Ascalaphidae familyas nda kanatlar hemen hemen e it uzunlukta, uzun, dar, hiyalin, baz cinslerde koyu lekeli ( ekil 3.5), Libelluloides cinsinde ise renklidir. Ön ve arka kanatlarda kenetlenme yoktur. Ön ve arka kanad n kostal alan hemen hemen e it geni likte, enine damarlar çatallanmam , vena recurrens yoktur. Sc ile R’nin birle ti i yerde pterostigma vard r. Subkostal alanda enine damar yoktur. Rs’nin kollar çok say da enine damarla temas halindedir ve aralar nda kapal bir damar a olu mu tur. Ön kanad n Mp’si çatall , Mp1 boyuna, Mp2 enine damar gibi görünmektedir. Cua çatall r ve geni leyerek devam etmektedir. Cup ya kanad n yukar kenar na do ru ya da A1 damar ile kayna r. Ön kanatta 3 Anal damar bulunur, arka kanatta A3 ço unlukla kaybolmu tur.
Berothidae familyas nda kanatlar e it uzunlukta, enli, oval uzam ve hemen hemen hilal eklinde, özellikle ön kanat üzerinde daha uzun k llar vard r. Erkek ve özellikle di ide ön ve arka kanad n arka k sm nda ya da sadece bir kanatta tohum benzeri döküntüler mevcuttur ( ekil 3.6). Ön kanad n kostal alan arka kanad n kostal alan ndan daha geni tir ve enine damarlar n ço u çatall r, vena recurrens yoktur. Arka kanat kostal alan ndaki enine damarlar çatals zd r. Sc ve R pterostigmal alanda birle ir. Ön kanatta Rs yakla k 7-8 paralel dala ayr r. Arka kanad n kaidesinde Ma sad r ve enine damar gibi görünmektedir. Ca arka kanat kenar n çok büyük bir sm nda kanat kenar na paralel ilerlerler, Cp iyi geli memi tir ve belirgin de ildir. Enine damarlar k smen dereceli s ralanm r.
ekil 3.6. Berothidae familyas kanat ekli (Aspöck et al. 1980b’den)
Chrysopidae familyas nda ön kanat, arka kanattan biraz daha büyüktür ( ekil 3.7). Ön kanatta Kosta (C) pterostigmaya kadar kanad n ön k sm nda uzan r. Kostal alan kanat kaidesinden dar olarak ba lar ve sonra geni ler, Kostal alanda 10-25 aras nda enine damar bulunur ve bunlar bazen çatallan rlar. Subkosta (Sc) ile Radius (R) kanad n ucuna kadar paralel ilerler ya da pterostigma’dan (pt) önce ya da sonra birle irler. Sc kanat ucunda genellikle çatallanmaz. Sc ile R aras nda genelde 1-2 tane enine damar bulunur. Kanad n kaidesine yak n R’den Radius sektor (Rs) meydana gelir ve di er radial dallar Rs’den dallan r. R ile Rs aras nda bir s ra birbirine paralel olan enine damar bulunur. R ve Rs kanad n d kenar nda çatallan rlar. R ile Rs aras ndaki paralel enine damarlarla ili kide bulunan ve kanad n yan na do ru uzanan daha birçok enine damar vard r. Bu damarlarda kanad n yan kenar nda çatallan rlar. Bu enine damarlar tekrar enine olarak bölen genellikle 2 s ra halinde daha ba ka damarlar vard r. Bu damarlara gradate damarlar ad verilir. Bu
damarlar n kanad n iç k sm nda olan s ras na iç gradate damar (ig) s ras d k sm nda olan s ras na d gradate (og) damar s ras denir. Media anterior (Ma) çok nadir olarak ço unlukla kaide k sm nda görülür. Media posterior (Mp) kanat kaidesine yak n bir yerde hemen çatallan r. Bu çatallar Mp1 ve Mp2 olarak adland lmaktad r. Fakat bu Mp1 ve Mp2 hemen tekrar arada bir hücre olu turacak ekilde birle ir ve tek damar halinde Pseudomedia (Psm) olarak kanat yan na do ru ilerler. Bu arada kalan hücreye intermedian hücre (im) ad verilir. Rs ile Mp1 aras ndaki enine damar n bu hücrenin üzerine ya da d na rastlamas Chrysopidae türleri te hislerinde önemli rol oynar. Bu hücrenin eklide cinslere göre de ir üçgen eklinde ( ekil 3.8) ya da yamuk eklinde olabilir ( ekil 3.9) ve taksonomik olarak te histe önemlidir. Kubitus anterior (Cua) ve Media’nin (M) dallar ndan meydana gelen Pseudokubitus (Pscu); Cua’n n devam r. Pscu, Psm’den daha çok zigzaglar çizerek ilerler ve yakla k olarak ön kanad n arka kenar n ortas nda sonlan r. Cup ise her iki kanat çiftinde de Cua’ya temas etmeksizin kanad n arka kenar na kadar ula r. Anal (A) damarlar genellikle 3 tane olarak görülür. A3 düz oldu u halde A1 ve A2 özellikle ön kanatlarda kanad n arka kenar na varmadan çatallan rlar.
ekil 3.8. Chrysopidae familyas kanatlar nda üçgen eklinde intermedian hücre (Brooks ve Barnard 1990’dan)
Arka kanad n kostal alan nda geni leme yoktur ve basit enine damarlar vard r. Sc ile R ön kanatlardaki gibidir. R’den 1 tane Rs dal maydana gelir. Ma aç kça görünür ya da R ile genelde kayna r. Psm ve Pscu ön kanatlardaki gibidir. Cua normal görünü tedir.
ekil 3.9. Chrysopidae familyas kanatlar nda yamuk eklinde intermedian hücre (Brooks ve Barnard 1990’dan)
Coniopterygidae familyas n büyük ço unlu unda e it büyüklükte olmayan iki çift kanat vard r. Kanatlarda damar say azalm r, çok az enine damar vard r ve boyuna damarlar n ikinci kollar yoktur. Ön kanat damarlar ndan C çok küçülmü olup, sadece kanad n kaidesinde görülür. Kostal alanda genellikle kaideye yak n ince iki enine damar vard r, bu damarlar n biri ya da her ikisi görünmektedir, fakat hiçbir zaman ikiden fazla de ildir. Sc kanad n kenar na paralel uzan r ve ucu çatallanm r. R, M’n n kaidesine enine ba lan r. Rs kanad n ortas nda R’dan ayr r. Rs bütün cinslerde ikiye çatallan r, istisnai olarak Nimboa cinsi hariç. R ile Rs aras nda bir
enine damar bulunur. M ikiye çatallan r. Aleuropteryginae’de iki ( ekil 3.10a); Coniopteryginae’de bir radio-medial enine damar bulunur ( ekil 3.10b). Cu, Cua ve Cup olmak üzere iki kola çatallanm r. Cup Aleuropteryginae’de e ridir. Bir medio-cubital enine damar vard r. ki anal damar vard r. Cup ve A1 aras nda iki enine damar bulunur.
ekil 3.10. Coniopterygidae familyas kanat yap lar a. Aleuropteryginae kanatlar b.Coniopteryginae kanatlar (Aspöck et al. 1980b’den)
Arka kanat damarlar ndan C çok küçülmü olup, sadece kanad n kaidesinde görülür. Kostal alanda genellikle kaide k sm nda iki enine damar vard r, bazen bulunmayabilir. Sc kanad n kenar na parelel uzan r ve ucu çatallanm r. Aleuropteryginae’de R’den kaideye çok yak n Rs dallan r, bu Coniopteryginae’de daha uçtad r. R ile Rs aras nda bir radial enine damar bulunur, bu Rs’nin gövdesi ya da onun anterior dal r. M, Coniopteryx cinsi hariç çatall r. Bir radio-medial enine damar bulunur, M çatalland zaman M’n n Ma dal r. Cu kaidede ikiye çatallanm ve Aleuropteryginae’nin ço unda Cua, M’n n uzunlu unun yar ndan çok daha k sad r. Uçta bir medio-cubital enine damar bulunabilir. ki anal damar vard r. Kanatta her boyuna damar aras nda tek enine damar bulunur.
Hemerobiidae familyas nda kanatlar hemen hemen e it büyüklükte, oval ya da ucu yar m ay eklindedir. Baz türlerde arka kanat biraz küçülmü olup, kanatlarda farkl büyüklükte aç k kahverengi, kahverengi ya da siyah benekler vard r ( ekil 3.11). Ön kanatta jugal lob, arka kanatta frenulum vard r. Ön kanad n kostal alan arka kanattan çok geni tir ve enine damarlar çatall r. Micromus cinsi hariç ön kanatta vena
rekurrens vard r. Sc ve R damarlar birle mez ayr olarak ilerler. Subkostal alanda enine damarlar vard r. Pterostigma ço unlukla fark edilmez. Ön kanatta R’den birçok Rs dal ayr r. Cu ve Anal damarlar karakteristik de ildir. Arka kanad n kostal alan nda basit enine damarlar vard r, R’den 1 tane Rs dal meydana gelir.
ekil 3.11. Hemerobidae familyas kanatlar (Aspöck et al. 1980b’den)
Mantispidae familyas nda ön ve arka kanatlar birbirine ekil olarak benzerler ancak ön kanatlar daha büyüktür ( ekil 3.12). Kanatlar genellikle dar uzun ve ucu yuvarlakt r. Kahverengi ya da sar olan pterostigma dar uzun ve belirgindir. Rs birçok dala ayr r. Arka kanatta Ma’n n kaide k sm tamam yla R ile kayna r. Ön kanatta Cu kesin karakter de ildir, arka kanatta Cup’nin kaidesi A1’e yak n ya da kayna r. Anal damarlar azalm , ön kanatta iki, arka kanatta bir tanedir. Her iki kanatta 1-3 s ral derece derece enine damarlar vard r. Damarlar kahverengimsi ya da siyah renklidir ve üzerleri k llarla kapl r. Kostal alan dard r ve burada 6-7 enine damar vard r. Sc ve R birbirine çok yak n olarak pterostigman n sonuna kadar ilerler.
ekil 3.12. Mantispidae familyas kanat ekli (Aspöck et al. 1980b’den)
Myrmeleontidae familyas nda ön ve arka kanatlar birbirine ekil olarak benzerler ancak ön kanatlar daha büyüktür ve baz türlerde özellikle ön kanat üzerinde beneklenmeler vard r ( ekil 3.13). Ön kanad n kostal alan arka kanattan daha geni tir, kostal alandaki enine damarlar genelde çatals zd r. Acanthaclisis cinsinde ön kanat kostal alan ndaki enine damarlar birle mi ve iki hücre s ras olu mu tur. Sc ve R Pterostigma’dan önce birle mi tir. 2 Rs dal vard r, Rs2 sadece enine bir damar gibi görünmektedir. Rs1 birçok dala ayr lm olup, özellikle arka kanattaki yeri taksonomik öneme sahiptir. Ön kanatta Mp çatall r, Mp2 ise enine bir damar gibi görünmektedir. Cua çatall r, sadece Creoleon cinsinde iki Cua dal kanat kenar na paralel ilerlemekte, di er cinslerde geni ve birbirinden ayr lmaktad r. Cup, Palparinae’de kanad n kenar nda tamamen serbest, ya da 1. anal damarla yak n birle mi , Macronemurus, Delfimeus gibi cinslerde enine damar gibi görünmektedir. Kanatlar n tamam nda 3 anal damar vard r, arka kanattaki 3. anal damar çatall r. Enine damarlar k smen dereceli s ralanm r.
ekil 3.13. Myrmeleontidae familyas kanatlar (Aspöck et al. 1980b’den)
Osmylidae familyas nda kanatlar hemen hemen e it, enli, üzeri benekli, kenetlenme mekanizmas yoktur ( ekil 3.14). Ön kanat n kostal alan arka kanad nkinden daha geni tir, enine damarlar çatall ya da çatals zd r, vena rekurrens yoktur. Sc ve R kanad n ucundan önce birle ir. Ma her iki kanatta da serbesttir. Mp çatall r. Dereceli olarak s ralanm çok say da enine damar vard r.
Sisyridae familyas nda ba ve vücut renklenmesi siyah ms kahverengidir. Ba küçük ve üzerinde ocel gözler bulunmaz. Antenler monoliform ve ön kanatlar n yar na kadar uzam r. Protoraks k sa ve geni meso ve metatoraks oldukça geni tir. Kanatlar birbirlerine benzer, oval ve genellikle beneksizdir ( ekil 3.15). Kanat damarlar üzerinde koyu renkli k llar mevcuttur. Ön kanad n kostal alan arka kanad n kostal alan ndan daha geni tir. Enine damarlar çatals z, vena recurrens yoktur. Kanat apeksinin geri taraf nda radius ve subcosta birle ir. Ön kanatlarda media, Cua ile Cup ve 3 Anal damar, arka kanatta ise 2 Anal damar karakteristiktir. Enine damarlanma çok azd r, gradate damarlar yoktur. Geni pleural bölgeye sahip küçük sternit ve tergitlerin bulundu u bir abdomen vard r. Erkeklerde 8, di ilerde 7 segment tam olarak geli mi tir. 9. sternit orant z olarak büyümü tür. 9. koksopodit büyük ve abdomenin sonuna do ru uzam r. Gonarkus ve paramerler iyi geli mi tir. Ectoproct küçüktür.
ekil 3.15. Sisyridae familyas kanatlar
Neuropterlerde toraks n her segmentinden birer çift bacak ç kar. Bacaklar hemen hemen e it büyüklüktedir, iyi geli mi ve yürüme bacaklar eklindedir ( ekil 3.16a). Mantispidae türlerinde ise birinci çift bacaklar yakalama baca tipine dönü mü tür ekil 3.16b). Ön bacaklar di er bacaklardan biraz daha k sad r. Bacaklar genellikle sa ya da uzundur, beyaz, sar , sar ms kahverengi ya da siyah k llarla kapl r. Tarsus segmentlerinin bükülme taraflar ndaki k llar daha serttir ve türe göre uzun ya da k sad r. Tibia üzerinde baz türlerde 1 ya da 2 düz mahmuz bulunur ( ekil 3.16c). Tarsus'lar 5 segmentlidir. 1. ve 5. segmentler di erlerinden daha uzundur. Uzun olan
5. segmentin ucunda pretarsus ad alan uzant bulunur. Pretarsus 1 çift t rnak ile sonlan r. T rnak ekilleri türlere göre basit veya kaideden geni lemi olarak çok de ik ekiller gösterir ( ekil 3.16d).
ekil 3.16. Neuroptera tak na ait bacak ve t rnak yap lar a. Myrmeleontidae bacak b. Mantispidae ön bacak c. mahmuz d. Chrysopidae t rnaklar (Aspöck et al. 1980b’den)
Abdomenleri iyi geli mi uzun, silindir eklindedir ve büyüklü ü türlere göre de kenlik gösterir. Tergit ve sternitler üzerinde ço u zaman sar ms , sar ms kahverengi ya da siyah renklerden olu an benek veya bantlar bulunur ve bunlar taksonomik öneme sahiptir. Abdomen uzun ve k sa k llarla kapl r. Abdomen segmentlerinin büyüklükleri de mekte ve genital segmentler hariç rahatl kla ay rt edilmektedir. Erkeklerde abdomen genellikle iyi geli mi ve 9 tam segment ve ektoprokttan (10. tergit) olu maktad r. Baz familyalar n türlerinde 9 tergit ve ektoprokt kayna olabilir. Erkeklerde 7. ya da 8. segmentten sonraki segmentler de ikli e u rayarak genital segmenti olu tururlar. Bu k mlardaki segment s rlar tam olarak ay rt edilemese de 8. ve 9. segmentlerin tergit ve sternitleri belirgin olarak ay rt edilmektedir.
Ara rma alan olan Bat Samanl Da lar ’n n Neuroptera faunas n tespit edilmesi için 2007 y May s-A ustos aylar aras nda toplam 30 gün arazi çal mas yap lm ve çal ma alan n farkl habitatlar ndan örnekler toplanm r. Yap lan arazi çal mas sonucunda Neuroptera tak n 9 familyas n 41 tür ve 1 alt türüne ait 634 örnek toplanm r. Bu örneklerin familya ve türlere göre da ile morfolojik, fenolojik, ekolojik ve yay lar na ait bulgular verilmi tir.