ÜÇ YILLIK SÜRE İÇİNDE HER NE SEBEPLE OLURSA OLSUN

Bu süre içinde ortak hayatın tekrar kurulamamış olması gerekir1316.

Ortak hayatın kurulamamasının nedeni önemsizdir1317. Bu nedenlere örnek ola- rak; davacının kötü niyetli olması, onun başka biriyle yaşıyor olması, eşlerden birinin akıl hastası olması, ayrı yaşama hakkı veren kararın varlığı ve fiili olanaksızlıklar 1309 Kılıçoğlu, Aile, s. 116. 1310 Kılıçoğlu, Aile, s. 116. 1311 Kılıçoğlu, Aile, s. 116. 1312 Kılıçoğlu, Aile, s. 116. 1313 Kılıçoğlu, Aile, s. 115, d. 173. 1314 Köseoğlu / Kocaağa, s. 135. 1315

Köseoğlu / Kocaağa, s. 159; Gençcan, Nafaka, s. 798.

1316

Akıntürk / Ateş Karaman, s. 274; Kılıçoğlu, Aile, s. 115.

1317

182 verilebilir1318. Ayrıca ortak hayatın kurulamamasında tarafların kusuru olup olmadığı da önemsizdir1319.

Herhangi bir boşanma nedenine dayalı olarak açılan davanın reddi üzerinden salt üç yıl geçmesi TMK m. 166/IV’ e göre boşanma sonucunu doğurmaya yetmez; bu üç yıl, ortak hayata sürdürme ve evlilik birliğine yeniden devam iradesi olmaksı- zın geçirilmelidir1320.

Kanunun burada beklediği durum; sadece üç yılın tamamlanması ve bu üç yıl içinde ortak hayatın devamı amacı dışında bir amaçla dahi bir araya gelinmemesi değil, bu üç yıl boyunca ortak hayata devam iradesiyle bir araya gelinmemesidir, yani eşler evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla yeni- den ortak hayata başlarlarsa ancak o zaman boşanma sonucuna engel olunabilir1321.

Kanun evlilik birliğinin yeniden kurulamamasını aradığından, üç sene boyunca ortak hayata devam ya da evlilik birliğini sürdürme iradesi bulunmaksızın bir araya gelmek fiili ayrılık yolu tüketilmek suretiyle boşanmaya engel değildir1322. Bu neden- le tarafların ortak çocukların durumu hususunda karara varmak, kaza ya da hastalık gibi durumlarda insani görevlerini yerine getirmek, zorunluluk varlığı gibi maksatlar- la görüşmeleri, ortak hayata devam iradesi içermediğinden ortak hayatın yeniden kurulması olarak değerlendirilemez ve süreyi kesmez1323. Söz gelimi; ortak çocukla- rın ihtiyaçlarını karşılamak, onları ziyaret etmek, beraber yaşamadığı diğer ebevey- niyle görüşmesini sağlamak, çocukların hastalığını tedavi ettirmek, onların düğün törenlerini yapmak maksatlarıyla bir araya gelişler; diğer eşle boşanma müzakeresi yapmak, belli bir konuyu görüşmek amaçlı bir araya gelmeler; gidecek yerinin ol- maması, hasta eş ziyaret, ölüm ve eşin ailesiyle yaşamak gibi zorunlu nedenlerle bir araya gelme halleri ortak hayatın yeniden kurulmuş sayılmadığı durumlardır1324.

1318

Gençcan, Nafaka, s. 800-802.

1319

Erdem, s. 140; Gençcan, Nafaka, s. 800.

1320

Öztan, Aile, s. 703; Hatemi, s. 108.

1321

Köprülü / Kaneti, s. 176; Kılıçoğlu, Aile, s. 115; Gençcan, Nafaka, s. 798.

1322

Köprülü / Kaneti, s. 177; Oğuzman / Dural, Aile, s. 131; Öztan, Aile, s. 703; Dural / Öğüz / Gümüş, s. 120; Kılıçoğlu, Aile, s. 115; Gençcan, Nafaka, s. 804.

1323

Köprülü / Kaneti, s. 177; Oğuzman / Dural, Aile, s. 131; Öztan, Aile, s. 703; Akıntürk / Ateş Karaman, s. 274; Kılıçoğlu, Aile, s. 115; Gençcan, Nafaka, s. 804.

1324

183 Ortak hayatın yeniden kurulmadığını kanıtlamak için; tanık beyanları, zabıta araştırması, davalının davacıdan tedbir nafakası aldığına dair nafaka dosyaları, nafa- kayla ilgili icra dosyaları, eşler arasındaki ceza dosyaları1325, otel kayıtları, tahsil makbuzları, pasaport kayıtları, faturalar ve beyanlardan yararlanılabilir1326.

Ancak taraflar evlilik birliğini yeniden kurmak amacıyla bir araya gelir ve evli- lik birliğini fiilen ve sürekli olarak sürdürürse süre kesilir1327. Üç yıl içinde kısa süre için de olsa aynı evde karı-koca olarak yaşamak, evlilik birliğinin devamı ihtimalinin varlığına göstergedir ve TMK m. 166/IV yoluyla boşanma hükmü elde edilmesini önler1328.

Ret kararı kesinleşmeden eşler bir araya gelerek, uzun olduğu kabul edilebile- cek bir süre boyunca birliği yeniden kurup ortak hayatı devam ettirmişler ancak ke- sinleşmeden sonraki süreçte ortak hayatın devamı halini sona erdirip üç sene ayrı yaşamışlarsa, bu durum hakkın kötüye kullanımının bir görünüm biçimi olduğundan artık TMK m. 166/IV yoluyla boşanmaları mümkün değildir1329.

Üç yıllık sürenin kesintisiz olması arandığından, bu zaman diliminde eşler or- tak hayatı yeniden kurar ancak sonradan ayrılmış olurlarsa dahi süre kesintiye uğra- yacağından bu hal fiili ayrılık imkânına başvurmayı engeller çünkü kanun üç yıllık sürenin kesintisiz olmasını istemiştir1330. Bu durumda tarafların TMK m. 166/IV’ e başvuramayacak olmaları, genel ya da özel boşanma nedenlerine başvurmalarına engel değildir1331.

Eşler ret kararının kesinleşmesinden sonraki üç yıllık süreyi ayrı geçirip, bu sü- reden sonra henüz boşanma davası açılmadan ortak hayata devam maksadıyla bir süre bir araya gelmişlerse yine fiili ayrılık imkânından faydalanarak boşanma davası açamazlar, çünkü kanunda öngörülen sürenin tamamlanmasından sonra ortak hayata

1325

Eşi cezalandırma amacının varlığı orak hayatın yeniden kurulmadığını gösterir.

1326

Gençcan, Nafaka, s. 810-818.

1327

Oğuzman / Dural, Aile, s. 131; Öztan, Aile, s. 703; Akıntürk / Ateş Karaman, s. 274; Dural / Öğüz / Gümüş, s. 120; Kılıçoğlu, Aile, s. 116; Gençcan, Nafaka, s. 802.

1328

Oğuzman / Dural, Aile, s. 131; Dural / Öğüz / Gümüş, s. 121.

1329

Öztan, Aile, s. 703.

1330

Dural / Öğüz / Gümüş, s. 121; Erdem, s. 141; Gençcan, Nafaka, s. 821.

1331

184 devam iradesinin var olması da ayrılık halinin kesintisiz olması gereği niteliğini bal- talar1332. Kanunun bu hükümle varmak istediği amaç; ret durumundan sona birliğin hiçbir şekilde yeniden kurulamamasıdır1333. Bu nedenle de dava üç yılın tamamlan- masından daha sonraki bir zamanda açılsa dahi ortak hayatın kurulmamış olmasının davanın açılma anında devam ediyor olması gerekir, ancak TMK m. 166/IV’ e göre dava açıldıktan sonra birliğin yeniden kurulması boşanma sonucunun gerçekleşmesi- ne engel olmaz bu durumda ancak davacının feragati boşanma kararı verilmesini engeller1334.