Kays b. Sa’d, iri cüsseli5 uzun boylu6 başı ufak7 yakışıklı biriydi.8 Kays, uzun boyundan dolayı eşeğe bindiği zaman ayakları yere sürterdi.9 Kays’ın yüzünde sakal yoktu yani köseydi.10 Ensar’ın, “Kays b. Sa’d’ın kendi malıyla sakal satın alma gibi bir imkanı olabilseydi, bunu mutlaka yapardı” dedikleri bildirilmiştir.11 Kays b. Sa’d, Ensar’dan bir heyetle Muaviye’nin yanına geldi. Kays, heyetle birlikte Muaviye’nin yanında iken Bizans Hükümdarından Muaviye’ye bir mektup geldi. Mektupta Muaviye’ye: “Araplar arasında en uzun boylu adamın pantolonunu bana gönder.” diye yazıyordu. Muaviye de Kays’a: “Herhalde senin pantolonunu göndermemiz
gerekecek” dedi.
Kays, gerçekten cok uzun boylu idi, en uzun boylu adamın başı dahi onun göğsüne ulaşmıyordu. Kays, kalkıp meclisin bir kenarına çekildi, sonra pantolonunu çıkarıp Muaviye’nin önüne attı. Muaviye Kays’a: “Evine gidip sonra bu pantolonunu
bize gönderseydin olmaz mıydı?” deyince, Kays cevaben ona şu şiiri okudu:
5 İbn Kutuybe, el Meârif, (trc. Hasan Ege), s. 420; Bağdâdî, Tarihu Bağdâd, III, 178; İbnü’l-Cevzî,
Muntazam, V, 316; Zehebi, Tarihu’l-İslam, I, 289; İbn Hacer, İsâbe, III, 239; İbn Hecer el-
Askalani, Tezhibü’t Tezhip, VIII, 396.
6 İbn Kutuybe, el-Meârif, (trc. Hasan Ege), s. 420; Zehebi, Tarihu’l-İslam, I, 289; İbn Kesîr, es-
Siretü’n –Nebeviyye, IV, 664; İbn Hacer, İsâbe III, 329.
7 Bağdâdî, Tarihu Bağdad, I, 178; İbnü’l-Cevzî, Muntazam, V, 316; Zehebi, Tarihu’l-İslam, I, 289. 8 İbn Abdilberrr, İstî’âb, III, 1292;Nüvevi, Tehzîbü’l-Esma’ ve’l-Lügat, s. 62; İbn. Hacer, İsâbe, III,
239;
9Bağdâdî, Tarihu Bağdâd, I, 178; İbnü’l-Cevzî, Muntazam, V, 136; Zehebi, Tarihu’l-İslam, I, 289; İbn Kesîr, Cami’ü’l-Mesanid ve’s-Sünen, X, 429; İbn Hacer, Tehzîbü’t-Tehzîb, VIII, 396; İbn Hacer, İsâbe, III, 329.
10 Cahîz, el-Bursan ve ‘l-Urcan, s. 516; Besevi, el-Ma’rife ve’t-Tarih, II, 812; İbn Abdilberr , İstî’âb, III, 1292; Bağdâdî , Târihu Bağdad, I, 289; Nevebi, Tehzîbü’l Esma’, I,62; İbn Hallikan,
Vefeyâtu’l-A’yan, II, 461; Zehebi, Siyeru A’lam, I, 289;İbn Asâkir, Tarihu Dımaşk, XLIX, 431;
İbn Kesîr, el-Bidaye, VIII, 106.
11Besevi , el-Ma’rife, II, 812; İbn Abdilberrr, İstî’âb, III, 1292; Nevevi, Tehzîbü’l Esma’, I, 62; İbn Hacer, İsâbe, III, 239.
“Böyle yapmakla insanların, bu pantolonunun Kays’ın pantolonu olduğunu
bilmelerini heyet huzurunda tespit etmek istedim
İnsanlar ve Semud kabilesi; Kays kayboldu ve bu gübre yiyenin pontolonudur, demesinler
Ben, Yemen kabilesindenim, liderim, zaten insanaların bir kısmı lider, bir kısmıda teba’adır;
Benim gibiler onlara karşı tuzak kurar, benim gibi kimseler onlara karşı çok sert ve şiddetlidir
İnsanlar arasında benim boyum çok uzundur12
Benim soyum, babam ve atam, insanlar arasında beni üstün kıldı;
Şşerefim beni onlara karşı yüceltti, ben diğer adamlara karşı çok yükseğim,
uzun boyluyum.”13
Kays’ın pantolonunu eline alan Muaviye, mecliste bulunan en uzun boylu adama bu pantolonu alıp ucunu burnuna tutarak yere sarkıtmasını emretti. Adam pantolonu alıp burnunun ucuna tuttuğunda, pantolonun ucu yere değdi.14
Başka bir rivayette anlatıldığına göre, Bizans hükümdarı ordusundan Muaviye‘ye iki adam gönderdi. Hükümdar, adamlardan birinin Bizanslıların en kuvvetlisi, diğerinin de en uzun boylusu olduğunu iddia ediyordu. Bunları gönderirken Muaviye’ye şu haberi de göndermişti:
“Milletine bak, milletin arasında bunlardan daha güçlü ve daha uzun boylu bir kimse var mı? Eğer halkın arasında bunlardan daha güçlü ve daha uzun boylu biri varsa sana şu kadar esir, şu kadar da armağan göndereceğim. Eğer halkın arasında bunlardan daha güçlü ve daha uzun boylu biri yoksa üç yıl süreyle benimle barış antlaşması yap.”
12 Zehebi, Siyeru A’lam, III, 112; Zehebi, Târihul-İslam, I, 391; İbn Asâkir, Târihu Dımaşk, XLIX, 432; İbn Kesîr, el-Bidâye, VIII, 105.
13 İbn Kesîr, el-Bidâye, VIII, 105.
14 İbn Kesîr, el-Bidâye, VIII, 105; İbn Asâkir, Târihu Dimaşk, XLIX, 432; Zehebi, Siyeru A’lam, III, 112.
Bizans hükümdarının gönderdiği iki kişi Muaviye’nin yanına geldiklerinde o, etrafındaki adamlara şöyle sordu: “Şu Bizanslı adam kadar kuvvetli bir kimse var mı?” Dediğinde yanındakiler: “Bunun kadar güçlü olan ya Muhammed b. Hanefiyye’dir ya da Abdullah b. Zübeyr’dir” dediler. Hz. Ali’nin oğlu Muhammed b. Hanifiyye getirildi. Halk toplandığı zaman Muaviye, yanına gelerek ona şöyle dedi: “Seni buraya niçin çağırdığımı biliyor musun?” O da: “Hayır” dedi.
Muaviye, yanına gelen Bizanslı adamın durumunu ve son derece güçlü olduğunu ona anlattı, oda gelen Bizanslı adama dönüp şöyle dedi: “İstersen sen yere oturup elini bana uzat ya da ben yere oturayım ve elimi sana uzatayım. Hangimiz yerde oturanı yerden kaldırabilirse, onu mağlup etmiş olur, aksi takdirde kendisi mağlup olur. Şimdi söyle bakalım, ben mi yere oturayım yoksa sen mi yere oturacaksın?’Bizanslı:’Sen otur’ dedi
Muhammed b. Hanefiyye yere oturdu, elini Bizanslı adama uzattı. Bizanslı olanca gücüyle onu yerinden kaldırmaya veya kımıldatmaya çabaladı, ama beceremedi. Bizanslı beraberinde gelen diğer kişiler de arkadaşlarının yenildiğini gördüler, sonra Muhammed b. Haneffiyye ayağa kalkıp Bizanslıya sen otur dedi ve elini ona uzattı. Bizanslının elini havaya kaldırınca Muaviye bu manzaraya çok sevindi.
Öte yandan Kays b. Sa’d meclisten kalkıp kenara çekildi, sonra şalvarını indirip o uzun boylu Bizanslıya verdi o da şalvarını giyince uçkuru göğsüne kadar ulaştı. Şalvarın paçaları da yerde sürünüyordu. Buna göre Bizanslı yenildiğini itiraf etti. Hükümdarları da Muaviye’ye vaad ettiği şeyleri gönderdi. Ensar şalvarını halkın huzurunda çıkardığı için Kays b. Sa’d’ı kınadığında, Kays onlara yukarıda zikrettiğimiz şiiri okuyarak kendini savundu. Bunu Bizanslıları susturmak ve mağlup etmek için yaptığını söyledi.15
15
İbn Hallikan, Vefeyâtü’l- A’yan, IV, 171; İbn Asâkir, Târihu Dimaşk, XLIX, 433; İbn Kesîr, el-
Bidâye, VIII, 106; Ebu Ömer, Kays’ ın Muaviye yanındaki şalvar olayının yalan, isnadının
uydurma olduğun söyler. Bu olayın ne Kays’ın karakterine uyduğunu ne de Muaviye’nin böyle bir şeyi teklif etmesinin mümkün olduğunu söyler. İbn Abdilberrr, İstî’âb, III, 1293.