve kaynar su kullanmak suretiyle verilecek bedensel zararlar için de aynı sonuç geçerlidir667. 655 Y. 2. HD., 10.11.2010, 16645-18923 (Özuğur, s. 311); Y. 2. HD., 24.3.2005, E. 2728, K. 4752 (Gençcan, Nafaka, s. 570). 656 Gençcan, Nafaka, s. 569; Y. 2. HD., 18.12.2008, E. 2008/18550, K. 2008/17323 (Kırmızı, s. 160). 657
Gençcan, Nafaka, s. 569; Y. 2. HD., 22.9.2008, 12388-12267 (Özuğur, s. 351).
658 Gençcan, Nafaka, s. 570. 659 Y. 2. HD., 19.6.2006, E. 2875, K. 9667 (Gençcan, Nafaka, s. 571). 660 Gençcan, Nafaka, s. 571. 661 Y. 2. HD., 6.12.2004, E. 14948, K. 14612 (Gençcan, Nafaka, s. 572). 662 Gençcan, Nafaka, s. 572. 663
Özuğur, s. 266; Gençcan, Nafaka, s. 572-575; Y. 2. HD., 19.9.2012, E. 2012/1411, K. 2012/21702 (Gençcan, Nafaka, s. 574). 664 Gençcan, Nafaka, s. 575. 665 Gençcan, Nafaka, s. 575-576. 666
Y. 2. HD., 22.10.2007, E. 14795, K. 14107 (Gençcan, Nafaka, s. 576); Gençcan, Nafaka, s. 576.
667
Y. 2. HD., 1.7.2004, E. 7507, K. 8824 (Gençcan, Nafaka, s. 576); Y. 2. HD., 19.1.2010, E. 18281, K. 831 (Gençcan, Nafaka, s. 576).
93 Eşlerden birinin diğerine bir şeyler fırlatması668 da fiziksel şiddet hallerinin somutlaşmış bir biçimi olarak ortak hayatın devamını çekilmez hale getirip boşanma nedeni olarak kabul görür669.
Eşlerden birinin diğerini itmek suretiyle fiziksel şiddete kalkışması da ya da eş- lerden birinin bu fiili kayın hısımlarına karşı gerçekleştirmesi670, birliği temelinden sarsıcı davranışlardan olup boşanma talebinin kabulünü gerektirir671.
Cisimle vurmak672 da fiziksel şiddet içerici niteliği sebebiyle boşanma sonucu elde etmeye elverişli bir fiildir673. Bunun gibi yumrukla vurmak da aynı sonuca tabi- dir674.
Fiziksel şiddet hallerinden olan eşlerden birinin diğer eşi tekmelemesi675 de Yargıtay uygulamasında birliği sarsıcı kabul edilir676.
Fiziksel şiddet kapsamında değerlendirilebilecek şekilde saç çekme fiili677 de genel boşanma nedeninin oluşmasını sağlar ve bunun eşe ya da eş ailesine yapılması sonuca etki etmez678.
Tırmalamak şeklindeki davranışlar da genel boşanma nedeni teşkil eder679. Yargıtay uygulamasında yüzün tırmalanması hali için bu sonuç kabul edilmiştir680.
668
Y. 2. HD., 8.6.2010, 6125-11284 (Özuğur, s. 323); Y. 2. HD., 27.11.2012, E. 2012/8578, K. 2012/28403 (Gençcan, Nafaka, s. 577).
669
Özuğur, s. 323; Gençcan, Nafaka, s. 577.
670 Y. 2. HD., 4.4.2002, E. 2257, K. 4726 (Gençcan, Nafaka, s. 579); Y. 2. HD., 20.12.2004, E. 14115, K. 15344 (Gençcan, Nafaka, s. 579). 671 Gençcan, Nafaka, s. 578-579. 672 Y. 2. HD., 16.6.2009, 4522-11612 (Özuğur, s. 339-340); Y. 2. HD., 17.3.2009, E. 756, K. 4860 (Gençcan, Nafaka, s. 580). 673 Gençcan, Nafaka, s. 579. 674 Y. 2. HD., 7.6.2010, 8393-11205 (Özuğur, s. 324). 675 Y. 2. HD., 20.6.2005, E. 2005/8492, K. 2005/9483 (Kırmızı, s. 173); Y. 2. HD., 26.06.2006, E. 4151, K. 10149 (Gençcan, Nafaka, s. 580). 676 Gençcan, Nafaka, s. 580. 677 Y. 2. HD., 17.12.2007, E. 3741, K. 17683 (Gençcan, Nafaka, s. 580). 678 Gençcan, Nafaka, s. 580. 679 Gençcan, Nafaka, s. 580. 680
94 Eşlerden biri tarafından diğer eşin bir organının koparılması fiziksel şiddet içermesi nedeniyle ortak yaşamın devamına imkân bırakmaz681. Söz gelimi kulağın koparılması halinde genel boşanma nedeninin varlığı kabul edilmelidir682.
Eşlerden birinin diğerinin üzerine yürümesi683 de fiziksel şiddet kapsamında değerlendirilip, birliğin temelinden sarsılması sonucu doğurur684.
Kaynar su dökmek suretiyle uygulanacak fiziksel şiddet685 ortak yaşamın de- vamına imkân bırakmayacak derecede birliği temelinden sarsar686.
Direk olarak eşin beden bütünlüğüne yönelmeyip, sonuçları ilk olarak beden bütünlüğü üzerinde gerçekleşmekten ziyade manevi bütünlük üzerinde gerçekleşen davranışlar dolaylı fiziksel şiddet olup, bunlar da ortak yaşamın devamını çekilmez hale getirerek birliğin temelinden sarsılmasına yol açarlar687.
Dolaylı fiziksel şiddet, aşağıda örnek kabilinden sayılan biçimlerde gerçekleşir. Ortak hayatın devamına imkân bırakmayacak derecede birliğin temelinden sar- sılması sonucu doğuracak davranışlardan olan eşlerden birinin diğerini kilitlemesi; ev içinde kilitli bırakmak688, ev içinde belli bir yerde kilitli bırakmak689 şeklinde gerçek- leşebileceği gibi; çocukların ev içinde kilitlenmesi690 şeklinde de gerçekleşebilir691.
Genel boşanma nedeninin mevcut kabul edilmesine yol açan fiziksel şiddet hal- lerinden bir diğeri olan zarar verme fiili; eşyaya, iş yerine, araca, konuta zarar ver- mek şeklinde gerçekleşebilir692. Fiziksel şiddet içeren davranışlardan eşyaya zarar
681 Gençcan, Nafaka, s. 581. 682 Y. 2. HD., 10.5.2012, E. 2011/16054, K. 2012/12633 (Gençcan, Nafaka, s. 581). 683 Y. 2. HD., 18.4.2002, E. 2709, K. 5444 (Gençcan, Nafaka, s. 581). 684 Gençcan, Nafaka, s. 581. 685 Y. 2. HD., 22.10.2012, E. 2012/21175, K. 2012/25613 (Gençcan, Nafaka, s. 581). 686 Gençcan, Nafaka, s. 581. 687 Gençcan, Nafaka, s. 581. 688 Y. 2. HD., 15.6.2004, E. 4683, K. 7887 (Gençcan, Nafaka, s. 582). 689 Y. 2. HD., 21.9.2007, E. 22079, K. 12371 (Gençcan, Nafaka, s. 583). 690
YHGK., 25.10.1989, E. 438, K. 555 (Gençcan, Nafaka, s. 583).
691
Gençcan, Nafaka, s. 582-583.
692
95 vermek fiili; ev eşyası693, giyim eşyası,694 üniforma695 gibi nesneler üzerinde gerçek- leştirilerek birliğin sarsılması sonucuna sebep olabilir696. İş yerine zarar vermek şek- linde gerçekleşen fiziksel şiddet halini Yargıtay genel boşanma nedeni olarak kabul etmiştir697. Sözgelimi; iş yerinin eş tarafından cam ve çerçevesini kırılması halinde boşanmaya hükmolunması gereği belirtilmiştir698. Eşlerden birinin diğerinin arabası- na zarar vermesi olayı, Yargıtay tarafından birliği temelinden sarsıcı kabul edilip boşanma nedeni olmasının uygunluğuna kanaat getirilmiştir699. Konuta zarar verme eylemi kapsamındaki davranışlar da fiziksel şiddet içeren yönleri nedeniyle boşanma davasında ortak yaşamın devamını çekilmez hale getirici nitelikte kabul edilmiştir700. Konuta zarar vermek; evin malzemesine zarar vermek701, yangın çıkarmak702, elekt- riği kesmek703 şeklinde sergilenebilir704.
Eşlerden birinin diğerine karşı zorlayıcı davranışlar içerisinde olması ortak ya- şamın devamını imkânsız kılacak ölçüde birliğin temelinden sarsılmasına yol açar705. Söz gelimi; kadının bileziklerinin zorla alınması, ortak çocuğun zorla götürülmesi gibi davranışlar bu nitelikte olup boşanma nedeni teşkil eder706.
Eşlerden birinin, diğer eşin fiziksel şiddete maruz kalması sonucunu doğuracak nitelikte bir kavgaya katılması707 da birliği temelinden sarsıcı nitelikte kabul edilip
693
Akıntürk / Ateş Karaman, s. 264; Özuğur, s. 268; Y. 2. HD., 6.6.2007 20572-9513 (Özuğur, s. 364); Y. 2. HD., 17.5.2012, 16568-13473 (Özuğur, s. 284); Y. 2. HD., 17.12.2012, E. 2012/13278, K. 2012/30509 (Gençcan, Nafaka, s. 584). 694 Y. 2. HD., 8.11.2010, 16424-18723 (Özuğur, s. 312); Y. 2. HD., 27.3.2014, E. 2014/4933, K. 2014/7069 (Gençcan, Nafaka, s. 585). 695 Y. 2. HD., 5.7.2012, E. 2011/23298, K. 2012/18937 (Gençcan, Nafaka, s. 586). 696 Gençcan, Nafaka, 583-585. 697 Gençcan, Nafaka, s. 586. 698 Y. 2. HD., 17.2.2009, E. 223, K. 2456 (Gençcan, Nafaka, s. 586). 699 Y. 2. HD., 17.12.2007, E. 3741, K. 17683 (Gençcan, Nafaka, s. 586). 700 Gençcan, Nafaka, s. 586. 701 Y. 2. HD., 11.4.2005, E. 3860, K. 5843 (Gençcan, Nafaka, s. 587). 702 Y. 2. HD., 15.6.2005, 6920-9213 (Özuğur, s. 391-392); Y. 2. HD., 15.6.2005, E. 6920, K. 9213 (Gençcan, Nafaka, s. 587). 703 Y. 2. HD., 18.7.2002, E. 8779, K. 9787 (Gençcan, Nafaka, s. 588). 704 Gençcan, Nafaka, s. 587-588. 705 Gençcan, Nafaka, s. 588. 706 Gençcan, Nafaka, s. 588. 707 Y. 2. HD., 13.11.2007, E. 16813, K. 15606 (Gençcan, Nafaka, s. 588).
96 boşanma nedeni oluşturur708. Ancak bu kavgaya katılmanın kanıtlanmış olması gere- kir709.
Eşlerden birinin diğer eşe şiddet uygulamaya kalkışması710 da şiddet sonucu gerçekleşmemiş olsa bile birliğin devamı imkânını ortadan kaldırarak temelden sar-