İlköğretim fen bilgisi öğretmenlerinin laboratuarlar ile ilgili görüşleri 50 öğretmen ile yapılan anket çalışmasıyla belirlenmiş ve sonuçlar Tablo 5’te sıklık ve yüzde olarak sunulmuştur.
İlköğretim fen bilgisi öğretmenlerine verilen ankette her bir davranış için toplam 5 farklı seçenek sunulmuştur. Bunlar, tamamen katılıyorum, katılıyorum, az katılıyorum, katılmıyorum ve eksiklik olarak düşünülemezdir. Yapılan çalışmada hiçbir öğretmen eksiklik olarak düşünülemez seçeneğini işaretlememiştir. Bu nedenle Tablo 5’de bu seçenek ile ilgili herhangi bir sonuç verilmemiştir.
Tablo 5. Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Laboratuarlar ile İlgili Görüşleri
İDEAL DAVRANIŞLAR
Tamamen
Katılıyorum Katılıyorum Katılıyorum Katılmıyorum Az
N % N % N % N %
1.Fen Bilgisi alanında laboratuar dersi için yeterli bilgiye sahip olabilme 21 42 20 40 9 18 0 0 2. Fen Bilgisi laboratuarı için yeni yayın ve gelişmeleri takip edebilme 28 56 21 42 1 2 0 0 3.Öğretmenin teknoloji ve fen hakkındaki kişisel donanımını güncellemesi. 27 54 20 40 3 6 0 0 4. Öğrencileri, feni öğrenmeyi istemeleri için motive etmek. 26 52 17 34 7 14 0 0
5.Öğrencilerin feni sevmelerini sağlamak. 29 58 21 42 0 0 0 0
6.Fen bilgisi dersini laboratuar ortamında işlemek. 37 74 10 20 3 6 0 0
7.Bir laboratuar sınıfı oluşturmak. 34 68 13 26 3 6 0 0
8. Öğrencilere laboratuar uygulamalarında Fen Bilimleriyle diğer bilimler arasındaki ilişkileri
kavratabilme 19 38 26 52 2 4 3 6
9.Laboratuar uygulamalarında öğrencilerle iyi bir diyalog kurabilme 16 32 22 44 12 24 0 0 10.Laboratuar uygulamalarında sınıfta disiplini sağlayabilme 24 48 22 44 4 8 0 0 11.Laboratuar uygulamalarında öğrencilerin yetenek ve düzeylerini dikkate alarak etkinlikleri
planlayabilme 17 34 32 64 1 2 0 0
12.Etkili bir fen bilgisi öğretimi için sınıf mevcudunun uygun hale getirilmesi. 36 72 14 28 0 0 0 0 13. Laboratuar uygulamalarında bütün öğrencilere tek tek zaman ayırabilme 26 52 22 44 2 4 0 0 14.Deneylerden ve gözlemlerden önce, laboratuar uygulamalarına ilişkin deney ve gözlem planları
hazırlayabilme 17 34 23 46 6 12 4 8
15.Ekonomik veya ücretsiz öğretim araç gereçlerini tespit edip, bunları kullanmak. 16 32 22 44 12 24 0 0 16.Laboratuarın her zaman düzenli ve temiz olmasını sağlayabilme 27 54 23 46 0 0 0 0 17.Öğrenciler için fen bilgisi laboratuarlarında güvenliği sağlayabilme 31 62 19 38 0 0 0 0 18.Laboratuar uygulamaları bittikten sonra, laboratuardan ayrılmadan önce gaz, elektrik ve su
tesisatlarını kontrol edebilme 17 34 33 66 0 0 0 0
19.Laboratuar uygulamalarını teorik derslere paralel olacak şekilde yürütebilme 28 56 22 44 0 0 0 0 20.Fen bilgisi laboratuar araç ve gereçlerini kullanarak deney düzenekleri kurmak.(örnek; elektrik
devresi kurabilmek) 24 48 26 52 0 0 0 0
21. Laboratuar uygulamalarında öğrencilerin eski bilgileri ile yeni edindikleri bilgileri arasında
ilişki kurmalarına yardımcı olabilme 16 32 30 60 4 8 0 0
23.Öğrencilere bilimsel gerçekleri öğretirken bilimsel bilginin doğasını da öğretmek. 12 24 19 38 11 22 8 16 Tablo 5. Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Laboratuarlar ile İlgili Görüşleri (Devamı)
İDEAL DAVRANIŞLAR
Tamamen
Katılıyorum Katılıyorum Katılıyorum Katılmıyorum Az
N % N % N % N %
24.Öğrencilere bilimsel bilginin nerden geldiğini değil nasıl üretildiğini kavratmak. 11 22 21 42 18 36 0 0 25. Laboratuar uygulamalarının sonuçlarını günlük hayata uygulamada öğrencilere yardımcı
olabilme 26 52 20 40 4 8 0 0
26.Fen bilgisi derslerinde öğrencilere bilimsel el becerilerini kazandırabilme ( örneğin; soğan zarı
hücresini mikroskopta inceleyebilme) 19 38 31 62 0 0 0 0
27. Laboratuar uygulamalarından elde edilen sonuçların yorumlanmasında, sınıfta tartışma ortamı
hazırlayabilme 11 22 29 58 10 20 0 0
28. Laboratuar uygulamalarında derse ve konuya uygun araç-gereç seçebilme 31 62 19 38 0 0 0 0 29.Fen bilgisi konularına uygun bilimsel filmleri sınıf ortamına getirmek. 21 42 29 58 0 0 0 0
30.Bilgisayar kullanmayı öğrenebilme. 24 48 20 40 6 12 0 0
31.Fen bilgisi öğretiminde interneti kullanmayı öğrenmek ve bundan yararlanmak. 27 54 17 34 6 12 0 0 32. Okuldaki bilgisayarlar için fen bilgisi yazılım programlarını seçmek ve temin etmek. 16 32 17 34 14 28 3 6 33.İyi bir fen bilgisi öğretimi için sınıfın fiziksel ortamını düzenlemek. 19 38 31 62 0 0 0 0 34. Laboratuarda mevcut tüm araç-gereçleri kullanabilme 27 54 23 46 0 0 0 0 35.Fen bilgisi laboratuar araç gereçlerini seçmek ve sınıflamak. (örneğin; elektrik aletleri, kimyasal
maddeler, cam maddeler gibi ). 11 22 31 62 8 16 0 0
36.Fen bilgisi öğretim giderleri için özel maddi kaynak bulmak. 21 42 13 26 13 26 3 6 37.Fen bilgisi öğretiminde yeni öğretim yöntem ve tekniklerini öğrenebilme ve uygulayabilme
( örneğin:yapısalcı öğretim yaklaşımı, işbirlikçi öğrenme veya çoklu zeka kuramı gibi) 18 36 25 50 7 14 0 0 38. Derste yapılacak deney veya gözlemin tamamının uygulanmasını önceden yapabilme 15 30 25 50 7 14 3 6 39. Laboratuar uygulamalarında kullanılacak araç-gereçleri ve kullanım şekillerini öğrencilere
gösterebilme 12 24 36 72 2 4 0 0
40. Laboratuar uygulamalarında kullanılacak araç-gereçlerin, kullanılabilir durumda olup
olmadıklarını kontrol edebilme 13 26 30 60 7 14 0 0
41.Fen bilgisi konularını öğretmek için canlı organizmalar bulundurmak. (örneğin; balık, solucan
veya kurbağa gibi) 15 30 34 68 1 2 0 0
42. Laboratuar uygulaması yapılmadan önce, uygulamaya ilişkin bilgiler (Amaç, araç-gereçler,
Tablo 5. Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Laboratuarlar ile İlgili Görüşleri (Devamı )
İDEAL DAVRANIŞLAR
Tamamen
Katılıyorum Katılıyorum Katılıyorum Katılmıyorum Az
N % N % N % N %
43. Laboratuar uygulaması yapıldıktan sonra, öğrencilerden uygulamayı ( Amacı, araç-gereçleri,
uygulamanın yapılışını ve sonucunu) anlatan sonuç raporu isteme 10 20 34 68 3 6 3 6 44. Laboratuar uygulamalarında kimyasal maddelerden kirlenmiş olan araç-gereçleri
temizleyebilme 10 20 38 76 2 4 0 0
45. Laboratuar uygulamalarında olabilecek kazalara ve tehlikeli durumlara karşı güvenlik önlemleri
alabilme 24 48 24 48 2 4 0 0
46. Laboratuar uygulamalarında dersin konusuna uygun öğretim ortamını, uygun araç-gereçlerle
oluşturabilme 22 44 26 52 2 4 0 0
47. Laboratuarı ispat yeri olarak değil, öğrencilere yeni buluşları yaptırma yeri olarak da
kullanabilme 15 30 20 40 15 30 0 0
48. Laboratuar uygulamalarında hedeflenen amaçlara ulaşabilme 18 36 32 64 0 0 0 0 49. Laboratuardaki araç-gereçlerin kullanımları kolaydır 12 24 14 28 22 44 2 4 50. Araç-gereçler, sayıca ve miktarca yeterlidir 0 0 22 44 15 30 13 26 51 Araç-gereçler yeni ve kullanılabilir durumdadır. 0 0 4 8 39 78 7 14 52. Araç-gereçler yeni teknolojik ürünlerdir 0 0 5 10 32 64 13 26 53. Araç-gereçler, öğrencilerin yetenek ve düzeylerine uygundur 0 0 28 56 22 44 0 0 54. Bozulan araç-gereçlerin onarımları yapılmaktadır 0 0 16 32 28 56 6 12 55. Eksilen ve kırılan araç-gereçler, kısa zamanda temin edilmektedir 0 0 4 8 33 66 13 26 56. Araç-gereçler, hedeflenen amaçların gerçekleşmesini sağlamaktadır 0 0 37 74 13 26 0 0 57. Araç-gereçler, öğrencilerin dikkatini çekmektedir 6 12 26 52 18 36 0 0 58 . 6. 7. ve 8. sınıf ders kitaplarındaki deney ve gözlemlerde gerekli tüm araç-gereçler,
laboratuarımızda bulunmaktadır 23 46 4 8 17 34 6 12
59. Laboratuarda tepegöz ve slayt projektörü bulunmaktadır. 0 0 21 42 23 46 6 12 60. Laboratuarda video ve televizyon bulunmaktadır. 6 12 16 32 26 52 2 4 61. Laboratuarda bilgisayar bulunmaktadır. 5 10 29 58 10 20 6 12 62. Laboratuarda model, şema ve maketler bulunmaktadır. 0 0 28 56 22 44 0 0
63. Laboratuarda soğutucu bulunmaktadır. 0 0 27 54 17 34 6 12
65. Laboratuar güneş almaktadır. 2 4 38 76 10 20 0 0 Tablo 5. Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Laboratuarlar ile İlgili Görüşleri (Devamı )
İDEAL DAVRANIŞLAR
Tamamen
Katılıyorum Katılıyorum Katılıyorum Katılmıyorum Az
N % N % N % N %
66. Laboratuarda sular her zaman akmaktadır 6 12 42 84 0 0 2 4 67. Laboratuar ortamının sıcaklığı yeterlidir. 6 12 26 52 11 22 7 14 68. Laboratuarda elektrik ve su tesisatı, laboratuar çalışmalarına uygundur 6 12 19 38 23 46 2 4 69. Laboratuarda temizlik malzemeleri için ayrılmış bir bölüm vardır. 0 0 16 32 21 42 13 26 70. Laboratuarda herkesin görebileceği bir yere laboratuar kuralları asılmıştır. 11 22 39 78 0 0 0 0 71. Elektrik şebekesinin sigortaları laboratuar dışındadır. 0 0 30 60 20 40 0 0 72. Laboratuardaki dolapların camlarında, dolapların içlerindeki araç-gereçlerin listeleri vardır. 19 38 31 62 0 0 0 0 73. Öğretmen masası ve öğrenci masaları, deney ortamına uygun şekildedir. 0 0 16 32 28 56 6 12 74. Laboratuarda zehirli ve tehlikeli maddelerin bulunduğu dolaplar kilitlidir 0 0 33 66 17 34 0 0 75. Laboratuarda karartma perdesi vardır 0 0 10 20 23 46 17 34 76. Laboratuarda Fen Bilgisi içerikli bir kütüphane vardır 9 18 21 42 18 36 2 4
77. Laboratuarda sabit çeker ocak vardır. 0 0 38 76 10 20 2 4
78. Laboratuarda ecza dolabı vardır 0 0 20 40 28 56 2 4
79. Laboratuarda yangın söndürücü vardır 0 0 22 44 26 52 2 4
Tablo 5 incelenirse çalışmaya katılan öğretmenlerin genellikle büyük bir çoğunluğunun ankette verilen ideal davranışlara tamamen katılıyorum ya da katılıyorum cevaplarını verdiği görülür. Tablo 5’e göre öğretmenlerin az katılıyorum ya da katılmıyorum seçeneklerini işaretledikleri maddeler çoğunlukla laboratuar araç-gereçleri ile ilgili maddelerdir. Örneğin anketteki “Araç-gereçler sayıca ve miktarca yeterlidir” maddesine (50. Madde) öğretmenlerin %78’i az katılıyorum demiştir. Benzer şekilde “Laboratuardaki araç-gereçlerin kullanımı kolaydır”, “Araç-gereçler yeni ve kullanılabilir durumdadır”, “Araç-gereçler, öğrencilerin yetenek ve düzeylerine uygundur”, “Bozulan araç-gereçlerin onarımı yapılmaktadır”, “6, 7 ve 8. Sınıf ders kitaplarındaki deney ve gözlemlerde gerekli tüm araç-gereçler, laboratuarımızda bulunmaktadır”, “Laboratuarda tepegöz ve slayt projektörü bulunmaktadır”, “Laboratuarda soğutucu bulunmaktadır” maddelerine verilen az katılıyorum ve katılmıyorum cevaplarının yüzde toplamları %50 den daha fazladır.
4.3. Farklı Cinsiyetteki Öğretmenlerin Laboratuarlarla ilgili Görüşleri Arasında