C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (Devam) (b) Finansal Risk Faktörleri (Devamı)
(b.1) Kredi Riski Yönetimi (Devamı)
Grup’un, müşterilerinden aldığı teminatların toplamı aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2010 31 Aralık 2009
Garanti çek ve senetleri 3.888.790 8.360.006
Teminat mektupları 42.669.316 20.623.880
İpotekler 3.329.581 7.245.000
Diğer - -
49.887.687 36.228.886 30 Eylül 2010 tarihi itibarıyla, 30.103.411 TL (31 Aralık 2009: 21.344.252 TL) tutarındaki vadesi geçmiş ticari alacak, şüpheli alacak olarak değerlendirilmemiş ve karşılık ayrılmamıştır. Grup, faaliyet gösterdiği sektörlerin dinamikleri ve şartlarından dolayı vadesi geçmiş alacakları için ipotek, kefalet, teminat senedi gibi teminatlar bulundurması sebebiyle tahsilat riski öngörmemektedir. Vadesi geçmiş alacakların mevcut durumu yukarıda bahsedildiği üzere sektörün özelliklerinden kaynaklanmaktadır ve önceki dönemlerde de buna benzerdir.
Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıklar aşağıdaki gibidir:
Alacaklar
30 Eylül 2010 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 23.787.758 -
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 1.980.323 -
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 1.853.114 -
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 2.482.215 -
Toplam vadesi geçen alacaklar 30.103.410 -
Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı 13.205.924 -
Alacaklar
31 Aralık 2009 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 12.833.524 -
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 6.527.893 -
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 1.403.993 -
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 578.842 -
Toplam vadesi geçen alacaklar 21.344.252 -
Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı 7.031.570 -
Bilanço tarihi itibarıyla, vadesi geçmiş ticari alacaklardan karşılık ayrılmamış olanlara ilişkin alınan teminatlar aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2010
31 Aralık 2009
Teminat mektupları 13.205.924 7.031.570
Toplam 13.205.924 7.031.570
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (Devamı) (b) Finansal Risk Faktörleri (Devamı)
(b.2) Likidite Risk Yönetimi
Grup, nakit akımlarını düzenli olarak takip ederek finansal varlıkların ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlayarak, likidite riskini yönetir.
Likidite riski tabloları
İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder.
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir.
Aşağıdaki tablo, Grup’un finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermektedir.
Aşağıdaki tablolar, Grup’un yükümlülükleri iskonto edilmeden ve ödemesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler aşağıdaki tabloya dahil edilmiştir.
30 Eylül 2010 Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışları 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan
toplamı 3 aydan kısa arası arası uzun
Sözleşme uyarınca vadeler Değer Toplamı (I+II+III+IV) (I) (II) (III) (IV)
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri 652.482.360 715.931.551 141.530.554 162.118.839 411.347.890 934.269 Ticari ve diğer borçlar 125.160.579 123.500.195 111.654.228 11.826.489 19.478 -Toplam yükümlülük 777.642.939 839.431.747 253.184.782 173.945.328 411.367.368 934.269
31 Aralık 2009 Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışları 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan
toplamı 3 aydan kısa arası arası uzun
Sözleşme uyarınca vadeler Değer Toplamı (I+II+III+IV) (I) (II) (III) (IV)
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri 674.388.424 732.884.586 55.147.978 202.844.892 464.671.584 10.220.132
Ticari ve diğer borçlar 94.272.237 94.420.083 72.574.508 21.051.559 794.016 -
Toplam yükümlülük 768.660.661 827.304.669 127.722.486 223.896.451 465.465.600 10.220.132
(b.3) Piyasa Riski Yönetimi
Faaliyetleri nedeniyle Grup, döviz kurundaki ve faiz oranındaki değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır. Grup düzeyinde karşılaşılan piyasa riskleri, duyarlılık analizleri esasına göre ölçülmektedir. Cari yılda Grup’un maruz kaldığı piyasa riskinde ya da karşılaşılan riskleri ele alış yönteminde veya bu riskleri nasıl ölçtüğüne dair kullandığı yöntemde, önceki seneye göre bir değişiklik olmamıştır.
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (Devamı) (b) Finansal Risk Faktörleri (Devamı)
(b.3.1) Kur riski yönetimi
30 Eylül 2010 31 Aralık 2009
DÖVİZ POZİSYONU TABLOSU TL karşılığı ABD Doları Euro Diğer TL karşılığı ABD Doları Euro Diğer
1. Ticari alacaklar 2.609.040 - 1.320.765 - 3.272.462 12.000 1.506.454 -
2a. Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) 182.461.800 82.994.527 31.365.293 61.144 171.865.554 65.070.427 34.194.756 18.079
3. Diğer - - - -
4. Dönen varlıklar 185.070.840 82.994.527 32.686.058 61.144 175.138.016 65.082.427 35.701.210 18.079
5. Ticari alacaklar - - - -
6a. Parasal finansal varlıklar - - - -
6b. Parasal olmayan finansal varlıklar - - - -
7. Diğer - - - -
8. Duran varlıklar - - - -
9. Toplam varlıklar 185.070.840 82.994.527 32.686.058 61.144 175.138.016 65.082.427 35.701.210 18.079
10. Ticari borçlar 1.191.653 27.733 547.628 69.622 6.734.878 92.270 3.008.741 96.163
11. Finansal yükümlülükler 131.187.905 42.584.174 35.126.937 - 156.330.610 53.832.820 34.844.482 -
12a. Parasal olan diğer yükümlülükler - - - -
12b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler - - - -
13. Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12) 132.379.558 42.611.907 35.674.565 69.622 163.065.488 53.925.090 37.853.223 96.163
14. Ticari borçlar - - - -
15. Finansal yükümlülükler 299.754.953 109.448.772 71.338.916 - 399.522.034 133.976.955 91.558.085 -
16a. Parasal olan diğer yükümlülükler - - - - - - -
16b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler - - - - -
17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16) 299.754.953 109.448.772 71.338.916 - 399.522.034 133.976.955 91.558.085 - 18. Toplam yükümlülükler (13+17) 432.134.511 152.060.679 107.013.481 69.622 562.587.522 187.902.045 129.411.308 96.163
19. Bilanço dışı türev araçların net varlık / (yükümlülük)
pozisyonu (19a – 19b) - - - -
19a. Hedge edilen toplam varlık tutarı - - - -
19b. Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı - - - -
20. Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu
(9-18+19) (247.063.671) (69.066.152) (74.327.424) (8.478) (387.449.506) (122.819.618) (93.710.098) (78.084) 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık /
(yükümlülük) pozisyonu
(=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) (247.063.671) (69.066.152) (74.327.424) (8.478) (387.449.506) (122.819.618) (93.710.098) (78.084) 22. Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların toplam
gerçeğe uygun değeri - - - -
23. İhracat 32.756.458 10.038.459 9.207.576 - 57.834.632 8.590.147 20.784.357 -
24. İthalat 27.837.077 6.203.680 9.194.064 672.344 10.297.790 1.225.174 3.774.679 298.607
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (Devamı) (b) Finansal Risk Faktörleri (Devamı)
(b.3.1) Kur riski yönetimi (Devamı)
Grup, başlıca ABD Doları ve Euro cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır. Diğer kurların etkisi önemsizdir.
30 Eylül 2010 tarihi itibarıyla aktif ve pasifte yer alan döviz bakiyeleri şu kurlarla çevrilmiştir: 1 ABD Doları 1,4512 TL ve 1 Euro = 1,97540 TL (31 Aralık 2009: 1 ABD Doları = 1,5057 TL ve 1 Euro = 2,1603 TL).
Aşağıdaki tablo Grup’un ABD Doları ve Euro kurlarındaki %10’luk artışa ve azalışa olan duyarlılığını göstermektedir. %10’luk oran, üst düzey yöneticilere Grup içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan oran olup, söz konusu oran Grup Yönetimi’nin döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık analizi sadece yıl sonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin yıl sonundaki %10’luk kur değişiminin etkilerini gösterir. Bu analiz, dış kaynaklı krediler ile birlikte Grup içindeki yurt dışı faaliyetler için kullanılan, krediyi alan ve de kullanan tarafların fonksiyonel para birimi dışındaki kredilerini kapsamaktadır. Pozitif değer, kar / zararda ve diğer özkaynak kalemlerindeki artışı ifade eder.
30 Eylül 2010
Kar / Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın
Yabancı paranın
Yabancı paranın
Yabancı paranın
değer kazanması
değer kaybetmesi
değer kazanması
değer kaybetmesi
ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde 1 - ABD Doları net varlık /
yükümlülük (10.022.880) 10.022.880 - -
2 - ABD Doları riskinden korunan
kısım (-) - -
3 - ABD Doları net etki (1 + 2) (10.022.880) 10.022.880 - -
Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
4 - Euro net varlık / yükümlülük (14.682.639) 14.682.639 22.308.100 (22.308.100)
5 - Euro riskinden korunan kısım (-)
6 - Euro net etki (4 + 5) (14.682.639) 14.682.639 22.308.100 (22.308.100)
Diğer Dövizlerin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde 7 – Diğer döviz cinsinden net varlık /
yükümlülük - - 17.194.566 (17.194.566)
8 – Diğer döviz cinsinden riskinden
korunan kısım (-) - - - -
9 – Diğer döviz cinsinden
net etki (7 + 8) - - 17.194.566 (17.194.566)
TOPLAM ( 3+6+9) (24.705.519) 24.705.519 39.502.666 (39.502.666)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (Devamı) (b) Finansal Risk Faktörleri (Devamı)
(b.3.1) Kur riski yönetimi (Devamı)
31 Aralık 2009 ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
1 - ABD Doları net varlık / yükümlülük (18.492.950) 18.492.950 - -
2 - ABD Doları riskinden korunan kısım (-) - - - -
3 - ABD Doları net etki (1 + 2) (18.492.950) 18.492.950 - -
Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
4 - Euro net varlık / yükümlülük (20.244.192) 20.244.192 24.563.660 (24.563.660)
5 - Euro riskinden korunan kısım (-) - - - -
6 - Euro net etki (4 + 5) (20.244.192) 20.244.192 24.563.660 (24.563.660)
Diğer Dövizlerin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde 7 – Diğer döviz cinsinden net varlık /
yükümlülük - - 21.307.779 (21.307.779)
8 – Diğer döviz cinsinden riskinden
korunan kısım (-) - - - -
9 – Diğer döviz cinsinden
net etki (7 + 8) - - 21.307.779 (21.307.779)
TOPLAM ( 3+6+9) (38.737.142) 38.737.142 45.871.439 (45.871.439) (b.3.2) Faiz oranı riski yönetimi
Grup’un finansal yükümlülükleri, Grup’u faiz oranı riskine maruz bırakmaktadır. Grup’un finansal yükümlülükleri ağırlıklı olarak değişken faizli borçlanmalardır. Değişken faizli finansal yükümlülüklerin 30 Eylül 2010 tarihi itibarıyla mevcut bilanço pozisyonuna göre, faiz oranlarında TL için %1’lik ve diğer yabancı paralar için 25 baz puan bir düşüş / yükseliş olması ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda; vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kar 946.697 TL değerinde artacak / azalacaktır (30 Eylül 2009: 664.793 TL).
Faiz oranı duyarlılığı
Grup’un faiz oranına duyarlı finansal araçlarının dağılımı aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2010 31 Aralık 2009
Finansal varlıklar Değişken Faizli Sabit Faizli Değişken Faizli Sabit Faizli
Nakit ve nakit benzerleri 151.499.825 - 141.822.549
Finansal yükümlülükler
Banka kredileri 401.015.483 272.362.308 646.348.039 28.040.385
(b.3.3) Diğer fiyat riskleri
Grup, hisse senedi yatırımlarından yatırımlardan kaynaklanan hisse senedi fiyat riskine maruz kalmaktadır. Hisse senetleri yatırımları, ticari amaçlardan ziyade stratejik amaçlar için elde tutulmaktadır. Grup tarafından söz konusu yatırımların faal olarak alım-satımı söz konusu değildir.
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (Devamı) (b) Finansal Risk Faktörleri (Devamı)
(b.3.3) Diğer Fiyat Riskleri (Devamı) Özkaynak fiyat duyarlılığı
Aşağıdaki duyarlılık analizleri raporlama tarihinde maruz kalınan hisse senedi fiyat risklerine göre belirlenmiştir.
Raporlama tarihinde, diğer tüm değişkenlerin sabit ve değerleme yöntemindeki verilerin %10 oranında fazla / az olması durumunda:
• 30 Eylül 2010 tarihi itibarıyla, hisse senedi yatırımları, satılmaya hazır varlıklar olarak sınıflandırıldığı ve elden çıkarılmadığı ya da değer düşüklüğüne uğramadığı sürece, net kar / zarar etkilenmeyecektir,
• Diğer özkaynaktaki fonlarda 6.850.803 TL tutarında artış / azalış (2009 yılında 5.151.756 TL tutarında artış/azalış) olacaktır. Bu durum esasen, satılmaya hazır hisselerin gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerden kaynaklanmaktadır.
Grup’un hisse senedi fiyatları ile ilgili duyarlılığı daha önceki yıla kıyasla önemli bir değişiklik göstermemiştir.
39. Finansal Araçlar (Gerçeğe Uygun Değer ve Finansal Riskten Korunma Muhasebesi Çerçevesindeki