Fintek Alanındaki Riskler ve Zorluklar

Fintek alanında düzenlemelerle ilgili çeşitli sorunlar ve zorluklar vardır. Teknoloji ve hizmetler çok hızlı değiştiğinden kanun koyucuların bu yeniliklerin yararlarını ve olası suiistimallerini kavramaları oldukça zor olmaktadır. Sektörde firma ortağı KT-2 bu konudaki görüşlerini "Bankacılık sektörünün getirdiği tecrübeler sayesinde finans alanındaki düzenlemeler güçlü olsa da genel olarak Fintek tarafında düzenlemeler geride kalmaktadır" şeklinde beyan etmiştir. Denetim uzmanı KT-7 ise bu konuda düzenlemelerin sonradan yapılmasının işin doğasında olduğunu, teknolojinin önden gittiğini ve ardından gelişmeler doğrultusunda düzenlemelerin yapılabileceğini belirtmiş, dünyanın bazı ülkelerinde yapılsa da henüz Türkiye’de düzenlemeleri yapılmayan kripto paraları buna örnek olarak vermiştir.

Katılımcı KT-11 Fintek firmalarının geleneksel finans kuruluşları kadar düzenlemelere yeterince dikkat etmediğini açıklamış ve Türkiye'deki PayPal davasını örnek olarak vermiştir. 2012 yılında, Türk bankacılık düzenleme ve denetleme kurumu ödeme sağlayıcıları, elektronik para tedarikçileri ve sistem sağlayıcıları için bir yasa çıkararak bu firmaların hizmetlerini yürütebilmeleri için ülke sınırları içinde sunucularının olmasını talep etmiştir. PayPal yeni sunucular oluşturmak yerine lisans almayarak Türkiye pazarından çekileceğini duyurmak zorunda kalmıştır.

91 2008 yılından sonra binlerce Fintek şirketi ortaya çıkmış fakat bunlar arasında başarısız olanlar olmuştur. Diğer taraftan pek çok kişi siber güvenlik, veri gizliliği, büyük verilerin korunması ve fikri mülkiyet açısından Fintek firmalarının hizmetlerine şüpheyle yaklaşmaktadır. Sahtecilik çözümlerinin geleneksel finans kuruluşları kadar yeterince gelişmemiş olması, hizmet kalitesi ve kurumsallık konularında yeterli derecede tüketici güvenine sahip olunmaması Fintek firmaları için engel teşkil etmektedir. Birçok kripto para borsasında yaşanan skandal bu şüpheleri artırmıştır. Siber güvenlik yazılım ve donanımları konularında deneyimli olan KT-1, “2020 yılı içinde pandemi nedeniyle ödeme hizmetlerinin hızlı büyümesi, firmaların karlılığa odaklanarak hizmet çeşitlerini ve kapasitelerini artırmalarının veri güvenliği ve sahtecilik konularını arka planda bıraktıklarını göstermiştir” diyerek sektörün bu anlamda yatırımlara ihtiyacı olduğunu belirtmiştir.

Fintek firmaları aracılığı ile yasa dışı sitelere ödemeler yapılabilmesi, teröre destek veren organizasyonlara finansal destek verilebilmesi olasılıklarına karşın yetkili düzenleyici otoritelerin verecekleri cezalar ve getirecekleri yeni düzenlemeler sektöre güven kazandıracaktır. Fakat bu durum Fintek firmalarının geleneksel finans kuruluşları karşısında esnekliklerini kaybetmelerine ve onlar kadar büyük ölçekli müşteri kitlesine sahip olmadıklarından karlılıkların azalmasına neden olacaktır.

92 Tablo 5-4: Fintek Sektörü SWOT Analizi

Üstünlükler Zayıflıklar

- Teknoloji Uzmanlığı - Müşteri Portföyü

- Yenilikçi ve Çevik Yapı - Güven ve Bilinirlik

- Müşteri Odaklı Bakış Açısı - Sermaye ve Finansmana Ulaşım - Güncel Teknoloji Kullanımında Maliyet

Avantajı - Yasal Düzenlemeler Konusunda Deneyim

Fırsatlar Tehditler

- Finans Alanında Uzmanlık Kazanma - Benzer Ürün ve Hizmet Geliştirilmesiyle Karlılığın Azalması

- Yatırım ve Destek Programlarından Yararlanma

- Yasal Düzenlemelerde Eksiklikler ya da Kısıtlamalar

- Müşteri Kazanma ve Pazar Payının

Arttırılması - Sahtecilik ve Siber Saldırılar

- Pandemi Süreciyle Artan Temassız Ödeme

ve E-Ticaret Hacmi

- Açık Bankacılık, Uzaktan Kimlik

Doğrulama vb. Yasal Kolaylıklar

Kaynak: Yazar tarafından katılımcı görüşleri derlenerek hazırlanmıştır.

93

6 GENEL DEĞERLENDİRME

Finans alanında faaliyet gösteren firmalar rekabet halinde oldukları diğer firmalara karşı konumlarını muhafaza etmek için son dönemde finansal teknolojilere önemli yatırımlar yapmak zorunda kalmışlardır. İş yapma yöntemlerini yenilikçi yaklaşımlarla geliştirmeyi ve kolaylaştırmayı sağlayan teknoloji alanındaki gelişmeler;

İnternet erişimine bağlı olarak; yazılımların birbirlerine veri gönderip almaları (API), akıllı cihazların birbirleri arasında iletişim halinde olmaları (nesnelerin interneti) ve tüm verilerin harici bir kaynakta saklanmasını sağlayan bulut teknolojisi alanlarında yaşanan gelişmeler genel olarak tüm alanlarda işlerin daha hızlı ve daha az masraflı yapılabilmesini mümkün kılmaktadır. API’ler özellikle finansal kuruluşlar arasında veri transferini sağlayarak müşterilere harcama hareketleri, tüketim alışkanlıkları gibi konularda çok daha fazla bilgi vermekte, bu verileri paylaşan finansal kuruluşlar ise elde ettikleri bilgileri risk iştahı veya kredi skorlama gibi kritik hesaplamalarda kullanmaktadır. Benzer biçimde müşteri ilişkileri yöneticileri ve yatırım danışmanları bu sayede müşterileri hakkında daha büyük verilere sahip olmaktadır.

Büyük veri analizi; yapılan araştırma ve çözümlemelerin kalitesini artırırken daha tutarlı sonuçlara ulaşmayı mümkün kılmaktadır. Bu sayede sigorta şirketleri hasar ve risk hesaplamalarında, finans sektöründe yer alan firmalar alım-satım kararlarında ve yatırım danışmanları ise müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılamada büyük kolaylığa kavuşmuşlardır. Büyük veri ve büyük veri çözümlemeleri yapay zekânın kusursuz işlemesine de katkı sağlamaktadır.

Yapay zekâ; dijital bankacılık, rehber robotlar ve otomatik danışmanlık gibi yenilikçi çözümlerle müşterilere daha farklı bir deneyim sunarken finans sektöründe yer alan firmalar için maliyetleri azaltmaktadır.

Robotik süreç otomasyonu; tekrar eden ve geleneksel olarak el yordamıyla yapılan tüm işlerde insan gücüne duyulan ihtiyacı azaltabilmekte, ön ofis hizmetlerinde çok daha hızlı ve daha az masraflı işlemler yapılmasına olanak sağlamaktadır. Genellikle vergi

94 hesaplamaları, algoritmik işlemler, dijital bankacılık, alım-satım sonrasındaki fiyatlamalar, muhasebe ve finansal raporlama işlemlerinde kullanılmaktadır.

Şifrebilim ise güvenlik ihtiyacı duyulan hayatın her alanında bir güvenlik sağlayıcı olarak kullanılmaktadır. Bu bilimin finans alanına yansımaları siber güvenlik, e-ticaret ödemeleri ve dijital bankacılıkta görülmektedir. Şifrebilim temelli bir yenilik olan blokzincirleri üzerinde kullanılabilen akıllı sözleşmeler güvenli finansal işlemler kavramına farklı bir boyut kazandıracak protokollerdir. Türkiye’de hukuki geçerliliğinin bulunmaması, düzenlemelerin yetersiz kalması ve uygulamada yaşanılan zorluklar sebebiyle henüz yeterince kullanılamamaktadır.

Tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de finans alanında sunulan hizmetlerde geleneksel iş yapma yöntemleri yerini teknolojik çözümlere bırakmaktadır. Finans alanındaki hizmetlerde yeni teknolojilerin çoğu uygulamalarda kabul görmesi ve uygulanmasıyla birlikte, bu teknolojilere taktiksel olarak yaklaşıldığı görülmektedir. Yeni teknolojilerin finans alanında kullanımını stratejik bir yaklaşımla benimseyen ve hayata geçirmeyi başaran firmaların dijitalleşen sektörde rekabette daha önde olacağı düşünülmektedir.

Genç nüfusu, jeopolitik konumu, güçlü ve yenilikçi finans sektörünün varlığı ve dinamik girişimcilik kaynakları ile Türkiye Fintek alanında önemli bir avantaja sahiptir. Bu pozitif özellikleriyle Türkiye’nin, son yıllarda özellikle Covid-19 virüsü nedeniyle yaşanılan pandemi süreci sonrasında yaptığı atılımları daha ileri taşıyarak Fintek girişimlerine ideal ortam sağlayan ülkelerin arasında olacağı, yatırımcıların çok daha fazla ilgisini çeken, dünya markası Fintek firmalarının yer aldığı bir ekosisteme sahip olacağı tahmin edilebilir.

Bankacılık sisteminin güçlü olması, kartlı ödeme sistemlerinin yaygın kullanımı ve mobil teknolojilerin hızla kabul görmesi Fintek girişimlerine önemli fırsatlar sağlamaya başlamıştır. Uzun vadede bu durum, Türkiye’nin Fintek alanında önemli bir konuma sahip olacağını göstermektedir.

95